Σιωπηρή άρνηση των γαλλικών αρχών για επαναπατρισμό παιδιών και εγγονών που κρατούνται σε στρατόπεδο της Συρίας. Παραπομπή στο Τμήμα Ευρείας Σύνθεσης υπόθεσης
ΠΑΡΑΠΟΜΠΗ ΣΤΟ ΤΜΗΜΑ ΕΥΡΕΙΑΣ ΣΥΝΘΕΣΗΣ (Ανακοίνωση της 22.03.2021)
H.F. & M.F. κατά Γαλλίας και J.D. & A.D. κατά Γαλλίας (αρ. προσφ. 24384/19, 44234/20)
ΠΕΡΙΛΗΨΗ
Το Τμήμα του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων στο οποίο υπάγονταν οι υποθέσεις H.F. και M.F. κατά Γαλλίας και J.D. και A.D. κατά Γαλλίας (αρ. προσφ. 24384/19 και 44234/20), παραιτήθηκε της δικαιοδοσίας του υπέρ του Τμήματος Ευρείας Σύνθεσης του Δικαστηρίου. Αυτές οι δύο προσφυγές αφορούσαν ανεπιτυχή αιτήματα των προσφευγόντων για τον επαναπατρισμό από τις γαλλικές αρχές των παιδιών και εγγονών τους, που κρατούνταν στο στρατόπεδο al-Hol στη Β.Α Συρία που διευθύνεται από τις Συριακές Δημοκρατικές Δυνάμεις.
ΔΙΑΤΑΞΕΙΣ
Άρθρο 3
Άρθρο 3 4ου Πρωτοκόλλου
ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΑ ΠΕΡΙΣΤΑΤΙΚΑ
Προσφυγή με αρ. 24384/19
Οι προσφεύγοντες, HF και MF, είναι Γάλλοι υπήκοοι που γεννήθηκαν το 1958 και το 1954 αντίστοιχα. Η κόρη τους, Λ., έφυγε από τη Γαλλία την 01.07.2014 μαζί με τον σύντροφό της, για το έδαφος στη Συρία που στη συνέχεια καταλήφθηκε από το λεγόμενο Ισλαμικό Κράτος. Η Λ. και ο σύντροφός της – που πέθανε τον Φεβρουάριο του 2018 – είχαν δύο παιδιά που γεννήθηκαν στη Συρία στις 14.12.2014 και στις 24.02.2016. Σύμφωνα με πληροφορίες, η Λ. και τα δύο παιδιά της συνελήφθησαν στις 04.02.2019 και προφανώς κρατούνται από τότε στο στρατόπεδο προσφύγων al – Hol που διοικείται από τις Συριακές Δημοκρατικές Δυνάμεις (SDF) (συνασπισμός Κουρδικών πολιτοφυλακών και Αράβων μαχητών που αντιτίθενται στην κυβέρνηση της Δαμασκού) στη Β.Α. Συρία που ελέγχεται από τους Κούρδους.
Τον Ιανουάριο και τον Μάιο του 2018 ο δικηγόρος των προσφευγόντων έστειλε μια σειρά επιστολών στον Υπουργό Ευρωπαϊκών και Εξωτερικών Υποθέσεων, στον Πρόεδρο της Δημοκρατίας κ.α., ζητώντας να επαναπατριστούν η Λ. και τα παιδιά της στη Γαλλία. Στις 05.04.2019, οι προσφεύγοντες υπέβαλαν αίτηση προσωρινών μέτρων ενώπιον του Διοικητικού Δικαστηρίου του Παρισιού ζητώντας να εκδοθεί Διαταγή από τον Υπουργό να οργανώσει τον επαναπατρισμό της κόρης και των εγγονών τους, οι οποίοι, όπως αναφερόταν, εκτέθηκαν σε απάνθρωπη και εξευτελιστική μεταχείριση και σε σοβαρή και προφανώς παράνομη παρέμβαση στο δικαίωμά τους στη ζωή. Σε απόφαση της 10.04.2019, ο δικαστής απέρριψε το αίτημά τους. Οι προσφεύγοντες άσκησαν ένδικο μέσο στις 23.04.2019 και το Συμβούλιο της Επικρατείας το απέρριψε.
Προσφυγή αρ. 44234/20
Οι προσφεύγοντες JD και AD, είναι Γάλλοι υπήκοοι που γεννήθηκαν το 1955. Η κόρη τους, η οποία γεννήθηκε το 1989, έφυγε από τη Γαλλία στις αρχές Ιουλίου 2015 με τον σύντροφό της για να ταξιδέψει στο Ιράκ και αργότερα στη Συρία. Γέννησε ένα παιδί στις 28.01.2019 στη Συρία. Η μητέρα και το παιδί κρατούνται στο στρατόπεδο του Al Hol από τον Μάρτιο του 2019. Σύμφωνα με πληροφορίες, ο πατέρας μεταφέρθηκε σε κουρδική φυλακή εκείνη την περίοδο. Με απόφαση της 07.05.2020, ο δικαστής του διοικητικού δικαστηρίου του Παρισιού απέρριψε το αίτημα των προσφευγόντων να ζητηθεί από το αρμόδιο Υπουργείο να οργανώσει τον επαναπατρισμό της κόρης και του εγγονού τους.
Σε απόφαση της 25.05.2020, το ίδιο δικαστήριο διαπίστωσε ότι δεν είχε δικαιοδοσία να αποφανθεί επί ενδίκου μέσου κατά της σιωπηρής απόφασης των αρχών να αρνηθούν τον επαναπατρισμό. Το ένδικο μέσου τους στο Συμβούλιο της Επικρατείας απορρίφθηκε με απόφαση της 15.09.2020.
ΚΑΤΑΓΓΕΛΙΕΣ ΚΑΙ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ
Οι προσφυγές υποβλήθηκαν στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων στις 06.05.2019 και στις 07.10.2020. Στις 23.01.2020 κοινοποιήθηκε στη γαλλική κυβέρνηση η προσφυγή με αρ. 24384/19, με ερωτήσεις του Δικαστηρίου. Ανακοίνωση της προσφυγής με αρ. 44234/20 στάλθηκε στην κυβέρνηση στις 16.02.2021, και σε αυτό το στάδιο δεν ζητήθηκε από τα μέρη να προβούν σε παρατηρήσεις. Ταυτόχρονα, το Τμήμα αποφάσισε να δώσει προτεραιότητα στην υπόθεση σύμφωνα με το άρθρο 41 του Κανονισμού του Δικαστηρίου.
Βασιζόμενοι στο άρθρο 3 (απαγόρευση απάνθρωπης ή εξευτελιστικής μεταχείρισης), οι προσφεύγοντες ισχυρίσθηκαν ότι η άρνηση επαναπατρισμού των αντίστοιχων θυγατέρων και εγγονών τους εκθέτει σε απάνθρωπες και εξευτελιστικές μεταχειρίσεις. Ισχυρίσθηκαν επίσης ότι αυτή η άρνηση παραβιάζει το άρθρο 3 § 2 του 4ου Πρωτοκόλλου («Κανείς θα στερείται του δικαιώματος εισόδου στο έδαφος του Κράτους του οποίου είναι υπήκοος») της ΕΣΔΑ.
Στηριζόμενοι στο άρθρο 3 παρ. 2 του 4ου Πρωτοκόλλου σε συνδυασμό με το άρθρο 13 (δικαίωμα αποτελεσματικού ενδίκου μέσου), διαμαρτυρήθηκαν για την απουσία αποτελεσματικού ενδίκου μέσου με το οποίο να μπορέσουν να αμφισβητήσουν την άρνηση των γαλλικών αρχών να επαναπατρίσουν τα μέλη της οικογένειάς τους.
Αφού κοινοποιήθηκε η προσφυγή με αρ. 24384/19, πέντε κράτη μέλη του Συμβουλίου της Ευρώπης ζήτησαν άδεια να παρέμβουν στη διαδικασία: Νορβηγία, Δανία, Ηνωμένο Βασίλειο, Ολλανδία και Βέλγιο.
Επίσης, χορηγήθηκε άδεια σε ορισμένες μη κυβερνητικές οργανώσεις: στη Γαλλική Εθνική Συμβουλευτική Επιτροπή Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, στο Défenseur des Droits, στον Ειδικό Εισηγητή των Ηνωμένων Εθνών για την προώθηση και την προστασία των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και των θεμελιωδών ελευθεριών κατά την καταπολέμηση της τρομοκρατίας, στον Ειδικό Εισηγητή των Ηνωμένων Εθνών για εξωδικαστικές, συνοπτικές ή αυθαίρετες εκτελέσεις, στις οργανώσεις Rights and Security International και Reprieve.
Το Τμήμα στο οποίο είχαν ανατεθεί οι υποθέσεις παραιτήθηκε από τη δικαιοδοσία του υπέρ του Τμήματος Ευρείας Σύνθεσης στις 16 Μαρτίου 2021.
