Η μη νομική αναγνώριση των σχέσεων μεταξύ ατόμων ίδιου φύλου παραβίασε το δικαίωμα στο σεβασμό της ιδιωτικής και οικογενειακής ζωής!
ΑΠΟΦΑΣΗ
Buhuceanu κ.α. κατά Ρουμανίας της 23.05.2023 (αρ. προσφ. 20081/19 και 20 άλλες)
ΠΕΡΙΛΗΨΗ
Νομική αναγνώριση σχέσεων μεταξύ ομοφύλων. Δικαίωμα σεβασμού της ιδιωτικής και οικογενειακής ζωής.
Οι προσφεύγοντες είναι όλοι ομόφυλα ζευγάρια. Η υπόθεση αφορούσε την πρόσβαση σε νομική αναγνώριση της σχέσης τους.
Στηριζόμενοι στα άρθρα 8 (δικαίωμα σεβασμού της ιδιωτικής και οικογενειακής ζωής) και 14 (απαγόρευση διακρίσεων), οι προσφεύγοντες κατήγγειλαν ότι, καθώς ήταν αδύνατο νασυμπράξουν μια νομικά αναγνωρισμένη ένωση στη Ρουμανία, δεν είχαν κανένα μέσο νομικής προστασίας της σχέσης τους.
Το Δικαστήριο διαπίστωσε ότι η Ρουμανία είχε καθήκον να παρέχει επαρκή αναγνώριση και προστασία στις σχέσεις μεταξύ ατόμων του ιδίου φύλου, αν και είχε διακριτική ευχέρεια ως προς τη μορφή και τα μέτρα προστασίας. Κανένα από τα επιχειρήματα της κυβέρνησης σχετικά με τον γάμο ομοφύλων δεν μπορούσε να υπερισχύσει του συμφέροντος των προσφευγόντων να αναγνωριστούν οι σχέσεις τους.
Το ΕΔΔΑ έκρινε κατά πλειοψηφία (5 ψήφοι έναντι 2), ότι υπήρξε παραβίαση του δικαιώματος σεβασμού της ιδιωτικής και οικογενειακής ζωής(άρθρο 8).
ΔΙΑΤΑΞΗ
Άρθρο 8
ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΑ ΠΕΡΙΣΤΑΤΙΚΑ
Οι προσφεύγοντες είναι 21 ομόφυλα ζευγάρια, υπήκοοι της Ρουμανίας. Γεννήθηκαν μεταξύ 1967και 1996 και ζουν σε διάφορες περιοχές της Ρουμανίας.Τα ζευγάρια ζούσαν μαζί για διάφορα χρονικά διαστήματα όταν ειδοποίησαν αντίστοιχα τα τοπικά ληξιαρχεία τους (ServiciuldeStareCivilă) για την πρόθεσή τους να παντρευτούν. Αυτά τα αιτήματααπορρίφθηκαν ως αντίθετα με τα άρθρα 271 («Ο γάμος συνάπτεται μεταξύ άνδρα καιγυναίκα») και 277 § 1 («Ο γάμος ομοφυλοφίλων απαγορεύεται») του εγχώριου Αστικού Κώδικα.
ΤΟ ΣΤΡΑΣΒΟΥΡΓΟ ΑΠΟΦΑΣΙΖΕΙ…
Άρθρο 8
Το Δικαστήριο επανέλαβε ότι τα κράτη μέλη έπρεπε να παρέχουν νομικό πλαίσιο που να επιτρέπειεπαρκή αναγνώριση και προστασία της σχέσης των ομόφυλων ζευγαριών. Αναφέρθηκε στην απόφασή του στο Τμήμα Μείζονος Συνθέσεως Fedotova κ.α. κατά Ρωσίας (αρ. προσφ. 40792/10 και 2 άλλες) και στη σαφή συνεχιζόμενη τάση στα κράτη μέλη. Τα κράτη είχαν κάποια διακριτική ευχέρεια(«περιθώριο εκτίμησης») όσον αφορά τη μορφή της αναγνώρισης και το είδος της προστασίας που παρέχεται. Σύμφωνα με τη ρουμανική νομοθεσία, μόνο μία μορφή οικογενειακής ένωσης – ένας γάμος μεταξύ ατόμων αντίθετου φύλου – ήταν νόμιμα αναγνωρισμένη. Αρκετές απόπειρες αλλαγής αυτής της νομικής κατάστασης απέτυχαν στο ρουμανικό κοινοβούλιο, και η κυβέρνηση δεν είχε δώσει καμία ένδειξη για την πρόθεσή της να διευρύνει την νομική προστασία σε άλλες σχέσεις, δηλώνοντας ότι το «επικρατούν συμφέρον» ήταν να μην παρέχεται προστασία σε τέτοιες ενώσεις σύμφωνα με το άρθρο 8, σε πλήρη αντίθεση με την επικρατούσα κατάσταση σε μεγάλο αριθμό άλλων κρατών του Συμβουλίου της Ευρώπης.
Οι προσφεύγοντες, όπως και άλλα ζευγάρια στην κατάστασή τους, δεν μπόρεσαν να έχουν πρόσβαση σε πολλά κοινωνικά και αστικά δικαιώματα που διατίθενται βάσει του νόμου για τα παντρεμένα ζευγάρια και για τη ρύθμιση τομέων όπως η ιδιοκτησία, και κληρονομικότητα μέσα στο ζευγάρι. Το Δικαστήριο σημείωσε το επιχείρημα της κυβέρνησης ότι τα εν λόγω δικαιώματα θα μπορούσαν να χορηγηθούν με ιδιωτικές συμβατικές ρυθμίσεις, αλλά έκρινε ότι το επιχείρημα στερούνταν λεπτομερειών, και σε κάθε περίπτωση είχε ήδη απορριφθεί στη νομολογία του Δικαστηρίου.
Επιπλέον, το Δικαστήριο δήλωσε ότι οι αρνητικές απόψεις από την πλευρά της ετερόφυλης πλειοψηφίας δεν μπορεί ναυπερισχύουν των συμφερόντων των προσφευγόντων να αναγνωριστούν οι σχέσεις τους, και ότι η αναγνώριση των ομόφυλων ενώσεων δεν θα έβλαπτε τον θεσμό του γάμου, καθώς ζευγάρια αντίθετου φύλου μπορούσαν ακόμα να παντρευτούν.
Συνολικά, κανένα από τα επιχειρήματα που προέβαλε η κυβέρνηση για να δικαιολογήσει τον περιορισμό νομικής αναγνώρισης των σχέσεων δεν αντιστάθμιζαν το συμφέρον των προσφευγόντων να αναγνωριστούν νομικά οι σχέσεις τους.
Το ΕΔΔΑ διαπίστωσεκατά πλειοψηφία (5 ψήφοι έναντι 2)παραβίαση του άρθρου 8 της ΕΣΔΑ.
Λοιπά άρθρα
Το Δικαστήριο δεν έκρινε απαραίτητο να εξετάσει χωριστά τις καταγγελίες βάσει του άρθρου 14, βάσει τα ευρήματά του βάσει του άρθρου 8.
Δίκαιη ικανοποίηση (άρθρο 41)
Το Δικαστήριο έκρινε με ψήφους 6 έναντι 1, ότι η διαπίστωση παραβίασης ήταν επαρκής δίκαιη ικανοποίηση για τις ζημίες που υπέστησαν οι προσφεύγοντες.
