Η μη απόδοση κατασχεθέντος οχήματος στον ιδιοκτήτη του παραβιάζει το δικαίωμα της ιδιοκτησίας
ΑΠΟΦΑΣΗ
Ciantar και Maxkim Ltd κατά Μάλτας της 12.02.2019 (αρ. 7448/15)
ΠΕΡΙΛΗΨΗ
Κατάσχεση οχήματος στην ποινική διαδικασία και δικαίωμα στην ιδιοκτησία. Καταγγελία μίας εταιρείας και του ιδιοκτήτη της, ότι είχαν στερηθεί παράνομα το όχημά τους κατόπιν ποινικής καταδικαστικής απόφασης που αφορούσε τον γιο του ιδιοκτήτη και ότι δεν είχαν λάβει επαρκή αποζημίωση για την παραβίαση του δικαιώματος τους στην ιδιοκτησία. Σύμφωνα με τους ισχυρισμούς τους, η απόφαση του ποινικού δικαστηρίου που απέρριπτε το αίτημα του ιδιοκτήτη να του αποδοθεί το όχημα ήταν «παράνομη», ενώ το μέτρο αυτό δεν είχε επιδιώξει κανένα νόμιμο στόχο και ήταν απλώς τιμωρητικό. Κατά το ΕΔΔΑ, η παρέμβαση στο δικαίωμα ιδιοκτησίας πρέπει να πραγματοποιείται «προς το δημόσιο συμφέρον» και «υπό τις προϋποθέσεις που προβλέπονται από το νόμο και από τις γενικές αρχές του διεθνούς δικαίου». Εν προκειμένω, οι εγχώριες αρχές δεν κατάφεραν να επιτύχουν δίκαιη ισορροπία σε σχέση με την κατάσχεση του οχήματος. Μη δικαιολογημένη παρέμβαση στο δικαίωμα της ιδιοκτησίας. Παραβίαση του άρθρου 1 ΠΠΠ.
ΔΙΑΤΑΞΗ
Άρθρο 1 ΠΠΠ
ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΑ ΠΕΡΙΣΤΑΤΙΚΑ
Ο πρώτος προσφεύγων Emanuel Ciantar , γεννήθηκε το 1964 και ζει στο Qormi (Μάλτα). Η δεύτερη προσφεύγουσα, Maxkim Ltd, είναι εταιρεία περιορισμένης ευθύνης που ιδρύθηκε το 1996 και έχει έδρα στο Marsa (Μάλτα). Ο κ. Ciantar είναι ιδιοκτήτης της Maxkim Ltd.
Η υπόθεση αφορούσε δύο ποινικές διαδικασίες στις οποίες ο γιος του Ciantar κρίθηκε ένοχος για τη διάπραξη εγκλημάτων μέσω της χρήσης οχημάτων των προσφευγόντων.
Τον Ιούλιο του 2011, ο γιος του Ciantar καταδικάστηκε για σοβαρή σωματική βλάβη εξ αμελείας δύο ανήλικων και την χωρίς άδεια οδήγηση ενός φορτηγού, καταχωρημένου στο όνομα της Maxkim Limited. Το δικαστήριο καταδίκασε τον Μ. σε φυλάκιση, διέταξε την αφαίρεση της άδειας οδήγησης του για ένα χρονικό διάστημα και τη κατάσχεση του φορτηγού. Η πρωτόδικη απόφαση επικυρώθηκε εφετειακά, ενώ το Εφετείο σημείωσε ότι η κατάσχεση είχε διαταχθεί επειδή ο νόμος προέβλεπε ότι τόσο το άτομο, όσο και το όχημα έπρεπε να είναι ασφαλισμένα.
Ο Μ. αντιμετώπισε μια δεύτερη ποινική διαδικασία τον Ιανουάριο του 2012, κατά την οποία κρίθηκε ένοχος για υπεξαίρεση χρήσης οχήματος. Το όχημα ήταν καταχωρημένο στο όνομα του κ. Ciantar . Το δικαστήριο δεν διέταξε τη κατάσχεση του οχήματος, αλλά αυτό παρέμεινε στα χέρια των αρχών κατά τη διάρκεια των μεταγενέστερων διαδικασιών. Η αίτηση για την επιστροφή του οχήματος απορρίφθηκε κατά τη διάρκεια της διαδικασίας της έφεσης. Τελικά επέστρεψε στο κ. Ciantar μετά την απόφαση του Εφετείου τον Μάρτιο του 2014.
Τον Νοέμβριο του 2012, οι προσφεύγοντες άσκησαν προσφυγή σχετικά με τη κατάσχεση του φορτηγού και την απόφαση του ποινικού δικαστηρίου να απορρίψει την αίτηση τους για αποδέσμευση του άλλου οχήματος. Το δικαστήριο έκανε δεκτό το αίτημά του σχετικά με το δεύτερο όχημα και διέταξε την αποδέσμευση του αμέσως. Στο πλαίσιο της προσφυγής αυτής, το Συνταγματικό Δικαστήριο έκρινε ότι οι προσφεύγοντες υπέστησαν παραβίαση των δικαιωμάτων τους όσον αφορά στα δύο οχήματα και διέταξαν την αποδέσμευσή τους και την καταβολή 300 ευρώ σε κάθε έναν από τους προσφεύγοντες για ηθική βλάβη.
Βασιζόμενοι ειδικότερα στο άρθρο 1 του Πρωτοκόλλου αριθ. 1 (προστασία της ιδιοκτησίας) της ΕΣΔΑ, οι προσφεύγοντες παραπονέθηκαν ότι είχαν στερηθεί παράνομα την ιδιοκτησία τους και δεν είχαν λάβει επαρκή αποζημίωση για την παραβίαση αυτής της διάταξης που διαπίστωσε το Συνταγματικό Δικαστήριο.
ΤΟ ΣΤΡΑΣΒΟΥΡΓΟ ΑΠΟΦΑΣΙΖΕΙ…..
Παραβίαση του άρθρου 1 του πρωτοκόλλου αριθ. 1 – όσον αφορά τον πρώτο προσφεύγοντα.
Ο πρώτος προσφεύγων ισχυρίστηκε ότι υπέστη παραβίαση του άρθρου 1 του Πρώτου Πρόσθετου Πρωτοκόλλου της ΕΣΔΑ, δεδομένου ότι η απόφαση του ποινικού δικαστηρίου στην δεύτερη ποινική διαδικασία που απορρίπτει το αίτημα του να του επιστραφεί το όχημα (Toyota) ήταν «παράνομη». Επιπλέον, το μέτρο δεν είχε επιδιώξει κανένα νόμιμο στόχο και ήταν απλώς τιμωρητικό.
Η Κυβέρνηση υποστήριξε ότι δεν υπήρξε παραβίαση των δικαιωμάτων ιδιοκτησίας του προσφεύγοντος, δεδομένου ότι η κατάσχεση του οχήματος ήταν νόμιμη. Τέθηκε προς το γενικό συμφέρον για την προστασία του κοινού και είχε αποτρεπτικό σκοπό.
Κατά το ΕΔΔΑ, για να είναι συμβατή με το άρθρο 1 του Πρώτου Πρωτοκόλλου η παρέμβαση στο δικαίωμα ιδιοκτησίας πρέπει να πραγματοποιείται «προς το δημόσιο συμφέρον» και «υπό τις προϋποθέσεις που προβλέπονται από το νόμο και από τις γενικές αρχές του διεθνούς δικαίου». Η παρέμβαση πρέπει να επιφέρει μια «δίκαιη ισορροπία» μεταξύ των απαιτήσεων του γενικού συμφέροντος του κοινού και των απαιτήσεων της προστασίας των θεμελιωδών δικαιωμάτων του ατόμου (βλ. Sporrong and Lönnroth v. Sweden, 23 September 1982, § 69, Series A no. 52, and Granitul S.A. v. Romania, no. 22022/03, § 46, 22 March 2011).
Λαμβάνοντας υπόψη τη διαπίστωση του Συνταγματικού Δικαστηρίου, το ΕΔΔΑ έκρινε ότι δεν είναι αναγκαίο να επανεξεταστεί λεπτομερώς το βάσιμο της καταγγελίας. Αρκεί να διαπιστωθεί ότι, όπως αποδείχθηκε από τα εθνικά δικαστήρια, οι εγχώριες αρχές δεν κατάφεραν να επιτύχουν δίκαιη ισορροπία σε σχέση με την κατάσχεση του οχήματος.
Κατά συνέπεια, υπήρξε παραβίαση του άρθρου 1 του Πρώτου Πρόσθετου Πρωτοκόλλου της ΕΣΔΑ.
Το υπόλοιπο μέρος της προσφυγής κηρύχθηκε απαράδεκτο.
Δίκαιη ικανοποίηση: 3.000 ευρώ για χρηματική και ηθική βλάβη σε συνδυασμό και 3.000 ευρώ για έξοδα και δικαστικές δαπάνες στον κ. Ciantar (επιμέλεια echrcaselaw.com).
