Παραβιάζεται το δικαίωμα ειρηνικής απόλαυσης της περιουσίας με την απαίτηση του κράτους για επιστροφή ακινήτου στο δημόσιο με αποζημίωση 4,34 ευρώ!
ΑΠΟΦΑΣΗ
Činga κατά Λιθουανίας της 31-10-2017 (αριθ. 69419/13)
ΠΕΡΙΛΗΨΗ
Δικαστική απόφαση επιστροφής έκτασης γης στο κράτος, παρότι σε αυτήν στεγάζονταν όλες οι λειτουργικές και βοηθητικές εγκαταστάσεις (παροχή νερού, αερίου, και μετρητής ρεύματος) που χρειάζονται για την ομαλή λειτουργία του σπιτιού. Ανεπαρκές ποσό αποζημίωσης για την αγορά ενός συγκρίσιμου οικοπέδου. Τα σφάλματα μιας κρατικής αρχής δεν θα έπρεπε να αποκαθίστανται σε βάρος των πολιτών. Παραβίαση προστασίας της ιδιοκτησίας.
ΔΙΑΤΑΞΗ
Άρθρο 1 του Πρώτου Πρωτοκόλλου
ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΑ ΠΕΡΙΣΤΑΤΙΚΑ
Ο προσφεύγων, Ramūnas Činga, είναι Λιθουανός υπήκοος, ο οποίος γεννήθηκε το 1963 και ζει στο Zujūnai (Λιθουανία). Η υπόθεση αφορά την καταγγελία του σχετικά με απόφαση του δικαστηρίου, η οποία τον διέταζε να επιστρέψει στο κράτος έκταση γης, στην οποία βρίσκονταν όλες οι λειτουργικές και βοηθητικές εγκαταστάσεις που απαιτούνται για τη λειτουργία του σπιτιού του.
Μεταξύ του 1988 και του 1993, ο κ. Činga απέκτησε από το κράτος οικόπεδο στο Zujūnai, στην περιοχή του Βίλνιους. Έλαβε άδεια για να κτίσει ένα σπίτι στην εν λόγω έκταση και ζούσε εκεί με την οικογένειά του από το 2004. Οι αρχές του είχαν παραδώσει ιδιαίτερα δύο οικόπεδα 0.05 και 0.15 εκτάρια αντίστοιχα και τα δύο αυτά οικόπεδα αργότερα πωλήθηκαν σε αυτόν. Οι βοηθητικές υπηρεσίες καιεγκαταστάσεις για το σπίτι, συμπεριλαμβανομένων των εγκαταστάσεων επεξεργασίας αποβλήτων, ο εξοπλισμός και η παροχή νερού, η παροχή φυσικού αερίου καθώς και ο μετρητής ηλεκτρικής ενέργειας, βρίσκονταν όλα στο οικόπεδο των 0,05 εκταρίων.
Το 2006 και το 2007 κινήθηκαν εναντίον του κ. Činga δύο αστικές διαδικασίες σχετικά με το οικόπεδο των 0,05 εκταρίων. Η πρώτη σειρά διαδικασιών κινήθηκε από δύο γείτονες ισχυριζόμενοι ότι το οικόπεδο εμπόδιζε την πρόσβασή τους στο δρόμο. Η δεύτερη κινήθηκε από το γραφείο του Εισαγγελέα το οποίο ζητούσε από τα δικαστήρια να ακυρώσουν την πώληση του οικοπέδου των 0,05 εκταρίων, να επιστραφεί το οικόπεδο στο κράτος και ο κ. Činga να λάβει αποζημίωση. Και οι δύο διαδικασίες είχαν θετική έκβαση για τον κ. Činga. Τα δικαστήρια δήλωσαν ότι ήταν ιδιοκτήτης καλή τη πίστη και ότι οι γείτονές του μπορούσαν εύκολα να έχουν πρόσβαση στην γη τους δια μέσου άλλων δρόμων.
Ωστόσο, το γραφείο του Εισαγγελέα υπέβαλε αίτηση επανέναρξης της αστικής διαδικασίας. Το αίτημά του απορρίφθηκε, όπως και μια ξεχωριστή καταγγελία από τον Γενικό Εισαγγελέα. Ωστόσο, ο τελευταίος άσκησε έφεση και τελικά, τον Ιανουάριο του 2013, τα εθνικά δικαστήρια αποφάνθηκαν κατά του κ. Činga και κατά την εκ νέου εξέταση της υπόθεσης, διαπίστωσαν ότι η απόφαση να του δοθεί 0,05 εκτάρια γης, παραβίαζε την εθνική νομοθεσία και ότι υπήρξε σαφές λάθος στην εφαρμογή του νόμου στις τις προηγούμενες δικαστικές αποφάσεις. Εκτίμησαν επίσης ότι ο κ. Činga όφειλε να γνωρίζει ότι η αμφισβητούμενη έκταση θα εμπόδιζε το δρόμο, καθώς τα σχέδια διακανονισμού Zujūnai είχαν δείξει ότι εκεί βρίσκονταν ένα συνεχές πέρασμα. Έτσι, ο κ. Činga όφειλε να επιστρέψει τη γη στο κράτος. Του καταβλήθηκαν 15 Λιθουανικά litai (περίπου 4,34 ευρώ), το ονομαστικό ισοδύναμο της τιμής που είχε πληρώσει για το οικόπεδο το 1993.
Ο κ. Činga εξακολουθεί να ζει στο σπίτι και δεν έχει αφαιρέσει προφανώς τα εργαλεία από το αμφισβητούμενο οικόπεδο. Πρόσφατα, υπέβαλε αίτημα να μισθώσει το οικόπεδο από τις αρχές, το οποίο απορρίφθηκε.
Βασιζόμενος ειδικότερα στο άρθρο 1 του Πρώτου Πρωτοκόλλου (προστασία της ιδιοκτησίας), ο κ. Činga διαμαρτύρεται σχετικά με την υποχρέωση να επιστρέψει στο κράτος το οικόπεδο επί του οποίου βρίσκονται οι λειτουργικές εγκαταστάσεις που χρειάζονται για την ομαλή λειτουργία του σπιτιού του, υποστηρίζοντας ότι το ποσό που καταβλήθηκε ως αποζημίωση ήταν ανεπαρκές.
ΤΟ ΣΤΡΑΣΒΟΥΡΓΟ ΑΠΟΦΑΣΙΖΕΙ…
Το Δικαστήριο σημείωσε ότι οι αποφάσεις των εθνικών δικαστηρίων που διέταξαν τον κ. Činga να επιστρέψει τα 0,05 εκτάρια γης βασιζόταν στις διατάξεις του εσωτερικού δικαίου. Το μέτρο είχε σχεδιαστεί για να διορθώσει τα λάθη που έγιναν στις αρχές εφαρμογής του νόμου και να εξασφαλίσει ότι δεν δόθηκε περισσότερη ιδιοκτησία και έκταση στα άτομα απ’ ότι δικαιούνταν. Ως εκ τούτου, το Δικαστήριο δέχθηκε ότι η στέρηση της εν λόγω περιουσίας δεν εξυπηρετούσε μόνο τα συμφέροντα των γειτόνων του κ. Činga, αλλά επίσης το γενικό συμφέρον της κοινωνίας στο σύνολό της.
Εντούτοις, τα σφάλματα και τα λάθη μιας κρατικής αρχής δεν θα έπρεπε να αποκατασταθούν σε βάρος των ατόμων, αλλά από το ίδιο το κράτος. Στην περίπτωση του κ. Činga, δεν υπήρχε τίποτα που να δείχνει ότι είχε συμβάλει με οποιονδήποτε τρόπο στην έγκριση των παράνομων αποφάσεων. Ούτε είχε κανένα λόγο να αμφιβάλλει για την εγκυρότητα των αποφάσεων των αρχών να πωλήσουν τη γη σε αυτόν. Συγκεκριμένα, το Δικαστήριο δεν ήταν πεπεισμένο ότι θα έπρεπε να γνωρίζει τα σχέδια της πόλης Zujūnai – όπως διαπίστωσαν τα εθνικά δικαστήρια – ή να αμφισβητήσει τις ενέργειες των δημόσιων αρχών, αντί να αναμένει να έχουν ληφθεί όλα τα απαραίτητα μέτρα για την αποφυγή λαθών κατά την εφαρμογή της νομοθεσίας. Επομένως, είχε δικαίωμα να επικαλεστεί το γεγονός ότι οι θετικές γι΄αυτόν αποφάσεις, που τον χαρακτηρίζουν καλόπιστο ιδιοκτήτη και με τις οποίες είχε αποκτήσει δεδικασμένο, δεν θα κηρύσσονταν εκ των υστέρων αναποτελεσματικές σε βάρος του. Πράγματι, ο κ. Činga δεν είχε κανένα λόγο να φοβάται ότι θα χάσει τη γη του ή να προβλέψει ότι ο Εισαγγελέας και αργότερα ο Γενικός Εισαγγελέας θα επιμένουν σε τέτοιο βαθμό όσον αφορά την περίπτωσή του.
Εξάλλου, το ύψος του ποσού που χορηγήθηκε ως αποζημίωση στον κ. Činga ήταν σαφώς ανεπαρκές για την αγορά ενός συγκρίσιμου οικοπέδου. Είχε λοιπόν αναγκαστεί να φέρει μια υπερβολική επιβάρυνση. Εν ολίγοις, οι αρχές δεν κατάφεραν να επιτύχουν δίκαιη ισορροπία μεταξύ των απαιτήσεων του δημοσίου συμφέροντος, αφενός, και του δικαιώματος του κ. Činga να απολαμβάνει ειρηνικά τα περιουσιακά του στοιχεία, από την άλλη. Συνεπώς, υπήρξε παραβίαση του άρθρου 1 του Πρώτου Πρωτοκόλλου της Σύμβασης.
Το Δικαστήριο έκρινε ότι το ζήτημα της δίκαιης ικανοποίησης δεν ήταν έτοιμο και επιφυλάχθηκε να εξετάσει το ζήτημα αργότερα(επιμέλεια echrcaselaw.com).
