Αιχμάλωτοι εξαιτίας της ένοπλης σύγκρουσης μεταξύ Αρμενίας και Αζερμπαϊτζάν. Κοινοποίηση των υποδεικνυόμενων προσωρινών μέτρων στην Επιτροπή Υπουργών

ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗ της 16.3.2021

Στις 9 Μαρτίου 2021, το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων (Τμήμα επτά δικαστών) αποφάσισε να κοινοποιήσει στην Επιτροπή Υπουργών, σύμφωνα με το άρθρο 39 § 2 του Κανονισμού του Δικαστηρίου, τα ακόλουθα προσωρινά μέτρα σύμφωνα με το άρθρο 39 σχετικά με την πρόσφατη ένοπλη σύγκρουση μεταξύ Αρμενίας και Αζερμπαϊτζάν:

• Την απόφαση που ελήφθη στις 29 Σεπτεμβρίου 2020, αποσαφηνίστηκε στις 4 Νοεμβρίου 2020, η οποία υποδείκνυε τα προσωρινά μέτρα και στα δύο κράτη·
• 78 αποφάσεις που ελήφθησαν από τον Πρόεδρο του σχετικού τμήματος μεταξύ 13 Οκτωβρίου 2020 και 5 Μαρτίου 2021 σχετικά με αιτήματα προσωρινών μέτρων σχετικά με 249 Αρμένιους που συνελήφθησαν από το Αζερμπαϊτζάν. Αυτά τα αιτήματα υποβλήθηκαν από την Αρμενική Κυβέρνηση στο πλαίσιο της διακρατικής αίτησης Αρμενία κατά Αζερμπαϊτζάν (αρ. 42521/20) και από συγγενείς υποτιθέμενων αιχμαλώτων σε 62 ατομικές προσφυγές.

Το ΕΔΔΑ ενημέρωσε την Επιτροπή Υπουργών ότι 58 από τους προαναφερόμενους Αρμένιους επαναπατρίστηκαν μεταξύ Δεκεμβρίου 2020 και Φεβρουαρίου 2021 και ότι επτά από αυτούς βρέθηκαν νεκροί, σύμφωνα με την Αρμενική Κυβέρνηση (ωστόσο, οι μεμονωμένοι προσφεύγοντες σε έξι περιπτώσεις ισχυρίζονται ότι δεν έχουν λάβει κανένα αποδεικτικό στοιχείο για το θάνατο των συγγενών τους). Από τους 249 Αρμένιους, 72 εξακολουθούν να βρίσκονται στο Αζερμπαϊτζάν, ενώ η αιχμαλωσία και η κράτησή τους έχει αναγνωριστεί από την κυβέρνηση του Αζερμπαϊτζάν. Όσον αφορά τα υπόλοιπα 112 άτομα, η κυβέρνηση του Αζερμπαϊτζάν ισχυρίζεται ότι δεν μπόρεσαν να τα αναγνωριστούν μεταξύ των αιχμαλώτων τους.

Ο κανόνας 39 έχει εφαρμοστεί σε σχέση με 229 από τους 249 Αρμένιους. Όσον αφορά τα άλλα 20 άτομα, η εξέταση σύμφωνα με το άρθρο 39 είχε ανασταλεί ή δεν ελήφθη απόφαση επειδή τα ενδιαφερόμενα άτομα είχαν επαναπατριστεί εν τω μεταξύ. Η κυβέρνηση του Αζερμπαϊτζάν έχει κληθεί να παράσχει συγκεκριμένες πληροφορίες για τα ενδιαφερόμενα άτομα, συμπεριλαμβανομένων των συνθηκών κράτησής τους, τυχόν ιατρικές εξετάσεις που έχουν υποβληθεί και λεπτομέρειες σχετικά με τα μέτρα που έχουν ληφθεί ή πρόκειται να ληφθούν για τον επαναπατρισμό τους.

Στις 19 Φεβρουαρίου 2020, ο Πρόεδρος του Τμήματος ήρε τα προσωρινά μέτρα σε σχέση με 41 Αρμένιους, συμπεριλαμβανομένων 40 επαναπατριζόμενων ατόμων καθώς και ενός ατόμου, των οποίων τα λείψανα βρέθηκαν κατά τη διάρκεια έρευνας. Επομένως, τα μέτρα του άρθρου 39 παραμένουν σε ισχύ σε σχέση με 188 Αρμένιους που φέρεται να έχουν συλληφθεί από το Αζερμπαϊτζάν.

Το Δικαστήριο αποφάσισε να κοινοποιήσει στην Επιτροπή Υπουργών τα μέτρα που έλαβε, λαμβάνοντας υπόψη την παράλειψη της κυβέρνησης του Αζερμπαϊτζάν να τηρήσει τις προθεσμίες που έθεσε το Δικαστήριο για την υποβολή πληροφοριών σχετικά με τα ενδιαφερόμενα άτομα και τις σχετικά γενικές και περιορισμένες πληροφορίες που παρέχονται από αυτήν.

Για λόγους πληρότητας, πρέπει να σημειωθεί ότι το Δικαστήριο έλαβε επίσης αιτήματα του Κανονισμού 39, που υποβλήθηκαν από την Κυβέρνηση του Αζερμπαϊτζάν, σχετικά με 16 υπηκόους του Αζερμπαϊτζάν που φέρεται να έχουν συλληφθεί από την Αρμενία. Δώδεκα άτομα από αυτήν την ομάδα αναγνωρίστηκαν ως αιχμάλωτοι από την Αρμενική Κυβέρνηση και επαναπατρίστηκαν τον Δεκέμβριο του 2020. Τα άλλα τέσσερα άτομα δεν έχουν αναγνωριστεί ως αιχμάλωτοι από την Αρμενία. Δεδομένης της φύσης των πληροφοριών που έλαβε από την αρμενική κυβέρνηση, το Δικαστήριο αποφάσισε να μην εφαρμόσει τον κανόνα 39 σε καμία από αυτές τις περιπτώσεις και αντ’ αυτού ανέστειλε την εξέτασή του βάσει του άρθρου 39.

Το Δικαστήριο διατηρεί δικαιοδοσία για μελλοντικά αιτήματα του Κανονισμού 39. Τα μέτρα που έχουν ήδη αναφερθεί παραμένουν σε ισχύ μέχρι να διαταχθεί διαφορετικά.