Η απέλαση προσώπου που θεωρείται απειλή για την εθνική ασφάλεια δεν παραβιάζει τη Σύμβαση. Μη υπαρκτός φόβος για εκτέλεση θανατικής ποινής.
ΑΠΟΦΑΣΗ
Saidani κατά Γερμανίας 27.09.2018 (αρ. προσφ. 17675/18)
ΠΕΡΙΛΗΨΗ
Απέλαση τρομοκράτη και κίνδυνος θανατικής ποινής. Επίκληση πραγματικού κινδύνου θανατικής καταδίκης του ή δίωξης στην Τυνησία. Οι αποφάσεις επιβολής της θανατικής ποινής μετατρέπονταν σε ισόβια ποινή κάθειρξης με χάρη του Προέδρου της Τυνησίας, ενώ οι αρχές της Τυνησίας είχαν παράσχει διπλωματικές εγγυήσεις για την περίπτωση του προσφεύγοντος. Δεν υπήρχε βάσιμος φόβος ότι θα εκτελεστεί η θανατική ποινή του και επομένως η επικείμενη απέλαση δεν ήταν αντίθετη με το δικαίωμά του στη ζωή.
ΔΙΑΤΑΞΕΙΣ
Άρθρο 2
Άρθρο 3
Άρθρο 1 του Πρωτοκόλλου αριθ. 13
ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΑ ΠΕΡΙΣΤΑΤΙΚΑ
Ο προσφεύγων, Haykel Ben Khemais Saidani, είναι Τυνήσιος υπήκοος που γεννήθηκε το 1980. Η υπόθεση αφορά την απέλαση του προσφεύγοντος από τη Γερμανία στην Τυνησία.
Την 1η Αυγούστου 2017, το Υπουργείο Εσωτερικών του ομόσπονδου κράτους του Hessen διέταξε την απέλαση του προσφεύγοντος καθώς θεωρούνταν ως «τρομοκρατική απειλή» (Gefährder), με βάση τις δραστηριότητές του για το «ισλαμικό κράτος». Η αίτηση λήψεως προσωρινών μέτρων ενώπιον του ομοσπονδιακού διοικητικού δικαστηρίου από τον κ. Saidani απορρίφθηκε τον Σεπτέμβριο του 2017 υπό την προϋπόθεση ότι οι αρχές της Τυνησίας παρείχαν διπλωματικές εγγυήσεις. Το Μάρτιο του 2018 το Ομοσπονδιακό Διοικητικό Δικαστήριο τροποποίησε την απόφασή του και απέρριψε το αίτημα του κ. Saidnai συνολικά. Θεώρησε ότι υπήρχε πραγματικός κίνδυνος θανατικής καταδίκης του ή δίωξης στην Τυνησία. Ωστόσο, υπό το πρίσμα της συμφωνίας αναστολής των θανατικών ποινών και τις διαβεβαιώσεις που έδωσαν οι τυνησιακές αρχές, δεν υπήρχε πραγματικός κίνδυνος ο κ. Saidani να εκτελεστεί. Σε περίπτωση καταδίκης του σε θάνατο, η ποινή αυτή θα ισοδυναμούσε de facto με μια ποινή ισόβιας κάθειρξης καθώς υπήρχαν διαθέσιμες πληροφορίες ότι κάθε θανατική ποινή μετατρέπονταν αργά ή γρήγορα σε ισόβια ποινή με προεδρική χάρη. Συνεπώς, ένα άτομο το οποίο εκτίει ποινή ισόβιας κάθειρξης μπορούσε να κάνει αίτηση για αναθεώρηση και χάρη μετά από 15 χρόνια φυλάκισης.
Τον Μάιο του 2018 το Ομοσπονδιακό Συνταγματικό Δικαστήριο αρνήθηκε να εξετάσει μια συνταγματική καταγγελία του κ. Saidani. Υποστήριξε τη διαπίστωση ότι ο προσφεύγων, ακόμη και αν καταδικαστεί σε θάνατο, δεν είχε βάσιμο φόβο η ποινή αυτή να εκτελεστεί. Όσον αφορά τη θανατική ποινή αποτελούσε de facto ποινή ισόβιας κάθειρξης, το ομοσπονδιακό διοικητικό δικαστήριο δεν είχε υπερβεί το περιθώριο εκτίμησής του όταν εκτίμησε ότι η ποινή που θα μπορούσε να αναμένει ο κ. Saidani στην Τυνησία ήταν μειωμένη και ότι ο προσφεύγων είχε ρεαλιστική πιθανότητα να απελευθερωθεί μετά από μια ορισμένη χρονική περίοδο.
Ο πρόεδρος της Τυνησίας είχε προηγουμένως δώσει χάρη σε άτομα που καταδικάστηκαν για εγκλήματα τρομοκρατίας. Στις 7 Μαΐου 2018, το Δικαστήριο απέρριψε το αίτημα του κ. Saidani να αναβληθεί η απέλασή του στη Τυνησία σύμφωνα με το άρθρο 39 του Κανονισμού του Δικαστηρίου.
Επικαλούμενος το άρθρο 2 (δικαίωμα στη ζωή), το άρθρο 3 (απαγόρευση απάνθρωπης ή εξευτελιστικής μεταχείρισης) και το Άρθρο 1 του Πρωτοκόλλου αριθ. 13 (κατάργηση της θανατικής ποινής) ο κ. Saidani καταγγέλλει ότι υπήρχε πιθανότητα του του επιβληθεί θανατική ποινή αναφορικά με κατηγορίες για τρομοκρατικές ενέργειες και ότι αυτή η ποινή δε θα μπορούσε να μετατραπεί σε ποινή ισόβιας κάθειρξης, ούτε και να μειωθεί. Ισχυρίζεται ειδικότερα ότι δεν υπήρχε επαρκής μηχανισμός στην Τυνησία που να επανεξετάζει και ενδεχομένως να μειώνει την ποινή ισόβιας κάθειρξης που επιβάλλονταν σε άτομα στα οποία αρχικώς επιβλήθηκε η θανατική ποινή.
ΤΟ ΣΤΡΑΣΒΟΥΡΓΟ ΑΠΟΦΑΣΙΖΕΙ…
Άρθρα 2 και 3 της σύμβασης και άρθρο 1 του πρωτοκόλλου αριθ. 13
Το Δικαστήριο επανέλαβε ότι το άρθρο 2 της Σύμβασης και το άρθρο 1 του Πρωτοκόλλου αριθ. 13 απαγόρευαν την έκδοση ή την απέλαση ατόμου σε άλλο κράτος όπου θα αντιμετώπιζε πραγματικό κίνδυνο να του επιβληθεί θανατική ποινή, καθώς και το άρθρο 3 της Σύμβασης σε σχέση με τον πραγματικό κίνδυνο απάνθρωπης ή εξευτελιστικής μεταχείρισης.
Το Δικαστήριο σημείωσε ότι οι κατηγορίες εναντίον του κ. Saidani στην Τυνησία τιμωρούνταν με την επιβολή της θανατικής ποινής και ότι οι αρχές της Τυνησίας επιβεβαίωσαν ότι υπήρχε όντως πραγματικός κίνδυνος να εκδοθεί η εν λόγω ποινή. Ωστόσο, δεδομένου ότι όλες οι αποφάσεις για θανατική ποινή μετατρέπονταν αργά ή γρήγορα σε ισόβια ποινή φυλάκισης με χάρη του Προέδρου της Τυνησίας, ο κ. Saidani δεν μπορούσε να ισχυριστεί ότι έχει βάσιμο φόβο ότι θα εκτελεστεί. Το Δικαστήριο ενέκρινε την εκτίμηση του κινδύνου των εθνικών δικαστηρίων υπό το πρίσμα δέσμευσης της Τυνησίας για την μη εκτέλεση θανατικής ποινής, λαμβάνοντας επίσης υπόψη το γεγονός ότι οι αρχές της Τυνησίας είχαν παράσχει διπλωματικές εγγυήσεις προς το σκοπό αυτό στην περίπτωση του προσφεύγοντος.
Επιπλέον, το Δικαστήριο συμφώνησε με τα πορίσματα των εγχώριων δικαστηρίων ότι η ισόβια ποινή φυλάκισης που θα επιβάλλονταν στον κ. Saidani μπορούσε να τροποποιηθεί και να μειωθεί και ότι είχε ρεαλιστική προοπτική απελευθέρωσης μετά από ορισμένο χρονικό διάστημα. Θα είχε στη διάθεσή του δύο μέσα μέσω των οποίων θα μπορούσε να διεκδικήσει και να ζητήσει τη μείωση της ποινής του, είτε μέσω της διαδικασίας που περιγράφονταν στον Τυνησιακό Κώδικα Ποινικής Δικονομίας ,είτε μέσω προεδρικής χάρης.
Τέλος, το Δικαστήριο έκρινε ότι ο μηχανισμός επανεξέτασης της θανατικής ποινής πληρούσε τα κριτήρια που ορίζει το Δικαστήριο στο πλαίσιο του άρθρου 3, δηλ. βασιζόταν σε αντικειμενικά προκαθορισμένα κριτήρια, τα οποία ο κρατούμενος μπορούσε να γνωρίζει κατά την επιβολή της ποινής. Επομένως, ήταν επαρκώς προβλέψιμο το γεγονός για τον κ. Saidani ότι η θανατική ποινή θα μετατρεπόταν τελικά σε ποινή ισόβιας κάθειρξης και ότι η δυνατότητα μεταγενέστερης απελευθέρωσης υπό όρους θα διέπονταν όχι μόνο από τους κανόνες χάριτος αλλά και από τις διατάξεις του Τυνησιακού Ποινικού Κώδικα.
Δεδομένου ότι το Δικαστήριο δεν είχε κανένα λόγο να απομακρυνθεί από τα συμπεράσματα και τα πορίσματα των εθνικών δικαστηρίων, απέρριψε ομόφωνα την προσφυγή ως προδήλως αβάσιμη(επιμέλεια echrcaselaw.com).
