Διοικητική κράτηση μέλους τρομοκρατικής οργάνωσης, για λόγους δημοσίας τάξης και ασφάλειας. Μη παραβίαση της ΕΣΔΑ
ΑΠΟΦΑΣΗ
N.M. κατά Βελγίου, της 18.04.2023 (αρ. προσφ. 43966/19).
ΠΕΡΙΛΗΨΗ
Έκδοση παράνομα διαμενόντων αλλοδαπών για λόγους δημοσίας τάξης και ασφάλειας.
Ο προσφεύγων κρατήθηκε για 31 μήνες σε κλειστό κέντρο για αλλοδαπούς εν αναμονή της απομάκρυνσής του από το Βέλγιο. Θεωρήθηκε επικίνδυνος για τη δημόσια τάξη και ασφάλεια, λόγω προηγούμενης καταδίκης του για συμμετοχή σε τρομοκρατική οργάνωση. Μεγάλο διάστημα της κράτησής του, ήταν σε κελί απομόνωσης γιατί διαπιστώθηκαν από τις αρχές φυλακής, ενέργειες προσηλυτισμού προς άλλους κρατούμενους. Άσκησε καταγγελία για παραβίαση του άρθρου 5 § 1(στ) και § 4 (δικαίωμα στην προσωπική ελευθερία και ασφάλεια/δικαίωμα για ταχεία αναθεώρηση των νομιμότητα της κράτησης) και του άρθρου 3 (απαγόρευση απάνθρωπης ή εξευτελιστικής μεταχείρισης).
Το Δικαστήριο επισήμανε ότι οι εγχώριες αρχές έκριναν ότι η κράτηση του προσφεύγοντος δικαιολογούνταν για λόγους που αφορούσαν κυρίως την επικινδυνότητά του και την προστασία της δημόσιας τάξης και Εθνικής ασφάλειας λόγω της προηγούμενης συμμετοχής του σε τρομοκρατική ομάδα. Ενόψει των συνθηκών της υπόθεσης, και της πολυπλοκότητας της εξέτασης του αιτήματος ασύλου που είχε υποβάλλει στο Βέλγιο, το Δικαστήριο θεώρησε ότι η διάρκεια της κράτησής του δεν είχε υπερβεί τον εύλογο χρόνο που απαιτούνταν για την επίτευξη του σκοπού που επιδιώκεται από τις βελγικές αρχές, δηλαδή την απομάκρυνση του προσφεύγοντος στην Αλγερία, ούτε είχε υποστεί κάποια βλάβη στην σωματική και ψυχική του υγεία.
Το ΕΔΔΑ έκρινε ότι δεν υπήρξε παραβίαση του άρθρου 5 § 1 (στ) της ΕΣΔΑ.
Το Δικαστήριο περαιτέρω διαπίστωσε ότι τα βελγικά δικαστήρια είχαν προβεί σε επαρκή επανεξέταση του μέτρου κράτησης και κατά συνέπεια δεν υπήρξε παραβίαση του άρθρου 5 §4. Επίσης το ΕΔΔΑ έκρινε ότι ο προσφεύγων δεν είχε υποστεί μεταχείριση αντίθετη προς το άρθρο 3 της ΕΣΔΑ.
ΔΙΑΤΑΞΕΙΣ
Άρθρο 5§1 στ,
Άρθρο 5§4,
Άρθρο 3
ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΑ ΠΕΡΙΣΤΑΤΙΚΑ
Ο προσφεύγων είναι Αλγερινός υπήκοος που γεννήθηκε το 1949. Το 1993 είχε καταδικαστεί από Αλγερινό δικαστήριο σε φυλάκιση 30 μηνών για «προμήθεια εξοπλισμού για εγκληματικούς σκοπούς και συγκέντρωση κεφαλαίου για το Ισλαμικό Μέτωπο Σωτηρίας», κόμμα του οποίου ήταν μέλος τη δεκαετία του 1990. Μετά την αποφυλάκισή του, έφυγε από την Αλγερία για την Ευρώπη, όπου υπέβαλε πολλές αιτήσεις για διεθνή προστασία, οι οποίες απορρίφθηκαν. Μία από αυτές κατατέθηκε στο Βέλγιο.
Οι βελγικές αρχές εξέδωσαν εναντίον του προσφεύγοντος αρκετές αποφάσεις απέλασης, μεταξύ των οποίων μία της 27 Σεπτεμβρίου 2017 που συνοδευόταν με εντολή για την απομάκρυνση και απαγόρευση επανεισόδου στη χώρα. Η απόφαση ανέφερε, μεταξύ άλλων, ότι ο προσφεύγων δεν διέθετε έγκυρη άδεια διαμονής κατά τη στιγμή της σύλληψής του και ότι το 2015 είχε εκδοθεί ένταλμα σύλληψής του για συμμετοχή του σε δραστηριότητες μίας τρομοκρατικής ομάδας – παρατάθηκε αρκετές φορές. Ο προσφεύγων τελικά αφέθηκε ελεύθερος στις 20 Μαρτίου 2020.
Στο μεταξύ, ο προσφεύγων είχε καταδικαστεί από τα βελγικά ποινικά δικαστήρια σε τρία χρόνια φυλάκιση (το 2018) για συμμετοχή σε τρομοκρατική ομάδα στη Συρία και σε οκτώ μήνες φυλάκιση (το 2021) για απειλή συγκρατούμενου.
Ο προσφεύγων επικαλέστηκε το άρθρο 5 (δικαίωμα στην προσωπική ελευθερία και ασφάλεια/δικαίωμα ταχείας επανεξέτασης της νομιμότητα της κράτησης) και το άρθρο 3 (απαγόρευση απάνθρωπης ή ταπεινωτικής μεταχείρισης) της Ευρωπαϊκής Σύμβασης Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων.
ΤΟ ΣΤΡΑΣΒΟΥΡΓΟ ΑΠΟΦΑΣΙΖΕΙ…
Άρθρο 5: Δικαίωμα στην προσωπική ελευθερία και την ασφάλεια
Όσον αφορά τον σκοπό και την νομιμότητα της κράτησης του προσφεύγοντος, το Δικαστήριο σημείωσε ότι εκδόθηκε διαταγή για διοικητική κράτηση που έγινε στις 20 Σεπτεμβρίου 2017, τη στιγμή που δεν είχε άδεια να διαμένει στο Βέλγιο αλλά είχε καταδικαστεί σε αυτή την χώρα. Οι βελγικές αρχές είχαν ζητήσει με συνέπεια την απομάκρυνση του προσφεύγοντος στην Αλγερία, μέσω διαδοχικών εντολών κράτησης. Είχαν επίσης επανεκτιμήσει τον κίνδυνο που θα μπορούσε να αντιμετωπίσει σε περίπτωση δικής του μετακίνηση. Οι ανησυχίες για τη δημόσια τάξη και την εθνική ασφάλεια είχαν βαρύνει πολύ στην απόφαση να διατηρηθεί ο προσφεύγων υπό κράτηση ενώ εξεταζόταν το αίτημά του για άσυλο.
Κατά συνέπεια, η αρχική κράτηση και η συνέχιση της κράτησής του για τις επόμενες περιόδους εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής του άρθρου 5 § 1 (στ). Ούτε υπήρχε λόγος να θεωρηθεί ότι η κράτησή του δεν ήταν σύμφωνη με το νόμο.
Όσον αφορά την αναγκαιότητα της κράτησης, το Δικαστήριο σημείωσε ότι η κατάστασή του δεν μπορούσε να είναι σε σύγκριση με άλλους αιτούντες άσυλο που ήταν ιδιαίτερα ευάλωτοι, για τους οποίους το Δικαστήριο είχε τονίσει την ανάγκη να εξεταστούν εναλλακτικές λύσεις αντί της κράτησης.
Επιπλέον, ο προσφεύγων είχε πρόσβαση στην ιατρική περίθαλψη και την ψυχολογική υποστήριξη, υπηρεσίες που του προσφέρθηκαν. Ως εκ τούτου, οι βελγικές αρχές δεν μπορούσαν να επικριθούν ότι δεν επέλεξαν εναλλακτικές λύσεις αντί της κράτησης.
Όσον αφορά τη διάρκεια της κράτησης, το Δικαστήριο τόνισε ότι είχε υπόψη του την ιδιαίτερα μακρά διάρκεια της διοικητικής κράτησης του προσφεύγοντος. Ωστόσο, σημείωσε ότι οι βελγικές αρχές είχαν ενεργήσει με την απαιτούμενη επιμέλεια όσον αφορά τη διεξαγωγή της διαδικασίας απέλασης. Επιπλέον, η εξέταση της τρίτης αίτησης ασύλου του προσφεύγοντος ήταν ιδιαίτερα περίπλοκη και συνεπαγόταν την αξιολόγηση του σημαντικού ζητήματος των κινδύνων που αντιμετώπιζε πράγματι στην Αλγερία, της συνολικής κατάστασης σε αυτή τη χώρα και των προσωπικών του καταστάσεων. Επιπλέον, σε όλη τη διάρκεια κατά την εξέταση της αίτησης ασύλου, η υπόθεση του προσφεύγοντος είχε γίνει συνεκτίμηση σχετικά με τη διατήρηση της δημόσιας τάξης και δημόσιας ασφάλειας, ενόψει των βασικών πληροφοριών που συγκεντρώθηκαν από τις βελγικές αρχές (συγκεκριμένα, τις κρατικές υπηρεσίες ασφαλείας και το συντονιστικό όργανο αξιολόγησης κινδύνου) και τον κίνδυνο προσηλυτισμού που προσδιορίζεται από αυτά τα όργανα. Δεδομένου του πραγματικού κινδύνου ότι ο προσφεύγων αποτελούσε απειλή λόγω των προηγούμενων ποινικών του καταδίκων, δεν ήταν καθήκον του Δικαστηρίου να αμφισβητήσει την αξιολόγηση των εθνικών αρχών, η οποία δεν κρίθηκε αυθαίρετη ή προδήλως παράλογη. Τέλος, τα τακτικά δικαστήρια είχαν διαπιστώσει σε κάθε περίσταση ότι η κράτηση του προσφεύγοντος αιτιολογήθηκε για λόγους που αφορούσαν κυρίως την επικινδυνότητά του και την προστασία της δημόσιας τάξης και της εθνικής ασφάλειας. Οι εκτιμήσεις αυτές είχαν ενισχυθεί από την καταδίκη του προσφεύγοντα τον Απρίλιο του 2018 για συμμετοχή σε τρομοκρατική ομάδα. Αντίστοιχα, η διάρκεια της κράτησης του προσφεύγοντος στην παρούσα υπόθεση δεν είχε υπερβεί τον εύλογο χρόνο που απαιτείται για να επιτευχθεί ο στόχος που επιδιώκουν οι βελγικές αρχές, δηλαδή την απομάκρυνση του προσφεύγοντος στην Αλγερία.
Το Δικαστήριο δεν διαπίστωσε παραβίαση του άρθρου 5 § 1 (στ) της ΕΣΔΑ.
Άρθρο 5: Δικαίωμα ταχείας επανεξέτασης της νομιμότητας της κράτησης
Οι ανακριτικές δικαστικές αρχές είχαν ελέγξει συστηματικά, λαμβάνοντας υπόψη τόσο το εσωτερικό δίκαιο και της Σύμβασης, ότι η κράτηση του προσφεύγοντος αποσκοπούσε στην απέλασή του, ότι η οι διοικητικές αρχές είχαν ενεργήσει με τη δέουσα επιμέλεια ως προς αυτό, ότι σε σχέση με τον προσφεύγοντα είχε διαπιστωθεί επικινδυνότητα και ότι η διαδικασία ασύλου βρισκόταν σε εξέλιξη. Καμία δικαστική απόφαση δεν είχε κρίνει την κράτηση παράνομη. Συνεπώς, δεν θα μπορούσε να ειπωθεί ότι το αίτημα για επανεξέταση της κράτησής του από τις βελγικές δικαστικές αρχές δεν ήταν επαρκές ως προς το πεδίο εφαρμογής και τους σκοπούς του άρθρου 5 § 4. Το ΕΔΔΑ δεν διαπίστωσε παραβίαση της εν λόγω διάταξης.
Άρθρο 3: Συνθήκες κράτησης
Ο προσφεύγων παραπονέθηκε ότι κρατήθηκε σε μερική απομόνωση (régime de chambre) κατά τους πρώτους μήνες της διοικητικής του κράτησης στο κλειστό κέντρο Vottem. Ως προς αυτό το Δικαστήριο επανέλαβε ότι η απομόνωση δεν αποτελεί από μόνη της παραβίαση του άρθρου 3 της ΕΣΔΑ. Επιπλέον η απαγόρευση επαφής με άλλους κρατούμενους για λόγους ασφαλείας, η πειθαρχία ή η προστασία δεν ισοδυναμούσε από μόνη της σε απάνθρωπη ή εξευτελιστική μεταχείριση.
Στην παρούσα υπόθεση, ο προσφεύγων είχε τοποθετηθεί για πεντέμισι μήνες σε ειδική πτέρυγα για κρατούμενους που θεωρούνταν «επικίνδυνοι», όπου βρισκόταν σε μερική απομόνωση. Στη συνέχεια, του επετράπη να έρχεται σε επαφή με άλλους κρατούμενους για μερικές ώρες κάθε μέρα. Ωστόσο, μετά από συγκεκριμένα περιστατικά που αφορούσαν αντικοινωνική και προσηλυτιστική συμπεριφορά προς άλλους κρατούμενους, είχε και πάλι τεθεί σε μερική απομόνωση. Του είχε επιτραπεί περιορισμένη επαφή με άλλους κρατούμενους από τον Μάρτιο του 2018 και στη συνέχεια κρατήθηκε υπό κανονικό καθεστώς. Έτσι, η κράτηση του προσφεύγοντος είχε επαναξιολογηθεί από τη διεύθυνση του κέντρου υπό το πρίσμα του ιστορικού του και της συμπεριφοράς του. Οι εγχώριες αρχές είχαν διαπιστώσει ότι ο προσφεύγων ήταν γνωστός για τις ριζοσπαστικές του απόψεις και είχε πολυάριθμες επαφές με πρόσωπα που συνδέονται με την τρομοκρατία, και ότι αυτός ταξινομήθηκε σε βαθμό 3 έως 4 στην κλίμακα σοβαρότητας του τρομοκράτη και του εξτρεμιστή, θεωρούνταν δε ως απειλή, είχε δε επίσης εμπλακεί ενεργά με τρομοκρατική ομάδα ενώ βρισκόταν στη Συρία. Επιπλέον, ο φόβος ότι ο προσφεύγων μπορεί να επιδείξει αντικοινωνική και προσηλυτιστική συμπεριφορά να στρατολογήσει άλλους κρατούμενους σε πτέρυγα κοινή είχε πράγματι υλοποιηθεί. Τέλος, δεν υπήρχε τίποτα στον φάκελο του προσφεύγοντος σχετικά με το χρόνο του σε μερική απομόνωση που να υποδηλώσει ότι η απομόνωση είχε επηρεάσει αρνητικά τη σωματική του ή ψυχική υγεία.
Το ΕΔΔΑ έκρινε ότι ο προσφεύγων δεν είχε υποστεί μεταχείριση αντίθετη προς το άρθρο 3 κατά τη διάρκεια της κράτησής του σε μερική απομόνωση στο κλειστό κέντρο Vottem. Επομένως δεν διαπίστωσε παραβίαση αυτής της διάταξη (επιμέλεια echrcaselaw.com).
