To δικαίωμα να γίνει κάποιος παππούς ή γιαγιά δεν προστατεύεται από την ΕΣΔΑ. Το δικαίωμα τεκνοποίησης μέσω ιατρικής υποβοήθησης είναι προσωποπαγές και δεν μεταβιβάζεται μετά θάνατο
ΑΠΟΦΑΣΗ
Petithory Lanzmann κατά Γαλλίας της 5.12.2019 (αριθ. 23038/19)
ΠΕΡΙΛΗΨΗ
Τεκνοποίηση μετά θάνατον και δικαίωμα στην ιδιωτική και οικογενειακή ζωή. Η υπόθεση αφορούσε το αίτημα της προσφεύγουσας να μεταβιβάσει το σπέρμα του αποθανόντος γιου της σε ίδρυμα στο εξωτερικό, το οποίο είχε ως αντικείμενο την ιατρικώς υποβοηθούμενη αναπαραγωγή ή γονιμοποίηση.
Το Στρασβούργο έκρινε ότι το δικαίωμα ενός ατόμου να αποφασίζει πώς και πότε θα γίνει γονέας είναι προσωποπαγές και μη μεταβιβάσιμο δικαίωμα. Επίσης, το δικαίωμα προστασίας της ιδιωτικής και οικογενειακής ζωής, που θεσπίζεται στο άρθρο 8, δεν εξασφαλίζει το δικαίωμα κάποιος να γίνει παππούς ή γιαγιά. Μη παραβίαση της ΕΣΔΑ.
ΔΙΑΤΑΞΗ
Άρθρο 8
ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΑ ΠΕΡΙΣΤΑΤΙΚΑ
Η προσφεύγουσα Dominique Petithory Lanzmann, είναι υπήκοος της Γαλλίας, η οποία γεννήθηκε το 1957 και ζει στο Παρίσι.
Η κ προσφεύγουσα είναι η χήρα του Claude Lanzmann, δημοσιογράφου, συγγραφέα και σκηνοθέτη της ταινία Shoah, ο οποίος απεβίωσε το 2018. Ο γιος τους πέθανε στις 13 Ιανουαρίου 2017 εξαιτίας καρκινικού όγκου, που διαγνώστηκε το 2014. Μόλις ενημερώθηκε για την ασθένειά του, ο γιος της είχε εκφράσει την επιθυμία του να γίνει πατέρας ακόμη και σε περίπτωση θανάτου του. Κατά συνέπεια, είχε αποθεματοποιημένο σπέρμα στο Κέντρο Παρακολούθησης και Διατήρησης Ωαρίων και Σπερματοζωαρίων (CECOS) στο Cochin Hospital στο Παρίσι, είχε έρθει σε επαφή με ένα κέντρο στην Ελβετία και είχε εξετάσει άλλες επιλογές σχετικά με την συντήρηση σπέρματος στο εξωτερικό, αλλά δεν μπόρεσε να προχωρήσει λόγω της ασθένειάς του.
Την άνοιξη του 2017 ο Πρόεδρος της CECOS αρνήθηκε να διαβιβάσει στον Οργανισμό Βιοϊατρικής αίτημα της προσφεύγουσας για μεταφορά του σπέρματος του γιου της σε ίδρυμα υγειονομικής περίθαλψης στο Ισραήλ.
Η προσφεύγουσα υπέβαλε αίτηση στο Διοικητικό Δικαστήριο του Παρισιού, ζητώντας να ληφθούν τα απαραίτητα μέτρα για να επιτραπεί η εξαγωγή του σπέρματος του γιου της σε ένα ίδρυμα υγειονομικής περίθαλψης στο Ισραήλ, το οποίο εξουσιοδοτήθηκε να παρέχει ιατρική αναπαραγωγική υποστήριξη. Η προσφεύγουσα ισχυρίστηκε ότι η άρνηση αποδοχής του αιτήματός της, της στερούσε το δικαίωμα άσκησης της ιδιωτικής και οικογενειακής ζωής στην οποία είχε το δικαίωμα να επιδιώξει να γίνει γιαγιά και να διασφαλίσει ότι οι επιθυμίες του γιου της θα γίνουν σεβαστές. Ο δικαστής απέρριψε το αίτημά της. Η προσφεύγουσα άσκησε αναίρεση κατά της απόφασης αυτής ενώπιον του Συμβουλίου της Επικρατείας, το οποίο απέρριψε επίσης το αίτημα.
ΤΟ ΣΤΡΑΣΒΟΥΡΓΟ ΑΠΟΦΑΣΙΖΕΙ…
Άρθρο 8
Το Δικαστήριο παρατήρησε ότι η καταγγελία της προσφεύγουσας περιλάμβανε δύο χωριστά μέρη. Στο πρώτο μέρος ισχυρίστηκε ότι ήταν έμμεσο θύμα, εξ ονόματος του εκλιπόντος γιου της, ενώ στο δεύτερο υποστήριξε ότι είναι άμεσο θύμα, δεδομένου ότι είχε στερηθεί της δυνατότητας της να γίνει γιαγιά.
Όσον αφορά την καταγγελία σχετικά με το καθεστώς του εμμέσου θύματος, το Δικαστήριο επισήμανε ότι τα δικαιώματα που επικαλούνταν η προσφεύγουσα αφορούσε το δικαίωμα του γιου της να αποφασίζει πώς και πότε θα γίνει γονέας. Ωστόσο, το Δικαστήριο παρατήρησε ότι το δικαίωμα αυτό ανήκε στην κατηγορία των μη μεταβιβάσιμων δικαιωμάτων. Αναλόγως, η προσφεύγουσα δεν μπορούσε να επικαλεστεί εν προκειμένω ότι ήταν θύμα παραβίασης της Σύμβασης για λογαριασμό του γιου της.
Όσον αφορά την αιτίαση που αντλείται από το άμεσο καθεστώς θύματος, το Δικαστήριο έκρινε ότι το άρθρο 8 δεν εγγυάται το δικαίωμα να γίνει κάποιος παππούς ή γιαγιά, ασχέτως της προσωπικής φιλοδοξίας της προσφεύγουσας να συνεχίσει τη γενετική γραμμή της οικογένειάς της.
Κατά συνέπεια, το Δικαστήριο έκρινε απαράδεκτα και τα δύο σκέλη της προσφυγής.
