Αλιεία σε Λιμνοθάλασσα από αλιευτική εταιρεία που είχε κατοχυρωμένα εμπράγματα δικαιώματα. Η αυθαίρετη κρατική παρέμβαση και αποβολή της χωρίς καταβολή αποζημίωσης παραβίασε το δικαίωμα στην ιδιοκτησία
ΑΠΟΦΑΣΗ
Zappa S.A.S. κατά Ιταλίας της 04.07.2019 (αριθ. προσφ. 43842/11)
ΠΕΡΙΛΗΨΗ
Ιδιοκτησία σε τμήμα λιμνοθάλασσας. Ύπαρξη τίτλων επι σωρεία ετών. Αμφισβήτηση ιδιοκτησίας από το κράτος μετά από 18 χρόνια.
Η προσφεύγουσα εταιρεία είχε κατοχυρώσει το ιδιοκτησιακό της δικαίωμα σε «οικόπεδα αλιείας» σε λιμνοθάλασσα επαρχίας της Βενετίας επί σειρά ετών, όταν μετά από περίπου 18 χρόνια, έλαβε κρατική εντολή να εκκενώσει τα εν λόγω υδατικά συστήματα, με το σκεπτικό ότι αποτελούν κρατική ιδιοκτησία.
Το ΕΔΔΑ έκρινε ότι υπάρχει παραβίαση του άρθρου 1 του Πρώτου Πρόσθετου Πρωτοκόλλου γιατί ο τίτλος ιδιοκτησίας της προσφεύγουσας προσέδιδε σε αυτήν μία νομική κατοχύρωση, και η μεταφορά της περιουσίας της στο κράτος θα συνεπάγονταν κόστος για αυτήν, γιατί θα έχανε τα «εργαλεία εμπορίας της» και παρά του ότι υπήρχε ανάγκη προστασίας του οικοσυστήματος, το Δικαστήριο έκρινε ότι η προσβολή του δικαιώματος της προσφεύγουσας στην ειρηνική απόλαυση των περιουσιακών της στοιχείων ήταν προδήλως δυσανάλογη προς τον επιδιωκόμενο θεμιτό σκοπό.
ΔΙΑΤΑΞΗ
Άρθρο 1 του Πρώτου Πρόσθετου Πρωτοκόλλου
ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΑ ΠΕΡΙΣΤΑΤΙΚΑ
Η προσφεύγουσα, Zappa S.a.s., είναι εταιρία με έδρα την Πάδοβα. Η υπόθεση αφορούσε την επιστροφή στην κρατική περιουσία ενός παράκτιου τμήματος αλιείας γνωστό ως «Valle Zappa» στην Ενετική Λιμνοθάλασσα.
Τον Ιούλιο του 1972 η προσφεύγουσα εταιρεία έγινε ιδιοκτήτης της Valle Zappa, μιας από τις πολλές «οικόπεδα αλιείας» που βρίσκονται σε μια λιμνοθάλασσα στην επαρχία της Βενετίας. Αποτελείται από μικρά νησιά και υδάτινα σώματα που διαχωρίζονται από τη θάλασσα με φράγματα, τα οικόπεδα αυτές δόθηκαν για αλιεία. Το 1989, 1991 και το 1994 οι επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται σε αυτές τα αλιευτικά οικόπεδα έλαβαν εντολή από τις οικονομικές αρχές της Πάντοβα να εκκενώσουν τα εν λόγω υδατικά συστήματα, με το σκεπτικό ότι αποτελούν κρατική ιδιοκτησία.
Επικαλούμενη το άρθρο 1 του Πρώτου Πρόσθετου Πρωτοκόλλου (προστασία της ιδιοκτησίας) της Ευρωπαϊκής Σύμβασης για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα, η προσφεύγουσα εταιρεία παραπονέθηκε ότι είχε χάσει τον τίτλο της ιδιοκτησίας της.
ΤΟ ΣΤΡΑΣΒΟΥΡΓΟ ΑΠΟΦΑΣΙΖΕΙ…
Το Δικαστήριο επισημαίνει το παραδεκτό της προσφυγής που δεν αμφισβητείται από την κυβέρνηση.
Τα επιχειρήματα των διαδίκων διαφέρουν μόνο όσον αφορά την αναλογικότητα της προσβαλλομένης παρέμβασης. Ενώ η κυβέρνηση δηλώνει ότι οι εθνικές αρχές δεν παραβίασαν με κανένα τρόπο τα δικαιώματα της προσφεύγουσας, η προσφεύγουσα ζητεί την αναγνώριση της παράνομης στέρησης των δικαιωμάτων της ιδιοκτησίας.
Αναφορικά με τις γενικές αρχές του τη νομολογία του, το σκεπτικό και το συμπέρασμά του που περιέχονται στις σκέψεις 62 έως 78 της αποφάσεως Valle Pierimpiè Società Agricola SpA, (ενδεικτική παράθεση του σκεπτικού της αναφερόμενης απόφασης) :
«Το Δικαστήριο επισημαίνει ότι μπορεί να θεωρηθεί ότι υφίσταται «κατοχή» κατά την έννοια του άρθρου 1 του Πρώτου Πρωτοκόλλου της Σύμβασης, εφόσον η πραγματική και νομική κατάσταση που υπήρχε πριν από την ανάκληση του τίτλου ιδιοκτησίας της προσφεύγουσας, προσέδιδε σε αυτήν μία νομική κατοχύρωση η οποία στηρίζεται στα δικαιώματα ιδιοκτησίας, και ήταν αρκετή να συνιστά ουσιαστικό συμφέρον που προστατεύεται από τη Σύμβαση.
Το Δικαστήριο έκρινε ότι η επίδικη επέμβαση είχε επαρκή νομική βάση στο ιταλικό δίκαιο και είχε επιδιώξει το θεμιτό σκοπό για το γενικό συμφέρον της διατήρησης του περιβάλλοντος και του οικοσυστήματος της λιμνοθάλασσας και της διασφάλισης ότι το τελευταίο πράγματι προοριζόταν για δημόσια χρήση.
Όσον αφορά το αν η παρέμβαση ήταν ανάλογη προς τον επιδιωκόμενο σκοπό, το Δικαστήριο εξέτασε κατά πόσο είχε επιτευχθεί μια δίκαιη ισορροπία μεταξύ των απαιτήσεων του γενικού συμφέροντος της κοινότητας και των απαιτήσεων της προστασίας των θεμελιωδών δικαιωμάτων του ατόμου.
Συναφώς, επισημαίνει ότι, εν προκειμένω, στην προσφεύγουσα δεν είχε προσφερθεί αποζημίωση για τη στέρηση της ιδιοκτησίας του και, αντιθέτως, είχε υποχρεωθεί να καταβάλει αποζημίωση για την παράνομη κατοχή της Valle Perimpiè. Αν και η αποζημίωση έπρεπε να καθοριστεί σε ξεχωριστές αστικές διαδικασίες, υπήρχε κάθε ένδειξη ότι θα ήταν πολύ σημαντική.
Εξάλλου, από το φάκελο δεν προέκυψε ότι οι αρχές είχαν λάβει υπόψη το γεγονός ότι η μεταφορά του οικοπέδου στον δημόσιο τομέα είχε προκαλέσει την απώλεια των «εργαλείων του εμπορίου» της προσφεύγουσας, δεδομένου ότι το οικόπεδο ήταν η βάση για την επιχειρηματική της δραστηριότητα, την οποία είχε ασκήσει νόμιμα.
Τέλος, μολονότι η προσφεύγουσα θα μπορούσε ενδεχομένως να μεταφέρει τις δραστηριότητές της, αυτό θα ήταν πιθανώς δυσχερές και θα συνεπαγόταν σημαντικό κόστος για αυτήν. Οι αρχές δεν έλαβαν μέτρα για τη μείωση των οικονομικών επιπτώσεων της επίδικης παρέμβασης.
Κατά συνέπεια, το Δικαστήριο έκρινε ότι η προσβολή του δικαιώματος της προσφεύγουσας στην ειρηνική απόλαυση των περιουσιακών της στοιχείων ήταν προδήλως δυσανάλογη προς τον επιδιωκόμενο θεμιτό σκοπό.
Το κράτος δεν είχε επιτύχει μια δίκαιη ισορροπία μεταξύ των διακυβευομένων δημόσιων και ιδιωτικών συμφερόντων και είχε επιβληθεί υπερβολική και μη εφαρμόσιμη επιβάρυνση στην προσφεύγουσα, συνεπώς υπήρξε παραβίαση του άρθρου 1 του Πρώτου Πρωτοκόλλου».
και δεδομένης της ομοιότητας των γεγονότων στις δύο υποθέσεις, το Δικαστήριο θεωρεί ότι στην παρούσα υπόθεση υπήρξε επίσης παραβίαση του άρθρου 1 του Πρώτου Πρωτοκόλλου.
Το Δικαστήριο κρίνει ομόφωνα ότι υπήρξε παραβίαση του άρθρου 1 του Πρώτου Πρωτοκόλλου και αποφασίζει, με 4 ψήφους υπέρ έναντι 3 ότι το εναγόμενο κράτος οφείλει να καταβάλει στην προσφεύγουσα, εντός τριών μηνών από την ημερομηνία κατά την οποία η απόφαση καταστεί αμετάκλητη, το ποσό των 5000 ευρώ για ηθική βλάβη (επιμέλεια echrcaselaw.com).
