Πρόβλεψη περιορισμών στις επιδοτήσεις εταιρειών παραγωγής ενέργειας. Καμία παραβίαση του δικαιώματος στην περιουσία

ΑΠΟΦΑΣΗ

Energyworks Cartagena S.L. κατά Ισπανίας της 18.04.2024 (αριθ. προσφ. 75088/17)

βλ. εδώ

ΠΕΡΙΛΗΨΗ

Η προσφεύγουσα είναι εταιρεία παραγωγής ενέργειας. Η υπόθεση αφορούσε τις αλλαγές στους Κανονισμούς του τομέα της ηλεκτρικής ενέργειας και, ειδικότερα, στο καθεστώς επιδότησης των επενδύσεων. Σύμφωνα με τις αλλαγές που εισήχθησαν στην νομοθεσία το ποσό των επιδοτήσεων  δεν έπρεπε να υπερβαίνει το ελάχιστο επίπεδο που απαιτείται για να μπορέσουν οι εν λόγω εγκαταστάσεις να επιτύχουν εύλογη απόδοση. Ως αποτέλεσμα των αλλαγών, η προσφεύγουσα δεν έλαβε επιδοτήσεις για επενδύσεις για την περίοδο 2013-2016. Άσκησε προσφυγή για παραβίαση του δικαιώματος στην περιουσία.

Το  Δικαστήριο διαπίστωσε ότι δεν υπήρξε αναδρομική στέρηση των επιδοτήσεων. Οι αλλαγές στο σύστημα είχαν επηρεάσει μόνο το μελλοντικό εισόδημα και οι επιδοτήσεις δεν μπορούσαν να χαρακτηριστούν ως «κατοχές» που είχε στερηθεί η προσφεύγουσα εταιρεία.

Το ΕΔΔΑ δεν διαπίστωσε παραβίαση του δικαιώματος σεβασμού της περιουσίας (άρθρο  1 Πρώτου Πρόσθετου Πρωτοκόλλου).

ΔΙΑΤΑΞΗ

Άρθρο  1 Πρώτου Πρόσθετου Πρωτοκόλλου

ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΑ ΠΕΡΙΣΤΑΤΙΚΑ

Η προσφεύγουσα, Energyworks Cartagena S.L., είναι ισπανική εταιρία με έδρα την Καρθαγένη. Πρόκειται για εταιρεία που παράγει θερμότητα και ηλεκτρική ενέργεια.

Το 1997, το ισπανικό κοινοβούλιο ψήφισε τον Ν. 54/1997 με σκοπό τη σταδιακή απελευθέρωση της αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας, τη βελτίωση της ενεργειακής απόδοσης, τη μείωση της κατανάλωσης ηλεκτρικής ενέργειας και την προστασία του περιβάλλοντος. Σύμφωνα με το ειδικό καθεστώς του νόμου αυτού, οι μονάδες ανανεώσιμων πηγών ενέργειας και οι μονάδες συμπαραγωγής μπορούσαν να έχουν πρόσβαση σε επιδοτήσεις προκειμένου να διασφαλιστεί εύλογη απόδοση της επένδυσης. Το σύστημα επιδοτήσεων τροποποιήθηκε αρκετές φορές τα επόμενα χρόνια, με το ισπανικό Ανώτατο Δικαστήριο να αποφασίζει, μετά από προσφυγές των παραγωγών ενέργειας, ότι η κυβέρνηση είχε ευρείες εξουσίες για να το τροποποιήσει.

Σύμφωνα με τις αλλαγές που εισήχθησαν το 2013 και το 2014, μεταξύ άλλων τροποποιήσεων, η αμοιβή στο πλαίσιο του συστήματος δεν έπρεπε να υπερβαίνει το ελάχιστο επίπεδο που απαιτείται για να μπορέσουν οι εν λόγω εγκαταστάσεις να επιτύχουν εύλογη απόδοση, η οποία λαμβάνονταν καθ’ όλη τη διάρκεια λειτουργίας  της εγκατάστασης. Ως αποτέλεσμα των αλλαγών, η προσφεύγουσα δεν έλαβε επιδοτήσεις για επενδύσεις για την περίοδο 2013-16. Οι πληρωμές επαναλήφθηκαν κατά την επόμενη περίοδο. Τον Ιούλιο του 2014, η προσφεύγουσα εταιρεία προσέβαλε τους Κανονισμούς που εκδόθηκαν το 2013 και το 2014 ενώπιον του Τμήματος Διοικητικών Διαφορών του Ανωτάτου Δικαστηρίου. Υποστήριξε ότι ο αναχαρακτηρισμός μέρους των προηγούμενων κερδών ως παράλογου και ο επακόλουθος συμψηφισμός τους με μελλοντικές αμοιβές ισοδυναμούσαν με αναδρομικές αλλαγές που απαγορεύονται από το άρθρο 9 § 3 του Συντάγματος και σήμαιναν έλλειψη ασφάλειας δικαίου. Η προσφυγή της απορρίφθηκε. Το δικαστήριο έκρινε ότι, ενώ «[ε]ίναι αληθές ότι κατά τον υπολογισμό της εύλογης απόδοσης ελήφθησαν υπόψη οι αμοιβές που είχαν ήδη ληφθεί στο παρελθόν, […] [ότι] συνεπαγόταν απλώς ότι η εύλογη απόδοση που δικαιούνταν να λάβουν οι ιδιοκτήτες τέτοιων εγκαταστάσεων υπολογίστηκε καθ’ όλη τη διάρκεια της «κανονιστικής ωφέλιμης ζωής» τους, χωρίς να πρέπει να επιστραφούν τα ποσά που είχαν ήδη εισπραχθεί στο παρελθόν […] δεν έχει ως αποτέλεσμα την απαγόρευση της αναδρομικότητας … [Το δικαστήριο] δεν θεώρησε ότι οι αλλαγές στο σύστημα αμοιβής των εγκαταστάσεων παραβίασαν τις αρχές της ασφάλειας δικαίου και της δικαιολογημένης εμπιστοσύνης». Τα ΄’εμνδιακ μέσα που ασκήθηκαν στη συνέχεια απορρίφθηκαν  από το Ανώτατο Δικαστήριο και το Συνταγματικό Δικαστήριο.

Επικαλούμενη το άρθρο 1 του Πρώτου Πρόσθετου Πρωτοκόλλου της Συμβάσεως (προστασία της περιουσίας), η προσφεύγουσα εταιρία παραπονέθηκε για την απώλεια κρατικών επιδοτήσεων.

ΤΟ ΣΤΡΑΣΒΟΥΡΓΟ ΑΠΟΦΑΣΙΖΕΙ…

Το Δικαστήριο επανέλαβε ότι η αναδρομική εφαρμογή νομοθεσίας της οποίας το αποτέλεσμα θα ήταν να στερηθεί κάποιος ένα προϋπάρχον «περιουσιακό στοιχείο» που ήταν μέρος της «περιουσίας» του θα μπορούσε να διαταράξει την ισορροπία μεταξύ των συμφερόντων του κοινού αφενός και του δικαιώματος στην ειρηνική απόλαυση των περιουσιακών στοιχείων αφετέρου. Το νέο νομικό πλαίσιο περιλάμβανε ειδικές διασφαλίσεις που εμπόδιζαν την επιστροφή επιδοτήσεων που είχαν καταβληθεί πριν από τον Ιούλιο του 2013, ακόμη και σε περίπτωση υπέρβασης της εύλογης απόδοσης. Η προσφεύγουσα εταιρεία δεν απέδειξε ότι οι διασφαλίσεις αυτές δεν είχαν εφαρμοστεί στην περίπτωσή της ή ότι της είχε πράγματι ζητηθεί να επιστρέψει τυχόν ποσά που είχε λάβει προηγουμένως. Δεν υπήρξε αναδρομική στέρηση των επιδοτήσεων

Το Δικαστήριο επισήμανε ότι το σύστημα επιδοτήσεων δεν είχε καθορίσει συγκεκριμένη απόδοση της επένδυσης. Αντ’ αυτού, ήταν εύπλαστο και μπορούσε να τροποποιηθεί  στις αλλαγές στο περιθώριο των συναλλαγών. Δεν είχε δημιουργήσει «δικαιολογημένη προσδοκία» ότι η απόδοση της επένδυσης θα παρέμενε η ίδια σε όλη τη διάρκεια ζωής της εγκατάστασης. Συνολικά, το σύστημα είχε επηρεάσει μόνο τα μελλοντικά εισοδήματα (και όχι αναδρομικά) και ο σχετικός ισπανικός νόμος σε κάθε περίπτωση σήμαινε ότι οι επιδοτήσεις δεν ήταν «κατοχές» κατά την έννοια της Ευρωπαϊκής Σύμβασης.

Το ΕΔΔΑ απέρριψε την προσφυγή, κρίνοντας ότι δεν διαπίστωσε παραβίαση του δικαιώματος σεβασμού της περιουσίας (άρθρο  1 Πρώτου Πρόσθετου Πρωτοκόλλου).