Χρήση όπλου από αστυνομικό για ακινητοποίηση οχήματος με αποτέλεσμα την απώλεια ζωής

ΑΠΟΦΑΣΗ

Toubache κατά Γαλλίας της  07.06.2018 (αριθ. προσφ. 19510/15)

βλ. εδώ

ΠΕΡΙΛΗΨΗ

Προσπάθεια ακινητοποίησης οχήματος με χρήση πυροβόλου όπλου από αστυνομικό. Κίνδυνος για τη ζωή των επιβατών από τη χρήση πυροβόλου όπλου ενώ ο οδηγός δεν αποτελούσε άμεση απειλή και η ακινητοποίηση του αυτοκινήτου δεν ήταν επείγουσα. Ο αστυνομικός πυροβόλησε υπόπτους κλοπής και όχι σοβαρού ποινικού αδικήματος, πυροβόλησε δε τους επιβάτες που δεν φερόταν να οπλοφορούσαν και οι πυροβολισμοί δεν κατευθύνοντο στη μηχανή ή στα λάστιχα του αυτοκινήτου ώστε να το ακινητοποιήσουν. Παραβίαση του άρθρου 2 (δικαίωμα στη ζωή) διότι η απώλεια ζωής προήλθε από χρήση βίας η οποία δεν ήταν απολύτως αναγκαία για τη νόμιμη σύλληψη.

ΔΙΑΤΑΞΗ

Άρθρο 2

ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΑ ΠΕΡΙΣΤΑΤΙΚΑ

Οι προσφεύγοντες, Mohammed Toubache και Sikina Toubache, είναι Γάλλοι υπήκοοι, γεννημένοι το 1951 και 1958 αντίστοιχα και ζουν στο Montataire (Γαλλία). Είναι οι γονείς του Ν.Τ., γεννημένος το 1987.

Τη νύχτα της 27ης Νοεμβρίου 2008, μετά από διάρρηξη και την κλοπή κάποιου καυσίμου, η αστυνομία καταδίωξε ένα όχημα το οποίο μετέφερε τρεις άνδρες, συμπεριλαμβανομένου του N.T. Το όχημα δεν ακινητοποιήθηκε παρά την καταδίωξη και παρά την εκτόξευση σφαιρών Flash-μπάλες. Μετά την έκδοση δύο προειδοποιητικών πυροβολισμών και αφού σχεδόν χτυπήθηκε δύο φορές, ένας αστυνομικός, ο OG, πυροβόλησε έξι φορές προς την κατεύθυνση του οχήματος. Δικαστική έρευνα κινήθηκε εναντίον του αστυνομικού με την κατηγορία της ανθρωποκτονίας. Από την έρευνα διεξήχθη ότι ο N.T. είχε πεθάνει από την πέμπτη ή έκτη βολή του O.G. Στις 25 Ιανουαρίου 2013, με εντολή των δικαστών που διενήργησαν την έρευνα επαναπροσδιόρισαν το αδίκημα ως ανθρωποκτονία εξ αμελείας.

Στις 21 Ιουλίου 2013 το Εφετείο απέρριψε την εν λόγω απόφαση με το σκεπτικό ότι ο O.G. δεν ήταν ποινικά υπεύθυνος και δεν πρέπει να παραπεμφθεί για δίκη. Το Εφετείο έκρινε ότι η χρήση όπλου από τον αστυνόμο ήταν απολύτως απαραίτητη ώστε να ακινητοποιηθεί το όχημα. Το Ανώτατο Δικαστήριο απέρριψε την αίτηση αναιρέσεως από τους προσφεύγοντες.

ΤΟ ΣΤΡΑΣΒΟΥΡΓΟ ΑΠΟΦΑΣΙΖΕΙ…

Το Δικαστήριο παρατήρησε ότι ο N.T., ο οποίος βρίσκονταν στο πίσω μέρος του οχήματος, είχε πεθάνει από τον πέμπτο ή έκτο πυροβολισμό  του αστυνομικού O.G. Θεώρησε ότι οι ενέργειες των αστυνομικών στην προκειμένη περίπτωση είχαν ως σκοπό τη νόμιμη σύλληψη κατά την έννοια του άρθρου 2 § 2β της Σύμβασης. Επομένως, το Δικαστήριο έπρεπε να εξακριβώσει κατά πόσον η χρησιμοποιούμενη δύναμη ήταν «απολύτως απαραίτητη» για την επίτευξη του στόχου αυτού και, ειδικότερα, αν ο κίνδυνος που ενέχει η χρήση πυροβόλου όπλου ενάντια στο όχημα, η οποία είχε ως αποτέλεσμα την απώλεια ζωής, ήταν αυστηρά ανάλογη με τον κίνδυνο που δημιουργεί το διαφυγόν όχημα και τον επείγοντα χαρακτήρα να ακινητοποιηθεί.

Κατά την άποψη του Δικαστηρίου, ο O.G. είχε συνειδητοποιήσει ότι υπήρχαν τρία άτομα στο αυτοκίνητο και γνώριζε τους κινδύνους σε περίπτωση πυροβολισμού σε κινούμενο όχημα. Υπό αυτές τις συνθήκες υπήρχε σημαντικός κίνδυνος τραυματισμού ή θανάτωσης κάποιων από τους επιβάτες του οχήματος, ειδικά με τις τελευταίες βολές για τις οποίες δεν υπήρχε η παραμικρή πιθανότητα να χτυπήσουν τον κινητήρα ή τα ελαστικά για να σταματήσει το όχημα. Αυτός ο βαθμός κινδύνου για τη ζωή θα μπορούσε να δικαιολογηθεί μόνο όταν η χρήση πυροβόλων όπλων αποτελούσε μέτρο ύστατης ανάγκης που αποσκοπούσε στην αποτροπή ενός πολύ σαφή και ξεκάθαρου κινδύνου που θα προέκυπτε αν ο οδηγός του αυτοκινήτου είχε επιτύχει να δραπετεύσει. Στην προκειμένη περίπτωση, οι κάτοχοι του οχήματος ήταν ύποπτοι για αδικήματα κατά της περιουσίας, δεν ήταν ύποπτοι ότι είχαν διαπράξει κάποιο βίαιο αδίκημα, και δεν φερόταν ως ένοπλοι.

Δεν αμφισβητήθηκε ότι κατά τον ελιγμό του αυτοκινήτου, προκειμένου να αποφύγει το οδόφραγμα της αστυνομίας  ο οδηγός δεν είχε διστάσει να οδηγήσει με μεγάλη ταχύτητα προς τον Ο.G. σε δύο περιπτώσεις, αποδεικνύοντας ότι ήταν και επικίνδυνος και αποφασισμένος. Ωστόσο, μόνο ο οδηγός ήταν υπεύθυνος για τους επικίνδυνους ελιγμούς και οι επιβάτες δεν μπορούσαν να εξομοιωθούν και να εξισωθούν με αυτόν. Επιπλέον, από τη στιγμή που ο O.G. είχε ανοίξει πυρ, η ζωή του και εκείνη των συναδέλφων του δεν βρίσκονταν πλέον σε κίνδυνο και το όχημα είχε ήδη διαφύγει. Τέλος, η κυβέρνηση δεν είχε αποδείξει ότι ο τρόπος με τον οποίο το όχημα κινούνταν παρουσίαζε κίνδυνο για τους άλλους χρήστες του δρόμου ή για την οδική ασφάλεια ή ότι οι αστυνομικοί μπορεί να πίστευαν ότι αντιμετώπιζαν τρομοκρατική επίθεση.

Το Δικαστήριο παρατήρησε ότι οι αστυνομικοί χρησιμοποίησαν νωρίτερα εναλλακτικές μεθόδους για να προσπαθήσουν να σταματήσουν το όχημα. Ο θάνατος του Ν.Τ. είχε συμβεί κατά τη διάρκεια μιας μη προγραμματισμένης επιχείρησης κατά την οποία οι αστυνομικοί έπρεπε να αντιδράσουν χωρίς προηγούμενη προετοιμασία. Αν και δεν επιθυμεί να επιβάλει δυσβάσταχτο βάρος στις αρχές, το Δικαστήριο έκρινε ωστόσο ότι ο κίνδυνος για τη ζωή των επιβατών που απορρέει από τη χρήση πυροβόλου όπλου έπρεπε να εξεταστεί υπό το πρίσμα του γεγονότος ότι ο οδηγός δεν αποτελούσε καμία άμεση απειλή και το γεγονός ότι η ακινητοποίηση του αυτοκινήτου δεν ήταν επείγουσα.

Ενόψει αυτών των παραπάνω, το Δικαστήριο έκρινε ότι ο θάνατος του Ν.Τ. προήλθε από χρήση βίας η οποία δεν ήταν απολύτως αναγκαία για τη νόμιμη σύλληψη. Υπήρξε συνεπώς ουσιαστική παραβίαση του άρθρου 2 της Σύμβασης.

Δίκαιη ικανοποίηση (άρθρο 41)

Το Δικαστήριο έκρινε ότι η Γαλλία έπρεπε να καταβάλει στους προσφεύγοντες 60.000 ευρώ για ηθική βλάβη  (30.000 ευρώ σε καθένα) και 9.784 ευρώ για δικαστικά έξοδα και λοιπές δαπάνες. (επιμέλεια echrcaselaw.com).


ECHRCaseLaw
Close Popup

Χρησιμοποιούμε cookies για να σας προσφέρουμε καλύτερη εμπειρία στο διαδίκτυο. Συμφωνώντας, αποδέχεστε τη χρήση των cookies σύμφωνα με την Πολιτική Cookies.

Close Popup
Privacy Settings saved!
Ρυθμίσεις Απορρήτου

Όταν επισκέπτεστε μία ιστοσελίδα, μπορεί να λάβει κάποιες βασικές πληροφορίες από τον browser σας, κατά βάση υπό τη μορφή cookies. Εδώ μπορείτε να ρυθμίσετε τη συγκατάθεσή σας σε όλα αυτά.

These cookies allow us to count visits and traffic sources, so we can measure and improve the performance of our site.

Google Analytics
We track anonymized user information to improve our website.
  • _ga
  • _gid
  • _gat

Απορρίψη όλων των υπηρεσιών
Save
Δέχομαι όλες τις υπηρεσίες