Η μη προστασία των Ρομά από επίθεση ακροδεξιών και η παθητική στάση της αστυνομίας παραβιάζουν το δικαίωμα σε ιδιωτική και οικογενειακή ζωή.
ΑΠΟΦΑΣΗ
Király και Dömötör κατά Ουγγαρίας της 17-1-2017 (αριθμ. προσφ. 10851/13)
ΠΕΡΙΛΗΨΗ
Προστασία Ρομά από επίθεση ακροδεξιών. Οι δύο προσφεύγοντες με καταγωγή Ρομά στη διάρκεια μίας διαδήλωσης στην οποία συμμετείχαν και ακροδεξιές ομάδες βρίσκονταν στον κήπο του σπιτιού τους . Κατήγγειλαν ότι η αστυνομία είχε παραμείνει απαθής κατά τη διάρκεια της διαδήλωσης, ότι δεν είχε διασπάσει την διαδήλωση ή να λάβει μέτρα για τον εντοπισμό διαδηλωτών οι οποίοι συμμετείχαν σε πράξεις βίας κατά των Ρομά. Το Δικαστήριο επισήμανε ότι οι εν λόγω ελλείψεις είχαν ως αποτέλεσμα μια ανοιχτή ρατσιστική διαδήλωση, με σποραδικές πράξεις βίας, η οποία παρέμεινε σχεδόν χωρίς νομικές συνέπειες. Το δικαστήριο έκρινε ότι υπήρξε παραβίαση της Σύμβασης που προστατεύει την ιδιωτική και οικογενειακή ζωή.
ΣΧΟΛΙΟ-ΧΡΗΣΙΜΟΤΗΤΑ
H αστυνομία οφείλει να προστατεύει τους πολίτες από τις πράξεις βίας.
ΔΙΑΤΑΞΗ
Άρθρο 8
ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΑ ΠΕΡΙΣΤΑΤΙΚΑ
Οι προσφεύγοντες, Alfréd Király και Norbert Dömötör, είναι Ούγγροι υπήκοοι, γεννημένοι το 1971 και 1979 αντίστοιχα και ζουν στο Devecser και στο Ajka (Ουγγαρία). Και οι δύο είναι καταγωγής Ρομά.
Η διαδήλωση πραγματοποιήθηκε στην πόλη Devecser τον Αύγουστο του 2012. Την διαδήλωση παρακολούθησαν 400-500 άνθρωποι, συμπεριλαμβανομένων των μελών ενός δεξιού πολιτικού κόμματος και 9 ακροδεξιές ομάδες γνωστές για την επιθετική τους συμπεριφορά και για την στάση τους εναντίον στους Ρομά . Η πόλη Devecser είχε χαρακτηριστεί ως ειδική ζώνη κινδύνου και ως εκ τούτου υπήρξε αυξημένη αστυνομική παρουσία στην περιοχή. Οι ομιλίες κατά τη διάρκεια της διαδήλωσης είχαν ρατσιστικό περιεχόμενο και εκτοξεύθηκαν απειλές εναντίον των Ρομά, ζητώντας την επαναφορά της θανατικής ποινής, και καλούσαν τον ουγγρικό λαό να επαναστατήσουν εναντίον της κοινότητας των Ρομά. Μετά τις ομιλίες, οι διαδηλωτές βάδισαν προς την οδό Vásárhelyi Street, γειτονιά σε πολλούς Ρομά, φωνάζοντας ρατσιστικά συνθήματα και καλώντας την αστυνομία να μην προστατεύσει τους Ρομά. Ορισμένοι διαδηλωτές διασπάστηκαν από τον αστυνομικό κλοιό και πέταξαν κομμάτια από σκυρόδεμα, πέτρες και πλαστικά μπουκάλια σε κήπους.
Κατά τη διάρκεια της διαδήλωσης, τόσο ο κ. Király όσο και ο κ. Dömötör βρίσκονταν στους κήπους των σπιτιών τους στην οδό Vásárhelyi. Ο κ. Király ισχυρίζεται ότι ο ίδιος ανέφερε σε έναν αστυνομικό ότι ένας γνωστός του είχε τραυματιστεί από μια πέτρα που ρίχτηκε στον κήπο του, αλλά δεν έγινε τίποτα για το συμβάν αυτό. Σύμφωνα με τον κ. Dömötör, διαδηλωτές οι οποίοι πορεύονταν της διαδήλωσης είχαν μια λίστα και έδειχναν τα σπίτια στα οποία διέμεναν Ρομά στο πλήθος.
Ισχυρίστηκαν ότι η αστυνομία είχε παραμείνει απαθής κατά τη διάρκεια της διαδήλωσης, ότι δεν είχε διασπάσει την διαδήλωση ή να λάβουν μέτρα για τον εντοπισμό διαδηλωτών οι οποίοι συμμετείχαν σε πράξεις βίας κατά των Ρομά.
Οι κ. κ. Király και Dömötör κατήγγειλαν αρχικά στο αστυνομικό τμήμα Veszprém για την αποτυχία της αστυνομίας να αναλάβει δράση εναντίον των διαδηλωτών. Η καταγγελία τους απορρίφθηκε και απόφαση αυτή επικυρώθηκε κατ ‘έφεση από την Εθνική Αστυνομική Υπηρεσία. Οι προσφεύγοντες στη συνέχεια συμμετείχαν σε μια σειρά προσφυγών και διαδικασιών δικαστικού ελέγχου των διοικητικών δικαστηρίων, χωρίς επιτυχία.
Μαζί με την Ουγγρική Επιτροπή Ελσίνκι, κατέθεσαν μήνυση σχετικά με τις ομιλίες στη διαδήλωση και τις επιθέσεις κατά της κοινότητας των Ρομά. Οι έρευνες της αστυνομίας σχετικά με τις ομιλίες διακόπηκαν τον Σεπτέμβριο του 2013, οι οποίες καθώς ήταν επιβλαβείς για την κοινότητα των Ρομά, δεν θα μπορούσαν να χαρακτηριστούν ως έγκλημα (υποκίνηση βίας εναντίον μιας ομάδας). Η αστυνομία μπορούσε μόνο να ταυτοποιήσει ένα πρόσωπο που είχε λάβει μέρος στις πράξεις βίας. Αυτός καταδικάστηκε τον Ιούνιο του 2015 για βία ενάντια σε μέλος μιας ομάδας και του επιβλήθηκε ποινή φυλάκιση με αναστολή.
Εν τω μεταξύ, ο κ. Király και ο κ. Dömötör, μαζί με ένα τρίτο πρόσωπο, είχαν επίσης υποβάλει μήνυση κατά αγνώστου για παραβίαση τάξης. Οι εν λόγω διαδικασίες διακόπηκαν το 2012.
ΤΟ ΣΤΡΑΣΒΟΥΡΓΟ ΑΠΟΦΑΣΙΖΕΙ…
Το άρθρο 8 (δικαίωμα σεβασμού της ιδιωτικής και οικογενειακής ζωής)
Με βάση τη νομολογία του σχετικά με τις δηλώσεις που φέρεται ότι παρακίνησαν ενέργειες βίας, μίσους, και μισαλλοδοξίας, το Δικαστήριο διαπίστωσε ειδικότερα ότι οι εθνικές αρχές έπρεπε να δώσουν προσοχή στο συγκεκριμένο πλαίσιο στο οποίο είχαν διατυπωθεί οι άσεμνες δηλώσεις: δηλαδή, κατά τη διάρκεια μιας διαδήλωσης, την οποία είχαν παρακολουθήσει ομάδες γνωστές για την μαχητική τους συμπεριφορά και την αντι-Ρομά στάση τους, σε μια χρονική περίοδο, στην οποία υπήρχε μεγάλης κλίμακας, συντονισμένος εκφοβισμός των Ρομά, μέσω διαδηλώσεων. Επιπλέον, οι ομιλίες διατύπωναν άμεσες απειλές εναντίον των Ρομά και ζητούσε από την αστυνομία να μην προστατέψει την εν λόγω μειονότητα. Οι εγχώριες αρχές δεν είχαν προφανώς υπόψη τους ανωτέρω παράγοντες κατά την αξιολόγηση της φύσης των ομιλιών, καταλήγοντας συνεπώς στο συμπέρασμα ότι ήταν απεχθείς και καταχρηστικές, αλλά δεν είχαν υποκινήσει τη βία. Αυτό συνέβη παρά το γεγονός ότι, σύμφωνα με τη νομολογία των εθνικών δικαστηρίων, οι ρατσιστικές δηλώσεις και το πλαίσιο στο οποίο εκφράστηκαν θα μπορούσαν να αποτελέσουν σαφή και άμεσο κίνδυνο βίας και παραβίαση δικαιωμάτων τρίτων.
Όσον αφορά την έρευνα για το αδίκημα της βίας κατά μιας ομάδας, το Δικαστήριο σημείωσε ότι η διαδικασία διήρκεσε σχεδόν τρία χρόνια και ότι το πεδίο εφαρμογής τους είχε εκ του νόμου περιοριστεί σε πράξεις σωματικής βίας. Επιπλέον, παρόλο που η αστυνομία είχε άφθονο χρόνο για να ανακρίνει πολλά άτομα μετά τη διαδήλωση, ανέκρινε μόνο πέντε άτομα και τρεις υποτιθέμενοι δράστες δεν μπορούσαν να αναγνωριστούν ως οι δράστες. Ως εκ τούτου, το Δικαστήριο έκρινε ότι αυτή η περιορισμένη έρευνα δεν ήταν ικανή να οδηγήσει στη διαπίστωση των πραγματικών περιστατικών της υπόθεσης και δεν είχε αποτελούσε επαρκή απάντηση στην πραγματική και πολύπλοκη κατάσταση.
Το Δικαστήριο επισήμανε ότι οι εν λόγω ελλείψεις είχαν ως αποτέλεσμα μια ανοιχτή ρατσιστική διαδήλωση, με σποραδικές πράξεις βίας, η οποία παρέμεινε σχεδόν χωρίς νομικές συνέπειες.
Πράγματι, η ψυχολογική ακεραιότητα των προσφευγόντων δεν είχε προστατευτεί αποτελεσματικά έναντι σε ενέργειες οι οποίες ανέρχονταν σε οργανωμένο εκφοβισμό της κοινότητας των Ρομά, μέσω μιας παραστρατιωτικής πορείας, λεκτικών απειλών και ομιλίες οι οποίες προωθούσαν μια πολιτική φυλετικού διαχωρισμού. Το δικαστήριο εξέφρασε την ανησυχία ότι αυτό θα μπορούσε να εκληφθεί από το κοινό σύνολο ως νομιμοποίηση και / ή ανοχή του κράτους μιας τέτοιας συμπεριφοράς. Παρά το περιθώριο ελιγμών ( «περιθώριο εκτίμησης») που δίνεται στο κράτος σε τέτοια θέματα, το Δικαστήριο έκρινε ότι υπήρξε παραβίαση του Άρθρου 8.
Άρθρο 41 (δίκαιη ικανοποίηση)
Το Δικαστήριο έκρινε, με πέντε ψήφους υπέρ, έναντι δύο, ότι η Ουγγαρία όφειλε να καταβάλει στους προσφεύγοντες 7.500 ευρώ σε καθένα αναφορικά με την ηθική βλάβη και 3.205 ευρώ στον κ. Király και 3.235 ευρώ στον κ. Dömötör για τα δικαστικά έξοδα.
