Εκφοβισμός γυναίκας δεσμοφύλακα από άνδρες συναδέλφους της, διότι τους κατήγγειλε για σεξουαλικές επαφές με κρατούμενες! Ανεπαρκής έρευνα και παραβίαση σεβασμού της ιδιωτικής ζωής!
ΑΠΟΦΑΣΗ
Špadijer κατά Μαυροβουνίου της 09.11.2021 (αρ. προσφ. 31549/18)
ΠΕΡΙΛΗΨΗ
Εκφοβισμός γυναίκας δεσμοφύλακα από άνδρες συναδέλφους της, διότι τους κατήγγειλε για σεξουαλικές επαφές με κρατούμενες. Αδυναμία των αρχών να την προστατεύσουν. Προστασία της ιδιωτικής ζωής.
Η προσφεύγουσα προσπάθησε να επιστήσει την προσοχή των αρχών για περιστατικά, κατά τα οποία άνδρες δεσμοφύλακες εισέρχονταν στις γυναικείες φυλακές και έρχονταν σε σεξουαλικές επαφές με κρατούμενες. Η προσφεύγουσα δέχτηκε αμέσως ένα εκφοβιστικό τηλεφώνημα και στη συνέχεια άγνωστοι έσπασαν το παρμπρίζ της.
Αργότερα τον ίδιο χρόνο, ένας εκ των καταγγελλομένων έφτυσε μπροστά της και την έβρισε λέγοντας: «Καλώς την βρωμερή σκύλα. Αν έχανες 50 κιλά μπορεί να έδειχνες όμορφη». Τέλος, ξυλοκοπήθηκε και απειλήθηκε από άγνωστο δράστη. Παρά τις πολυάριθμες καταγγελίες εκφοβισμού της, αυτές δεν εξετάστηκαν λεπτομερώς και στο σύνολό τους, άλλες απορρίφθηκαν απλώς με βάση το πόσο συχνά ή σπάνια έλαβαν χώρα, ενώ επίσης ορισμένα από τα μεμονωμένα περιστατικά παρέμειναν συνολικά ανεξέταστα.
Το ΕΔΔΑ διαπίστωσε ότι ο τρόπος με τον οποίο είχε εφαρμοστεί το νομικό πλαίσιο προστασίας στην περίπτωση της προσφεύγουσας ήταν ανεπαρκής, κατά παραβίαση της θετικής υποχρέωσης του Κράτους να προστατεύσει τα δικαιώματά της.
Το ΕΔΔΑ διαπίστωσε παραβίαση του δικαιώματος σεβασμού της ιδιωτικής ζωής (άρθρο 8 της ΕΣΔΑ) και επιδίκασε ποσό 4.500 ευρώ για ηθική βλάβη και 1.000 ευρώ για έξοδα.
ΔΙΑΤΑΞΗ
Άρθρο 8
ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΑ ΠΕΡΙΣΤΑΤΙΚΑ
Η προσφεύγουσα Daliborka Špadijer είναι υπήκοος Μαυροβουνίου, η οποία γεννήθηκε το 1978 και ζει στην Ποντγκόριτσα.
Το 2013 η προσφεύγουσα, τότε προϊσταμένη δεσμοφύλακας σε μια γυναικεία φυλακή, κατήγγειλε πέντε συναδέλφους της αναφορικά με ένα περιστατικό στο οποίο είχε επιτραπεί σε άνδρες σωφρονιστικούς υπαλλήλους να εισέλθουν στη φυλακή και σε έναν από αυτούς να έρθει σε «σεξουαλική επαφή» με δύο γυναίκες κρατούμενες. Αμέσως μετά, η προσφεύγουσα έλαβε ένα εκφοβιστικό τηλεφώνημα και στη συνέχεια άγνωστοι έσπασαν το παρμπρίζ του αυτοκινήτου της. Η ίδια διαμαρτυρήθηκε στην αστυνομία αλλά δεν επακολούθησε καμία εισαγγελική ενέργεια. Στη συνέχεια έλαβαν χώρα και άλλα περιστατικά εκφοβιστικής συμπεριφοράς.
Το 2013 επιβλήθηκε στους συναδέλφους της, οι οποίοι είχαν εμπλακεί στο περιστατικό, ποινή προστίμου, ήτοι ποσό μεταξύ 20 και 30% των αποδοχών δύο έως τριών μηνών. Ένας από τους άνδρες δεσμοφύλακες τέθηκε επίσης σε διαθεσιμότητα κατά τη διάρκεια της διαδικασίας με περικοπή μισθού 40%. Αργότερα τον ίδιο χρόνο, ο τελευταίος δεσμοφύλακας έφτυσε μπροστά της και την έβρισε λέγοντας: «Καλώς την βρωμερή σκύλα. Αν έχανες 50 κιλά μπορεί να έδειχνες όμορφη». Η προσφεύγουσα διαμαρτυρήθηκε στην ασφάλεια των φυλακών. Καθώς ο Διευθυντής των φυλακών απέτυχε να δώσει συνέχεια στην καταγγελία, απευθύνθηκε στον αναπληρωτή. Αυτός ανέφερε ότι «ακόμα και αν τον καλούσε ο Υπουργός Δικαιοσύνης, η προσφεύγουσα δεν θα ήταν πλέον επικεφαλής της βάρδιας».
Η προσφεύγουσα ισχυρίστηκε ότι ακολούθησαν πολυάριθμα και συνεχιζόμενα περιστατικά εκφοβισμού και ότι σε μερικές περιπτώσεις η ιεραρχία της φυλακής δεν την είχε υποστηρίξει. Τον Σεπτέμβριο του 2013 πήρε αναρρωτική άδεια. Η καταγγελία στον διαμεσολαβητή απορρίφθηκε. Τον Νοέμβριο του 2013 προσέφυγε στο δικαστήριο, ανεπιτυχώς. Το δικαστήριο απεφάνθη ότι τα περιστατικά δεν ισοδυναμούσαν με εκφοβισμό, αλλά διαπίστωσε ότι υπέφερε από το μετατραυματικό στρες από τα περιστατικά.
Ενώ η διαδικασία συνεχιζόταν, δέχθηκε επίθεση, ξυλοκοπήθηκε και απειλήθηκε από άγνωστο δράστη.
Τα ένδικα μέσα που ασκήθηκαν απορρίφθηκαν όπως και η συνταγματική καταγγελία που υπέβαλε. Ομοίως, η καταγγελία που υπέβαλε στον Συνήγορο του Πολίτη δεν έγινε δεκτή.
Το 2016, η προσφεύγουσα συνταξιοδοτήθηκε για λόγους υγείας.
Βασιζόμενη στα άρθρα 3 (απαγόρευση απάνθρωπης ή εξευτελιστικής μεταχείρισης), 6 (δικαίωμα σε δίκαιη δίκη) και 13 (δικαίωμα πραγματικής προσφυγής), η προσφεύγουσα παραπονέθηκε, ειδικότερα, για την ηθική βλάβη που της προκάλεσε ο συνεχής εκφοβισμός της και για την αδυναμία των αρχών να την προστατεύσουν.
ΤΟ ΣΤΡΑΣΒΟΥΡΓΟ ΑΠΟΦΑΣΙΖΕΙ…
Άρθρο 8
Πρώτον, το Δικαστήριο έκρινε ότι η κύρια καταγγελία της προσφεύγουσας έπρεπε να εξεταστεί σύμφωνα με το άρθρο 8 και όχι με βάση τα άρθρα 3 και 6 της ΕΣΔΑ. Το Δικαστήριο έκρινε ότι διαπιστώθηκε ότι υπήρχε σύνδεση μεταξύ των περιστατικών και τη φερόμενη ως ανεπαρκή αντίδραση των αρμόδιων αρχών, αφενός, και των ψυχολογικών προβλημάτων της προσφεύγουσας αφετέρου.
Το Δικαστήριο επανέλαβε ότι τα κράτη έχουν καθήκον να προστατεύουν τη σωματική και ψυχολογική ακεραιότητα των ατόμων από τρίτους, συμπεριλαμβανομένης της δημιουργίας νομικού πλαισίου για αυτόν τον στόχο. Υπήρχαν, όπως επιβεβαίωσε το Δικαστήριο, ένδικα μέσα στο εσωτερικό δίκαιο αναφορικά με πράξεις εκφοβισμού. Ωστόσο, αυτά τα ένδικα μέσα έπρεπε στη πράξη να επιφέρουν και αποτελέσματα. Θεώρησε ότι η διαδικασία διαμεσολάβησης δεν ήταν σύμφωνη με το νόμο. Παρά τη σύνδεση των εν λόγω περιστατικών και της κατάστασης της προσφεύγουσας, δεν είχε λάβει προστασία από τα δικαστήρια, τα οποία έκριναν την συχνότητα των περιστατικών ανεπαρκή για να δικαιολογήσουν οποιαδήποτε δράση. Το Δικαστήριο επανέλαβε ότι οι καταγγελίες εκφοβισμού θα πρέπει να εξεταστούν λεπτομερώς και στο σύνολό τους και όχι να απορριφθούν απλώς με βάση το πόσο συχνά ή σπάνια έλαβαν χώρα, λαμβάνοντας υπόψη ολόκληρο το πλαίσιο, ενώ επίσης ορισμένα από τα μεμονωμένα περιστατικά παρέμειναν ανεξέταστα συνολικά. Το Δικαστήριο διαπίστωσε επιπλέον ότι η αντίδραση των εισαγγελέων ήταν πολύ αργή, στερώντας από αυτήν τις ευκαιρίες να συνεχίσει την υπόθεσή της.
Συνολικά, το Δικαστήριο διαπίστωσε ότι ο τρόπος με τον οποίο είχαν εφαρμοστεί το νομικό πλαίσιο προστασίας στην υπόθεσή της – συμπεριλαμβανομένου του σημαντικού πλαισίου καταγγελίας – ήταν ανεπαρκής, κατά παραβίαση της θετικής υποχρέωσης του Κράτους να προστατεύσει την προσφεύγουσα.
Λοιπά άρθρα
Το Δικαστήριο έκρινε ότι δεν χρειαζόταν να εξεταστούν οι καταγγελίες βάσει του άρθρου 13 επί της ουσίας, καθώς τα θέματα ήταν τα ίδια με αυτά που εξετάστηκαν βάσει του άρθρου 8.
Δίκαιη ικανοποίηση (άρθρο 41)
Το Δικαστήριο επιδίκασε στην προσφεύγουσα 4.500 ευρώ για ηθική βλάβη και 1.000 ευρώ για έξοδα και δαπάνες.
Μειοψηφούσες απόψεις
Η δικαστής Yudkivska εξέφρασε σύμφωνη γνώμη, η οποία επισυνάπτεται στην απόφαση.
