Η προδήλως παράλογη δικαστική απόφαση παραβιάζει τη δίκαιη δίκη
ΑΠΟΦΑΣΗ
Tripcovici κατά Μαυροβουνίου της 7.11.2017 (αριθ. 80104/13)
ΠΕΡΙΛΗΨΗ
Άσκηση αγωγής την πρώτη εργάσιμη μέρα μετά τις δικαστικές αργίες. Η αγωγή απερρίφθη ως εκπρόθεσμη γιατί η τελευταία ημέρα άσκησής της έληγε την ημέρα των δικαστικών αργιών και κατά το εθνικό Ανώτατο Δικαστήριο έπρεπε να ασκηθεί την τελευταία εργάσιμη ημέρα προ της εκπνοής της προθεσμίας. Το ΕΔΔΑ διαπίστωσε ότι ο εθνικός ΚΠολΔ προέβλεπε ότι η προθεσμία για άσκηση της αγωγής παρατείνεται εάν η τελευταία ημέρα της προθεσμίας είναι επίσημη αργία.
Το Στρασβούργο έκρινε ότι υπήρξε παραβίαση της δίκαιης δίκης και του δικαιώματος ακρόασης (άρθρο 6 παρ. 1) , επειδή ήταν προδήλως παράλογη η απόρριψη της αγωγής των προσφευγόντων ως εκπρόθεσμη.
ΔΙΑΤΑΞΗ
Άρθρο 6 § 1
ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΑ ΠΕΡΙΣΤΑΤΙΚΑ
Οι προσφεύγοντες, Dan Laurentiu Tripcovici και η μητέρα του, Armenuhi Tripcovici (αποβιώσασα), είναι και οι δυο Ρουμάνοι και Ιταλοί υπήκοοι. Γεννήθηκαν το 1949 και το 1923 αντίστοιχα και ζουν / έζησαν στο Βουκουρέστι. Η υπόθεση αφορούσε την καταγγελία τους σχετικά με απόφαση των εθνικών δικαστηρίων να απορρίψουν την αγωγή τους για παραβίαση της ιδιοκτησίας τους.
Ο γιος και η μητέρα ήταν συνιδιοκτήτες δύο οικοπέδων στο Μαυροβούνιο. Στις 13 Ιουνίου 2009, κατά τη διάρκεια μιας επίσκεψης στα οικόπεδα, ο πρώτος προσφεύγων παρατήρησε ένα μεταλλικό φράκτη που είχε κτιστεί εν μέρει στην ιδιοκτησία τους. Ο φράκτης χώρισε τα δύο οικόπεδά τους και κατέστησε αδύνατη την πρόσβαση από το ένα οικόπεδο από το άλλο. Φαίνεται ότι ο φράχτης είχε ανεγερθεί κάποια στιγμή τον Φεβρουάριο του 2009.
Στις 15 Ιουλίου 2009, οι προσφεύγοντες, άσκησαν αγωγή για καταπάτηση κατά του γείτονά τους.
Στις 27 Ιουνίου 2011 το Πρωτοδικείο του Kotor έκανε δεκτή την αγωγή των προσφευγόντων και διέταξε τον αντίδικό τους να άρει την περίφραξη και να καταβάλει στους ενάγοντες ποσό 1.435 ευρώ για δικαστικά έξοδα. Το Δικαστήριο εκτίμησε ότι οι προσφεύγουσες είχαν υποβάλει εμπροθέσμως (15.07.2009) την αγωγή τους, δεδομένου ότι η προθεσμία για άσκηση αγωγής ήταν 30 ημέρες από την ημέρα κατά την οποία είχαν πληροφορηθεί την καταπάτηση (13.06.2009), λαμβάνοντας υπόψη ότι η 13η και η 14η Ιουλίου ήταν εθνικές αργίες.
Μετά από άσκηση αναίρεσης εκ μέρους του εναγομένου το Ανώτατο Δικαστήριο στις 20 Δεκεμβρίου 2011, έκανε δεκτή την αναίρεση και απέρριψε την αγωγή των προσφευγόντων ως εκπρόθεσμη. Το Ανώτατο Δικαστήριο έκρινε ότι οι ημερομηνίες 13 και 14 Ιουλίου ήταν πράγματι εθνικές αργίες και τα Δικαστήρια δεν λειτουργούσαν. Εντούτοις, απεφάνθη ότι η προθεσμία των 30 ημερών εντός της οποίας οι προσφεύγουσες μπορούσαν να ασκήσουν την αγωγή τους ήταν αποκλειστική και δεν θα μπορούσε να υπάρξει παράταση της προθεσμίας όταν η τελευταία της ημέρα ήταν αργία. Επομένως κατά το Ανώτατο Δικαστήριο η προθεσμία είχε λήξει στις 13 Ιουλίου 2009 και οι προσφεύγοντες άσκησαν την αγωγή τους εκπρόθεσμα στις 15 Ιουλίου 2009.
Επικαλούμενοι ιδίως το άρθρο 6 § 1 (δίκαιη δίκη – δικαίωμα ακρόασης), οι προσφεύγοντες διαμαρτυρήθηκαν ότι η απόφαση απόρριψης της αγωγής τους ήταν μη δίκαιη και είχε παραβιαστεί το δικαίωμα ακρόασής τους, διότι δεν εξηγούσε γιατί ο κανόνας του εσωτερικού δικαίου, ότι η προθεσμία για άσκηση αγωγής εκπνέει την πρώτη εργάσιμη ημέρα μετά από τις εθνικές αργίες, δεν είχε εφαρμοστεί στην περίπτωσή τους.
ΤΟ ΣΤΡΑΣΒΟΥΡΓΟ ΑΠΟΦΑΣΙΖΕΙ…
Το ΕΔΔΑ επισημαίνει ότι ο πρώτος προσφεύγων είχε παρατηρήσει την υπό κρίση καταπάτηση στις 13 Ιουνίου 2009. Οι προσφεύγουσες είχαν το δικαίωμα να ασκήσουν αγωγή για την καταπάτηση εντός προθεσμίας 30 ημερών, δηλ. μέχρι 13 Ιουλίου 2009, η τελευταία ημέρα της προθεσμίας όμως ήταν εθνική εορτή και επομένως αργία και για τα δικαστήρια. Οι προσφεύγουσες άσκησαν την αγωγή τους στις 15 Ιουλίου 2009, η οποία ήταν η πρώτη εργάσιμη ημέρα μετά τις αργίες (13 και 14 Ιουλίου).
Το εθνικό πρωτόδικο δικαστήριο έκρινε ότι η αγωγή ασκήθηκε εμπροθέσμως. Σε αντίθεση με την πρωτόδικη απόφαση, το Ανώτατο Δικαστήριο έκρινε ότι η αντίστοιχη προθεσμία ήταν αποκλειστική, δηλαδή δεν μπορούσε να παραταθεί και απέρριψε την αγωγή των προσφευγόντων ως εκπρόθεσμη. Το Ανώτατο Δικαστήριο όμως παρέλειψε να επικαλεστεί οποιαδήποτε νομική διάταξη προς στήριξη του συμπεράσματός του ή οποιαδήποτε σχετική εθνική νομολογία.
Το ΕΔΔΑ παρατηρεί ότι το άρθρο 109 του εσωτερικού ΚΠολΔ ορίζει ότι, όταν η αγωγή πρέπει να υποβληθεί εντός συγκεκριμένης προθεσμίας, θεωρείται ότι υποβλήθηκε εμπρόθεσμα, αν ασκηθεί σε αρμόδιο δικαστήριο πριν λήξει η σχετική προθεσμία. Εντούτοις, το άρθρο 108 του αυτού ΚΠολΔ ρυθμίζει πότε εκπνέουν ακριβώς οι προθεσμίες. Ούτε το άρθρο 109 ούτε άλλη διάταξη για το θέμα αυτό προβλέπει εναλλακτική μέθοδο υπολογισμού των προθεσμιών ως εξαίρεση από το άρθρο 108. Εξάλλου, η εσωτερική νομολογία που υπέβαλε η κυβέρνηση είτε δεν αφορούσε ισχυρισμούς περί καταπατήσεων είτε δεν αφορούσε περιπτώσεις στις οποίες οι προθεσμίες έληξαν σε μη εργάσιμες ημέρες.
Ωστόσο, στην προκειμένη περίπτωση, το Δικαστήριο εκτιμά ότι το άρθρο 108 του εθνικού ΚΠολΔ προβλέπει, με σαφήνεια, ότι η προθεσμία για την άσκηση της αγωγής έληγε την πρώτη εργάσιμη ημέρα μετά την εθνική εορτή. Δεν υπάρχει τίποτα στην απόφαση του Ανωτάτου Δικαστηρίου ή στις παρατηρήσεις της κυβέρνησης που θα δικαιολογούσε γιατί αυτή η διάταξη, η οποία συντάχθηκε σε ένα γενικό πλαίσιο και η οποία δεν ήταν αντίθετη με οποιαδήποτε σχετική νομολογία, δεν θα έπρεπε να ισχύει. Ειδικότερα, το Ανώτατο εθνικό Δικαστήριο δεν παραθέτει οποιαδήποτε διάταξη ή οποιαδήποτε σχετική εσωτερική νομολογία, ή ακόμη και οποιοδήποτε λόγο, προκειμένου να εξηγήσει γιατί το άρθρο 108 δεν ήταν εφαρμοστέο. Ως εκ τούτου, το ΕΔΔΑ εκτιμά ότι η απόφαση του Ανωτάτου Δικαστηρίου να κηρύξει την αγωγή των προσφευγόντων εκπρόθεσμη ήταν προδήλως παράλογη.
Ενόψει των ανωτέρω, το Δικαστήριο του Στρασβούργου έκρινε ότι οι προσφεύγοντες δεν είχαν δίκαιη δίκη (έλλειψη ακρόασης) και συνεπώς διαπίστωσε ότι υπήρξε παράβαση του άρθρου 6 § 1 της Σύμβασης.
Οι προσφεύγοντες δεν υπέβαλαν το αίτημά τους για δίκαιη ικανοποίηση εντός της προθεσμίας που προβλέπεται από τον κανονισμό του Δικαστηρίου και το ΕΔΔΑ το απέρριψε(επιμέλεια echrcaselaw.com).
