Τα λάθη και οι παραλείψεις στο πλαίσιο ερευνών για τα ακριβή αίτια θανάτου και το προστατευόμενο από την ΕΣΔΑ δικαίωμα στη ζωή
ΑΠΟΦΑΣΗ
Nina Kutsenko κατά Ουκρανίας της 19-07-2017 (αρ. προσφ. 25114/11)
ΠΕΡΙΛΗΨΗ
Η υπόθεση αφορούσε την έρευνα για το θάνατο του γιου της προσφεύγουσας , λόγω της υποτιθέμενης κακομεταχείρισης του από την αστυνομία και της αδυναμίας των αρχών να παράσχουν επαρκή και έγκαιρη ιατρική περίθαλψη.
Το Γραφείο του Γενικού Εισαγγελέα άσκησε ποινική δίωξη για το θάνατό του γιού της προσφεύγουσας τον Οκτώβριο του 2003 και τελικά αποδόθηκαν κατηγορίες εναντίον αστυνομικών και ενός γιατρού που κρίθηκε ότι οι πράξεις και οι παραλείψεις τους συνδέονταν αιτιωδώς με το θάνατό του. Οι κατηγορούμενοι έμειναν ουσιαστικά ατιμώρητοι λόγω παραγραφής της αξιόποινης πράξης.
Η κα Kutsenko, ωστόσο, υπέβαλλε επιτυχώς πολλαπλές αγωγές. Βασιζόμενη ειδικότερα στο άρθρο 2 (δικαίωμα στη ζωή), κατήγγειλε ότι ο γιος της είχε πεθάνει λόγω αλυσιδωτών εγκλημάτων και παραλείψεων από τις κρατικές αρχές. Το ΕΔΔΑ έκρινε ότι υπήρξε παραβίαση της ΕΣΔΑ.
ΔΙΑΤΑΞΗ
Άρθρο 2
ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΑ ΠΕΡΙΣΤΑΤΙΚΑ
Η προσφεύγουσα, Nina Ivanivna Kutsenko, είναι υπήκοος της Ουκρανίας, η οποία γεννήθηκε το 1949 και κατοικεί στο Vyshneve, στην περιοχή του Κιέβου (Ουκρανία). Η υπόθεση αφορούσε την έρευνα για το θάνατο του γιου της, λόγω της υποτιθέμενης κακομεταχείρισης του από την αστυνομία και της αδυναμίας των αρχών να παράσχουν επαρκής και έγκαιρη ιατρική περίθαλψη.
Ο γιος της κυρίας Kutsenko, V.K., δηλώθηκε αγνοούμενος μία εβδομάδα πριν την εισαγωγή του στο νοσοκομείο στις 25 Αυγούστου 2003 ως αγνώστου ταυτότητας. Οι γιατροί αντιμετώπισαν πολλούς τραυματισμούς στο κρανίο του και στο κεφάλι του αλλά δεν διεξήγαγαν πιο επιστάμενες εξετάσεις, παρά τη σύσταση ενός νευροχειρουργού, επειδή το νοσοκομείο δεν είχε τον απαραίτητο εξοπλισμό. Η κατάσταση του V.Κ. επιδεινώθηκε και στις 3 Σεπτεμβρίου 2003 πέθανε αφού είχε πέσει σε κώμα.
Το Γραφείο του Γενικού Εισαγγελέα άσκησε ποινική δίωξη για το θάνατό του τον Οκτώβριο του 2003. Κατά τη διάρκεια των επόμενων 13 ετών, ο ανακριτής της υπόθεσης άλλαξε τουλάχιστον 20 φορές. Ποινικές κατηγορίες τελικά αποδόθηκαν εναντίον του αστυνομικού για την πρόκληση των τραυματισμών, εναντίον αξιωματικού που ήταν παρόν στον ξυλοδαρμό του και δεν παρενέβη, και εναντίον του γιατρού ο οποίος ήταν υπεύθυνος για τη μεταφορά του V.Κ. σε περιφερειακό νοσοκομείο για περαιτέρω διάγνωση ή για λήψη μέτρων αφότου έπεσε σε κώμα. Περαιτέρω ασκήθηκαν κατηγορίες εναντίον του ιατρού που διενήργησε τη νεκροψία για επαγγελματική αμέλεια, κυρίως επειδή ψευδώς δήλωσε ότι ο θάνατος του V.Κ. προήλθε από ασθένειες που προκλήθηκαν από το αλκοόλ και τα ναρκωτικά και δεν κατέγραψε όλους τους τραυματισμούς καθώς και εναντίον του αστυνομικού που ήταν υπεύθυνος για την έρευνα όταν V.K. δηλώθηκε εξαφανισμένος για κατάχρηση εξουσίας και πλαστογραφίας.
Κάθε ένας από τους εν λόγω κατηγορούμενους κρίθηκε ένοχος, αλλά επειδή τα αδικήματα είχαν παραγραφεί, κανένας από αυτούς δεν εξέτισε ποινή φυλάκισης. Η κα Kutsenko, ωστόσο, υπέβαλλε επιτυχώς πολλαπλές αγωγές ύψους 261.851 ουκρανικών hryvnyas (ισοδύναμα περίπου 16.500 ευρώ την ημερομηνία έκδοσης της απόφασης), αν και ισχυρίζεται ότι έλαβε μόνο 1.225 ευρώ.
Βασιζόμενη ειδικότερα στο άρθρο 2 (δικαίωμα στη ζωή), η κα Kutsenko κατήγγειλε ότι ο γιος της είχε πεθάνει λόγω αλυσιδωτών εγκλημάτων και παραλείψεων από τις κρατικές αρχές. Συγκεκριμένα, ισχυρίστηκε ότι ο γιος της βασανίστηκε ενώ βρίσκονταν στην αστυνομία, ότι υπήρχαν ελλείψεις στην ιατρική του περίθαλψη, ότι η αστυνομία δεν διεξήγαγε κατάλληλη έρευνα, ότι η έρευνα τόσο για την προέλευση των τραυματισμών του γιου της όσο και για τον ισχυρισμό της ανεπαρκούς ιατρικής περίθαλψης ήταν αναποτελεσματική και ότι η διαδικασία είχε διαρκέσει πάρα πολύ και ότι έλαβε μόνο ένα μικρό ποσό ως αποζημίωση.
ΤΟ ΣΤΡΑΣΒΟΥΡΓΟ ΑΠΟΦΑΣΙΖΕΙ…
Το ΕΔΔΑ έκρινε ότι υπήρξε παραβίαση:
α) του άρθρου 2 (δικαίωμα στη ζωή), λόγω των θανατηφόρων τραυματισμών που υπέστη ο V.K. από την αστυνομία και για την έλλειψη επαρκούς ιατρικής περίθαλψης,
β) του άρθρου 2 (έρευνα), λόγω της αναποτελεσματικής εγχώριας έρευνας σχετικά με την προέλευση των τραυματισμών του V.Κ.,
γ) του άρθρου 2 (έρευνα) , λόγω της αναποτελεσματικής εγχώριας έρευνας σχετικά με τον ισχυρισμό περί ανεπαρκούς ιατρικής περίθαλψης που δόθηκε στον V.K. στο νοσοκομείο Fastiv.
Το ΕΔΔΑ επιδίκασε ποσό 72.000 ευρώ για ηθική βλάβη και 2.786 ευρώ για δικαστικά έξοδα και δαπάνες (επιμέλεια echrcaselaw.com).
