Κρατούμενοι με φυματίωση στερήθηκαν νερό, ηλεκτρικό και θέρμανση για 6 μήνες. Απάνθρωπη μεταχείριση
ΑΠΟΦΑΣΗ
Pocasovschi και Mihaila κατά της Δημοκρατίας της Μολδαβίας και Ρωσίας της 29.05.2018 (αριθμ. προσφ. 1089/09)
ΠΕΡΙΛΗΨΗ
Απάνθρωπες συνθήκες κράτησης κρατούμενων με φυματίωση. Διακοπή παροχής νερού, ηλεκτρισμού και θέρμανσης για 6 μήνες. Παραβίαση άρθρου 3 (απάνθρωπη μεταχείριση) και άρθρου 13 (δικαίωμα σε αποτελεσματικό ένδικο βοήθημα), διότι η εσωτερική δικαστική διαδικασία δεν αποτελούσε αποτελεσματικό μέσο για τη βελτίωση των συνθηκών κράτησης.
ΔΙΑΤΑΞΕΙΣ
Άρθρο 3
Άρθρο 6 § 1
Άρθρο 13
ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΑ ΠΕΡΙΣΤΑΤΙΚΑ
Οι προσφεύγοντες, οι Ruslan Pocasovschi και Ion Mihăilă, είναι πολίτες της Μολδαβίας οι οποίοι γεννήθηκαν το 1975 και το 1976 αντίστοιχα και ζουν στο Cahul και στο Cetireni.
Ο κ. Pocasovschi και ο κ. Mihăilă εξέτιαν ποινές φυλάκισης στη φυλακή αριθ. 8 στην πόλη Tighina / Bender στην Υπερδνειστερία. Η φυλακή βρίσκεται υπό τη δικαιοδοσία της Μολδαβίας, ωστόσο, η πόλη Tighina / Bender ελέγχεται από τους αποσχιστές “MRT”.
Τον Σεπτέμβριο του 2002 η πόλη διέκοψε την παροχή νερού, ηλεκτρισμού και θέρμανση των φυλακών, με νερό και η ηλεκτρική ενέργεια δεν επανασυνδέθηκε μέχρι τον Φεβρουάριο του 2003. Η φυλακή αποκλείστηκε ξανά τον Ιούλιο του 2003 το ίδιο έτος, ενώ οι “αρχές MRT” επέμειναν ότι η φυλακή έπρεπε να κλείσει.
Ο κ. Pocasovschi και ο κ. Mihăilă, οι οποίοι έπασχαν από φυματίωση, παρέμειναν στη φυλακή καθ’ όλη τη διάρκεια της περιόδου όποτε και γίνονταν οι διακοπές ρεύματος, νερού και θέρμανσης. Μεταφέρθηκαν σε άλλες φυλακές τον Σεπτέμβριο του 2004 και τον Μάρτιο του 2004 αντίστοιχα. Και οι δύο αφέθηκαν ελεύθεροι υπό όρους.
Με τη βοήθεια της Επιτροπής Ελσίνκι για τα ανθρώπινα δικαιώματα στη Μολδαβία, οι προσφεύγοντες και λοιποί κρατούμενοι άσκησαν πίεση το 2003 και το 2004 στις αρχές της Μολδαβίας για τη βελτίωση των συνθηκών στις φυλακές και να παρέμβουν με τις «αρχές MRT» για τη δίωξη των υπευθύνων για τη διακοπή νερού και ενέργειας, αλλά δεν έχει διενεργηθεί ακόμα καμία δίωξη.
Τον Μάρτιο του 2004, η Επιτροπή του Ελσίνκι ξεκίνησε αγωγές για αστικές αποζημιώσεις εκ μέρους των κρατουμένων, συμπεριλαμβανομένων των προσφευγόντων. Το Εφετείο του Bender τον Ιούνιο του 2009 απένειμε τελικά στους προσφεύγοντες 1.266 ευρώ ως αποζημίωση, αναγνωρίζοντας παραβίαση των δικαιωμάτων τους για απάνθρωπες συνθήκες κράτησης. Το δικαστήριο διαπίστωσε ότι μετά την απενεργοποίηση των υπηρεσιών κοινής ωφέλειας, η φυλακή δεν ήταν πλέον σε θέση να προσφέρει τροφή ή κατάλληλη θεραπεία για τη φυματίωση. Δεν υπήρχε πρόσβαση στα ντους και είχε μόνο δύο ώρες ρεύμα την ημέρα, το οποίο προέρχονταν από μια γεννήτρια χαμηλής κατανάλωσης ενέργειας.
ΤΟ ΣΤΡΑΣΒΟΥΡΓΟ ΑΠΟΦΑΣΙΖΕΙ…
Το Δικαστήριο διαπίστωσε ότι οι δύο άνδρες είχαν υποβάλλει την προσφυγή τους κατά της Ρωσίας πέρα του εξαμήνου και επομένως οι καταγγελίες κατά της χώρας αυτής ήταν απαράδεκτες. Διαπίστωσε επίσης ότι η Μολδαβία είχε πλήρη δικαιοδοσία επί των φυλακών, ακόμη και αν η ίδια η πόλη ελέγχονταν από το “MRT”.
Άρθρο 3
Στη συνέχεια, σημείωσε ότι τα εγχώρια δικαστήρια στη Μολδαβία είχαν διαπιστώσει ότι οι συνθήκες στη φυλακή μεταξύ Σεπτεμβρίου 2002 και Απριλίου 2004 ήταν απάνθρωπες. Ενώ η κυβέρνηση είχε δηλώσει ότι είχε λάβει μέτρα για τη βελτίωση της κατάστασης, τα μέτρα αυτά είχαν ληφθεί μόνο μετά το Φεβρουάριο του 2004, προς το τέλος της περιόδου κράτησης των προσφευγόντων.
Συμφωνώντας με τις αποφάσεις των εγχώριων δικαστηρίων, οι οποίες υπογράμμιζαν τη παραδοχή παραβίασης των δικαιωμάτων τους και σημειώνοντας και επικροτώντας την καταβολή αποζημίωσης στους κκ. Pocasovschi και Mihăilă, το Δικαστήριο υπογράμμισε ότι το ερώτημα που έπρεπε να απαντηθεί ήταν αν μπορούσαν ακόμα να ισχυριστούν ότι είναι θύματα παραβίασης των δικαιωμάτων τους βάσει της Σύμβασης.
Για να απαντήσει στο ερώτημα αυτό, εξέτασε το ποσό της αποζημίωσης, το οποίο ισοδυναμούσε με το ποσό των 1.266 ευρώ. Το Δικαστήριο διαπίστωσε ότι το ποσό ήταν πολύ χαμηλότερο από αυτό που είχε χορηγήσει σε παρόμοιες περιπτώσεις, ιδίως λόγω των σκληρών συνθηκών υπό τις οποίες οι κ.κ. Pocasovschi και Mihăilă κρατούνταν για σχετικά μεγάλο χρονικό διάστημα.
Ως εκ τούτου, οι δύο άνδρες μπορούσαν ακόμη να ισχυριστούν ότι είναι θύματα και το Δικαστήριο διαπίστωσε ότι υπήρξε παραβίαση των δικαιωμάτων τους βάσει του άρθρου 3.
Λοιπά άρθρα
Το Δικαστήριο διαπίστωσε ότι η διάρκεια της διαδικασίας αστικής αποζημίωσης, έξι χρόνια, δεν είχε παραβιάσει τα δικαιώματα των ανδρών σε δίκαιη δίκη σύμφωνα με το άρθρο 6 § 1 καθώς η υπόθεση ήταν περίπλοκη και η Επιτροπή του Παρατηρητηρίου του Ελσίνκι είχε συμβάλλει στην καθυστέρηση.
Εντούτοις, διαπίστωσε παραβίαση του άρθρου 13 όσον αφορά τον πρώτο προσφεύγοντα καθώς η εσωτερική δικαστική διαδικασία δεν αποτελούσε αποτελεσματικό μέσο για τη βελτίωση των συνθηκών κράτησης, παρέχοντας μόνο αποζημίωση. Ο πρώτος προσφεύγων βρίσκονταν ακόμα στη φυλακή όταν εκκίνησε τις δικαστικές του διώξεις και συνεπώς δεν είχε πρόσβαση σε αποτελεσματική θεραπεία. Αντιθέτως, ο δεύτερος προσφεύγων είχε ήδη απελευθερωθεί και δεν μπορούσε πλέον να ζητήσει τη βελτίωση των συνθηκών του.
Δίκαιη ικανοποίηση (άρθρο 41)
Το Δικαστήριο έκρινε ότι η Δημοκρατία της Μολδαβίας οφείλει να καταβάλει 3.000 ευρώ για ηθική βλάβη στον πρώτο προσφεύγοντα και 1.800 ευρώ στον δεύτερο και ποσό 1.500 ευρώ από κοινού για τα έξοδα και τις δαπάνες (επιμέλεια echrcaselaw.com).
