Η κατάσχεση προσωπικών αντικειμένων και η παραβίαση της προσωπικής ζωής.

ΑΠΟΦΑΣΗ:

Zosymov κατά Ουκρανίας της 07.07.2016 (αριθ.  προσφ. 4322/06)

βλ. εδώ 

ΠΕΡΙΛΗΨΗ:

Κατάσχεση αντικειμένων σε αστυνομική έρευνα και μη απόδοση αυτών παρά την μη άσκηση ποινικής δίωξης κατά του ιδιοκτήτη τους. Παραβίαση του δικαιώματος της ατομικής ζωής και της ιδιοκτησίας. Το ΕΔΔΑ απεφάνθη ότι το γραφείο, το αυτοκίνητο και το γκαράζ του προσφεύγοντος είχαν ερευνηθεί παράνομα, παραβιάζοντας το άρθρο 8 (δικαίωμα στο σεβασμό της ιδιωτικής και οικογενειακής ζωής, της οικίας και της αλληλογραφίας), ότι επίσης, η κατάσχεση της περιουσίας του παραβίαζε τα δικαιώματά του ιδιοκτησίας,  σύμφωνα με το άρθρο 1 του Πρωτοκόλλου Νο 1. Τέλος, το ΕΔΔΑ καταδίκασε την Ουκρανία και για  παράβαση του άρθρου 13 της ΕΣΔΑ, δεδομένου ότι ο προσφεύγων  δεν είχε κανένα ένδικο μέσο να ζητήσει αποζημίωση αναφορικά με τις καταγγελίες του.

ΣΧΟΛΙΟ-ΧΡΗΣΙΜΟΤΗΤΑ:

Η παράνομη έρευνα και η μη απόδοση των κατασχεθέντων σε πολίτη που δεν του ασκήθηκε ποινική δίωξη αποτελεί παραβίαση της ιδιωτική τους ζωής και του δικαιώματός του στην περιουσία του.

ΔΙΑΤΑΞΕΙΣ:

Άρθρο 8(δικαίωμα στην ιδιωτική και οικογενειακή ζωή) της ΕΣΔΑ.

Άρθρο 1 του Πρωτοκόλλου Νο 1 (δικαίωμα στην περιουσία) της ΕΣΔΑ

ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΑ ΠΕΡΙΣΤΑΤΙΚΑ:

Ο προσφεύγων, Igor Zosymov, είναι Ουκρανός υπήκοος που ζει στο Κίεβο. H εν λόγω υπόθεση του αφορά τα παράπονά του σχετικά με έρευνα της αστυνομίας στο γραφείο, στο αυτοκίνητο και το γκαράζ του σπιτιού του, και στη διάρκεια της οποίας κατασχέθηκαν πολυάριθμα αντικείμενα.

Ο προσφεύγων και η σύζυγός του έχουν μια μικρή επιχείρηση η οποία, μεταξύ άλλων, αναπαρήγαγε  ψηφιακά δεδομένα και πωλούσε άδειες συσκευές αποθήκευσης δεδομένων. Τον Αύγουστο του 2002 αρκετοί αξιωματικοί αστυνομικοί από τη μονάδα του οικονομικού εγκλήματος στο Κίεβο επιθεώρησαν το γραφείο τους και κατάσχεσαν ένα μεγάλο αριθμό αντικειμένων, συμπεριλαμβανομένων πολλών υπολογιστών, πάνω από 3.000 σκληρούς δίσκους που περιείχαν δεδομένα και περίπου 30.000 κενούς δίσκους. Η επιτόπια έρευνα διήρκεσε μία ολόκληρη νύχτα, στη διάρκεια της οποίας οι αστυνομικοί ανέκριναν τον κ. Zosymov, την σύζυγό του και άλλα μέλη της οικογένειας σχετικά με την επιχείρηση και την τήρηση της νομοθεσίας περί πνευματικής ιδιοκτησίας. Δύο ημέρες αργότερα, μια έκθεση δημοσιεύτηκε στην ιστοσελίδα του Υπουργείου Εσωτερικών, δηλώνοντας ότι η αστυνομία είχε «εντοπίσει την εγκληματική ομάδα των δύο ατόμων [που] … εγκατέστησε και διαχειριζόταν ολόκληρη υπόγεια παραγωγή». Η έκθεση επισύναπτε φωτογραφία της συζύγου του κ. Zosymov χωρίς καμία λεζάντα.

Τον Νοέμβριο του 2002 κινήθηκαν ποινικές διαδικασίες με την υποψία της παραβίασης δικαιωμάτων πνευματικής ιδιοκτησίας, χωρίς να αναφερθούν τα ονόματα των πιθανών παραβατών. Στην απόφασή του, ο ανακριτής αναφέρθηκε στην έρευνα του γραφείου του κυρίου και της κυρίας Zosymov και στην κατάσχεση της περιουσίας τους. Ο ανακριτής στη συνέχεια κήρυξε τα κατασχεθέντα αντικείμενα φυσικές αποδείξεις που έπρεπε  να κατασχεθούν από την αστυνομία εν αναμονή της διερεύνησης της υπόθεσης. Μετά την εξονυχιστική  έρευνα του διαμερίσματος του ζευγαριού η διαδικασία παρέμεινε σε αναμονή. Τελικά δεν ασκήθηκε ποτέ ποινική δίωξη εναντίον του κ. Zosymov ή οποιοδήποτε άλλου προσώπου.

Ο κ. Zosymov ζήτησε πολλές φορές από την αστυνομία και τον εισαγγελέα την επιστροφή της κατασχεθείσας περιουσίας του. Σε αρκετές περιπτώσεις, οι αρχές απέρριψαν τα αιτήματά του, ενημερώνοντάς τον ότι τα κατασχεθέντα περιουσιακά στοιχεία αποτελούσαν φυσικά αποδεικτικά στοιχεία σε μια ποινική υπόθεση. Ο εισαγγελέας και η αστυνομία επίσης απέρριψαν το αίτημά του να εισαχθεί η ποινική υπόθεση, για την οποία τα στοιχεία είχαν κατασχεθεί, ενώπιον δικαστηρίου ώστε να κλείσει η υπόθεση και να τερματιστούν οι ποινικές διαδικασίες λόγω ελλείψεων αποδεικτικών στοιχείων.

Ο προσφεύγων και η σύζυγός του ανεπιτυχώς εκκίνησαν διαδικασίες για δυσφήμηση κατά των αστυνομικών αρχών σχετικά με τη δημοσίευση ανακριβούς ποινικής αναφοράς στην ιστοσελίδα τους, επιδιώκοντας την αφαίρεση των πληροφοριών από την ιστοσελίδα. Ο κ. Zosymov επίσης ανεπιτυχώς κατάθεσε καταγγελίες κατά της αστυνομίας σχετικά με το παράνομο της έρευνας και ζητώντας την επιστροφή της κατασχεθείσας περιουσίας.

ΤΟ ΣΤΡΑΣΒΟΥΡΓΟ ΑΠΟΦΑΣΙΖΕΙ…

Το ΕΔΔΑ απεφάνθη ότι το γραφείο, το αυτοκίνητο και το γκαράζ του προσφεύγοντος είχαν ερευνηθεί παράνομα, παραβιάζοντας το άρθρο 8 (δικαίωμα στο σεβασμό της ιδιωτικής και οικογενειακής ζωής, της οικίας και της αλληλογραφίας), ότι επίσης, η κατάσχεση της περιουσίας του παραβίαζε τα δικαιώματά του ιδιοκτησίας,  σύμφωνα με το άρθρο 1 του Πρωτοκόλλου Νο 1. Τέλος, το ΕΔΔΑ καταδίκασε την Ουκρανία και για  παράβαση του άρθρου 13 της ΕΣΔΑ, δεδομένου ότι ο προσφεύγων  δεν είχε κανένα ένδικο μέσο να ζητήσει αποζημίωση αναφορικά με τις καταγγελίες του. Το Στρασβούργο επιδίκασε στον προσφεύγοντα το ποσό των  6.000 ευρώ για την ηθική του βλάβη.