Κατεδάφιση οικίας παρά την ύπαρξη απόφασης ασφαλιστικών μέτρων που διάταξε αναστολή της κατεδάφισης! Παραβίαση της δίκαιης δίκης
ΑΠΟΦΑΣΗ
Mehmet Taner Şentürk κατά Τουρκίας της 20.09.2022 (αρ. προσφ. 51470/15)
ΠΕΡΙΛΗΨΗ
Ο προσφεύγων είχε ανεγείρει αυθαίρετη οικοδομή σε ακίνητο ιδιοκτησίας του δημόσιου. Εκδόθηκε απόφαση κατεδάφισης. Με απόφαση ασφαλιστικών μέτρων διατάχθηκε η αναστολή εκτέλεσης της απόφασης όμως τα αρμόδια όργανα του δήμου προέβησαν στην κατεδάφιση της οικίας του προσφεύγοντος. Άσκησε προσφυγή για παραβίαση της δίκαιης δίκης και του δικαιώματος στην ιδιοκτησία.
Το ΕΔΔΑ επισήμανε ότι η Σύμβαση εφαρμόζεται όχι μόνο σε οριστικές δικαστικές αποφάσεις επί της ουσίας, αλλά και στις αποφάσεις ασφαλιστικών μέτρων που σχετίζονται με την αναστολή της εκτέλεσης. Έκρινε ότι η παραβίαση της απόφασης προσωρινών μέτρων έπληξε την ασφάλεια δικαίου που πρέπει να απολαμβάνουν οι πολίτες ως εκ τούτου διαπίστωσε ότι παραβιάστηκε η δίκαιη δίκη.
Αντιθέτως διαπίστωσε ότι όσον αφορά την παραβίαση του δικαιώματος στην ιδιοκτησία, ο προσφεύγων δεν είχε εγείρει αγωγή αποζημίωσης στο καθ’ ού κράτους ως εκ τούτου απέρριψε την καταγγελία ως απαράδεκτη.
Το ΕΔΔΑ επιδίκασε ποσό 6.000 ευρώ για ηθική βλάβη.
ΔΙΑΤΑΞΕΙΣ
Άρθρο 6§1,
Άρθρο 1 του ΠΠΠ
ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΑ ΠΕΡΙΣΤΑΤΙΚΑ
Ο προσφεύγων, Mehmet Taner Şentürk, είναι Τούρκος υπήκοος, ο οποίος γεννήθηκε το 1950 και ζει στην Αγκυρα.
Η υπόθεση αφορούσε την κατεδάφιση από τις αρχές αυθαίρετης κατοικίας, που χτίστηκε κατά παράβαση των πολεοδομικών διατάξεων από τον προσφεύγοντα σε δημόσια γη που είχε συμπεριληφθεί στο σχέδιο αστικής ανάπτυξης για την κατασκευή σχολείου.
Επικαλούμενος το άρθρο 6 § 1 (δικαίωμα σε δίκαιη δίκη), ο προσφεύγων ισχυρίστηκε ότι οι αρχές κατεδάφισαν το σπίτι του παρά το γεγονός ότι το Διοικητικό Δικαστήριο της Άγκυρας είχε διατάξει την αναστολή της εκτέλεσης της απόφασης κατεδάφισης. Επικαλούμενος το άρθρο 1 του Πρώτου Πρόσθετου Πρωτοκόλλου(προστασία ιδιοκτησίας), υποστήριξε ότι έχει υποστεί παραβίαση του δικαιώματος της ειρηνικής απόλαυσης της περιουσίας του.
ΤΟ ΣΤΡΑΣΒΟΥΡΓΟ ΑΠΟΦΑΣΙΖΕΙ…
Άρθρο 6§1
Το Δικαστήριο παρατήρησε ότι το άρθρο 28 § 1 του Ν. 2577 εφαρμόζεται όχι μόνο σε οριστικές δικαστικές αποφάσεις επί της ουσίας, αλλά και σε εκείνες που σχετίζονται με την αναστολή της εκτέλεσης. Με άλλα λόγια, δεν αμφισβητείται ότι οι δύο αποφάσεις που εκδόθηκαν στις 13 Οκτωβρίου και 22 Δεκεμβρίου 2004 από το Διοικητικό Δικαστήριο της Άγκυρας ήταν δεσμευτικές και εκτελεστές.
Ωστόσο, όταν το Διοικητικό Δικαστήριο διέταξε την αναστολή της εκτέλεσης της διοικητικής απόφασης κατεδάφισης, η διοίκηση κατεδάφισε το σπίτι του προσφεύγοντος.
Το Δικαστήριο θεώρησε ότι μια τέτοια κατάσταση δεν είναι ούτε συμβατή με το τουρκικό δίκαιο ούτε με τις γενικές αρχές του άρθρου 6 της ΕΣΔΑ και ότι παραβιάζει προδήλως το κράτος δικαίου, βάσει του νόμου περί υπεροχής και της ασφάλειας των έννομων σχέσεων.
Ως εκ τούτου, το Δικαστήριο κατέληξε στο συμπέρασμα ότι ενεργώντας με αυτόν τον τρόπο, το κράτος αγνόησε το δικαίωμα του προσφεύγοντος σε δίκαιη δίκη και έτσι στερήθηκε της προστασίας που πηγάζει από το άρθρο 6 § 1 της Σύμβασης.
Το ΕΔΔΑ διαπίστωσε παραβίαση της δίκαιης δίκης (άρθρο 6 § 1 της ΕΣΔΑ).
Άρθρο 1 του ΠΠΠ
Ο προσφεύγων ισχυρίστηκε ότι οι περιστάσεις της υπόθεσης παραβίαααν το Άρθρο 1 του Πρώτου Πρόσθετου Πρωτοκόλλου της Σύμβασης.
Η Κυβέρνηση προέβαλε αρκετές ενστάσεις ως προς το παραδεκτό, μία από τις οποίες βασίζεται στον κανόνα της εξάντλησης των εσωτερικών ενδίκων μέσων. Υποστήριξε ότι ο προσφεύγων όφειλε να ασκήσει αγωγή αποζημίωσης ενώπιον των διοικητικών δικαστηρίων εντός 60 ημερών από την κατεδάφιση της οικίας του.
Καταρχάς, το Δικαστήριο έκρινε ότι δεν ήταν αναγκαίο, υπό τις περιστάσεις της παρούσας υπόθεσης, να αποφασίσει για το αν ο προσφεύγων ήταν κάτοχος «περιουσίας» κατά την έννοια του άρθρου 1 του Πρώτου Πρόσθετου Πρωτοκόλλου της Σύμβασης, δεδομένου ότι η καταγγελία που βασίστηκε στη διάταξη αυτή είναι σε κάθε περίπτωση απαράδεκτη λόγω μη εξάντλησης των εσωτερικών ένδικων μέσων.
Κατά το ΕΔΔΑ σύμφωνα με το άρθρο 35 § 1 της Σύμβασης, μπορεί να κατατεθεί προσφυγή μόνο μετά την εξάντληση των εσωτερικών ένδικων μέσων. Τα κράτη δεν χρειάζεται να λογοδοτούν για τις ενέργειές τους ενώπιον ενός διεθνούς οργανισμού προτού έχουν την ευκαιρία να διορθώσουν την κατάσταση στην εσωτερική έννομη τάξη τους. Τα πρόσωπα που επιθυμούν να επωφεληθούν από την εποπτική δικαιοδοσία του Δικαστηρίου όσον αφορά καταγγελίες κατά ενός κράτους είναι υποχρεωμένα να χρησιμοποιήσουν πρώτα τα ένδικα μέσα που προσφέρει το νομικό σύστημα του τελευταίου. Η υποχρέωση εξάντλησης των εσωτερικών ένδικων μέσων απαιτεί από τους προσφεύγοντες να κάνουν κανονική χρήση των διαθέσιμων και επαρκών ένδικων μέσων που θα τους επιτρέψουν να αποκαταστήσουν τις παραβιάσεις που ισχυρίζονται. Αυτά τα ένδικα μέσα πρέπει να υπάρχουν με επαρκή βαθμό βεβαιότητας, τόσο στην πράξη όσο και στη θεωρία, διαφορετικά δεν έχουν την επιθυμητή αποτελεσματικότητα και προσβασιμότητα .
Στην παρούσα υπόθεση, το Δικαστήριο σημείωσε πράγματι ότι ο προσφεύγων απλώς ζήτησε την ακύρωση της απόφασης κατεδάφισης ενώπιον των διοικητικών δικαστηρίων, αλλά δεν άσκησε αγωγή αποζημίωσης κατά της διοίκησης σύμφωνα με τους δικονομικούς κανόνες που προβλέπει ο νόμος. Πράγματι, όπως επΙσήμανε η Κυβέρνηση, ο ενδιαφερόμενος έπρεπε να ασκήσει μια τέτοια αγωγή ενώπιον των διοικητικών δικαστηρίων μέσω χωριστής διαδικασίας. Ωστόσο, ζήτησε αποζημίωση με αναμφισβήτητα απαράδεκτο δικονομικά τρόπο μέσω πρόσθετων αξιώσεων που υποβλήθηκαν στο πλαίσιο των διαδικασιών, με μοναδικό αντικείμενο την αίτηση ακύρωσης.
Κατά συνέπεια, δεδομένου ότι ο προσφεύγων δεν συμμορφώθηκε με τους δικονομικούς κανόνες του εσωτερικού δικαίου και, ως εκ τούτου, δεν άσκησε αγωγή αποζημίωσης νόμω και ουσία βάσιμη ενώπιον των αρμοδίων δικαστηρίων, το ΕΔΔΑ θεώρησε ότι δεν εξάντλησε τα εσωτερικό ένδικα μέσα κατά την έννοια του άρθρου 35 § 1 της Σύμβασης.
Έκρινε ότι αυτό το μέρος της προσφυγής πρέπει να απορριφθεί σύμφωνα με το Άρθρο 35 § 4 της ΕΣΔΑ.
Δίκαιη Ικανοποίηση (άρθρο 41): Το ΕΔΔΑ επιδίκασε 6.000 ευρώ για ηθική βλάβη. Δεν υποβλήθηκε αίτημα όσον αφορά τα έξοδα και τις δαπάνες (επιμέλεια echrcaselaw.com).
