Απόρριψη προσφυγών δικηγόρων λόγω καταχρητικής άσκησης του δικαιώματος ατομικής προσφυγής
ΑΠΟΦΑΣΗ
Ferrara κ.α. κατά Ιταλίας της 08.06.2023 (αρ. προσφ. 2394/22 και 18 άλλες)
ΤΟ ΣΤΡΑΣΒΟΥΡΓΟ ΑΠΟΦΑΣΙΖΕΙ…
Οι προσφεύγοντες, τρεις Ιταλοί δικηγόροι, είχαν εφαρμόσει δύο συστήματα υποβολής αιτήσεων ενώπιον των ιταλικών δικαστηρίων: πρώτον, αγωγή για χωριστές εντολές ανάθεσης ανάλογα με τον αριθμό των ατόμων υπέρ των οποίων είχε εκδοθεί η απόφαση «Pinto» (που αφορούσε αποζημιώσεις για την καθυστέρηση της ιταλικής δικαιοσύνης) δεύτερον, αγωγή για χωριστές εντολές ανάθεσης ανάλογα με τον αριθμό των ποσών που έπρεπε να καταβληθούν στον ίδιο τον δικαιούχο αναφορικά με μια απόφαση «Pinto».
Το Δικαστήριο βάσει του άρθρου 35 της ΕΣΔΑ έχει το δικαίωμα να απορρίψει οποιαδήποτε προσφυγήη οποία ασκείται κατά κατάχρηση του δικαιώματος ατομικής προσφυγής. Το ΕΔΔΑ έχει ορίσει την κατάχρηση προσφυγής ως «επιζήμια άσκηση δικαιώματος για σκοπούς άλλους από αυτούς για τους οποίουςσχεδιάστηκε». Επανέλαβε ότι τέτοιοι κανόνες ήταν σημαντικοί για την ορθή απονομή της δικαιοσύνης και την ασφάλεια δικαίου.
Κατά το ΕΔΔΑ, ο περιττός κατακερματισμός των διαδικασιών εκτέλεσης επηρέασε αρνητικά την οργάνωση και τον φόρτο εργασίας των εθνικών δικαστηρίων και αναπόφευκτα παρατάθηκε η διάρκεια της διαδικασίας για τους διαδίκους. Το Δικαστήριο έκρινε σε αυτή την υπόθεση ότι οι ενέργειες των προσφευγόντων όσον αφορά την εκτέλεση δεν δικαιολογούνταν από την ανάγκη προστασίας των συμφερόντων των πελατών τους ή οποιουδήποτε από τα δικαιώματα που αναφέρονται στην ΕΣΔΑ και ότι δημιουργούσαν τεχνητό πολλαπλασιασμό επιδίκασης δικηγορικών αμοιβών. Σύμφωνα με το ιταλικό δίκαιο, τέτοιες πολλαπλές απαιτήσεις συνιστούσαν κατάχρηση της διαδικασίας.
Επιπλέον, οι δύο εκ των προσφευγόντων είχαν υποβάλει χωριστές πανομοιότυπες προσφυγές βάσει των ίδιων γεγονότων και δεν είχαν καν ενημερώσει το Δικαστήριο για το συσχετισμό των εν λόγω προσφυγών. Στην περίπτωση του ενός προσφεύγοντος, αν και η προσφυγή του στο Δικαστήριο δεν παρουσίασε τα ίδια θέματα, δεν είχε εξηγήσει την ανάγκη για πολλαπλές αιτήσεις ενώπιον των εθνικών δικαστηρίων.Συνολικά, το Δικαστήριο βεβαιώθηκε ότι οι τρεις προσφεύγοντες είχαν ενεργήσει με τον ίδιο τρόπο ενώπιον των ιταλικών δικαστηρίων.
Διαπίστωσε, δηλαδή, ότι και οι τρεις προσφεύγοντες έκαναν κατάχρηση της εσωτερικής διαδικασίας, η οποία αποτελεί πρωταρχικό μέσο προστασίας των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και ότι η συμπεριφορά τους ήταν σαφώς ικανή να συμβάλει στη συμφόρηση των δικαστηρίων σε εθνικό επίπεδο και, συνεπώς, σε μία από τις αιτίες της υπερβολικής διάρκειας των διαδικασιών. Ο τεχνητός κατακερματισμός της διαδικασίας εκτέλεσης αύξησε επίσης το κόστος της διαδικασίας, πολλαπλασιάζοντας άσκοπα και αδικαιολόγητα τα δικαστικά έξοδα που επιδικάστηκαν στους προσφεύγοντες.
Επιπλέον, το Δικαστήριο διαπίστωσε ότι δύο προσφεύγοντες έκαναν επίσης άσκοπα εκτεταμένη χρήση του δικαιώματός τους να υποβάλουν ατομική προσφυγή ενώπιον του ΕΔΔΑ, με δεδομένο τον φόρτο εργασίας του και το γεγονός ότι εκκρεμούσε μεγάλος αριθμός προσφυγών που εγείρουν σοβαρά ζητήματα ανθρωπίνων δικαιωμάτων, πολλαπλασιάζοντας σκόπιμα τις προσφυγές τους για την επιδίκαση ηθικής βλάβης και εξόδων. Στο πλαίσιο αυτό, το Δικαστήριο επανέλαβε ότι το καθήκον του, όπως ορίζεται από το άρθρο 19 της Σύμβασης, είναι «[να] διασφαλίζει την τήρηση των δεσμεύσεων που αναλαμβάνουν τα Υψηλά Συμβαλλόμενα Μέρη στη Σύμβαση και τα Πρωτόκολλά της». Η ενασχόληση με προδήλως καταχρηστική συμπεριφορά των προσφευγόντων ή των πληρεξουσίων τους, η οποία δημιουργεί περιττή εργασία για το Δικαστήριο, είναι ασυμβίβαστη με τα ορθά καθήκοντά του βάσει της Σύμβασης. Όσον αφορά έτερο προσφεύγοντα, το Δικαστήριο διαπίστωσε ότι ομοίως επιδίωξε να επωφεληθεί από το σύστημα προστασίας των δικαιωμάτων του ανθρώπου βάσει της ΕΣΔΑ, ζητώντας από το Δικαστήριο να διαπιστώσει παραβίαση των δικαιωμάτων του, η οποία προέκυπτε από τη δική του καταχρηστική συμπεριφορά σε εθνικό επίπεδο.
Έχοντας υπόψη, ιδίως, τα ακόλουθα στοιχεία:
(i) την επανειλημμένη χρήση από τους προσφεύγοντες σε εθνικό επίπεδο ενός από τα προβλεπόμεναένδικα μέσα,
(ii) την αδυναμία τους να δικαιολογήσουν τον κατακερματισμό της διαδικασίας τόσο ενώπιον των εθνικών αρχών όσο και ενώπιον του ΕΔΔΑ,
(iii) την έλλειψη αντικειμενικά δικαιολογημένου λόγου για να διορίσει ο δεύτερος προσφεύγων τον τρίτο ως εκπρόσωπό του στη διαδικασία εκτέλεσης και τον επακόλουθο διπλασιασμό του αριθμού των προσώπων που δικαιούνται να υποβάλουν προσφυγές ενώπιον του Δικαστηρίου,
(iv) το γεγονός ότι οι εγχώριες αρχές έχουν ήδη διαπιστώσει ότι ο κατακερματισμός των διαδικασιών αποτελούσε κατάχρηση της διαδικασίας όσον αφορά τον πρώτο και δεύτερο προσφεύγοντα και
(v) το γεγονός ότι για 39 υποθέσεις ένας των προσφευγόντων ζήτησε την έκδοση δύο χωριστών διαταγών ανάθεσης σε κάθε υπόθεση – μία προς το δικό του συμφέρον και μία προς το συμφέρον του πελάτη του – παρόλο που φαίνεται ότι γνώριζε ότι αρκούσε η μία,το Δικαστήριο κατέληξε στο συμπέρασμα ότι οι προσφεύγοντες καταχράστηκαν σκόπιμα το δικαίωμά τους να υποβάλουν ατομική προσφυγή.
Τέλος, το Δικαστήριο επισήμανε ότι, λαμβάνοντας δεόντως υπόψη τα καθήκοντά του, όπως αυτά ορίζονται στο άρθρο 19 της ΕΣΔΑ, οι δικηγόροι πρέπει να επιδεικνύουν υψηλό επίπεδο επαγγελματικής σύνεσης και ουσιαστικής συνεργασίας με το Δικαστήριο, απέχοντας από την άσκηση αδικαιολόγητων προσφυγών και, αφού κινηθεί η διαδικασία ενώπιον του Δικαστηρίου, τηρώντας όλους τους σχετικούς κανόνες διαδικασίας και επαγγελματικής δεοντολογίας. Διαφορετικά, μια καταχρηστική ή αμελής προσφυγή υπονομεύει την αξιοπιστία της εργασίας των δικηγόρων στα μάτια του Δικαστηρίου και, εάν γίνεται συστηματικά, μπορεί να οδηγήσει ακόμη και στον αποκλεισμό τους από τη διαδικασία σύμφωνα με το άρθρο 36 § 4 (γ), όπως τροποποιήθηκε από το Δικαστήριο στις 7 Φεβρουαρίου 2022, και το άρθρο 44Δ του Κανονισμού του Δικαστηρίου.
Στην προκειμένη περίπτωση, η συμπεριφορά των προσφευγόντων ήταν προδήλως αντίθετη με τον σκοπό του δικαιώματος ατομικής προσφυγής, όπως προβλέπεται στη Σύμβαση, και εμπόδιζε την ορθή λειτουργία των μηχανισμών διασφάλισης που θεσπίζονται.
Συνεπώς, το ΕΔΔΑ απέρριψε τις προσφυγές, δεδομένου ότι αποτελούσαν κατάχρηση του δικαιώματος ατομικής προσφυγής σύμφωνα με το άρθρο 35 § 3 (α) της ΕΣΔΑ (επιμέλεια: echrcaselaw.com).
