Ο σεβασμός στο ανθρώπινο σώμα μετά θάνατο
ΑΠΟΦΑΣΗ:
Elberte κατά Λετονίας της 13.01.2015 (αριθ. προσφ. 61243/08)
ΠΕΡΙΛΗΨΗ:
Απομάκρυνση του ιστού από το σώμα ενός νεκρού χωρίς την ενημέρωση ή τη συγκατάθεση της συζύγου του ανήλθε σε ταπεινωτική μεταχείριση. Παραβίαση του άρθρου 3.
ΣΧΟΛΙΟ-ΧΡΗΣΙΜΟΤΗΤΑ:
Για να αφαιρεθεί και να χρησιμοποιηθεί ανθρώπινος ιστός από το σώμα νεκρού πρέπει να ενημερωθεί και να συναινέσει η σύζυγός του.
ΔΙΑΤΑΞΕΙΣ
Άρθρο 3 (απαγόρευση βασανιστηρίων και απάνθρωπης και εξευτελιστικής μεταχείρισης) της ΕΣΔΑ.
Άρθρο 8 (δικαίωμα σεβασμού της ιδιωτικής και οικογενειακής ζωής) της ΕΣΔΑ.
ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΑ ΠΕΡΙΣΤΑΤΙΚΑ:
Η υπόθεση αφορούσε την αφαίρεση των ιστών του σώματος του αποθανόντος συζύγου της κας Elberte από τους ιατροδικαστές μετά το θάνατό του, εν αγνοία της, ή χωρίς τη συγκατάθεση της. Εν αγνοία της είχαν αφαιρεθεί οι ιστοί από το σώμα του συζύγου της μετά τη νεκροψία και αποστάλθηκαν σε μια φαρμακευτική εταιρεία στη Γερμανία για τη δημιουργία βιοεμφυτευμάτων. Η προσφεύγουσα έμαθε το γεγονός αυτό δύο χρόνια μετά το θάνατο του συζύγου της, όταν διεξήχθη ανάκριση στη Λετονία με αφορμή ισχυρισμούς για μεγάλης κλίμακας παράνομη αφαίρεση οργάνων και ιστών από πτώματα. Ωστόσο, οι εγχώριες αρχές τελικά δεν διακρίβωσαν την ύπαρξη στοιχείων του εγκλήματος.
ΤΟ ΣΤΡΑΣΒΟΥΡΓΟ ΑΠΟΦΑΣΙΖΕΙ…
Το Δικαστήριο έκρινε ειδικότερα ότι το εθνικό δίκαιο όσον αφορά την προϋπόθεση συναίνεσης για την αφαίρεση των ιστών στερείται σαφήνειας και κατάλληλων νομικών διασφαλίσεων έναντι της αυθαιρεσίας. Παρόλο που αναφέρει ότι το νομικό πλαίσιο θα επέτρεπε στους πλησιέστερους συγγενείς να εκφράσουν τη συναίνεση ή την άρνηση τους σε σχέση με την αφαίρεση των ιστών, δεν καθορίζει με σαφήνεια τη σχετική υποχρέωση ή ευχέρεια των εμπειρογνωμόνων για την εξασφάλιση αυτής της συναίνεσης. Το Δικαστήριο κατέληξε στο συμπέρασμα ότι η προσφεύγουσα είχε να αντιμετωπίσει μια μακρά περίοδο αβεβαιότητας και αγωνίας που αφορούσε τη φύση, τον τρόπο και τον σκοπό της αφαίρεσης των ιστών από το σώμα του συζύγου της, υπογραμμίζοντας ότι, στον ειδικό τομέα της μεταμόσχευσης οργάνων και ιστών, το ανθρώπινο σώμα έπρεπε να αντιμετωπίζεται με σεβασμό, ακόμη και μετά το θάνατο. Το Δικαστήριο έκρινε, ομόφωνα, ότι υπήρξε παραβίαση του άρθρου 3 (απαγόρευση απάνθρωπης ή εξευτελιστικής μεταχείρισης) καθώς και του άρθρου 8 (δικαίωμα σεβασμού της ιδιωτικής και οικογενειακής ζωής) της ΕΣΔΑ(επιμέλεια echrcaselaw.com).