Η αναδρομική νομοθετική παρέμβαση σε εκκρεμή υπόθεση παραβιάζει το δίκαιο χαρακτήρα της δίκης
ΑΠΟΦΑΣΗ
Dimopulos κατά Τουρκίας της 02.04.2019 (αριθ. προσφ. 37766/05)
ΠΕΡΙΛΗΨΗ
Δικαίωμα σε δίκαιη δίκη. Αναδρομική νομοθετική παρέμβαση σε βάρος της προσφεύγουσας και καταχώριση της ιδιοκτησίας της στο Δημόσιο. Το ΕΔΔΑ κατέληξε στο συμπέρασμα ότι η επίμαχη νομοθετική παρέμβαση, η οποία καθόρισε οριστικά με αναδρομικό τρόπο τη διαφορά μεταξύ της προσφεύγουσας και του κράτους ενώπιον των εθνικών δικαστηρίων, δεν ήταν δικαιολογημένη από επιτακτικούς λόγους γενικού συμφέροντος. Παραβίαση του άρθρου 6 § 1.
ΔΙΑΤΑΞΗ
Άρθρο 6
ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΑ ΠΕΡΙΣΤΑΤΙΚΑ
Η προσφεύγουσα Αγαθή Θεοδώρα Dimopulos είναι υπήκοος Τουρκίας, η οποία γεννήθηκε το 1976 και ζει στη Θεσσαλονίκη.
Η υπόθεση αφορούσε αίτημα για την εκ νέου καταχώρηση του ακινήτου που ταξινομήθηκε ως «φυσική έκταση», η οποία είχε καταχωρηθεί στο δημόσιο ταμείο όταν τροποποιήθηκε το σχέδιο χρήσης γης.
Η προσφεύγουσα είχε κληρονομήσει περιουσία στο τουρκικό νησί Gökçeada (Imroz), το οποίο ήταν ταξινομημένο ως «οικοδομήσιμη γη» και βρίσκεται στο Yeni Mahelle Kuzulimanı. Το ακίνητο είχε επίσης χαρακτηριστεί ως «φυσική περιοχή».
Στις 3 Ιανουαρίου 1997, κατόπιν αναθεώρησης του σχεδίου χρήσης γης, το ακίνητο καταχωρήθηκε στο κτηματολόγιο ως ιδιοκτησία του Υπουργείου Οικονομικών. Στις 18 Ιουνίου 2003, η προσφεύγουσα άσκησε αίτηση ακύρωσης της πράξης ιδιοκτησίας στο όνομα του Δημοσίου και ζήτησε την καταχώρηση της γης σε αυτήν.
Στις 27 Ιουλίου 2004, το άρθρο 11 του Ν. 2863 για την προστασία της πολιτιστικής και φυσικής κληρονομιάς τροποποιήθηκε. Η νέα διάταξη ανέφερε ότι οι εκτάσεις που ταξινομούνται ως «φυσικές περιοχές» δεν θα μπορούσαν να αποκτηθούν μέσω χρησικτησίας. Με απόφαση της 26.10.2004, το εθνικό δικαστήριο απέρριψε το αίτημα της προσφεύγουσας, διαπιστώνοντας ότι δεν ήταν απαραίτητο να εξεταστούν οι όροι της χρησικτησίας λόγω του ότι δεν ήταν πλέον δυνατή μετά τη νομοθετική μεταρρύθμιση του Ιουλίου 2004, η απόκτηση φυσικού ή πολιτιστικού χώρου με χρησικτησία. Ως κανόνας δημόσιας τάξης, η νομοθετική τροπολογία είχε εφαρμογή σε εκκρεμείς υποθέσεις που δεν είχαν διευθετηθεί με αμετάκλητη απόφαση.
Η προσφεύγουσα άσκησε αναίρεση αμφισβητώντας την απόρριψη του αιτήματός της μετά τη νομοθετική τροπολογία. Το Ανώτατο Δικαστήριο απέρριψε την αναίρεσή της, και το μεταγενέστερο αίτημά της για διόρθωση της απόφασης.
Βασιζόμενη ειδικότερα στο άρθρο 6 § 1 (δικαίωμα σε δίκαιη δίκη), η προσφεύγουσα ισχυρίστηκε ότι η αναδρομική εφαρμογή μιας νομοθετικής τροποποίησης στην υπόθεσή της συνιστούσε, παραβίαση του δικαιώματός της για δίκαιη δίκη.
ΤΟ ΣΤΡΑΣΒΟΥΡΓΟ ΑΠΟΦΑΣΙΖΕΙ….
Το Δικαστήριο επαναλαμβάνει ότι η αναδρομική νομοθετική παρέμβαση κατά τη διάρκεια της δικαστικής διαδικασίας ενδέχεται να υπονομεύσει το δίκαιο χαρακτήρα της διαδικασίας και, ειδικότερα, την ισότητα των όπλων, με αποτέλεσμα να επηρεάσει την έκβαση της διαφοράς. Εν προκειμένω, ωστόσο, η Κυβέρνηση παρέλειψε να εξηγήσει τους λόγους της αναδρομικής εφαρμογής μιας νομοθετικής τροποποίησης στο πλαίσιο των δικαστικών διαδικασιών στις οποίες το Δημόσιο ήταν συμβαλλόμενο μέρος. Επιπλέον, το Δικαστήριο υπενθυμίζει ότι η απλή παραπομπή στην έννοια της «δημόσιας τάξης» με την απόφαση του πρωτοβάθμιου δικαστηρίου δεν αρκεί για να δικαιολογήσει μια τέτοια αναδρομική εφαρμογή νόμου.
Επομένως, το Δικαστήριο κατέληξε στο συμπέρασμα ότι η επίμαχη νομοθετική παρέμβαση, η οποία καθόρισε με αναδρομικό τρόπο τη διαφορά μεταξύ της προσφεύγουσας και του κράτους ενώπιον των εθνικών δικαστηρίων, δεν ήταν δικαιολογημένη από επιτακτικούς λόγους γενικού συμφέροντος.
Παραβίαση του άρθρου 6 § 1
Δίκαιη ικανοποίηση: 6.000 ευρώ για ηθική βλάβη και 3.000 ευρώ για έξοδα και δαπάνες.)(επιμέλεια echrcaselaw.com).
