Διαρροή στον Τύπο προσωπικών δεδομένων δικαστών που συλλέχθηκαν από την αστυνομία! Παραβίαση της ιδιωτικής ζωής
ΑΠΟΦΑΣΗ
M.D. κ. Α κατά Ισπανίας της 28.06.2022 (προσφ. αρ. 36584/17)
ΠΕΡΙΛΗΨΗ
Οι προσφεύγοντες είναι δικαστές στην Καταλονία (Ισπανία). Η αστυνομία της Καταλονίας είχε δημιουργήσει φακέλους για τους προσφεύγοντες δικαστές, οι οποίοι είχαν εκφράσει ορισμένες απόψεις για την ανεξαρτησία της περιοχής από την Ισπανία. Υλικό από τα αρχεία, συμπεριλαμβανομένων φωτογραφιών, είχε διαρρεύσει στη συνέχεια στον Τύπο. Όλες οι καταγγελίες και οι μετέπειτα εφέσεις των προσφευγόντων απορρίφθηκαν.
Επικαλούμενοι το άρθρο 8 (δικαίωμα σεβασμού της ιδιωτικής ζωής) οι προσφεύγοντες παραπονέθηκαν ότι η αστυνομία συνέταξε φάκελο για αυτούς χωρίς κάποια αιτιολογία, χρησιμοποιώντας προσωπικές φωτογραφίες, οι οποίες στη συνέχεια διέρρευσαν στον Τύπο, κατόπιν ασκηθείσας πειθαρχικής δίωξης εναντίον τους επειδή εξέφρασαν τις απόψεις τους και ότι η έρευνα για τους ισχυρισμούς τους ήταν ανεπαρκής.
Το Δικαστήριο διαπίστωσε ειδικότερα ότι καταρτίστηκαν αστυνομικές εκθέσεις, οι οποίες δεν συντάχθηκαν σύμφωνα με τον νόμο και περιείχαν προσωπικά δεδομένα, φωτογραφίες και επαγγελματικές πληροφορίες (που εν μέρει εξήχθησαν από τη βάση δεδομένων των αστυνομικών ταυτοτήτων) καθώς και πολιτικές απόψεις των προσφευγόντων. Το Δικαστήριο του Στρασβούργου κατέληξε στο συμπέρασμα ότι η ύπαρξη και μόνο τέτοιων αστυνομικών αναφορών παραβίασε το άρθρο 8 της ΕΣΔΑ.
Όσον δε αφορά την έρευνα σχετικά με τη διαρροή των στοιχείων, το Δικαστήριο έκρινε ότι αυτή ήταν ανεπαρκής λόγω της αποτυχίας να εξεταστεί στην προδικασία ο Αρχηγός της Αστυνομίας της Βαρκελώνης, ο οποίος γνώριζε για τη διαρροή.
Το ΕΔΔΑ διαπίστωσε παραβίαση του δικαιώματος σεβασμού της ιδιωτικής ζωής (άρθρο 8 της Σύμβασης) και επιδίκασε 4.200 ευρώ για ηθική βλάβη και 3.993 ευρώ για έξοδα.
ΔΙΑΤΑΞΗ
Άρθρο 8
ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΑ ΠΕΡΙΣΤΑΤΙΚΑ
Οι προσφεύγοντες είναι 20 Ισπανοί υπήκοοι. Διατελούν δικαστές και ειρηνοδίκες στην Καταλονία (Ισπανία).
Τον Φεβρουάριο του 2014, μαζί με άλλους 13 δικαστές, συνέταξαν ένα μανιφέστο στο οποίο εξέθεταν τη γνώμη τους σχετικά με το ότι ο λαός της Καταλονίας πρέπει να έχει «δικαίωμα να αποφασίζει» (δηλαδή για την ανεξαρτησία της Καταλονίας) σύμφωνα με το Σύνταγμα και το διεθνές δίκαιο.
Τον Μάρτιο του ίδιου έτους, η εφημερίδα La Razón δημοσίευσε ένα άρθρο για το μανιφέστο τους με τίτλο «Η συνωμοσία των τριάντα τριών αυτονομιστών δικαστών». Το άρθρο περιλάμβανε προσωπικά στοιχεία και φωτογραφίες –που συλλέχθηκαν από τη βάση δεδομένων της αστυνομίας– των προσφευγόντων.
Μετά από καταγγελία των προσφευγόντων, κινήθηκε ποινική δίωξη, με τους προσφεύγοντες επίσης να ζητούν αποζημίωση. Η καταγγελία απορρίφθηκε, με τον ανακριτή του 15ου Τμήματος της Μαδρίτης να θεωρεί ότι αν και «… τα υπό διερεύνηση γεγονότα συνιστούν ποινικό αδίκημα, … [δεν ήταν] επαρκείς οι λόγοι για την απόδοση τους σε ένα συγκεκριμένο πρόσωπο». Οι προσφεύγοντες άσκησαν έφεση. Ως απάντηση στην έφεση, ο ίδιος ανακριτής και πάλι δεν μπορούσε να καταλογίσει ποινική ευθύνη σε συγκεκριμένα πρόσωπα και την απέρριψε. Άσκησαν εκ νέου έφεση, με το Επαρχιακό Δικαστήριο να την απορρίπτει τον Απρίλιο του 2016.
Το 2014 οι προσφεύγοντες παραπονέθηκαν επίσης στην Υπηρεσία Προστασίας Δεδομένων για το άρθρο, κατονομάζοντας και το Υπουργείο Εσωτερικών και την εφημερίδα La Razón. Αυτό ήταν ανεπιτυχές, αλλά κατόπιν έφεσης το Εθνικό Δικαστήριο της Ισπανίας διέταξε τη διεξαγωγή πλήρους έρευνας, η οποία εκκρεμεί ακόμη.
Επίσης το 2014 το σωματείο δημοσίων υπαλλήλων Manos Limpias υπέβαλε ανεπιτυχώς καταγγελία και αργότερα έφεση κατά των δικαστών που είχαν υπογράψει το μανιφέστο με το Γενικό Συμβούλιο της Δικαστικής Υπηρεσίας.
ΤΟ ΣΤΡΑΣΒΟΥΡΓΟ ΑΠΟΦΑΣΙΖΕΙ…
Άρθρο 8
Το Δικαστήριο επανέλαβε ότι ο πρωταρχικός σκοπός του Άρθρου 8 ήταν να αποτρέψει την παρέμβαση της αστυνομίας στην ιδιωτική και οικογενειακή ζωή, στην κατοικία ή στην αλληλογραφία ενός ατόμου. Ωστόσο, το άρθρο επίσης συνεπάγεται την υποχρέωση ενεργητικής προστασίας του ατόμου από αυθαίρετη παραβίαση του δικαιώματος της ιδιωτικής του ζωής από τις αρχές.
Σχετικά με τις αναφορές της αστυνομίας, σημείωσε ότι δεν υπήρχε εγχώρια νομοθετική διάταξη που να εξουσιοδοτεί τη σύνταξη τέτοιων εκθέσεων χωρίς κάποια αναφορά σε συγκεκριμένο έγκλημα. Οι αναφορές περιείχαν προσωπικά δεδομένα, φωτογραφίες και ορισμένες επαγγελματικές πληροφορίες (εν μέρει εξάγονται από τη βάση δεδομένων αστυνομικών ταυτοτήτων) και, σε ορισμένες περιπτώσεις, πολιτικές απόψεις. Το Δικαστήριο του Στρασβούργου κατέληξε στο συμπέρασμα ότι η ύπαρξη και μόνο τέτοιων αστυνομικών αναφορών παραβιάζει το άρθρο 8 της ΕΣΔΑ.
Σχετικά με τη διαρροή και την επακόλουθη έρευνα, το Δικαστήριο δήλωσε ότι δεν αμφισβητήθηκε ότι οι φωτογραφίες και κάποιες άλλες πληροφορίες είχαν προέλθει από τη βάση δεδομένων αστυνομικών ταυτοτήτων. Οι εγχώριες αρχές είχαν διαπιστώσει ότι το ισπανικό κράτος ήταν υπεύθυνο για τη διαρροή. Αν και είχαν ληφθεί καταθέσεις από ορισμένους μάρτυρες, προκειμένου να υπάρξει αποτελεσματική διερεύνηση της διαρροής, θα ήταν απαραίτητο να ληφθούν δηλώσεις από τον Ανώτερο Αρχηγό της Αστυνομίας της Βαρκελώνης, στον οποίο είχαν απευθυνθεί τα δημοσιεύματα και ο οποίος ήταν υπεύθυνος για τις βάσεις δεδομένων. Αυτό δεν είχε γίνει. Λόγω της αποτυχίας να διεξαγάγει το εν λόγω ανακριτικό μέτρο, το Δημόσιο δεν είχε συμμορφωθεί με τις υποχρεώσεις του που απορρέουν από το άρθρο 8 της Σύμβασης.
Συνεπώς, το Δικαστήριο διαπίστωσε ότι υπήρξε παραβίαση του άρθρου 8 της Σύμβασης.
Λοιπά άρθρα
Το Δικαστήριο έκρινε ότι καμία κύρωση ή ανατρεπτικό μέτρο δεν μπορούσε να διακριθεί από το γεγονός η πειθαρχική διαδικασία είχε λάβει χώρα και είχε περατωθεί χωρίς να έχει επιβληθεί καμία κύρωση. Έτσι κατέληξε στο συμπέρασμα ότι η καταγγελία βάσει του άρθρου 10 ήταν απαράδεκτη καθώς ήταν προδήλως αβάσιμη καθώς οι αρχές είχαν σεβαστεί την ελευθερίας της έκφρασης των προσφευγόντων.
Δίκαιη Ικανοποίηση (άρθρο 41)
Το ΕΔΔΑ επιδίκασε στον προσφεύγοντα 4.200 ευρώ για ηθική βλάβη και 3.993 ευρώ για έξοδα. (επιμέλεια: echrcaselaw.com)
