Προσωρινή κράτηση Τούρκου τραγουδιστή και δημοσιογράφου για δήθεν παρακίνηση βίας μέσω twitter και δημοσιεύσεων σε εφημερίδα χωρίς αποδείξεις. Παραβίαση της ελευθερίας έκφρασης και προσωπικής ελευθερίας

ΑΠΟΦΑΣΗ

Atilla Taş κατά Τουρκίας της 19.01.2021 (αριθ. προσφ. 72/17)

βλ. εδώ

ΠΕΡΙΛΗΨΗ

Προσωρινή κράτηση τραγουδιστή και δημοσιογράφου εξαιτίας αναρτήσεων στο twitter και δημοσιευμάτων σε εφημερίδα.  Ελευθερία της έκφρασης και προσωπική ελευθερία. Νομιμότητα κράτησης.

Η προσωρινή κράτηση του προσφεύγοντος  διήρκεσε ένα έτος και σχεδόν δύο μήνες. Ο προσφεύγων τραγουδιστής και δημοσιογράφος παραπέμφθηκε για το αδίκημα της συμμετοχής σε τρομοκρατική οργάνωση και για  παρακίνηση βίας λόγω άρθρων που δημοσίευσε σε εφημερίδα το χρονικό διάστημα από το 2011 – 2016, στα οποία επέκρινε την πολιτική την κυβέρνησης. Καταδικάστηκε σε ποινή φυλάκισης τριών ετών και ενός μηνός. Το Συνταγματικό Δικαστήριο, έκρινε ότι δεν υπήρξε παραβίαση του του εγχώριου Συντάγματος σχετικά με την αρχική του κράτηση και διαπίστωσε ότι η 3η περίοδος κράτησης (από τις 14 Απριλίου 2017) δεν είχε καμία νομική βάση.

Ο προσφεύγων άσκησε προσφυγή για παραβίαση του δικαιώματος της προσωπικής ελευθερίας και της ελευθερίας έκφρασης και αδυναμία πρόσβασης στο φάκελο της δικογραφίας.

Το ΕΔΔΑ διαπίστωσε ότι όλες οι αποφάσεις για προσωρινή κράτηση δεν στηρίχτηκαν σε βάσιμα αποδεικτικά στοιχεία. Τα άρθρα του στην εφημερίδα και οι αναρτήσεις του στο twitter με σατιρικό τρόπο επέκριναν την κυβερνητική πολιτική και δεν αποδείχθηκε καμία συνάφεια μεταξύ των άρθρων που δημοσίευσε και των τρομοκρατικών αδικημάτων για τα οποία κατηγορήθηκε. Κατά συνέπεια το ΕΔΔΑ έκρινε ότι παραβιάστηκε το δικαίωμα στην προσωπική ελευθερία κατά το άρθρο 5§1 και το δικαίωμα στην ελευθερία της έκφρασης κατά το άρθρο 10 της ΕΣΔΑ και δεν υπήρχε λόγος παρέκκλισης σε περίπτωση έκτακτης ανάγκης που να δικαιολογούσε την προσωρινή κράτηση.

Αντιθέτως το ΕΔΔΑ έκρινε ότι δεν υπήρξαν  παραβιάσεις  του δικαιώματος για πρόσβαση στο φάκελο της δικογραφίας κατά το άρθρο 5§4 γιατί παρόλο που δεν είχε επιτραπεί απεριόριστη πρόσβαση στα αποδεικτικά στοιχεία,  ο προσφεύγων είχε ενημερωθεί επαρκώς για το περιεχόμενο της δικογραφίας και μπόρεσε αποτελεσματικά να αμφισβητήσει τη νομιμότητα της προσωρινής του  κράτησης και του δικαιώματος ταχείας επανεξέτασης της νομιμότητας της κράτησης (5 §4) γιατί παρά το ότι το Συνταγματικό Δικαστήριο είχε εκδώσει την απόφασή του μετά από 2,5 χρόνια  από  την υποβολή της αίτησης, ο προσφεύγων είχε ήδη αποφυλακιστεί.

Το ΕΔΔΑ επιδίκασε το ποσό των  12.275 ευρώ για ηθική βλάβη.

ΔΙΑΤΑΞΕΙΣ

Άρθρο 5§1,

Άρθρο 5§4,

Άρθρο 5 §§ 1 (γ) και 3

Άρθρο 10,

Άρθρο 15,

Άρθρο 18

ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΑ ΠΕΡΙΣΤΑΤΙΚΑ

Ο προσφεύγων Atilla Taş είναι Τούρκος υπήκοος που γεννήθηκε το 1971 και ζει στην Κωνσταντινούπολη. Ο προσφεύγων, ο οποίος είναι γνωστός τραγουδιστής, ήταν επίσης αρθρογράφος της καθημερινής εφημερίδας Meydan πριν από την απόπειρα στρατιωτικού πραξικοπήματος της 15ης Ιουλίου 2016. Η εφημερίδα έκλεισε μετά την έκδοση του ΝΔ.668 στις 27 Ιουλίου 2016.

Κατά τη διάρκεια των ετών που προηγήθηκαν  της απόπειρας πραξικοπήματος της 15ης Ιουλίου 2016, ο προσφεύγων έγινε γνωστός για την κριτική στάση του απέναντι στις κυβερνητικές πολιτικές. Σε αυτό το πλαίσιο είχε δημοσιεύσει πολλά σχόλια – tweets στο λογαριασμό του στο Twitter.

Στις 30 Αυγούστου 2016, ενώ βρίσκονταν στην Προύσα, έμαθε μέσω των ΜΜΕ ότι ήταν ύποπτος σε ποινική έρευνα σχετικά με φερόμενα μέλη του FETÖ / PDY («Fethullahist Terror Organisation / Parallel State Structure»). Την επόμενη ημέρα συνελήφθη και τέθηκε υπό κράτηση στην αστυνομία στις εγκαταστάσεις του αντιτρομοκρατικού τμήματος της αστυνομίας της Κωνσταντινούπολης, όπου ανακρίθηκε από αστυνομικούς. Τότε εμφανίστηκε ενώπιον του εισαγγελέα της Κωνσταντινούπολης.

Στις 3 Σεπτεμβρίου 2016 ο προσφεύγων εμφανίστηκε ενώπιον του 1ου Δικαστηρίου της Κωνσταντινούπολης με την κατηγορία ότι από πρόθεση βοήθησε τρομοκρατική οργάνωση. Ο δικαστής διέταξε την προσωρινή κράτηση του.

Στις 18 Ιανουαρίου 2017, η εισαγγελία της Κωνσταντινούπολης παρέπεμψε 29 άτομα, συμπεριλαμβανομένου του κ. Taş, που φέρονταν ότι ανήκαν σε τρομοκρατική οργάνωση. Ο προσφεύγων  κατηγορήθηκε ότι έδωσε υποστήριξη σε έναν τηλεοπτικό σταθμό που φέρεται να είχε συνδέσμους με το FETÖ/PDY, ότι επέκρινε τις έρευνες για υποτιθέμενα μέλη του οργανισμού αυτού με σκοπό να δυσφημίσει τις έρευνες και ότι προέβη σε κατηγορίες εναντίον του Προέδρου της Δημοκρατίας παρόμοιες με αυτές που έγιναν από τα μέλη αυτού του οργανισμού.

Στις 31 Μαρτίου 2017, μετά από ακρόαση ενώπιον του 25ου Κακουργιοδικείου, ο εισαγγελέας πρότεινε την αποφυλάκιση πολλών κατηγορουμένων, συμπεριλαμβανομένου και του προσφεύγοντος. Την ίδια ημέρα, το Κακουργιοδικείο διέταξε την αποφυλάκιση  του καθώς και κάποιων από τους συγκατηγορούμενους του.

Λίγες ώρες μετά την απόφαση αυτή, η εισαγγελία της Κωνσταντινούπολης ξεκίνησε νέα έρευνα σχετικά με τον προσφεύγοντα. Ο ίδιος συνελήφθη και πάλι από την αστυνομία, αυτή τη φορά με την υποψία ότι προσπάθησε να ανατρέψει τη συνταγματική τάξη και την κυβέρνηση δια της βίας.

Στις 3 Απριλίου 2017, το Ανώτατο Συμβούλιο Δικαστών και Εισαγγελέων διέταξε την τριμηνιαία αναστολή των δικαστών του 25ου Κακουργιοδικείου της Κωνσταντινούπολης, οι οποίοι διέταξαν την αποφυλάκισή του και του εισαγγελέα που είχε προτείνει την αποφυλάκιση.

Αρκετές ημέρες αργότερα, στις 14 Απριλίου 2017, το 2ο Δικαστήριο της Κωνσταντινούπολης διέταξε να τεθούν  ο προσφεύγων και 11 άλλοι κατηγορούμενοι σε προσωρινή κράτηση.

Στις 5 Ιουνίου 2017, η εισαγγελία της Κωνσταντινούπολης παρέπεμψε εκ νέου τον προσφεύγοντα με την κατηγορία για απόπειρα ανατροπής της συνταγματικής τάξης και της κυβέρνησης δια της βίας. Ο εισαγγελέας ισχυρίστηκε ότι είχε προσπαθήσει επανειλημμένα στο παρελθόν να χειραγωγήσει την κοινή γνώμη μέσω του Τύπου και ότι είχε συμμετάσχει σε επιχειρήσεις με σκοπό τη χειραγώγηση της γνώμης σύμφωνα με τις εντολές του FETÖ / PDY. Ο προσφεύγων αφέθηκε ελεύθερος στις 24 Οκτωβρίου 2017 και στις 8 Μαρτίου 2018 καταδικάστηκε σε φυλάκιση τριών ετών, ενός μηνός και 15 ημερών για την παροχή βοήθειας σε τρομοκρατική οργάνωση χωρίς να είναι μέλος της. Ωστόσο, το Ακυρωτικό Δικαστήριο ακύρωσε την καταδικαστική απόφαση  τον Μάρτιο 2020 και εκκρεμεί η ποινική διαδικασία. Τέλος, ο προσφεύγων υπέβαλε τρεις ατομικές προσφυγές στο Συνταγματικό Δικαστήριο, οι οποίες συνεκδικάστηκαν  σχετικά με την  νομιμότητα της προσωρινής του κράτησης υπό το πρίσμα του άρθρου 19§3 του Συντάγματος. Στις 29 Μαΐου 2019, το Συνταγματικό Δικαστήριο, διαπιστώνοντας ότι ο προσφεύγων  είχε τοποθετηθεί σε προσωρινή κράτηση δύο φορές, έκρινε ότι δεν υπήρξε παραβίαση του άρθρου 19 § 3 του Συντάγματος σχετικά με την αρχική του κράτηση. Το δικαστήριο διαπίστωσε ότι η 3η περίοδος κράτησης (από τις 14 Απριλίου 2017) δεν είχε καμία νομική βάση. Απέρριψε τους υπόλοιπους λόγους της προσφυγής και επιδίκασε ένα ποσό για ηθική βλάβη και έξοδα και δαπάνες.

Ο προσφεύγων άσκησε την επίδικη προσφυγή.

ΤΟ ΣΤΡΑΣΒΟΥΡΓΟ ΑΠΟΦΑΣΙΖΕΙ….

Η περίοδος που πρέπει να ληφθεί υπόψη κατά τον προσδιορισμό της διάρκειας της προσωρινής κράτησης

Σύμφωνα με την κυβέρνηση, διενεργήθηκαν δύο χωριστές ποινικές έρευνες εναντίον του προσφεύγοντος και είχε υποστεί δύο ξεχωριστές περιόδους κράτησης. Κατά την άποψή τους, η παρούσα αίτηση αφορούσε μόνο την περίοδο κράτησης που έληξε στις 31 Μαρτίου 2017. Ωστόσο, το Δικαστήριο σημείωσε ότι ο προσφεύγων δεν είχε αποφυλακιστεί  στις 31 Μαρτίου 2017 παρά την απόφαση του 25ου Κακουργιοδικείου της Κωνσταντινούπολης την ίδια ημέρα, καθόσον την ίδια ημέρα, μόλις αποφυλακίστηκε, ο εισαγγελέας είχε ξεκινήσει νέα ποινική έρευνα σχετικά με τα ίδια γεγονότα, αλλάζοντας απλά το νομικό χαρακτηρισμό  των φερόμενων αδικημάτων. Ο προσφεύγων συνέχισε συνεπώς να στερείται της προσωπικής ελευθερίας του χωρίς τη δυνατότητα να αποφυλακιστεί.

Η άποψη του Δικαστηρίου, η αποδοχή ότι η προδικαστική κράτηση του προσφεύγοντα  είχε λήξει στις 31 Μαρτίου 2017, παρά το γεγονός ότι δεν είχε καμία δυνατότητα αποφυλάκισης, θα ισοδυναμούσε με την παραβίαση του νόμου που θα επέτρεπε στις δικαστικές αρχές να συνεχίσουν να κρατούν άτομα απλά με έναρξη νέας ποινικής έρευνας σχετικά με τα ίδια γεγονότα. Κατά συνέπεια, το Δικαστήριο διαπίστωσε ότι ο είχε τεθεί ξανά σε αστυνομική κράτηση για να αποτραπεί η εφαρμογή της απόφασης του Κακουργιοδικείου της 31ης Μαρτίου 2017. Κατά συνέπεια, η προσωρινή κράτηση του προσφεύγοντα είχε αρχίσει στις 31 Αυγούστου 2016 (ημερομηνία κατά την οποία είχε τεθεί υπό κράτηση στην αστυνομία) και έληξε στις 24 Οκτωβρίου 2017 (ημερομηνία της αποφυλάκισης του). Επομένως διήρκεσε για ένα έτος, έναν μήνα και 25 ημέρες.

Άρθρο 5 § 1 (δικαίωμα στην προσωπική ελευθερία και την ασφάλεια)

Η νομιμότητα της αρχικής κράτησης του προσφεύγοντα

Ο  κ. Taş είχε τεθεί σε προσωρινή κράτηση στις 31 Αυγούστου 2016. Η προσωρινή  του κράτηση είχε διαταχθεί στις 3 Σεπτεμβρίου 2016 από το 1ο Δικαστήριο της Κωνσταντινούπολης, της οποίας η απόφαση δεν ανέφερε κανένα αποδεικτικό στοιχείο. Επομένως, ο δικαστής δεν είχε δικαιολογήσει τη απόφαση κράτησης του προσφεύγοντος με αναφορά σε συγκεκριμένα αποδεικτικά στοιχεία.

Όσον αφορά το Συνταγματικό Δικαστήριο, θεώρησε ότι υπήρχε ισχυρή υποψία, βάσει συγκεκριμένων αποδεικτικών στοιχείων, ότι ο προσφεύγων διέπραξε το αδίκημα ότι από πρόθεση  βοήθησε μια τρομοκρατική οργάνωση. Το δικαστήριο στηρίχθηκε σε αποδεικτικά στοιχεία που δεν αναφέρονται στην απόφαση κράτησης της 3ης Σεπτεμβρίου 2016, τα οποία δεν είχαν διευκρινίσει τα γεγονότα και τα αποδεικτικά στοιχεία που δημιούργησαν τις υποψίες. Τα εν λόγω αποδεικτικά στοιχεία προσκομίστηκαν ενώπιον των δικαστηρίων μόνο μετά την κατάθεση του κατηγορητηρίου, περισσότερο από τέσσερις μήνες μετά την πρώτη απόφαση για προσωρινή κράτησή του. Κατά συνέπεια, αυτά τα αποδεικτικά στοιχεία δεν έπρεπε να ληφθούν υπόψη κατά τον προσδιορισμό του εύλογου των υπονοιών  που στηρίζουν την αρχική προδικαστική απόφαση κράτησης, στο βαθμό που δεν είχαν σχέση με την έκδοση της εν λόγω απόφασης. Τα εν λόγω αποδεικτικά στοιχεία θα μπορούσαν να ληφθούν υπόψη μόνο για να εκτιμηθεί εάν μια λογική υποψία είχε διατηρηθεί ή δημιουργήθηκε στο πλαίσιο της συνεχιζόμενης κράτησης του προσφεύγοντος κατά τη διάρκεια της ποινικής διαδικασίας.

Όσον αφορά τη νομιμότητα της αρχικής κράτησης, το Δικαστήριο έκρινε ότι οι ασαφείς και γενικές αναφορές στη διατύπωση του άρθρου 100 του Κώδικα Ποινικής Δικονομίας και στα αποδεικτικά στοιχεία του φακέλου δεν μπορούσαν να θεωρηθούν επαρκείς για να αποδείξουν το εύλογο της υποψίας επί των οποίων υποτίθεται ότι βασίστηκε η κράτηση του προσφεύγοντος, ελλείψει είτε συγκεκριμένης αξιολόγησης των αποδεικτικών στοιχείων της δικογραφίας, είτε οποιωνδήποτε πληροφοριών που θα μπορούσαν να δικαιολογήσουν την υποψία εναντίον του  ή οποιουδήποτε άλλου είδους επαληθεύσιμου υλικού ή γεγονότων. Κατά συνέπεια, δεν υπάρχουν συγκεκριμένα γεγονότα ή πληροφορίες που δημιούργησαν υποψίες ώστε να δικαιολογείται η προσωρινή κράτησή του ή παρουσιάστηκαν  κατά την διάρκεια της διαδικασίας, η οποία ωστόσο κατέληξε σε απόφαση κράτησής του. Ως εκ τούτου, τη στιγμή της απόφασης που διατάχθηκε  η προσωρινή κράτηση, δεν υπήρχαν γεγονότα ή πληροφορίες που να ικανοποιούν έναν αντικειμενικό παρατηρητή ότι διέπραξε τα αδικήματα για τα οποία κατηγορήθηκε.

Η νομιμότητα της συνεχιζόμενης κράτησης και τα αποδεικτικά στοιχεία

Για να εκτιμήσει τη νομιμότητα της προσωρινής κράτησης του προσφεύγοντος, το Συνταγματικό Δικαστήριο είχε εξετάσει τα άρθρα και τα tweets που γράφτηκαν από αυτόν και διαπίστωσε ότι πρέπει να ληφθούν υπόψη τρία σύνολα αποδεικτικών στοιχείων. Αυτά ήταν (1) η συμμετοχή του σε μια διαδήλωση για να διαμαρτυρηθεί για το διορισμό ενός ad hoc διαχειριστή για τη διαχείριση της εφημερίδας Bugün. (2) η ύπαρξη δεσμών μεταξύ του προσφεύγοντος και ενός προσώπου γνωστού με το ψευδώνυμο «Fuatavni», και (3) τα εν λόγω άρθρα και tweets. Αφού εξέτασε κάθε ένα από αυτά τα αποδεικτικά στοιχεία με τη σειρά του, το Δικαστήριο σημείωσε τα ακόλουθα.

Πρώτον, όσον αφορά τη συμμετοχή του στην προαναφερθείσα συγκέντρωση, η κυβέρνηση δεν είχε προσκομίσει συγκεκριμένα αποδεικτικά στοιχεία που να δείχνουν ότι η εν λόγω διαδήλωση ήταν παράνομη ή βίαιη. Συγκεκριμένα, κατά το κρίσιμο χρονικό διάστημα κανένα δικαστήριο δεν είχε αποφανθεί ότι η εν λόγω εφημερίδα ελέγχονταν από τρομοκρατική οργάνωση. Κατά συνέπεια, το απλό γεγονός ότι ο κ. Taş είχε συμμετάσχει σε μια ειρηνική συγκέντρωση για να διαμαρτυρηθεί για το διορισμό, από τις επίσημες αρχές, ενός διαχειριστή για τη διοίκηση μιας εφημερίδας – που θεωρήθηκε κατά τη διάρκεια των γεγονότων ως εφημερίδα αντιπολίτευσης – δεν ήταν ικανό να ικανοποιήσει  έναν αντικειμενικό παρατηρητή ότι διέπραξε τρομοκρατικό αδίκημα. Κατά την άποψη του Δικαστηρίου, η πράξη για την οποία κατηγορήθηκε ο προσφεύγων συνδέεται με την άσκηση των δικαιωμάτων του βάσει της Σύμβασης, και ιδίως βάσει των άρθρων 10 (ελευθερία έκφρασης) και 11 (ελευθερία του συνέρχεσθαι και του συνεταιρίζεσθαι).

Δεύτερον, όσον αφορά την ύπαρξη συνδέσμων μεταξύ του προσφεύγοντος και του κατόχου του λογαριασμού Twitter “Fuatavni”, ο οποίος είχε επιρροή εκείνη την εποχή και ο οποίος φέρεται να διέδιδε προπαγάνδα εκ μέρους της FETÖ / PDY, το Συνταγματικό Δικαστήριο δεν είχε εξηγήσει τι κοινό  μπορεί να υπήρχαν σύνδεσμοι μεταξύ του προσφεύγοντος και του «Fuatavni». Κατά την άποψη του Δικαστηρίου, η απλή αναφορά στο κατηγορητήριο δεν μπορούσε σε καμία περίπτωση να θεωρηθεί επαρκής για να αποδείξει το εύλογο των υποψιών στις οποίες υποτίθεται ότι βασίστηκε η κράτηση του προσφεύγοντος.

Τρίτον, το Συνταγματικό Δικαστήριο έκρινε ότι η προσωρινή  κράτηση του κ. Taş ήταν δικαιολογημένη βάσει των άρθρων και των tweets του. Αναφερόμενος σε γενικές γραμμές στο περιεχόμενό τους, διαπίστωσε ότι δεν ήταν αυθαίρετο να θεωρηθεί ότι ο προσφεύγων είχε επαινέσει το FETÖ / PDY και είχε επίσης επιδιώξει να νομιμοποιήσει αυτόν τον οργανισμό και να δυσφημίσει τις έρευνες σχετικά με τα υποτιθέμενα μέλη του. Ωστόσο, το δικαστήριο παρέλειψε να διευκρινίσει ποια άρθρα και tweets που έγραψε ο προσφεύγων ήταν ικανά να δημιουργήσουν υποψίες ότι διέπραξε τρομοκρατικό αδίκημα. Η κυβέρνηση αναφέρθηκε πιο συγκεκριμένα σε ορισμένα άρθρα και tweets, υποστηρίζοντας ότι είχαν χρησιμεύσει ως βάση για την απόπειρα στρατιωτικού πραξικοπήματος και ισοδυναμούσαν με υποκίνηση βίας, και ότι με τη δημοσίευσή τους ο προσφεύγων είχε προωθήσει την ιδεολογία της FETÖ/PDY. Συναφώς, το Δικαστήριο έκρινε ότι το περιεχόμενο των άρθρων και των tweets του προσφεύγοντος δεν μπορούσε σε καμία περίπτωση να ερμηνευθεί ως έκκληση για βία και ότι οι παρατηρήσεις του σαφώς δεν ισοδυναμούσαν με τρομοκρατική ενέργεια, επαίνους για τον δράστη τρομοκρατικής επίθεσης, έκκληση για χρηματοδότηση τρομοκρατικών οργανώσεων ή οποιαδήποτε άλλη παρόμοια μορφή συμπεριφοράς. Κατά την άποψη του Δικαστηρίου, παρόλο που θα μπορούσε να θεωρηθεί έντονα επικριτικό για την Κυβέρνηση και τον Προέδρο της Δημοκρατίας, το περιεχόμενο των άρθρων και των tweets του κ. Taş δεν ήταν ικανό να ικανοποιήσει έναν αντικειμενικό παρατηρητή για την νομιμότητα  των κατηγοριών για τις οποίες βασίστηκε η απόφαση για την προσωρινή του κράτηση. Με αυτό το ιστορικό, το Δικαστήριο θεώρησε ότι ο εύλογος χαρακτήρας των υποψιών δεν μπορούσε να επεκταθεί στο σημείο όπου παραβιάστηκε το δικαίωμα της ελευθερίας της έκφρασης του προσφεύγοντος βάσει του άρθρου 10 της Σύμβασης.

Επιπλέον, το Συνταγματικό Δικαστήριο φαίνεται να έδωσε ιδιαίτερη βαρύτητα στο γεγονός ότι ο προσφεύγων είχε δημοσιεύσει τα άρθρα και τα tweets του σε μια στιγμή που οι δημόσιες αρχές είχαν αναλάβει  δράση κατά της FETÖ/PDY και ότι συνέχισε να δημοσιεύει το εν λόγω υλικό μέχρι την απόπειρα στρατιωτικού πραξικοπήματος της 15ης Ιουλίου 2016. Το Δικαστήριο σημείωσε ότι το εν λόγω υλικό είχε γραφτεί σε ένα πολύ μεγάλο χρονικό διάστημα, μεταξύ 2011 και 2016. Κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου ο προσφεύγων είχε εκφράσει τις απόψεις του για πολιτικά θέματα και θέματα δημοσίου ενδιαφέροντος. Επιπλέον, πριν από την κήρυξη της κατάστασης έκτακτης ανάγκης, δεν είχε ληφθεί συγκεκριμένη δράση κατά του προσφεύγοντος για τις δημοσιεύσεις του. Μόνο μετά την κήρυξη της κατάστασης έκτακτης ανάγκης, αρκετά χρόνια μετά τη δημοσίευση των περισσότερων από τα εν λόγω άρθρα και tweets, οι δικαστικές αρχές είχαν διαμορφώσει την άποψη, χωρίς πραγματικά να επιδιώξουν να αποδείξουν τις προθέσεις του προσφεύγοντος, ότι αυτό το υλικό αρκούσε για να δικαιολογήσει ποινική έρευνα και προσωρινή κράτηση του προσφεύγοντος. Μέσω αυτών των άρθρων και tweets, ο προσφεύγων είχε εκφράσει τη διαφωνία του με τη λειτουργία του πολιτικού συστήματος στην Τουρκία, κατά καιρούς με σατιρικό τρόπο, και εξέφρασε κυρίως απόψεις για θέματα γενικού ενδιαφέροντος. Ελλείψει άλλων λόγων και αποδεικτικών στοιχείων που νομιμοποιούν την προσωρινή  κράτησή του, το Δικαστήριο δεν ήταν συνεπώς ικανοποιημένο από το γεγονός ότι τα άρθρα και τα tweets που ανέφερε η κυβέρνηση ήταν επαρκή για να δικαιολογήσουν αυτό το μέτρο.

Κατά συνέπεια, καμία από τις αποφάσεις σχετικά με την αρχική και συνεχιζόμενη προσωρινή  κράτηση του προσφεύγοντος δεν περιείχε αποδεικτικά στοιχεία ικανά να αποδείξουν μια εύλογη σχέση μεταξύ τους – συγκεκριμένα, των άρθρων και των tweets του πολιτικού χαρακτήρα – και των αδικημάτων που σχετίζονται με την τρομοκρατία για τα οποία κατηγορήθηκε. Έτσι, η ερμηνεία και η εφαρμογή των νομικών διατάξεων στις οποίες επικαλέστηκαν οι εγχώριες  αρχές ήταν παράλογη ως προς το γεγονός ότι η κράτηση ήταν παράνομη και αυθαίρετη.

Παρέκκλιση σε περίπτωση έκτακτης ανάγκης (άρθρο 15 της σύμβασης)

Ο προσφεύγων είχε τεθεί σε προσωρινή  κράτηση σύμφωνα με το άρθρο 100 του ΚΠΔ. Η διάταξη αυτή, η οποία απαιτούσε την ύπαρξη πραγματικών αποδεικτικών στοιχείων που να δημιουργούν έντονες υποψίες ότι το άτομο διέπραξε αδίκημα, δεν είχε τροποποιηθεί κατά την κατάσταση έκτακτης ανάγκης. Ως εκ τούτου, κανένα μέτρο παρέκκλισης δεν είχε εφαρμογή στην κατάσταση του προσφεύγοντος.

Συνοπτικά, υπήρξε παραβίαση του άρθρου 5 § 1 της Σύμβασης λόγω της έλλειψης εύλογης υπόνοιας ότι ο προσφεύγων διέπραξε ποινικό αδίκημα.

Λαμβάνοντας υπόψη τη διαπίστωση αυτή, το Δικαστήριο έκρινε περιττό να εξετάσει χωριστά εάν οι λόγοι που έδωσαν τα εθνικά δικαστήρια για την κράτηση του προσφεύγοντος βασίστηκαν σε σχετικούς και επαρκείς λόγους (άρθρο 5 §§ 1 (γ) και 3 της Σύμβασης).

Άρθρο 5 § 4 (καταγγελία αδυναμίας πρόσβασης στον φάκελο της δικογραφίας)

Στις 29 Αυγούστου 2016, το 3ο δικαστήριο της Κωνσταντινούπολης αποφάσισε να περιορίσει την πρόσβαση στον φάκελο δικογραφίας από τον κ. Taş και τους συνηγόρους του. Επομένως, δεν μπόρεσαν να δουν τα αποδεικτικά στοιχεία που χρησιμοποιήθηκαν για να δικαιολογήσουν την τοποθέτηση του προσφεύγοντος σε προσωρινή  κράτηση έως ότου συντάχθηκε το κατηγορητήριο στις 18 Ιανουαρίου 2017. Το Δικαστήριο σημείωσε ότι η απόφαση για την προσωρινή  κράτηση βασίστηκε κυρίως στις  παρατηρήσεις που έκανε ο προσφεύγων στα άρθρα και στις δημοσιεύσεις στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Αυτό επιβεβαιώθηκε από το κατηγορητήριο που κατατέθηκε από το εισαγγελέα της Κωνσταντινούπολης. Το Δικαστήριο παρατήρησε επίσης ότι ο κ προσφεύγων, επικουρούμενος από τους δικηγόρους του, είχε ζητήσει λεπτομερείς αναφορές σχετικά με τα εν λόγω αποδεικτικά στοιχεία από τις αρμόδιες αρχές, πρώτα από τον ανακριτή και έπειτα από τον δικαστή, και ότι το περιεχόμενο των ερωτήσεων είχε καταγραφεί στα σχετικά πρακτικά. Κατά συνέπεια, παρόλο που δεν είχε επιτραπεί στον κ. Τας απεριόριστη πρόσβαση στα αποδεικτικά στοιχεία, είχε ενημερωθεί επαρκώς για το περιεχόμενο αυτών των αποδεικτικών στοιχείων που ήταν απαραίτητα προκειμένου να αμφισβητηθεί αποτελεσματικά η νομιμότητα της προσωρινής του  κράτησης. Επομένως, δεν υπήρξε παραβίαση του άρθρου 5 § 4 της Σύμβασης.

Άρθρο 10 (ελευθερία έκφρασης)

Το Δικαστήριο έκρινε ότι η κράτηση του προσφεύγοντος ισοδυναμούσε με παρέμβαση στα δικαιώματά του βάσει του άρθρου 10 της Σύμβασης. Σημείωσε ότι, σύμφωνα με το άρθρο 100 του Κώδικα Ποινικής Δικονομίας, ένα άτομο μπορούσε να τοποθετηθεί σε προσωρινή κράτηση μόνο όταν υπήρχαν πραγματικά στοιχεία που δημιουργούσαν εύλογη υπόνοια ότι διέπραξε αδίκημα. Στο πλαίσιο αυτό, επισήμανε τη διαπίστωσή του ότι η κράτηση δεν βασίστηκε σε εύλογη υπόνοια. Παρατήρησε επίσης ότι το άρθρο 5 § 1 της Σύμβασης περιείχε έναν εξαντλητικό κατάλογο επιτρεπόμενων λόγων για τους οποίους τα άτομα θα μπορούσαν να στερηθούν την ελευθερία τους και ότι καμία στέρηση της ελευθερίας δεν θα ήταν νόμιμη, εκτός εάν εμπίπτει σε έναν από αυτούς τους λόγους. Κατά συνέπεια, η παρέμβαση στα δικαιώματα και τις ελευθερίες του κ. Taş δεν είχε προβλεφθεί από το νόμο. Υπήρξε επομένως παραβίαση της ελευθερίας της έκφρασης (άρθρο 10 της Σύμβασης).

Λοιπά άρθρα

Το Δικαστήριο έκρινε ότι η καταγγελία σύμφωνα με το άρθρο 5 παράγραφος 4 (δικαίωμα ταχείας επανεξέτασης της νομιμότητας της κράτησης) ήταν προδήλως αβάσιμη. Η περίοδος που πρέπει να ληφθεί υπόψη ήταν περίπου ένα έτος και είχε μειωθεί κατά την κατάσταση έκτακτης ανάγκης. Κατά την άποψη του Δικαστηρίου, το γεγονός ότι το Συνταγματικό Δικαστήριο δεν είχε εκδώσει την απόφασή του παρά μόνο 2,5 χρόνια μετά την υποβολή της αίτησης από τον προσφεύγοντα δεν είχε σημασία για τον υπολογισμό της περιόδου που έπρεπε να ληφθεί υπόψη, δεδομένου ότι ο προσφεύγων είχε ήδη αποφυλακιστεί μέχρι τότε. Το Δικαστήριο αναφέρθηκε στο σημείο αυτό  σχετικά με τις διαπιστώσεις που εκδόθηκαν στις αποφάσεις του με τους Μεχμέτ Χασάν Αλτάν κατά Τουρκίας (αρ. προσφ. 13237/17) και Şahin Alpay κατά Τουρκίας (αρ. προσφ. 16538/17).

Το Δικαστήριο έκρινε, ομόφωνα, ότι δεν υπήρχε ανάγκη να εξεταστεί χωριστά η καταγγελία βάσει του άρθρου 18 (όρια  στη χρήση των περιορισμών στα δικαιώματα), λαμβανομένων υπόψη των πορισμάτων του  βάσει των άρθρων 5 § 1 (δικαίωμα στην προσωπική ελευθερία και ασφάλεια) και 10 (ελευθερία έκφρασης).

Δίκαιη ικανοποίηση: Το Δικαστήριο επιδίκασε το ποσό των  12.275 ευρώ για ηθική βλάβη και 3.175 ευρώ για έξοδα και δαπάνες (επιμέλεια echrcaselaw.com).