Η κατάσχεση ολόκληρου του μη δηλωθέντος ποσού από το τελωνείο και η επιβολή επί πλέον προστίμου έχουν τιμωρητικό χαρακτήρα και παραβιάζουν την αρχή της αναλογικότητας.
ΑΠΟΦΑΣΗ
Togrul κατά Βουλγαρίας της 15.11.2018 (αρ. προσφ. 20611/10)
ΠΕΡΙΛΗΨΗ
Δικαίωμα στην περιουσία. Μη δήλωση ποσού 199.400 ευρώ στις τελωνειακές αρχές της Βουλγαρίας. Δέσμευση του συνολικού ποσού, επιβολή προστίμου και επιπλέον κατάσχεση ποσού 9.100 ευρώ. Η νομιμοποίηση του ποσού δεν αμφισβητήθηκε και ο προσφεύγων τιμωρήθηκε μόνο για μη συμμόρφωση με απαίτηση της τελωνειακής αρχής. Το ΕΔΔΑ έκρινε ότι η δέσμευση του πλήρους αδήλωτου ποσού ευρώ είχε καθαρά τιμωρητικό και ποινικό χαρακτήρα, διότι δεν αποσκοπούσε στην αποκατάσταση της ζημίας που υπέστη το κράτος και το μέτρο ήταν δυσανάλογο. Όσον αφορά τη κατάσχεση των 9.100 ευρώ, κρίθηκε ότι ήταν δικαιολογημένη μέχρις ότου περατώθηκε η ποινική διαδικασία, κατόπιν η μόνη διαδικασία κατά του προσφεύγοντος ήταν διοικητική και επομένως το ποσό είχε παρακρατηθεί από τις αρχές χωρίς βάση. Παραβίαση του δικαιώματος στην περιουσία.
ΔΙΑΤΑΞΗ
Άρθρο 1 ΠΠΠ
ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΑ ΠΕΡΙΣΤΑΤΙΚΑ
Ο προσφεύγων İsmet Togrul, είναι Τούρκος υπήκοος που γεννήθηκε το 1963 και ζει στην Κωνσταντινούπολη.
Η υπόθεση αφορά τη δήμευση από τις βουλγαρικές αρχές ενός ποσού (199.400 ευρώ) που ο προσφεύγων δεν είχε δηλώσει στα βουλγαρικά τελωνεία και την κατάσχεση επιπλέον ποσού 9.100 ευρώ.
Τον Οκτώβριο του 2008 ο κ. Togrul εισήλθε στη Βουλγαρία με αυτοκίνητο. Καθώς έβγαινε από τη χώρα ένας Βούλγαρος τελωνειακός υπάλληλος τον ρώτησε αν είχε κάτι να δηλώσει. Είπε ότι είχε, και παρουσίασε το ποσό των 199.400 ευρώ σε μετρητά, εξηγώντας ότι τα χρήματα προήλθαν από την πώληση οχήματος και από το τραπεζικό λογαριασμό του. Παρουσίασε δικαιολογητικά έγγραφα. Την ίδια μέρα ο επικεφαλής του τελωνείου του Svilengrad εξέδωσε ένταλμα διοικητικής παράβασης κατηγορώντας τον ότι δεν δήλωσε τα εν λόγω χρήματα. Ένας αστυνομικός κατάσχεσε τα 199.400 ευρώ, μαζί με δύο χαρτονομίσματα συνολικής αξίας 600 ευρώ. Ο προσφεύγων παρέδωσε στη συνέχεια περαιτέρω χαρτονομίσματα αξίας 8.500 ευρώ στον ανακριτικό υπάλληλο που είχε επιληφθεί της υπόθεσης. Ασκήθηκε ποινική δίωξη εναντίον του, αλλά τον Ιανουάριο του 2009 ο εισαγγελέας διαπίστωσε ότι τα γεγονότα δεν στοιχειοθετούσαν ποινικό αδίκημα.
Τον Φεβρουάριο του 2009, ο επικεφαλής του τελωνείου του Svilengrad επέβαλε πρόστιμο στον κ. Togrul περίπου 1.533,88 ευρώ με την αιτιολογία ότι δεν τήρησε την υποχρέωσή του να δηλώσει το ποσό των 199.400 ευρώ που είχαν κατασχεθεί από αυτόν. Επιπλέον, τα 9.100 ευρώ που είχε ο κ. Togrul παραδώσει στον αστυνομικό είχαν κατασχεθεί.
Βασιζόμενος στο άρθρο 1 του Πρώτου Πρόσθετου Πρωτοκόλλου (προστασία της περιουσίας), ο κ. Togrul ισχυρίζεται ότι το πρόστιμο και η απόφαση δέσμευσης για παραβίαση της τελωνειακής νομοθεσίας, συνολικά, ήταν δυσανάλογη. Ο ίδιος καταγγέλλει επίσης την παράλειψη των αρχών να του επιστρέψουν τα 9.100 ευρώ.
ΤΟ ΣΤΡΑΣΒΟΥΡΓΟ ΑΠΟΦΑΣΙΖΕΙ…
Το άρθρο 1 του Πρώτου Πρόσθετου Πρωτοκόλλου (προστασία της ιδιοκτησίας)
Όσον αφορά τις διοικητικές κυρώσεις, ήτοι τη διάταξη καταβολής προστίμου και τη δήμευση 199.400 ευρώ που δεν είχαν δηλωθεί στο τελωνείο, το Δικαστήριο έκρινε ότι υπήρξε παρέμβαση στο δικαίωμα του προσφεύγοντος στην ειρηνική απόλαυση των περιουσιακών του στοιχείων. Η παρέμβαση είχε προβλεφθεί από τη νομισματική νομοθεσία, η οποία καθιστούσε αδίκημα την μη τήρηση της υποχρέωσης δήλωσης χρηματικών ποσών σε μετρητά κατά τη διέλευση των βουλγαρικών συνόρων και είχε επιδιώξει τον θεμιτό σκοπό της παρακολούθησης της εισαγωγής και εξαγωγής ποσών σε μετρητά.
Το Δικαστήριο παρατήρησε ότι είχαν επιβληθεί διοικητικές κυρώσεις στον κ. Togrul επειδή δεν δήλωσε στα βουλγαρικά τελωνεία το ποσό των 199.400 ευρώ που είχε μεταφέρει. Δεν εγέρθηκαν υποψίες ως προς τη νόμιμη προέλευση των χρημάτων, και ο κ. Togrul παρουσίασε τραπεζικά έγγραφα και αποδείκνυαν τους ισχυρισμούς τους. Επιπλέον, η ποινική διαδικασία είχε σταματήσει καθώς ο κ. Togrul δεν ήταν ύποπτος για οποιαδήποτε παράνομη δραστηριότητα. Το αδίκημα για το οποίο τιμωρήθηκε ήταν συνεπώς μη συμμόρφωση με απαίτηση της τελωνειακής αρχής. Συναφώς, το Δικαστήριο υπενθύμισε την πάγια νομολογία του σύμφωνα με την οποία, σε μια τέτοια περίπτωση, η κύρωση πρέπει να αντιστοιχεί στη σοβαρότητα της διαπιστωθείσας παραβάσεως, εν προκειμένω της μη τηρήσεως της υποχρεώσεως δηλώσεως, και όχι στη σοβαρότητα κάθε τεκμαιρόμενης παράβασης που δεν είχε πράγματι αποδειχθεί, όπως το αδίκημα νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες ή φοροδιαφυγής. Εν προκειμένω, το Δικαστήριο έκρινε ότι η κατάσχεση του πλήρους αδήλωτου ποσού ύψους 199.400 ευρώ είχε καθαρά τιμωρητικό και ποινικό σκοπό, διότι δεν αποσκοπούσε στην αποκατάσταση της ζημίας που υπέστη το κράτος. Εξάλλου, η κυβέρνηση δεν απέδειξε πειστικά ότι ήταν αναγκαία η επιβολή διοικητικού προστίμου και η κατάσχεση ολόκληρου του αδήλωτου ποσού προκειμένου να επιτευχθεί ο αποτρεπτικός και τιμωρητικός σκοπός της διοικητικής κύρωσης και να αποφευχθούν περαιτέρω παραβιάσεις της εν λόγω υποχρέωσης δήλωσης. Κατά συνέπεια, το Δικαστήριο διαπίστωσε ότι η κατάσχεση του πλήρους αδήλωτου ποσού, που διατάχθηκε στην περίπτωση του προσφεπυγοντος για την παράλειψη δήλωσης των απαιτούμενων χρημάτων, ήταν δυσανάλογη και είχε επιβαρύνει υπερβολικά τον ίδιο. Συνεπώς, υπήρξε παραβίαση του άρθρου 1 του Πρώτου Πρωτοκόλλου της Σύμβασης.
Όσον αφορά τη κατάσχεση των 9.100 ευρώ: Το Δικαστήριο παρατήρησε ότι τα χρήματα αυτά κατασχέθηκαν στις 8 Οκτωβρίου 2008 βάσει του Κώδικα Ποινικής Δικονομίας. Παρατήρησε επίσης ότι το μέτρο είχε σχεδιαστεί για να εξασφαλίσει την ορθή απονομή της δικαιοσύνης και ότι ήταν προς το γενικό συμφέρον και ότι τα χρήματα είχαν κατασχεθεί από τις αρχές για πάνω από εννέα χρόνια.
Το Δικαστήριο δέχθηκε ότι η κατάσχεση αυτού του ποσού ήταν δικαιολογημένη μέχρις ότου περατωθεί η ποινική διαδικασία στις 26 Ιανουαρίου 2009. Μετά την ημερομηνία αυτή, η μόνη διαδικασία κατά του κ. Togrul ήταν διοικητική, διότι δεν δήλωσε το ποσό των 199.400 ευρώ. Το υπόλοιπο ποσό των χρημάτων που κατασχέθηκαν στις 8 Οκτωβρίου 2008, ύψους 9.100 ευρώ, είχε παρακρατηθεί από τις αρχές χωρίς βάση. Το Δικαστήριο σημείωσε ότι ο προσφεύγων είχε υποβάλει αίτηση τόσο στην αστυνομία όσο και στις εισαγγελικές αρχές του Svilengrad, οι οποίες δεν είχαν απαντήσει στα αιτήματά του για επιστροφή χρημάτων, και ότι δεν είχε εξεταστεί η προσφυγή του στο Επαρχιακό Δικαστήριο του Svilengrad.
Κατά συνέπεια, το Δικαστήριο έκρινε ότι η παρακράτηση του ποσού των 9.100 ευρώ που ανήκε στον Togrul είχε παύσει να είναι ανάλογη προς τον επιδιωκόμενο νόμιμο σκοπό μετά την περάτωση της ποινικής διαδικασίας.
Συνεπώς, υπήρξε παραβίαση του άρθρου 1 του Πρώτου Πρόσθετου Πρωτοκόλλου της Σύμβασης.
Άρθρο 41 (δίκαιη ικανοποίηση)
Το Δικαστήριο έκρινε ότι η Βουλγαρία πρέπει να καταβάλει στον προσφεύγοντα ποσό 208.500 ευρώ για αποζημίωση. Επίσης, έκρινε ότι η διαπίστωση της παραβίασης συνιστούσε ικανοποιητική δίκαιη ικανοποίηση όσον αφορά την ηθική βλάβη(επιμέλεια echrcaselaw.com).
