Ανεπίτρεπτος ο ελλιπής σχεδιασμός αστυνομικής επιχείρησης που καταλήγει σε θάνατο του διωκομένου.
ΑΠΟΦΑΣΗ
Ayvazyan κατά Αρμενίας της 01-06-2017 (αριθμ. προσφ. 56717/08)
ΠΕΡΙΛΗΨΗ
Σχεδιασμός αστυνομικής επιχείρησης εναντίον επικίνδυνου παραβάτη. Θάνατος από αστυνομικά πυρά. Αστυνομική βία. Παραβίαση διαδικαστικής πτυχής άρθρου 2 ΕΣΔΑ λόγω ελλειπτικής και αποτελεσματικής έρευνας του θανάτου και του σχεδιασμού και ελέγχου της αστυνομικής επιχείρησης.
ΔΙΑΤΑΞΗ
Άρθρο 2
ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΑ ΠΕΡΙΣΤΑΤΙΚΑ
Ο προσφεύγων, ο Silvar Ayvazyan, είναι Ρώσος υπήκοος, ο οποίος γεννήθηκε το 1951 και ζει στο Rostov-on-Don (Ρωσία). Η υπόθεση αφορούσε τον πυροβολισμό του ψυχικά άρρωστου αδελφού του, Seyran Ayvazyan, που γεννήθηκε στο Λονδίνο το 1961, από την αστυνομία.
Στις 6 Μαρτίου 2006 ο Seyran Ayvazyan πήγε σε ένα τοπικό κατάστημα και μαχαίρωσε έναν βοηθό καταστήματος και έναν πελάτη. Η αστυνομία κλήθηκε και πήγε στο σπίτι του Seyran Ayvazyan όπου ο τελευταίος είχε εν τω μεταξύ καταφύγει. Ένας από τους τέσσερις αστυνομικούς που έφτασαν στο σπίτι του μαχαιρώθηκε επίσης. Περισσότεροι αστυνομικοί κλήθηκαν καθώς και ο τοπικός δήμαρχος, το ασθενοφόρο και η πυροσβεστική. Το σπίτι του περικυκλώθηκε, η αστυνομία προσπάθησε να τον πείσει να παραδοθεί, χωρίς όμως επιτυχία. Μετά από περίπου πέντε ώρες, αποφάσισαν να μπουν στο σπίτι για να τον συλλάβουν αλλά όταν επιτέθηκε σε άλλο αξιωματικό με μαχαίρι, άρχισαν να πυροβολούν με αποτέλεσμα να πέσει νεκρός.
Ποινικές διαδικασίες κινήθηκαν αμέσως μετά από τους πυροβολισμούς με σκοπό να διερευνηθούν οι ένοπλες διαδικασίες στο Seyran Ayvazyan. Η σκηνής του εγκλήματος εξετάστηκε και διενεργήθηκε αυτοψία, καθώς και οι αστυνομικοί που συμμετείχαν στην επιχείρηση εξετάστηκαν και ανακρίθηκαν. Ωστόσο, τον Οκτώβριο του 2006 οι διωκτικές αρχές αποφάσισαν να διακόψουν τις ποινικές διαδικασίες, δεδομένου ότι ο Seyran Ayvazyan είχε πεθάνει. Την ίδια στιγμή οι αρχές αρνήθηκαν να κινήσουν ποινικές διαδικασίες εναντίον των αστυνομικών που εμπλέκονται στο περιστατικό, καταλήγοντας στο συμπέρασμα ότι είχαν ενεργήσει νόμιμα μπροστά σε μια απειλητική για τη ζωή επίθεση. Μια από τις αδελφές του Seyran Ayvazyan υπέβαλε καταγγελία σχετικά με την απόφαση αυτή, αναφέροντας ειδικότερα ότι δεν είχαν κινηθεί ξεχωριστές ποινικές διαδικασίες σχετικά με τον θανατηφόρο πυροβολισμό. Η καταγγελία απορρίφθηκε τόσο σε πρωτοβάθμιο βαθμό όσο και σε δευτεροβάθμιο. Η αναίρεσή της απορρίφθηκε επίσης τελικά τον Μάιο του 2008 από τον Άρειο Πάγο, καθώς κατατέθηκε εκπρόθεσμα. Το Ανώτατο Δικαστήριο ωστόσο επισήμαινε ορισμένες ελλείψεις στην έρευνα σχετικά με τη δολοφονία, κυρίως ότι δεν εξετάστηκαν όλοι οι αστυνομικοί οι οποίοι ήταν παρόντες στους πυροβολισμούς, ότι δεν είχαν ληφθεί μέτρα ώστε να αποφευχθεί η συνεννόηση μεταξύ των αξιωματικών που είχαν τεθεί υπό εξέταση και ότι δεν δόθηκε λογική εξήγηση για το γεγονός ότι έξι από τις δέκα σφαίρες βρήκαν τον Seyran Ayvazyan στη πλάτη.
Βασιζόμενος στο άρθρο 2 (δικαίωμα στη ζωή) της Ευρωπαϊκής Σύμβασης Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, η Silvar Ayvazyan ισχυρίστηκε ότι η χρήση βίας κατά του αδελφού της ήταν περιττή, ο αριθμός των πυροβολισμών απέκλειε την αυτοάμυνα, και ότι οι εμπλεκόμενοι αστυνομικοί ήταν απροετοίμαστοι και δεν ήταν κατάλληλα εξοπλισμένοι για την επιχείρηση. Επιπλέον, σύμφωνα με το άρθρο 2, υπέβαλε ότι οι έρευνες των αρχών ήταν ανεπαρκείς.
ΤΟ ΣΤΡΑΣΒΟΥΡΓΟ ΑΠΟΦΑΣΙΖΕΙ…
Μη παραβίαση του άρθρου 2, όσον αφορά τις ενέργειες των αστυνομικών
Παραβίαση του άρθρου 2, όσον αφορά τον σχεδιασμό και τον έλεγχο της αστυνομικής επιχείρησης και για έλλειψη ουσιαστικής και αποτελεσματικής έρευνας.
Το ΕΔΔΑ επιδίκασε ποσό 15.000 ευρώ για ηθική βλάβη.
