Η μη δυνατότητα δίκαιης ικανοποίησης λόγω υπερβολικής διάρκειας της ποινικής προδικασίας, παραβίασε το δικαίωμα σε δίκαιη δίκη εντός εύλογου χρονικού διαστήματος
ΑΠΟΦΑΣΗ
Παπαργυρίου κατά Ελλάδας της 21.11.2019 (αριθ. 55846/15)
ΠΕΡΙΛΗΨΗ
Μη χορήγηση δίκαιης ικανοποίησης σύμφωνα με το ελληνικό δίκαιο για την υπερβολική διάρκεια της ποινικής διαδικασίας ενώπιον των προανακριτικών αρχών.
Το Δικαστήριο διαπίστωσε ειδικότερα ότι η διαδικασία, η οποία διήρκεσε περισσότερο από 10 έτη και εννέα μήνες σε προανακριτικό επίπεδο, ήταν υπερβολικά μεγάλη, σε βαθμό που ήταν ασυμβίβαστη με την απαίτηση της εύλογης διάρκειας του άρθρου 6 της ΕΣΔΑ.
Το Δικαστήριο παρατήρησε ότι, σύμφωνα με την εθνική νομολογία, και παρά την ύπαρξη της πιθανούς μελλοντικής ερμηνείας της εσωτερικής νομοθεσίας – ο Ν. 4239/2014 πράγματι προέβλεπε δίκαιη ικανοποίηση για την αδικαιολόγητα μεγάλη διάρκεια ενώπιον των ποινικών δικαστηρίων – δεν υπάρχει όμως δυνατότητα στο ελληνικό δίκαιο κάποιος να λάβει αποζημίωση για καθυστερήσεις στις διαδικασίες στη προδικασία. Παραβίαση του άρθρου 6 (δικαίωμα σε δίκαιη δίκη εντός εύλογου χρονικού διαστήματος) της ΕΣΔΑ.
ΔΙΑΤΑΞΗ
Άρθρο 6
ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΑ ΠΕΡΙΣΤΑΤΙΚΑ
Η προσφεύγουσα Γεωργία Παπαργυρίου, είναι Ελληνίδα υπήκοος που γεννήθηκε το 1952.
Το 2004 ασκήθηκε ποινική δίωξη κατά της προσφεύγουσας για πλαστογραφία κατ’ εξακολούθηση και υπεξαίρεση. Κινήθηκε δικαστική έρευνα. Στις 12 Νοεμβρίου 2004 η προσφεύγουσα παρουσιάστηκε ενώπιον της αστυνομίας.
Το 2012 η Εισαγγελία Εφετών διέταξε την επέκταση της δικαστικής έρευνας. Στη συνέχεια, το 2013, δόθηκε ένταλμα για τη διεξαγωγή πρόσθετης δικαστικής έρευνας για διάφορες άλλες κατηγορίες.
Το 2015 η Εισαγγελία Εφετών διέκοψε την ποινική διαδικασία όσον αφορά ορισμένες περιπτώσεις υπεξαίρεσης. Αποφάσισε επίσης να μην καταδικάσει την προσφεύγουσα αναφορικά με τις λοιπές κατηγορίες εναντίον της.
ΤΟ ΣΤΡΑΣΒΟΥΡΓΟ ΑΠΟΦΑΣΙΖΕΙ…
Άρθρο 6 (δικαίωμα σε δίκαιη δίκη εντός εύλογου χρονικού διαστήματος)
Επί του παραδεκτού της καταγγελίας
Η κυβέρνηση ζήτησε από το Δικαστήριο να κηρύξει την προσφυγή απαράδεκτη λόγω μη εξάντλησης των εγχώριων ένδικων μέσων. Υποστήριξαν ότι η προσφεύγουσα έπρεπε να προσφύγει ενώπιον των εθνικών δικαστηρίων δυνάμει του Ν. 4239/2014, ο οποίος, από τις 5 Αυγούστου 2015, προβλέπει δίκαιη ικανοποίηση, σε περιπτώσεις που η ηθική βλάβη προκλήθηκε από την αδικαιολόγητη παράταση των διαδικασιών ενώπιον των ποινικών δικαστηρίων. Αναφέρθηκαν στη νομολογία του Δικαστηρίου στην υπόθεση Ξυνός κατά Ελλάδας.
Η προσφεύγουσα αμφισβήτησε το επιχείρημα αυτό, ισχυριζόμενη ότι στο Ν. 4239/2014 δεν καλύπτεται η υπερβολικά μεγάλη διάρκεια των διαδικασιών ενώπιον των διαδικασιών στη προδικασία και των προανακριτικών αρχών, οι οποίες εξέδιδαν «εντάλματα», «διατάξεις» και όχι «αποφάσεις».
Το Δικαστήριο διαπίστωσε ότι η γραμματική ερμηνεία των άρθρων 2 και 3 του Ν. 4239/2014 ότι το αντισταθμιστικό μέτρο ήταν διαθέσιμο μόνο μετά τη δημοσίευση της αμετάκλητης «απόφασης» του εθνικού δικαστηρίου. Σύμφωνα με το εθνικό δίκαιο, τα προανακριτικά τμήματα δεν εξέδιδαν «αποφάσεις», αλλά «εντάλματα» ή «διατάξεις», τα οποία η νομοθεσία δεν ανέφερε. Σύμφωνα, λοιπόν, με την εσωτερική νομολογία κατά το εν λόγω χρόνο, και παρά την πιθανή μελλοντική ερμηνεία της εσωτερικής νομοθεσίας, φαίνεται ότι ο Ν. 4239/2014 δεν ερμηνεύθηκε ότι περιλαμβάνει καταγγελίες για καθυστερήσεις στις διαδικασίες ενώπιον των προανακριτικών αρχών. Κατά συνέπεια, η προσφεύγουσα δεν απαιτείτο από το άρθρο 35 § 1 της Σύμβασης να χρησιμοποιήσει το ένδικο βοήθημα που προβλέπει ο εν λόγω νόμος.
Επί της ουσίας της καταγγελίας
Η προσφεύγουσα είχε εμφανιστεί ενώπιον της αστυνομίας στις 12 Νοεμβρίου 2004 και ο Εισαγγελέας Εφετών εξέδωσε την τελική του διάταξη στις 5 Αυγούστου 2015. Συνεπώς, η διαδικασία είχε διαρκέσει για περισσότερο από 10 χρόνια και εννέα μήνες, μια περίοδο που ήταν υπερβολικά χρονοβόρα και ασυμβίβαστη με την απαίτηση της εύλογης διάρκειας βάσει του άρθρου 6 § 1 της Σύμβασης.
Ως εκ τούτου, υπήρξε παραβίαση αυτού του άρθρου.
Δίκαιη ικανοποίηση (άρθρο 41)
Το Δικαστήριο έκρινε ότι η Ελλάδα πρέπει να καταβάλει στην προσφεύγουσα 10.000 ευρώ για ηθική βλάβη.
