Η ανάγνωση της επιστολής κρατουμένου προς τον δικηγόρο του από τις σωφρονιστικές αρχές παραβίασε το δικαίωμά του σε σεβασμό της αλληλογραφίας.

ΑΠΟΦΑΣΗ

Karatay κατά Τουρκίας της 07.03.2023 (αρ. προσφ. 28377/11)

Βλ. εδώ

ΠΕΡΙΛΗΨΗ

Ο προσφεύγων κατήγγειλε παραβίαση των δικαιωμάτων του που απορρέουν από την ΕΣΔΑ και τα Πρωτόκολλά της, λόγω περιορισμών που του επιβλήθηκαν επειδή είχε καταδικαστεί σε στερητική της ελευθερίας ποινή για εκ προθέσεως τέλεση αδικήματος.

Όσον αφορά την καταγγελία βάσει του άρθρου 6 §§ 1 και 3, η Κυβέρνηση προέβη σε μονομερή δήλωση με σκοπό την επίλυση των ζητημάτων που εγείρονται από τις καταγγελίες αυτές, δηλώνοντας ότι θα πληρώσουν στον προσφεύγοντα το καθορισμένο ποσό. Ο προσφεύγων αρνήθηκε, ωστόσο το Δικαστήριο, έχοντας τη δυνατότητα να διαγράψει μια προσφυγή από τον κατάλογο, ακόμη και χωρίς τη σύμφωνη γνώμη του προσφεύγοντος, θεώρησε ότι δεν δικαιολογείται πλέον η συνέχιση εξέτασης της προσφυγής και την διέγραψε.

Όσον αφορά την καταγγελία βάσει του άρθρου 8, το Δικαστήριο έκρινε ότι υπήρξε παραβίαση του άρθρου 8 της ΕΣΔΑ υπό το πρίσμα των διαπιστώσεών του σε προηγούμενες αποφάσεις του, δεδομένου ότι παραβιάστηκε το δικαίωμα του προσφεύγοντος για σεβασμό της αλληλογραφίας του, λόγω παρέμβασης στην επιστολή του προς τον δικηγόρο του από τις σωφρονιστικές αρχές.

Το ΕΔΔΑ επιδίκασε στον προσφεύγοντα 300 ευρώ για ηθική βλάβη και 1.500 ευρώ για έξοδα.

ΔΙΑΤΑΞΗ

Άρθρο 8

ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΑ ΠΕΡΙΣΤΑΤΙΚΑ

Συστημικός περιορισμός που επιβλήθηκε στο δικαίωμα πρόσβασης του προσφεύγοντος σε δικηγόρο και τη χρήση των καταθέσεων που είχε δώσει στην αστυνομία για την καταδίκη του και, σύμφωνα με το άρθρο 8 της ΕΣΔΑ και επικαλούμενη παραβίαση του δικαιώματός του για σεβασμό της αλληλογραφίας του λόγω παρέμβασης στην επιστολή του προς τον δικηγόρο του από τις σωφρονιστικές αρχές. Φερόμενη προσβολή του δικαιώματος ψήφου του προσφεύγοντος σύμφωνα με το άρθρο 3 του Πρώτου Πρόσθετου Πρωτοκόλλου και του δικαιώματός του, σύμφωνα με το άρθρο 11 της ΕΣΔΑ, να προεδρεύει ή να ελέγχει ιδρύματα, ενώσεις, εταιρίες, συνεταιρισμούς και πολιτικά κόμματα, εξαιτίας ποινής φυλάκισης που του επιβλήθηκε για αδίκημα που τέλεσε εκ προθέσεως.

ΤΟ ΣΤΡΑΣΒΟΥΡΓΟ ΑΠΟΦΑΣΙΖΕΙ…

Παραβίαση άρθρου 6 §§ 1 και 3

Η Κυβέρνηση ενημέρωσε το Δικαστήριο ότι ήταν πρόθυμη να προβεί σε μονομερή δήλωση με σκοπό την επίλυση των ζητημάτων που εγείρονται από τις καταγγελίες αυτές. Ζήτησαν επίσης από το Δικαστήριο να διαγράψει την προσφυγή από τον κατάλογο των υποθέσεων σύμφωνα με το άρθρο 37 της Σύμβασης.

Η Κυβέρνηση αναγνώρισε παραβίαση του άρθρου 6 §§ 1 και 3 της ΕΣΔΑ. Προσφέρθηκαν να πληρώσουν στον προσφεύγοντα το ποσό που καθορίστηκε στον συνημμένο πίνακα και κάλεσαν το Δικαστήριο να διαγράψει την προσφυγή από τον κατάλογο των υποθέσεων σύμφωνα με το άρθρο 37 § 1 (γ) της Σύμβασης. Το ποσό θα μετατρεπόταν στο νόμισμα του καθ’ ού κράτους με την ισοτιμία που ίσχυε κατά την ημερομηνία πληρωμής και θα ήταν πληρωτέο εντός τριών μηνών από την ημερομηνία κοινοποίησης της απόφασης του Δικαστηρίου.

Η πληρωμή θα αποτελούσε την οριστική επίλυση της υπόθεσης.

Στις 6 Σεπτεμβρίου 2018 απεστάλη στον προσφεύγοντα το κείμενο της μονομερούς δήλωσης της Κυβέρνησης. Το Δικαστήριο έλαβε απάντηση από τον προσφεύγοντα που αρνήθηκε τους όρους της δήλωσης στις 3 Οκτωβρίου 2018 με την αιτιολογία ότι κάλυπτε μόνο μία από τις καταγγελίες για τις οποίες είχε ειδοποιηθεί η Κυβέρνηση.

Το Δικαστήριο παρατήρησε ότι το άρθρο 37 παράγραφος 1 στοιχείο γ’ του επιτρέπει να διαγράψει μια προσφυγή από τον κατάλογο των υποθέσεών του εάν «για οποιονδήποτε άλλο λόγο διαπιστωθεί από το Δικαστήριο, δεν δικαιολογείται πλέον η συνέχιση της εξέτασης της προσφυγής».

Επομένως, μπορεί να διαγράψει τις προσφυγές δυνάμει του άρθρου 37 § 1 στοιχείο γ’ βάσει μονομερούς δήλωσης της καθ’ ής Κυβέρνησης, ακόμη και αν ο προσφεύγων επιθυμεί να συνεχιστεί η εξέταση της υπόθεσης [βλ., μεταξύ άλλων, Tahsin Acar κατά Τουρκίας (προκαταρκτικό ζήτημα) [GC], αρ. προσφ. 26307/95, §§ 75-77, ΕΣΔΑ 2003-VI).

Το Δικαστήριο έχει διαπιστώσει σε πολλές υποθέσεις, συμπεριλαμβανομένων των υποθέσεων που ασκήθηκαν κατά της Τουρκίας, την πρακτική του σχετικά με καταγγελίες συστημικής άρνησης νομικής βοήθειας και τη χρήση καταθέσεων στην αστυνομία, οι οποίες ελήφθησαν ελλείψει δικηγόρου, για την καταδίκη των προσφευγόντων (βλ., μεταξύ άλλων αρχών, Απόφαση Bayram Koç κατά Τουρκίας της 05.09.2017, αρ. προσφ. 38907/09, İzzet Çelik κατά Τουρκίας της 23.01.2018, αρ. προσφ. 15185/05, Canşad και άλλοι κατά Τουρκίας της 13.03.2018, αρ. προσφ. 7851/05, Girişen κατά Τουρκίας της 13.03.2018, αρ. προσφ. 53567/07, Ömer Güner κατά Τουρκίας της 04.09.2018, αρ. προσφ. 28338/07, Μεχμέτ Ντουμάν κατά Τουρκίας της 23.10.2018, αρ. προσφ. 38740/09, και Μεχμέτ Ζεκί Τσελεμπή κατά Τουρκίας της 28.01.2020, αρ. προσφ. 27582/07).

Το Δικαστήριο έλαβε επίσης υπόψη το γεγονός ότι στις 31 Ιουλίου 2018 τέθηκε σε ισχύ ο τουρκικός νόμος 7145. Τα άρθρα 4, 17, 18 και 19 του εν λόγω νόμου προβλέπουν το δικαίωμα να ζητηθεί η επανάληψη εσωτερικών δικαστικών διαδικασιών ή ερευνών κατόπιν απόφασης του Δικαστηρίου να διαγράψει μια προσφυγή βάσει φιλικού διακανονισμού ή μονομερούς δήλωσης. Το Δικαστήριο έχει ήδη τονίσει επανειλημμένα ότι η επανάληψη της εσωτερικής διαδικασίας είναι ο καταλληλότερος τρόπος για την παροχή αποτελεσματικής λύσης σε εικαζόμενη παραβίαση της Σύμβασης (βλ. Salduz κατά Τουρκίας [GC], αρ. προσφ. 36391/02, § 72, ΕΣΔΑ 2008 με περαιτέρω παραπομπές). Στο πλαίσιο αυτό, λαμβάνοντας υπόψη τον επικουρικό ρόλο του Δικαστηρίου στην προστασία των δικαιωμάτων και των ελευθεριών που κατοχυρώνονται από τη Σύμβαση και τα Πρωτόκολλά της, εναπόκειται καταρχάς στις εθνικές αρχές να αποκαταστήσουν κάθε παραβίαση της Σύμβασης [βλ., μεταξύ άλλων, Yacan κατά Τουρκίας της 21.10.2021 (dec.) [Επιτροπή], αρ. προσφ. 69750/12).

Λαμβάνοντας υπόψη τις ανωτέρω σκέψεις και σημειώνοντας τις παραδοχές που περιέχονται στη δήλωση της Κυβέρνησης, καθώς και το ποσό της προτεινόμενης αποζημίωσης – το οποίο είναι σύμφωνο με τα ποσά που επιδικάζονται σε παρόμοιες περιπτώσεις – το Δικαστήριο θεώρησε ότι δεν δικαιολογείται πλέον η συνέχιση εξέτασης της προσφυγής (άρθρο 37 § 1 στοιχείο γ’ της Σύμβασης).

Υπό το πρίσμα των ανωτέρω σκέψεων, το Δικαστήριο έκρινε ότι ο σεβασμός των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, όπως ορίζονται στη Σύμβαση και στα Πρωτόκολλά της, δεν απαιτεί να συνεχιστεί η εξέταση της προσφυγής (άρθρο 37 § 1).

Τέλος, το Δικαστήριο τόνισε ότι, σε περίπτωση που η Κυβέρνηση δεν τηρήσει τους όρους της μονομερούς δήλωσής της, η προσφυγή μπορεί να επανέλθει στον κατάλογο σύμφωνα με το άρθρο 37 § 2 της Σύμβασης [βλ. απόφαση Josipović κατά Σερβίας της 04.03.2008 (dec.), αρ. προσφ. 18369/07].

Λαμβανομένων υπόψη των προεκτεθέντων, έπρεπε να διαγραφεί από τον κατάλογο το τμήμα της προσφυγής που αφορούσε την καταγγελία αυτή.

Παραβιάσεις λόγω πάγιας νομολογίας

Ο προσφεύγων προέβαλε επίσης καταγγελία βάσει του άρθρου 8 της ΕΣΔΑ σχετικά με το άνοιγμα και την επισκόπηση, από τις σωφρονιστικές αρχές, της επιστολής του προς τον δικηγόρο του. Δήλωσε ότι η επιστολή του σχετικά με την παρούσα προσφυγή διαβιβάστηκε στον δικηγόρο του στις 6 Απριλίου 2011 από τη διοίκηση των φυλακών, η οποία είχε σφραγίσει κάθε σελίδα της ως «διαβασμένη». Η καταγγελία αυτή καλύπτεται από την πάγια νομολογία του Δικαστηρίου. Δεν είναι προδήλως αβάσιμη κατά την έννοια του άρθρου 35 παράγραφος 3 στοιχείο α’ της ΕΣΔΑ, ούτε είναι απαράδεκτη για οποιονδήποτε άλλο λόγο. Κατά συνέπεια, έπρεπε να κριθεί παραδεκτή. Αφού εξέτασε όλα τα στοιχεία που είχε στη διάθεσή του, το Δικαστήριο κατέληξε στο συμπέρασμα ότι υπήρξε παραβίαση του άρθρου 8 της ΕΣΔΑ υπό το πρίσμα των διαπιστώσεών του σε προηγούμενες αποφάσεις του (βλ., ιδίως, Eylem Kaya κατά Τουρκίας της 13.12.2016, αρ. προσφ. 26623/07, §§ 24-49).

Άλλες καταγγελίες

Ο προσφεύγων κατήγγειλε επίσης, δυνάμει του άρθρου 11 της Σύμβασης, παραβίαση του δικαιώματός του να προεδρεύει ή να ελέγχει ιδρύματα, ενώσεις, εταιρείες, συνεταιρισμούς και πολιτικά κόμματα και, δυνάμει του άρθρου 3 του ΠΠΠ, για παραβίαση του δικαιώματός του σε ψήφο, αμφότερα λόγω ποινής φυλάκισης που του επιβλήθηκε για εκ προθέσεως τέλεση αδικήματος. Λαμβανομένων υπόψη των πραγματικών περιστατικών της υπόθεσης, των ισχυρισμών των διαδίκων και των ανωτέρω πορισμάτων του, το Δικαστήριο θεώρησε ότι εξέτασε τα κύρια νομικά ζητήματα που εγείρει η υπόθεση και ότι παρέλκει η εξέταση των λοιπών καταγγελιών.

Δίκαιη Ικανοποίηση (Άρθρο 41)

Το ΕΔΔΑ επιδίκασε στον προσφεύγοντα 300 ευρώ για ηθική βλάβη και 1.500 ευρώ για έξοδα (επιμέλεια: echrcaselaw.com).