Απόλυση εισαγγελέα γιατί μιλούσε αρκετά στο τηλέφωνο με τη σύζυγό του ενώ εργαζόταν. Καταδίκη για παραβίαση της ιδιωτικής ζωής
ΑΠΟΦΑΣΗ
Mazur κατά Δημοκρατίας της Μολδαβίας της 14.02.2023 (αρ. προσφ. 26476/14)
ΠΕΡΙΛΗΨΗ
Συλλογή και χρήση, από την προϊσταμένη Γενική Εισαγγελία δεδομένων σχετικών με τη χρήση των τηλεφώνων του εισαγγελέα και της συζύγου του (προσφευγόντων) κατά τρόπο ή βαθμό πέραν του προβλεπόμενου. Προστασία της ιδιωτικής ζωής.
Η Γενική Εισαγγελία συνήψε σύμβαση με φορέα κινητής τηλεφωνίας και έλαβε σειρά αριθμών τηλεφώνου, που διανεμήθηκαν στους Εισαγγελείς της. Πολλοί εισαγγελείς έλαβαν δύο ή περισσότερους αριθμούς τηλεφώνου, τους οποίους χρησιμοποιούσαν τα μέλη της οικογένειάς τους. Ο πρώτος προσφεύγων έλαβε δύο αριθμούς και επέτρεψε στη σύζυγό του να χρησιμοποιήσει τον έναν. Πλήρωσε όλα τα έξοδα για τη συνδρομή, ενώ οι κλήσεις μεταξύ των δύο αριθμών ήταν δωρεάν.
Το 2011 η Γενική Εισαγγελία απέλυσε τον πρώτο προσφεύγοντα εισαγγελέα, αλλά στη συνέχεια αποκαταστάθηκε δικαστικά στη θέση του. Λίγο αργότερα, μετά από ευρεία αξιολόγηση του έργου του, διαπιστώθηκαν διάφορες παραβάσεις εκ μέρους του, μεταξύ των οποίων γιατί μιλούσε τηλεφωνικά αρκετό χρόνο κάθε μέρα με τη σύζυγό του κατά τις εργάσιμες ώρες. Μετά την τελευταία αξιολόγηση, απολύθηκε ξανά.
Επικαλούμενοι το άρθρο 8 της ΕΣΔΑ, οι προσφεύγοντες κατήγγειλαν, ότι οι αρχές απέκτησαν και χρησιμοποίησαν δεδομένα σχετικά με τις τηλεφωνικές κλήσεις που πραγματοποίησαν μεταξύ τους και έτσι παραβιάστηκε η ιδιωτική τους ζωή.
Το Δικαστήριο του Στρασβούργου διαπίστωσε μεν ότι υπήρξε παρέμβαση στα προσωπικά δεδομένα των προσφευγόντων, ωστόσο η παρέμβαση αυτή ήταν σύμφωνη με το νόμο, εφόσον επιδίωκε τον θεμιτό σκοπό της προστασίας των δικαιωμάτων του εργοδότη (Γενική Εισαγγελία). Ωστόσο, οι προσφεύγοντες δεν ενημερώθηκαν από πριν για το ενδεχόμενο ότι η ροή των επικοινωνιών τους παρακολουθείται και χρησιμοποιείται από την Εισαγγελία. Επιπλέον, η παρακολούθηση είχε σοβαρές συνέπειες για τον πρώτο προσφεύγοντα, δεδομένου ότι αυτός απολύθηκε από τη θέση του εισαγγελέα.
Το ΕΔΔΑ διαπίστωσε παραβίαση της ιδιωτικής ζωής (άρθρο 8 της ΕΣΔΑ) και έκρινε ότι η διαπίστωση της παραβίασης συνιστά από μόνη της επαρκή δίκαιη ικανοποίηση και δεν επιδίκασε χρηματική ικανοποίηση.
ΔΙΑΤΑΞΗ
Άρθρο 8
ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΑ ΠΕΡΙΣΤΑΤΙΚΑ
Συλλογή και χρήση, από τον εργοδότη του πρώτου προσφεύγοντος, δεδομένων σχετικών με τη χρήση των τηλεφώνων τους, κατά τρόπο ή βαθμό πέραν του προβλεπόμενου.
Ο πρώτος προσφεύγων εργάστηκε ως εισαγγελέας στη Γενική Εισαγγελία (PGO). Η τελευταία συνήψε σύμβαση με φορέα κινητής τηλεφωνίας και έλαβε σειρά αριθμών τηλεφώνου, οι οποίοι επρόκειτο να διανεμηθούν από την Γενική Εισαγγελία στο προσωπικό της. Σύμφωνα με τους προσφεύγοντες, πολλοί από τους συναδέλφους του πρώτου έλαβαν δύο ή περισσότερους τέτοιους αριθμούς τηλεφώνου, τους οποίους χρησιμοποιούσαν τα μέλη της οικογένειάς τους. Ο πρώτος προσφεύγων έλαβε δύο αριθμούς και επέτρεψε στη σύζυγό του να χρησιμοποιήσει έναν από αυτούς. Πλήρωσε όλα τα έξοδα για τη συνδρομή, ενώ οι κλήσεις μεταξύ των δύο αριθμών ήταν δωρεάν.
Το 2011 η Γενική Εισαγγελία απέλυσε τον πρώτο προσφεύγοντα εισαγγελέα, αλλά αργότερα αποκαταστάθηκε στη θέση του από τα δικαστήρια. Λίγους μήνες μετά την αποκατάστασή του, μια ευρεία αξιολόγηση διαφόρων πτυχών του έργου του πρώτου προσφεύγοντος κατέληξε σε έκθεση του Ιανουαρίου του 2012, που διαπίστωσε διάφορες παραβιάσεις των ισχυόντων κανονισμών (μη ικανοποιητικά αποτελέσματα εργασίας, μη εξουσιοδοτημένη χρήση του διαδικτύου). Μία από αυτές ήταν ότι μιλούσε για πολλά λεπτά κάθε μέρα με τη σύζυγό του τηλεφωνικά κατά τις εργάσιμες ώρες, όπως αποδεικνύεται από τα στοιχεία που έλαβε από τον πάροχο κινητής τηλεφωνίας σχετικά με τον αριθμό, τον προορισμό, την ώρα και τη διάρκεια αυτών των τηλεφωνικών κλήσεων. Μετά από αυτό ο πρώτος προσφεύγων εισαγγελέας απολύθηκε από τη θέση του εκ νέου.
ΤΟ ΣΤΡΑΣΒΟΥΡΓΟ ΑΠΟΦΑΣΙΖΕΙ…
Το Δικαστήριο σημείωσε ότι αυτή η καταγγελία δεν ήταν προδήλως αβάσιμη κατά την έννοια του άρθρου 35 § 3 (α) της ΕΣΔΑ ή απαράδεκτη για οποιονδήποτε άλλο λόγο. Επομένως, την έκρινε παραδεκτή.
Οι γενικές αρχές που διέπουν τη συλλογή και τη χρήση δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα, ιδίως στο πλαίσιο της πρόσβασης και της καταγραφής πληροφοριών σχετικά με τη ροή των επικοινωνιών («μέτρηση» ή καταγραφή πληροφοριών σχετικά με τον αριθμό, τη διάρκεια, τον χρόνο και τον προορισμό των τηλεφωνικών κλήσεων, σε αντίθεση με την παρακολούθηση του πραγματικού περιεχομένου των επικοινωνιών), συνοψίζονται στην απόφαση Malone κατά Ηνωμένου Βασιλείου (2 Αυγούστου 1984 § 8) και Breyer κατά Γερμανίας της 30.01.2020 (αρ. προσφ. 50001/12 § 75, Benedik κατά Σλοβενίας της 24.04.2018, αρ. προσφ. 62357/14 §§ 103-104). Οι κρίσιμες αρχές για την εκτίμηση της αναλογικότητας μιας επέμβασης στο πλαίσιο της πρόσβασης εργοδότη σε πληροφορίες σχετικά με ιδιωτικές επικοινωνίες από εργαζόμενο αναπτύχθηκαν περαιτέρω στην υπόθεση Bărbulescu κατά Ρουμανίας της 05.09.2017 (αρ. προσφ. 61496/08, §§ 113-122).
Το Δικαστήριο διαπίστωσε ότι η Γενική Εισαγγελία, λαμβάνοντας δεδομένα μέτρησης της χρήσης των κινητών τηλεφώνων τους από τους προσφεύγοντες, παρενέβη στα δικαιώματά τους βάσει του άρθρου 8 της ΕΣΔΑ. Έκρινε επίσης ότι η παρέμβαση ήταν «σύμφωνη με τον νόμο» (άρθρο 73 του νόμου για τις ηλεκτρονικές επικοινωνίες), και επιδίωκε τον θεμιτό σκοπό της προστασίας των δικαιωμάτων του εργοδότη του πρώτου προσφεύγοντος. Όσον αφορά την αναγκαιότητα της επέμβασης, και κατ’ εφαρμογή των αρχών που διατυπώθηκαν στην απόφαση Bărbulescu (§ 121), προέκυπτε ότι οι προσφεύγοντες δεν ενημερώθηκαν εκ των προτέρων για το ενδεχόμενο η ροή των επικοινωνιών τους να παρακολουθείται και να χρησιμοποιείται από την Εισαγγελία. Ο ισχυρισμός της Κυβέρνησης ότι ο πρώτος προσφεύγων ενημερώθηκε προφορικά δεν τεκμηριώθηκε από κανένα αποδεικτικό στοιχείο. Επιπλέον, η παρακολούθηση είχε σοβαρές συνέπειες για τον πρώτο προσφεύγοντα, δεδομένου ότι αυτός απολύθηκε από τη θέση του εισαγγελέα, εν μέρει βάσει των αποτελεσμάτων της παρακολούθησης.
Από το άρθρο 73, παράγραφος 3, του νόμου περί ηλεκτρονικών επικοινωνιών (αριθ. 241-XVI) προέκυπτε επίσης ότι ο φορέας κινητής τηλεφωνίας δεν περιλάμβανε στους λεπτομερείς λογαριασμούς του πληροφορίες για τους πελάτες του σχετικά με τις δωρεάν τηλεφωνικές κλήσεις των πελατών του. Οι τηλεφωνικές κλήσεις μεταξύ των δύο προσφευγόντων ήταν όλες δωρεάν. Ως εκ τούτου, η Γενική Εισαγγελία δεν περιορίστηκε στην επαλήθευση των πληροφοριών που παρείχε τακτικά ο φορέας κινητής τηλεφωνίας σχετικά με τις τηλεφωνικές κλήσεις του πρώτου προσφεύγοντος, αλλά ζήτησε συγκεκριμένα και έλαβε λεπτομερείς πληροφορίες οι οποίες κανονικά δεν θα ήταν διαθέσιμες. Τα εθνικά δικαστήρια δεν εξέτασαν, δεδομένου του πλαισίου μιας προσπάθειας να απολυθεί ο πρώτος προσφεύγων τους μήνες πριν από την παρακολούθηση και των έκτακτων μέτρων που ελήφθησαν για τη λήψη πληροφοριών σχετικά με τις τηλεφωνικές κλήσεις του και τη χρήση τους για την απόλυσή του ξανά, εάν οι λόγοι για την παρακολούθηση αυτή υπερέβαιναν την επιθυμία του εργοδότη να διατηρήσει το προσωπικό του στη βέλτιστη λειτουργική απόδοση και στην πραγματικότητα είχαν χαρακτήρα αντιποίνων, στοχεύοντας ειδικά τον πρώτο προσφεύγοντα προκειμένου να επιτύχει την απόλυσή του (απόφαση Bărbulescu § 121, στοιχείο iii). Συνεπώς, η συλλογή και η χρήση των προσωπικών δεδομένων των προσφευγόντων δεν ήταν «απαραίτητη σε μια δημοκρατική κοινωνία».
Το ΕΔΔΑ διαπίστωσε παραβίαση της ιδιωτικής ζωής (άρθρο 8 της ΕΣΔΑ).
Λοιπές καταγγελίες
Οι προσφεύγοντες προέβαλαν επίσης καταγγελία βάσει του άρθρου 1 του ΠΠΠ περί κατάργησης της χρήσης των τηλεφώνων τους μετά την απόλυση του πρώτου προσφεύγοντος. Το Δικαστήριο εξέτασε αυτό το τμήμα της προσφυγής και θεώρησε ότι, υπό το φως όλων των στοιχείων που έχει στην κατοχή του και στο μέτρο που τα καταγγελλόμενα ζητήματα εμπίπτουν στην αρμοδιότητά του, η παρούσα καταγγελία δεν αποκάλυπτε καμία παραβίαση.
Δίκαιη Ικανοποίηση (Άρθρο 41)
Το ΕΔΔΑ έκρινε ότι η διαπίστωση παραβίασης συνιστά από μόνη της επαρκή δίκαιη ικανοποίηση (επιμέλεια: echrcaselaw.com).
