Η κλοπή τμημάτων ελικοπτέρου που έχει τεθεί προς φύλαξη από τις αρχές κατόπιν αστυνομικής έρευνας, παραβιάζει το δικαίωμα ιδιοκτησίας.
ΑΠΟΦΑΣΗ
Barkanov κατά Ρωσίας της 16.10.2018 (αρ. προσφ. 45825/11)
ΠΕΡΙΛΗΨΗ
Κρατικοί περιορισμοί στην χρήση ιδιωτικού ελικοπτέρου. Οι αρχές κατάσχεσαν το ελικόπτερο του προσφεύγοντος, τα πρωτότυπα πιστοποιητικά πλοήγησης και την άδεια του ελικοπτέρου, επειδή ήταν ύποπτος για παράνομες αγοραπωλησίες ελικοπτέρων. Καταγγελία για κλοπή ολόκληρων τμημάτων από το ελικόπτερο κατά τη διάρκεια της φύλαξής του από τις αρχές. Κατά το ΕΔΔΑ η τοποθέτηση λουκέτων στο υπόστεγο της φύλαξης του ελικοπτέρου, το αόριστο χρονικό διάστημα του μέτρου φύλαξης και η συνεχής κατάσχεση των εγγράφων, δεν προβλέπονταν από τον νόμο. Παραβίαση του δικαιώματος στην ιδιοκτησία.
ΔΙΑΤΑΞΗ
Άρθρο 1 ΠΠΠ
ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΑ ΠΕΡΙΣΤΑΤΙΚΑ
Ο προσφεύγων, Vitaliy Dmitriyevich Barkanov, είναι Ρώσος υπήκοος, ο οποίος γεννήθηκε το 1947 και ζει στη Σταυρούπολη. Η υπόθεση αφορά τους περιορισμούς που επέβαλαν οι ρωσικές αρχές μεταξύ του 2008 και του 2017 σχετικά με τη χρήση ελικοπτέρου που ανήκει στον κ. Barkanov.
Το 2008 η Ομοσπονδιακή Υπηρεσία Ασφαλείας (FSB), η οποία υποψιάστηκε ότι ο κ. Barkanov αγόραζε ελικόπτερα με δόλιο τρόπο και στη συνέχεια τα πωλούσε παράνομα, επιθεώρησε τον χώρο όπου βρίσκονταν το ελικόπτερο του προσφεύγοντος και τοποθέτησαν λουκέτα στην πόρτα. Σύμφωνα με τον κ. Barkanov, το ελικόπτερο του επίσης κατασχέθηκε. Οι αξιωματικοί κατάσχεσαν επίσης τα πρωτότυπα πιστοποιητικά πλοήγησης του ελικοπτέρου και την άδεια του ελικοπτέρου και αντίγραφα λοιπών εγγράφων. Τα λουκέτα αφαιρέθηκαν 15 ημέρες αργότερα και ένας υπάλληλος έλαβε εντολή να αναλάβει τη φύλαξη του ελικοπτέρου. Η δικογραφία στη συνέχεια μεταφέρθηκε στο Υπουργείο Εσωτερικών, έτσι ώστε ένας εισαγγελέας να μπορέσει να αποφασίσει εάν θα ασκήσει ποινική δίωξη εναντίον του κ. Barkanov. Σε πέντε περιπτώσεις ένας εισαγγελέας εξέδωσε απόφαση με την οποία αρνήθηκε να κινήσει ποινική δίωξη με το αιτιολογικό ότι δεν προέκυψαν ενοχοποιητικά στοιχεία.
Το 2010, ο κ. Barkanov υπέβαλε καταγγελία ισχυριζόμενος κλοπή, υποστηρίζοντας ότι πολλά τμήματα του ελικοπτέρου του, ιδίως δύο, είχαν εξαφανιστεί. Η έρευνα, η οποία ξεκίνησε το 2010, είχε διακοπεί το 2016 με βάση το ότι η ποινική δίωξη είχε παραγραφεί. Επιπλέον, ο κ. Barkanov ζήτησε ανεπιτυχώς να κινηθεί ποινική δίωξη κατά των αξιωματικών του FSB για κατάχρηση εξουσίας κλπ.. Υπέβαλε επίσης δύο αγωγές ενώπιον των διοικητικών δικαστηρίων, η μία εναντίον της FSB και του προσωπικού της και η άλλη ζητώντας αποζημίωση για τη ζημία που ισχυρίζεται ότι υπέστη. Τέλος, ζήτησε την επιστροφή του ελικοπτέρου του και των κατασχεθέντων εγγράφων. Το Υπουργείο Εσωτερικών απάντησε ότι οι αξιωματούχοι του δεν είχαν ποτέ αφαιρέσει ή κατασχέσει το ελικόπτερο και τα έγγραφα, καθώς τα μέτρα αυτά δεν μπορούσαν να ληφθούν πριν από την έναρξη της ποινικής έρευνας εναντίον του. Ο προσφεύγων τελικά κλήθηκε να ανακτήσει τα έγγραφα που σχετίζονται με το ελικόπτερο του τον Μάιο του 2017.
Βασιζόμενος στο άρθρο 1 του Πρωτοκόλλου αριθ. 1 (προστασία της περιουσίας) της Σύμβασης, ο κ. Barkanov καταγγέλλει ότι κακώς κατασχέθηκε το ελικόπτερό του και παραδόθηκε σε τρίτο πρόσωπο για φύλαξη και τα σχετικά έγγραφα. Ισχυρίζεται επίσης ότι ορισμένα κομμάτια του ελικοπτέρου είχαν κλαπεί ενώ το αεροσκάφος βρίσκονταν υπό την επιτήρηση των αρχών.
Βασιζόμενος στο άρθρο 13 (δικαίωμα αποτελεσματικής προσφυγής), ισχυρίζεται ότι δεν είχε στη διάθεσή του κανένα αποτελεσματικό ένδικο μέσο προκειμένου να ανακτήσει την περιουσία του.
ΤΟ ΣΤΡΑΣΒΟΥΡΓΟ ΑΠΟΦΑΣΙΖΕΙ…
Άρθρο 1 του Πρώτου Πρόσθετου Πρωτόκολλου (προστασία της περιουσίας)
Το εν λόγω ελικόπτερο αποτελούσε «κατοχή και ιδιοκτησία» του κ. Barkanov κατά την έννοια του άρθρου 1 του Πρώτου Πρόσθετου Πρωτοκόλλου της Σύμβασης και οι αρχές είχαν παρέμβει στο δικαίωμα του στην ειρηνική απόλαυση της περιουσίας του.
Μετά την επιθεώρηση από τους κρατικούς υπαλλήλους του χώρου όπου φυλάσσονταν το ελικόπτερο, τοποθετήθηκαν λουκέτα και η ευθύνη για την φύλαξη του ελικοπτέρου ανατέθηκε στους υπαλλήλους ενός γεωργικού συνεταιρισμού, κατάσταση η οποία συνεχίστηκε και μετά την απομάκρυνση των λουκέτων. Επιπλέον, τα έγγραφα του ελικοπτέρου, συμπεριλαμβανομένου του πιστοποιητικού καταχώρησης παρέμειναν στην κατοχή των αρχών. Ωστόσο, χωρίς το πιστοποιητικό, ο κ. Barkanov δεν μπορούσε να χρησιμοποιήσει και να διαθέσει ελεύθερα το αεροσκάφος. Επιπλέον, τα εθνικά δικαστήρια επιβεβαίωσαν επανειλημμένα ότι διατηρήθηκαν οι περιορισμοί στη χρήση του ελικοπτέρου.
Όσον αφορά την αιτιολόγηση αυτής της παρέμβασης, το Δικαστήριο θεώρησε ότι δεν είχε εκτελεστεί «υπό τις προϋποθέσεις που προβλέπονται από τον νόμο» κατά την έννοια του άρθρου 1 του Πρώτου Πρόσθετου Πρωτοκόλλου. Η τοποθέτηση λουκέτων (μέτρο το οποίο είχε παύσει στις 25 Απριλίου 2008 και το οποίο είχε επιβληθεί ως μέτρο επιχειρησιακής έρευνας) δεν προβλέπονταν από καμία εθνική νομική διάταξη. Επιπλέον, οι κρατικοί υπάλληλοι είχαν αναθέσει σε τρίτους την υποχρέωση να φυλάσσουν το ελικόπτερο για αόριστο χρονικό διάστημα και ακόμη και μετά την απομάκρυνση των λουκέτων από το υπόστεγο, αν και ένα τέτοιο μέτρο δεν προβλέπεται από κανένα νόμο. Οι αρχές είχαν επίσης κατασχέσει και κρατήσει τα πιστοποιητικά που αφορούν το ελικόπτερο για αρκετά χρόνια, χωρίς να έχει ξεκινήσει καμία ποινική έρευνα. Ωστόσο, καμία εσωτερική νομική διάταξη δεν επέτρεπε τη συνέχιση της κατάσχεσης των εγγράφων. Τέλος, τα εγχώρια δικαστήρια είχαν δικαιολογήσει τους «περιορισμούς στη χρήση» του ελικόπτερου σε σχέση με την προκαταρκτική εξέταση, βάσει του άρθρου 144 του Κώδικα Ποινικής Δικονομίας, το οποίο δεν επέτρεπε την επιβολή αυτού του μέτρου. Συνεπώς, οι περιορισμοί στη χρήση του ελικοπτέρου του κ. Barkanov δεν είχαν καμία νομική βάση.
Το ΕΔΔΑ αποφάσισε ότι υπήρξε παραβίαση του άρθρου 1 του Πρώτου Πρόσθετου Πρωτοκόλλου της Σύμβασης(επιμέλεια echrcaselaw.com).
