Η γέφυρα που ενώνει τον Τύπο και τις Μη Κυβερνητικές Οργανώσεις

ΑΠΟΦΑΣΗ:

Guseva κατά Βουλγαρίας της 17.02.2015 (αριθμ. προσφ. 6987/07)

βλ. εδώ

ΠΕΡΙΛΗΨΗ:

Η άρνηση παροχής πληροφοριών για τα αδέσποτα ζώα από τον Δήμαρχο σε μέλος του Δ.Σ. Εταιρίας Προστασίας Ζώων αποτελεί παραβίαση του δικαιώματος λήψεως ή μεταδόσεως πληροφοριών δημοσίου συμφέροντος. Το Δικαστήριο του Στρασβούργου έκρινε ότι η θέση σε λειτουργία μια σειράς από «πλατφόρμες» για τη δημόσια συζήτηση δεν περιορίζεται στον Τύπο. Η λειτουργία αυτή μπορεί να ασκείται και από μη κυβερνητικές οργανώσεις, οι δραστηριότητες των οποίων αποτελούν ουσιαστικό στοιχείο της δημόσιας συζήτησης. Το Δικαστήριο δέχθηκε ότι οι μη κυβερνητικές οργανώσεις (ΜΚΟ), όπως και ο Τύπος, μπορούν να χαρακτηριστούν ως «προστάτες» της κοινωνίας. Παραβίαση του άρθρου 10 της ΕΣΔΑ.

ΣΧΟΛΙΟ-ΧΡΗΣΙΜΟΤΗΤΑ:

Με την απόφαση αυτή αναβαθμίζεται ο ρόλος των ΜΚΟ και εξισώνεται με τον τύπο ως «προστάτες» της κοινωνίας.

ΔΙΑΤΑΞΗ:

Άρθρο 10(ελευθερία της έκφρασης)  της ΕΣΔΑ.

ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΑ ΠΕΡΙΣΤΑΤΙΚΑ:

Η κα Guseva είναι μέλος του Διοικητικού Συμβουλίου της Εταιρεία Προστασίας των Ζώων στο Vidin, στη Βουλγαρία. Μεταξύ Απριλίου 2002 και Ιουνίου 2003 υπέβαλε τρεις αιτήσεις στο Δήμαρχο Vidin για πληροφορίες σχετικά με την αντιμετώπιση και τη διαχείριση των αδέσποτων ζώων. Ο δήμαρχος αρνήθηκε να παράσχει τις πληροφορίες που αυτή ζήτησε σε κάθε περίπτωση, αναφέροντας τις ενστάσεις των συμβεβλημένων εταιρειών που συμμετείχαν στη διαδικασία και τις διοικητικές διαδικασίες. Η προσφεύγουσα αμφισβήτησε την άρνησή του, προσέφυγε στα διοικητικά δικαστήρια, και δικαιώθηκε  με την έκδοση αμετάκλητων αποφάσεων από το Ανώτατο Διοικητικό Δικαστήριο το 2004. Ωστόσο, η ίδια καταγγέλλει ότι δεν έχει ακόμα λάβει τις πληροφορίες που ζητούσε, παρά την ύπαρξη αμετάκλητων δικαστικών αποφάσεων. Στηριζόμενή ιδίως στο άρθρο 10 (ελευθερία έκφρασης) της ΕΣΔΑ, κατήγγειλε ότι η άρνηση του δημάρχου να παράσχει τις πληροφορίες που ζητήθηκαν συνιστούσε παραβίαση του δικαιώματός της να λαμβάνει και να μεταδίδει πληροφορίες δημοσίου συμφέροντος.

ΤΟ ΣΤΡΑΣΒΟΥΡΓΟ ΑΠΟΦΑΣΙΖΕΙ…

Το Δικαστήριο του Στρασβούργου έκρινε ότι η θέση σε λειτουργία μια σειράς από «πλατφόρμες» για τη δημόσια συζήτηση δεν περιορίζεται στον Τύπο. Η λειτουργία αυτή μπορεί να ασκείται και από μη κυβερνητικές οργανώσεις, οι δραστηριότητες των οποίων αποτελούν ουσιαστικό στοιχείο της δημόσιας συζήτησης. Το Δικαστήριο δέχθηκε ότι οι μη κυβερνητικές οργανώσεις (ΜΚΟ), όπως και ο Τύπος, μπορούν να χαρακτηριστούν ως «προστάτες» της κοινωνίας. Σε αυτό το πλαίσιο οι δραστηριότητές τους δικαιολογούν παρόμοια προστασία σύμφωνα με τη Σύμβαση με την προστασία που παρέχεται στον Τύπο.

Το Δικαστήριο υπενθυμίζει ότι μια παρέμβαση στα δικαιώματα της προσφεύγουσας, σύμφωνα με το άρθρο 10 § 1 αντίκειται στη Σύμβαση, αν δεν πληροί τις απαιτήσεις της § 2 του άρθρου 10. Επομένως, πρέπει να εξεταστεί αν η παρέμβαση ήταν «προβλεπόμενη από το νόμο», αν επιδιώκει έναν ή περισσότερους θεμιτούς σκοπούς από ε-κείνους που αναφέρονται στην εν λόγω παράγραφο, και αν ήταν «αναγκαία σε μια δημοκρατική κοινωνία» για την επίτευξη των στόχων αυτών. Ειδικότερα, όσον αφορά το δίκαιο, το Δικαστήριο έχει κρίνει ότι πρέπει να είναι ορισμένης ποιότητας, δηλαδή ότι οι διατάξεις του θα πρέπει να είναι σαφείς και προσβάσιμες, καθώς και οι συνέπειες της εφαρμογή τους προβλέψιμες .

Όσον αφορά την υπό κρίση υπόθεση, το Δικαστήριο σημειώνει ότι κατά τον χρόνο των πραγματικών περιστατικών η άρνηση του δημάρχου να παράσχει πληροφορίες, αφότου οι τελεσίδικες αποφάσεις τον διέταξαν να το κάνει, δεν είχε καμία νομική βάση. Αντιθέτως, σύμφωνα με το γράμμα του εφαρμοστέου δικαίου, οι τελεσίδικες διοικητικές δικαστικές αποφάσεις υπόκεινται σε άμεση αναγκαστική εκτέλεση. Το Δικαστήριο επισημαίνει επίσης ότι σε αυτό το σημείο, το Ανώτατο Διοικητικό Δικαστήριο έκρινε ότι, δεδομένου ότι η νομοθεσία δεν προβλέπει προθεσμίες εντός των οποίων η δημόσια αρχή πρέπει να συμμορφωθεί με τις τελεσίδικες αποφάσεις, η απόφαση για το πότε θα πρέπει να εκτελεσθεί η απόφαση ήταν απολύτως τα χέρια του οικείου διοικητικού οργάνου. Το Δικαστήριο παρατηρεί, εξάλλου, ότι, παρομοίως με την υπόθεση Társaság a Szabadságjogokért, § 36, οι πληροφορίες στην παρούσα υπόθεση ήταν στην αποκλειστική κατοχή του δημάρχου και άμεσα διαθέσιμες.

Δεδομένου ότι η επιβολή οφειλόταν στο εσωτερικό δίκαιο, η άρνηση του δημάρχου να ενεργήσει για την εφαρμογή των αποφάσεων ήταν κατά παράβαση του νόμου . Παρά το γεγονός αυτό, η εθνική δικαστική πρακτική δέχθηκε ότι ο ίδιος ο νόμος δεν παρέχει κανένα σαφές χρονικό πλαίσιο για την εφαρμογή των αποφάσεων και το ζήτημα αφέθηκε στην καλή θέληση του δημάρχου που είναι αρμόδιος για την εφαρμογή της απόφασης, το ΕΔΔΑ διαπιστώνει ότι η έλλειψή σαφούς χρονοδιαγράμματος για την εφαρμογή τους προκάλεσε την αδυναμία πρόβλεψης του πιθανού χρόνου εκτέλεσης, η οποία, σε αυτή την περίπτωση, δεν υλοποιήθηκε ποτέ. Ως εκ τούτου, η εφαρμοστέα εθνική νομοθεσία δεν διέθετε την απαιτούμενη πρόβλεψη, ώστε να ανταποκριθεί στη δοκιμασία του Δικαστηρίου σύμφωνα με το άρθρο 10 § 2 της Σύμβασης.

Υπό το πρίσμα των ανωτέρω, το Στρασβούργο έκρινε ότι η παρέμβαση δεν ήταν «προβλεπόμενη από το νόμο», κατά την έννοια του άρθρου 10 § 2 της Σύμβασης, και συνεπώς, υπήρξε παραβίαση του άρθρου 10 της ΕΣΔΑ.