Η μη νόμιμη ανάκληση επαγγελματικής άδειας συνιστά παραβίαση του δικαιώματος στην περιουσία
ΑΠΟΦΑΣΗ
Rola κατά Σλοβενίας της 04.06.2019 (αριθ. 12096/14)
ΠΕΡΙΛΗΨΗ
Ανάκληση αδείας και στέρηση επαγγέλματος. Καταγγελία εκκαθαριστή ότι ανακλήθηκε η άδειά του να ενεργεί στο πλαίσιο διαδικασίας πτώχευσης μετά την καταδίκη του για βίαιη συμπεριφορά. Η ανάκληση είχε ανέλθει σε παρέμβαση στην ειρηνική απόλαυση της περιουσίας του, επειδή δεν είχε πλέον το δικαίωμα να ασκήσει το επάγγελμά του, το οποίο ήταν η κύρια πηγή εισοδήματός του. Επιπλέον, η παρέμβαση αυτή δεν ήταν νόμιμη, αφού βασίστηκε σε νόμο που δεν είχε τεθεί σε ισχύ κατά τον χρόνο που ο προσφεύγων είχε διαπράξει το ποινικό αδίκημα και επομένως ο ίδιος δεν μπορούσε λογικά να προβλέψει ότι η καταδίκη του θα οδηγούσε αυτόματα στην ανάκληση της αδείας του. Επιπλέον, ο εφαρμοστέος νόμος είχε ρητώς προβλέψει ότι ένα τέτοιο μέτρο δεν θα μπορούσε να επιβληθεί εάν η επιβληθείσα ποινή είχε δοθεί με αναστολή, όπως στην περίπτωση του προσφεύγοντος. Έτσι διαπιστώθηκε παραβίαση του δικαιώματος στην περιουσία του προσφεύγοντος.
Επίσης το ΕΔΔΑ διαπίστωσε ότι η ανάκληση της αδείας του προσφεύγοντος δεν ισοδυναμούσε με ποινική τιμωρία. Κατά συνέπεια δεν παραβιάστηκε το άρθρο 7 (καμία τιμωρία χωρίς νόμο).
ΔΙΑΤΑΞΕΙΣ
Άρθρο 7
Άρθρο 1 παρ. 1 Πρώτου Πρόσθετου Πρωτοκόλλου
ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΑ ΠΕΡΙΣΤΑΤΙΚΑ
Ο προσφεύγων, Štefan Rola, είναι Σλοβένος υπήκοος, ο οποίος γεννήθηκε το 1960 και ζει στο Zgornja Korena (Σλοβενία).
Το 2004 ο προσφεύγων έλαβε άδεια να εργαστεί ως εκκαθαριστής σε διαδικασίες πτώχευσης. Ωστόσο, το 2011 ο Υπουργός Δικαιοσύνης ανακάλεσε την άδεια του επειδή είχε καταδικαστεί για δύο βίαιες συμπεριφορές που διαπράχθηκαν το 2003 και το 2004. Έτσι απομακρύνθηκε από το μητρώο των εκκαθαριστών και δεν θα μπορούσε πλέον να του ανατεθεί πτωχευτική διαδικασία.
Κίνησε διοικητική προσφυγή ενώπιον των σλοβενικών δικαστηρίων κατά της απόφασης αυτής. Υποστήριξε ότι κατά τον χρόνο που είχε αποκτήσει την άδεια, ο νόμος δεν προέβλεπε την ανάκληση εάν είχε καταδικαστεί για ποινικό αδίκημα. Η ανάκληση της αδείας του βασίστηκε σε νέα νομοθεσία που εισήχθη το 2008. Ως εκ τούτου, υποστήριξε ότι την εποχή που είχε διαπράξει το ποινικό αδίκημα δεν μπορούσε να έχει προβλέψει μια τέτοια κύρωση και ότι η νέα νομοθεσία δεν θα έπρεπε να εφαρμοστεί αναδρομικά.
Τα δικαστήρια απέρριψαν το αίτημά του το 2012, θεωρώντας ότι η ανάκληση ήταν απολύτως νόμιμη. Επεσήμαναν επίσης ότι το μέτρο αυτό συνδέεται με την τελική καταδίκη το 2011 και ότι το επιχείρημα σχετικά με την μη αναδρομική εφαρμογή του νόμου ήταν συνεπώς άνευ αντικειμένου. Το Ανώτατο Δικαστήριο απέρριψε την αναίρεση ως απαράδεκτη.
Το 2013, υπέβαλε αίτηση για καινούργια άδεια εκκαθαριστή, την οποία το Υπουργείο Δικαιοσύνης απέρριψε επειδή, σύμφωνα με τη νέα νομοθεσία του 2008, δεν θα μπορούσε να χορηγηθεί άδεια μετά την ανάκλησή της. Υπέβαλε δεύτερη διοικητική πράξη, η οποία τελικά απορρίφθηκε, με απόφαση ενώπιον του Ανώτατου Δικαστηρίου το 2015.
Αμφισβήτησε ανεπιτυχώς τις ανωτέρω αποφάσεις ενώπιον του Συνταγματικού Δικαστηρίου.
ΤΟ ΣΤΡΑΣΒΟΥΡΓΟ ΑΠΟΦΑΣΙΖΕΙ….
Άρθρο 7 (καμία τιμωρία χωρίς νόμο)
Το Δικαστήριο εξέτασε κατά πόσον η ανάκληση της άδειας του κ. Rola πρέπει να θεωρηθεί ως «κύρωση» κατά την έννοια του άρθρου 7 της σύμβασης. Σημείωσε ότι η ανάκληση της άδειας του προσφεύγοντος είχε επιβληθεί μετά από ποινική καταδίκη του. Εντούτοις, το μέτρο αυτό επιβλήθηκε σύμφωνα με το διοικητικό δίκαιο, εντελώς ξεχωριστά από τη συνήθη διαδικασία καταδίκης.
Επιπλέον, δεν είχε χαρακτηριστεί από το εσωτερικό δίκαιο, δηλαδή από την Πράξη σχετικά με τις οικονομικές πράξεις, τη Διαδικασία αφερεγγυότητας και το νόμο περί υποχρεωτικής διάλυσης (“νόμος περί χρηματοοικονομικών πράξεων”), ως κύρωση ποινικού χαρακτήρα. H σχετική διάταξη του νόμου αυτού, που όριζε ότι ένα πρόσωπο δεν έπρεπε να έχει προηγουμένως καταδικαστεί, προκειμένου να θεωρηθεί κατάλληλο ως εκκαθαριστής, δεν είχε ποινικό ή αποτρεπτικό σκοπό ποινικής κύρωσης, αλλά αποσκοπούσε στην εξασφάλιση της εμπιστοσύνης του κοινού στο επάγγελμα.
Ούτε το Υπουργείο Δικαιοσύνης, ούτε τα δικαστήρια που εξέταζαν την υπόθεση φάνηκαν να έχουν διακριτική ευχέρεια σχετικά με την επιβολή του μέτρου, και δεν έγινε αξιολόγηση της υπαιτιότητας του.
Τέλος, παρόλο που το μέτρο ήταν μάλλον αυστηρό, καθώς στην πραγματικότητα η άδεια ανακλήθηκε μόνιμα, δεν υπήρχε τίποτα που να τον εμποδίζει να βρει εργασία στον τομέα ειδίκευσής του.
Κατά συνέπεια, το Δικαστήριο έκρινε ότι η ανάκληση της αδείας του προσφεύγοντος δεν αποτελούσε ποινική κύρωση και το άρθρο 7 δεν εφαρμόζονταν. Επομένως, δεν υπήρξε παραβίαση αυτής της διάταξης.
Το άρθρο 1 του Πρώτου Πρόσθετου πρωτοκόλλου (προστασία της ιδιοκτησίας)
Το Δικαστήριο διαπίστωσε ότι το επάγγελμα του προσφεύγοντος, το οποίο είχε ασκήσει για περισσότερα από επτά χρόνια πριν από την απόφαση ανάκλησης της άδειας, ήταν η κύρια πηγή εισοδήματός του, αποτελούσε δε «κατοχή» κατά την έννοια του άρθρου 1 του Πρώτου Πρόσθετου πρωτοκόλλου.
Επομένως, η ανάκληση της άδειας οδήγησε σε παρέμβαση στην ειρηνική απόλαυση της περιουσίας του.
Το Δικαστήριο διαπίστωσε επίσης ότι το εγχώριο ποινικό δίκαιο το οποίο θα έπρεπε να είχε εφαρμοστεί, είχε περιορίσει τις «νομικές συνέπειες της καταδίκης» σε υποθέσεις φυλάκισης και ανέφερε ρητά ότι το μέτρο δεν θα μπορούσε να επιβληθεί αν είχε επιβληθεί ποινή με αναστολή, όπως συνέβη με τον προσφεύγοντα.
Επιπλέον, το Δικαστήριο σημείωσε ότι ο προσφεύγων είχε διαπράξει τα ποινικά αδικήματα το 2003 και το 2004, όταν ο εφαρμοστέος νόμος σχετικά με την επαγγελματική του πρακτική ήταν η Αναγκαστική Εκτέλεση, ο Νόμος περί πτωχεύσεων και εκκαθάρισης, και όχι ο Νόμος περί Χρηματοοικονομικών Πράξεων στον οποίο είχε βασιστεί η ανάκληση. Κατά συνέπεια, το Δικαστήριο έκρινε ότι ο προσφεύγων δεν μπορούσε λογικά να προβλέψει ότι η καταδίκη θα οδηγούσε αυτομάτως στην ανάκληση της άδειας του.
Επομένως, η ανάκληση δεν ήταν νόμιμη, κατά παράβαση του άρθρου 1 του Πρώτου Πρόσθετου πρωτοκόλλου.
Άρθρο 41 (δίκαιη ικανοποίηση)
Το Δικαστήριο έκρινε ομόφωνα ότι η Σλοβενία οφείλει να καταβάλει στον προσφεύγοντα 5.000 ευρώ για ηθική βλάβη και 3.387 ευρώ για έξοδα και δαπάνες. Απέρριψε με τέσσερις ψήφους έναντι τρεις, το υπόλοιπο της αξίωσης του προσφεύγοντος για δίκαιη ικανοποίηση.
Ξεχωριστές απόψεις
Οι δικαστές Kjølbro και Ranzoni εξέφρασαν κοινή μερικώς σύμφωνη γνώμη. Ο δικαστής Kūris εξέφρασε εν μέρει σύμφωνη και μερικώς αντίθετη γνώμη. Οι δικαστές Pinto de Albuquerque και Bošnjak, μαζί με τον δικαστή Kūris, εξέφρασαν κοινή μερικώς αντίθετη άποψη. Οι γνώμες αυτές επισυνάπτονται στην απόφαση(επιμέλεια echrcaselaw.com).
