H αυτόβουλη σιωπή του κατηγορουμένου και η μη παρουσίαση των θέσεών του δεν συνιστά παραβίαση της δίκαιης δίκης
ΑΠΟΦΑΣΗ
Vilches Coronado και Λοιποί κατά Ισπανίας της 13.03.2018 (αριθμ. προσφ. 55517/14)
ΠΕΡΙΛΗΨΗ
Σιωπή κατηγορουμένων και καταδικαστική απόφαση. Η μη άσκηση του δικαιώματος ακρόασης, ώστε να παρουσιαστούν οι απόψεις του σχετικά με την επανεξέταση των γεγονότων, δεν θεμελιώνει παραβίαση του δικαιώματος σε δίκαιη δίκη.
ΔΙΑΤΑΞΗ
Άρθρο 6 § 1
ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΑ ΠΕΡΙΣΤΑΤΙΚΑ
Οι προσφεύγοντες είναι Ισπανοί που γεννήθηκαν μεταξύ 1936 και 1967 και ζουν στη Βαλένθια. Στις 31 Οκτωβρίου 2012, το ποινικό δικαστήριο απάλλαξε τους προσφεύγοντες από την κατηγορία της απάτης σε βάρος του Κρατικού δημοσίου ταμείου. Ο Εισαγγελέας άσκησε έφεση κατά της απόφασης αυτής με την αιτιολογία ότι διαπράχθηκε σοβαρό λάθος κατά την εκτίμηση των αποδεικτικών στοιχείων.
Στις 6 Φεβρουαρίου 2013 το Εφετείο κήρυξε άκυρη την προγενέστερη απόφαση και παρέπεμψε την υπόθεση στο ποινικό Δικαστήριο. Με απόφαση της 27ης Φεβρουαρίου 2013, το ποινικό δικαστήριο αθώωσε εκ νέου τους προσφεύγοντες.
Αφού εξέτασε τα αποδεικτικά στοιχεία, το Δικαστήριο κατέληξε στο συμπέρασμα ότι οι κατηγορούμενοι δεν μπορούσαν να κατηγορηθούν ότι είχαν προβεί σε ψευδείς δηλώσεις προκειμένου να αποφύγουν τις φορολογικές τους υποχρεώσεις, όπως ισχυρίζονται οι αντίδικοι. Ο Εισαγγελέας άσκησαν έφεση.
Το Audiencia πραγματοποίησε δημόσια ακρόαση στις 17 Μαΐου 2013. Μετά την ακρόαση, ο δικαστής ζήτησε από τους προσφεύγοντες-ενάγοντες να γνωστοποιήσουν αν είχαν συμπληρωματικούς ισχυρισμούς προς υπεράσπισή τους ή αν προτιμούσαν να αναφερθούν στα στοιχεία που κατέθεσε ο δικηγόρος τους. Οι προσφεύγοντες παρέμειναν σιωπηλοί και δεν τους ζητήθηκαν περαιτέρω διευκρινίσεις.
Με απόφαση της 29ης Μαΐου 2013, το Audiencia καταδίκασε τον κ. Vilches Coronado για τρεις κατηγορίες απάτης κατά του κρατικού δημόσιου ταμείου και τους άλλους τρείς κατηγορούμενους ως συνένοχους στα ίδια αδικήματα. Τους καταδίκασε σε φυλάκιση τριών ετών τον καθένα.
Επανεξετάζοντας τις δηλώσεις των πραγματογνωμόνων που παρενέβησαν σε πρώτο βαθμό, τις παρατηρήσεις και τα αποδεικτικά στοιχεία, το Audiencia θεώρησε ότι διαπράχθηκε απάτη κατά του κρατικού ταμείου, όπως ορίζεται στο άρθρο 305 του Ποινικού Κώδικα. Οι προσφεύγοντες ζήτησαν την ακύρωση της διαδικασίας και στη συνέχεια, μετά την απόρριψη της αίτησής τους, άσκησαν Προσφυγή ενώπιον του Συνταγματικού Δικαστηρίου, το οποίο έκρινε την προσφυγή απαράδεκτη στις 6 Μαρτίου 2014.
ΤΟ ΣΤΡΑΣΒΟΥΡΓΟ ΑΠΟΦΑΣΙΖΕΙ…
Άρθρο 6 § 1
Το Δικαστήριο σημείωσε ότι είχε διεξαχθεί ακρόαση ενώπιον της Περιφέρειας της Βαλένθια Audiencia, στην οποία συμμετείχαν οι προσφεύγοντες. Οι τελευταίοι παρέμειναν σιωπηλοί κατά τη διάρκεια της διαδικασίας.
Το Δικαστήριο έκρινε ότι το Audiencia είχε διαχωρίσει τη θέση του από την απόφαση του πρωτοβάθμιου Δικαστηρίου μετά την εκδίκαση των de facto και de jure αποδεικτικών στοιχείων που του επέτρεψαν να καθορίσει την ενοχή των προσφευγόντων. Για να καταλήξει στο συμπέρασμα αυτό, το Audiencia έλαβε υπόψη, κατ’ αρχάς, ένα αντικειμενικό στοιχείο, δηλαδή το αποτέλεσμα των αποδεικτικών εγγράφων που προσκομίστηκαν τόσο στην πρωτοβάθμια όσο και στην εφετειακή υπόθεση και, αφετέρου, σε ένα υποκειμενικό στοιχείο, δηλαδή την πρόθεση των προσφευγόντων να διαπράξουν απάτη σε βάρος του Κρατικού Ταμείου με την απόκρυψη συγκεκριμένων εισοδημάτων.
Όσον αφορά την ισπανική νομοθεσία που ίσχυε τότε, το Δικαστήριο επανέλαβε ότι είχε κρίνει ότι επαρκώς αποδεικνύεται ότι η ισπανική συνταγματική νομολογία επέτρεπε την εκ νέου διαχείριση αυτών των αποδεικτικών στοιχείων όπως δηλώσεις μαρτύρων που είχαν ήδη γίνει δεκτές ενώπιον του πρωτοβάθμιου δικαστηρίου, σε περιπτώσεις όπου τα πραγματικά περιστατικά όπως διαπιστώθηκαν ήταν αμφισβητούμενα (βλ. Hernández Royo κατά Ισπανίας, αριθ. 16033/12).
Το Δικαστήριο σημείωσε επίσης ότι οι προσφεύγοντες, οι οποίοι είχαν επικουρηθεί από δικηγόρο, είχαν λάβει γνώση του περιεχομένου της έφεσης που άσκησε ο Εισαγγελέας, και ότι, αν και είχαν συνειδητοποιήσει την εξουσία του Audiencia να ακυρώνει την αθωωτική απόφαση, δεν ζήτησαν την εξέταση των μαρτύρων κατά τη διάρκεια της ακρόασης ενώπιον του δευτεροβάθμιου δικαστηρίου. Το Audiencia θεώρησε ότι, για να μπορέσει να επανεξετάσει τα γεγονότα που διαπίστωσε το ποινικό δικαστήριο, έπρεπε να εξεταστούν οι προσφεύγοντες προκειμένου να μπορέσουν να εκφράσουν τις απόψεις τους σχετικά με τις κατηγορίες. Συνεπώς, πραγματοποιήθηκε δημόσια ακρόαση και έδωσαν στους προσφεύγοντες την ευκαιρία να παρέμβουν αν το επιθυμούσαν. Κατά συνέπεια, δεν μπορούσε το Audiencia να κατηγορηθεί για έλλειψη της δέουσας επιμέλειας όσον αφορά το δικαίωμα των προσφευγόντων να διεξαχθεί δίκαια η δίκη τους. Οι ίδιοι οι προσφεύγοντες είχαν αποφασίσει να απορρίψουν την επιλογή που προσέφερε το δικαστήριο Audiencia.
Το Δικαστήριο δεν είχε βάσιμο λόγο να απομακρυνθεί από τα συμπεράσματα των εθνικών δικαστηρίων. Οι προσφεύγοντες είχαν την ευκαιρία να παραστούν στην ακρόαση και να παρουσιάσουν τις απόψεις τους σχετικά με την επανεξέταση των γεγονότων, αλλά αποφάσισαν να μην ασκήσουν το δικαίωμα αυτό.
Συνεπώς, δεν υπήρξε παραβίαση του άρθρου 6 § 1 (επιμέλεια echrcaselaw.com).
