Μη χορήγηση πολωνικής υπηκοότητας σε τέκνα ομόφυλων που γεννήθηκαν μέσω παρένθετης μητέρας! Οι πολωνικές αρχές δεν παραβίασαν την ΕΣΔΑ
ΑΠΟΦΑΣΗ
S.-Η. κατά Πολωνίας της 09.12.2021 (αρ. προσφ. 56846/15 και 56849/15)
ΠΕΡΙΛΗΨΗ
Ιθαγένεια τέκνων γεννηθέντων με παρένθετη μητέρα. Οι γονείς των προσφευγόντων είναι ένα ομόφυλο ζευγάρι, το οποίο το 2010 απέκτησε παιδιά μέσω παρένθετης μητέρας. Οι προσφεύγοντες αναγνωρίστηκαν ως τέκνα των γονέων τους δυνάμει απόφασής του Ανώτατου Δικαστήριού της Καλιφόρνια. Υποβλήθηκε αίτηση να τους χορηγηθεί πολωνική υπηκοότητα, λόγω του ότι ο ένας εκ των γονέων την διέθετε ήδη.
Βασιζόμενοι στα άρθρα 8 (δικαίωμα σεβασμού της ιδιωτικής και οικογενειακής ζωής) και 14 (απαγόρευση διακρίσεων) της ΕΣΔΑ, κατήγγειλαν την άρνηση των πολωνικών αρχών να αναγνωριστεί συγγενική σχέση με το βιολογικό τους πατέρα. Οι Πολωνικές αρχές έκριναν ότι δεν υφίσταται τέτοια σχέση επειδή οι γονείς τους ήταν ομόφυλο ζευγάρι και αρνήθηκαν τη χορήγηση πολωνικής υπηκοότητας στους προσφεύγοντες. Σύμφωνα με το ΕΔΔΑ, ο δεσμός γονέα-παιδιού στην προκειμένη περίπτωση, αν και δεν αναγνωρίστηκε από τις πολωνικές αρχές, ήταν αναγνωρισμένος στο κράτος όπου διέμεναν οι προσφεύγοντες. Νομική αναγνώριση στις Ηνωμένες Πολιτείες σήμαινε ότι οι προσφεύγοντες δεν είχαν αντιμετωπίσει νομικό κενό τόσο ως προς την ιθαγένειά τους όσο και ως προς την αναγνώριση της νόμιμης σχέσης γονέα-παιδιού με το βιολογικό τους πατέρα.
Το ΕΔΔΑ έκρινε ότι οι προσφεύγοντες δεν είχαν υποστεί καμία δυσχέρεια, ούτε η υπόθεσή τους ενέπιπτε σε νομικό κενό ως αποτέλεσμα της απόφασης των πολωνικών αρχών και επομένως η προσφυγή έπρεπε να απορριφθεί ratione materiae. Μη παραβίαση της ΕΣΔΑ.
ΔΙΑΤΑΞΕΙΣ
Άρθρο 8
Άρθρο 14
ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΑ ΠΕΡΙΣΤΑΤΙΚΑ
Οι προσφεύγοντες, S. και M. S.-H., είναι υπήκοοι τόσο του Ισραήλ όσο και των Ηνωμένων Πολιτειών που γεννήθηκαν και οι δύο το 2010 και ζουν στο Ramat-Gan (Ισραήλ).
Το 2010 οι προσφεύγοντες γεννήθηκαν μέσω παρένθετης μητέρας μετά από συμφωνία του ενός γονέα – ο οποίος κατέχει, μεταξύ άλλων, την πολωνική υπηκοότητα –, και του συντρόφου του. Η διαδικασία περιλάμβανε τη χρήση των γαμετών του ενός άνδρα γονέα και ωάριο δότριας. Το Ανώτατο Δικαστήριο της Καλιφόρνια στις Ηνωμένες Πολιτείες επιβεβαίωσε ότι το ζευγάρι ήταν οι γονείς των παιδιών τον Σεπτέμβριο του 2010 πριν από τη γέννηση τους.
Στις 20 Ιουλίου 2012 ο πατέρας των προσφευγόντων (ο κ. S.) ζήτησε, εκ μέρους και των δύο προσφευγόντων παιδιών του, από τις πολωνικές αρχές, αναγνώριση της πολωνικής τους υπηκοότητας. Οι προσφεύγοντες υπέβαλαν αντίγραφο της δικαστικής απόφασης των ΗΠΑ, αλλά αρνήθηκαν να παράσχουν άλλα έγγραφα. Σε δύο αποφάσεις, ο Κυβερνήτης Mazowiecki απέρριψε την αίτηση, επισημαίνοντας, μεταξύ άλλων, την παράλειψη προσκόμισης πολωνικών πιστοποιητικών γέννησης και ότι το κράτος δεν αναγνώριζε το καθεστώς παρένθετης μητρότητας. Η απόφαση αυτή επικυρώθηκε από τον Υπουργό Εσωτερικών, ο οποίος επίσης διαπίστωσε ότι τα πρωτότυπα πιστοποιητικά γέννησης δεν είχαν αποδεικτική αξία, καθώς ήταν αντίθετα με την πολωνική έννομη τάξη.
Οι προσφεύγοντες άσκησαν έφεση, ισχυριζόμενοι, μεταξύ άλλων, παραβιάσεις του Συντάγματος. Το Περιφερειακό Διοικητικό Δικαστήριο της Βαρσοβίας και το Ανώτατο Διοικητικό Δικαστήριο επικύρωσαν τις αποφάσεις των διοικητικών αρχών. Ισχυρίστηκαν ότι δεν υπήρχε καμία επιβεβαίωση ότι η απόφαση του δικαστηρίου των ΗΠΑ ήταν σύμφωνη με την πολωνική έννομη τάξη καθώς και ότι η Πολωνία δεν αναγνώριζε την παρένθετη μητρότητα. Σύμφωνα με τις πολωνικές αρχές ως μητέρα θεωρείται η γυναίκα που γέννησε και πατέρας ο σύζυγός της. Το τελευταίο δικαστήριο σημείωσε ότι ο «γονέας» είχε συγκεκριμένη νομική έννοια και έτσι η γενετική σύνδεση του ενός γονέα με τα παιδιά και η πολωνική του υπηκοότητα ήταν άσχετη με την υπόθεση, επαναλαμβάνοντας ότι η ύπαρξη δύο ανδρών ως γονέων στο πιστοποιητικό γέννησης των Η.Π.Α. ήταν αντίθετη με τις βασικές αρχές του πολωνικού νομικού συστήματος.
ΤΟ ΣΤΡΑΣΒΟΥΡΓΟ ΑΠΟΦΑΣΙΖΕΙ…
Άρθρο 8
Οι προσφεύγοντες ισχυρίστηκαν ότι ήταν Πολωνό-Εβραίοι των οποίων τα μέλη της οικογένειας είχαν σκοτωθεί στο Ολοκαύτωμα και ότι αυτή η κληρονομιά ήταν εξαιρετικά σημαντική για αυτούς. Φέρεται ότι, λόγω της δύσκολης γεωπολιτικής κατάστασης στο Ισραήλ, η οικογένεια σκέφτηκε να μετακομίσει στην Ευρώπη.
Το ΕΔΔΑ έκρινε ότι η υπόθεση είχε εξεταστεί υπό το πρίσμα των συνεπειών των πολωνικών εγχώριων αποφάσεων. Ενώ αναγνώρισε ότι οι προσφεύγοντες δεν θα είχαν Πολωνική και ευρωπαϊκή ιθαγένεια ως αποτέλεσμα αυτών των αποφάσεων, επισήμανε ότι θα εξακολουθούσαν να απολαμβάνουν ελεύθερη μετακίνηση στην Ευρώπη. Για το Δικαστήριο, δεν είχαν προβάλει κανέναν ισχυρισμό δυσκολίας την οποία είχαν υποστεί ως αποτέλεσμα των αποφάσεων, είτε ενώπιον του Δικαστηρίου είτε των εθνικών αρχών. Συγκεκριμένα, ο δεσμός γονέα-παιδιού στην προκειμένη περίπτωση, αν και δεν αναγνωρίστηκε από τις πολωνικές αρχές, ήταν αναγνωρισμένος στο κράτος όπου διέμεναν οι προσφεύγοντες. Νομική αναγνώριση στις Ηνωμένες Πολιτείες σήμαινε ότι οι προσφεύγοντες δεν είχαν αντιμετωπίσει νομικό κενό τόσο ως προς την ιθαγένειά τους όσο και ως προς την αναγνώριση της νόμιμης σχέσης γονέα-παιδιού με τον βιολογικό τους πατέρα.
Δεδομένης της έλλειψης αρνητικών συνεπειών, το ΕΔΔΑ έκρινε ότι δεν υπήρχε πραγματική βάση καταλήγοντας στο συμπέρασμα ότι δεν υπήρξε παρέμβαση στο δικαίωμα σεβασμού της ιδιωτικής και οικογενειακής ζωής (άρθρο 8 της ΕΣΔΑ) στην παρούσα υπόθεση και κατά συνέπεια απέρριψε την προσφυγή ratione materiae.
Άρθρο 14
Δεδομένης της απόφασης βάσει του άρθρου 8, η συνδεδεμένη καταγγελία βάσει του άρθρου 14 απορίφθηκε ratione materiae.
