Το Στρασβούργο αποφασίζει να μην επιστρέψουν τα παιδιά στον πατέρα τους λόγω ενδοοικογενειακής βίας. Πλήρης αντίθεση με το σκεπτικό των εθνικών δικαστηρίων.
ΑΠΟΦΑΣΗ
O.C.I. κ.α. κατά Ρουμανίας της 21.05.2019 (αριθ. 49450/17)
ΠΕΡΙΛΗΨΗ
Ενδοοικογενειακή βία. Κακοποίηση των παιδιών από τον πατέρα τους κατά το παρελθόν. Η μητέρα πήρε τα παιδιά στη πατρίδα της τη Ρουμανία και δεν τα επέστρεψε στην Ιταλία, που ήταν η μόνιμη κατοικία της οικογένειας και ζούσε ο Ιταλός πατέρας τους. Ο πατέρας των παιδιών προσέφυγε στα Ρουμανικά Δικαστήρια ζητώντας να επιστρέψουν τα παιδιά στην επιμέλειά του στην Ιταλία. Τα εθνικά δικαστήρια παρότι αναγνώρισαν ότι αυτός κακοποιούσε τα παιδιά για σωφρονιστικούς λόγους αποφάσισαν να επιστρέψουν στην Ιταλία εκτιμώντας ότι οι πράξεις βίας ήταν περιστασιακές και δεν θα επανεμφανίζονταν, ώστε να αποτελούν «σοβαρό κίνδυνο». Έκριναν επίσης ότι οι ιταλικές αρχές θα ήταν σε θέση να προστατέψουν τα παιδιά. Το Στρασβούργο διαπίστωσε ότι τα ρουμανικά δικαστήρια δεν έδωσαν αρκετή προσοχή στο σοβαρό κίνδυνο ενδοοικογενειακής βίας που θα υποβάλλονταν τα παιδιά. Ακόμη και αν υπήρχε αμοιβαία εμπιστοσύνη μεταξύ της Ρουμανίας και των ιταλικών αρχών προστασίας των παιδιών στο πλαίσιο της ΕΕ, το γεγονός αυτό δε σήμαινε ότι η Ρουμανία υποχρεούνταν να στείλει τα παιδιά πίσω σε ένα περιβάλλον όπου βρισκόταν σε κίνδυνο, αφήνοντας την Ιταλία να αντιμετωπίσει τυχόν κατάχρηση σε περίπτωση επανειλημμένης κακοποίησης των παιδιών. Παραβίαση του Άρθρου 8 (δικαίωμα σεβασμού της ιδιωτικής και οικογενειακής ζωής) της ΕΣΔΑ.
ΔΙΑΤΑΞΗ
Άρθρο 8
ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΑ ΠΕΡΙΣΤΑΤΙΚΑ
Οι προσφεύγοντες είναι η κα O.C.I. και τα παιδιά της, P.A.R. και N.A.R., οι οποίοι γεννήθηκαν το 1978, 2008, και 2010. Είναι όλοι Ρουμάνοι υπήκοοι. Τα παιδιά έχουν επίσης την ιταλική ιθαγένεια.
Αφού πέρασαν τις καλοκαιρινές διακοπές στη Ρουμανία το 2015, η κα O.C.I. αποφάσισε να μην επιστρέψει με τα παιδιά τους στον σύζυγό της στην Ιταλία.
Ο πατέρας των παιδιών, Ιταλός υπήκοος, κίνησε διαδικασίες για την επιστροφή των παιδιών στην Ιταλία, τη συνήθη κατοικία τους, στο πλαίσιο της Σύμβασης της Χάγης για τα αστικά θέματα Διεθνούς Απαγωγής παιδιών. Η κα O.C.I. ισχυρίστηκε ότι ο σύζυγός της ήταν βίαιος απέναντι στα παιδιά τους. Τα κτυπούσε αν δεν υπάκουαν και τα ταπείνωνε με βρισιές. Υπέβαλλε πολλά βίντεο τέτοιων βίαιων επεισοδίων. Η κακοποίηση είχε επιδεινωθεί τα τελευταία χρόνια και αισθάνονταν υποχρεωμένη να αναζητήσει καταφύγιο στη Ρουμανία.
Το 2016 τα ρουμανικά δικαστήρια έκαναν δεκτό το αίτημα του πατέρα για την επιστροφή των παιδιών, με απόφαση που εγκρίθηκε το 2017. Τα δικαστήρια παρότι διαπίστωσαν ότι τα παιδιά είχαν υποβληθεί σε σωματική βία από τον πατέρα τους, έκριναν ότι αυτές ήταν περιστασιακές πράξεις βίας που δεν θα επανεμφανίζονταν, ώστε να αποτελούν «σοβαρό κίνδυνο». Διαπίστωσαν επίσης ότι, εν πάσει περιπτώσει, οι ιταλικές αρχές θα ήταν σε θέση να προστατέψουν τα παιδιά εάν μάθαιναν ότι τα παιδιά είχαν υποστεί κακοποίηση κατά το παρελθόν.
Ωστόσο, οι αρχές δεν έχουν μέχρι στιγμής κατορθώσει να επιβάλουν την απόφαση επιστροφής καθώς τα παιδιά αρνήθηκαν να επιστρέψουν στην Ιταλία. Οι προσφεύγοντες εξακολουθούν να διαμένουν στη Ρουμανία.
ΤΟ ΣΤΡΑΣΒΟΥΡΓΟ ΑΠΟΦΑΣΙΖΕΙ…
Το Δικαστήριο επανέλαβε ότι η σωματική τιμωρία δεν μπορεί να γίνει ανεκτή και ότι τα κράτη πρέπει να προσπαθήσουν νομικά να προβλέψουν την αντιμετώπισή της, αλλά και να την αντιμετωπίσουν και στην πράξη. Ο νόμος στη Ρουμανία προέβλεπε την απόλυτη απαγόρευση της ενδοοικογενειακής σωματικής τιμωρίας. Ωστόσο, το σκεπτικό του δικαστηρίου στην υπόθεση των προσφευγόντων, δηλαδή ότι η βία ήταν απλώς περιστασιακή και δεν εμφανίζονταν «αρκετά συχνά ώστε να αποτελεί σοβαρό κίνδυνο», έρχεται σε αντίθεση με την απαγόρευση αυτή.
Πράγματι, παρόλο που τα εθνικά δικαστήρια διαπίστωσαν ότι τα παιδιά είχαν κακοποιηθεί από τον πατέρα τους, όπως τεκμηριώθηκε από τα βίντεο, δεν είχαν σταθμίσει επαρκώς αυτές τις πληροφορίες λαμβάνοντας υπόψη το βέλτιστο συμφέρον των παιδιών.
Επιπλέον, τα δικαστήρια δεν είχαν εξετάσει εάν τα παιδιά δεν θα κινδύνευαν από τους τρόπους που θα επέβαλε την πειθαρχία πειθαρχία ο πατέρας τους, αν επέστρεφαν στην επιμέλειά του, αφήνοντας τις ιταλικές αρχές υπεύθυνες σε περίπτωση επανάληψης κακοποίησης των παιδιών.
Στο σημείο αυτό, το Δικαστήριο επισήμανε ότι οποιαδήποτε σχέση αμοιβαιότητας μεταξύ της Ρουμανίας και της προστασίας των παιδιών από την Ιταλία σύμφωνα με το δίκαιο της ΕΕ (κανονισμός Βρυξέλλες II ), δεν σημαίνει ότι στο κράτος στο οποίο τα παιδιά είχαν προσφύγει αδικαιολόγητα, ήταν υποχρεωμένο να τα στείλει πίσω σε ένα περιβάλλον όπου διέτρεχαν σοβαρό κίνδυνο ενδοοικογενειακής βίας μόνο και μόνο επειδή ήταν η συνήθης κατοικία τους και οι αρχές ήταν σε θέση να έρθουν αντιμέτωπες με κατάχρηση.
Τα εθνικά δικαστήρια θα έπρεπε να έχουν λάβει περισσότερο υπόψη τον κίνδυνο να κακοποιηθούν τα παιδιά εάν επέστρεφαν στην Ιταλία. Το Δικαστήριο κατέληξε στο συμπέρασμα ότι τα εθνικά δικαστήρια δεν εξέτασαν τις καταγγελίες για «σοβαρό κίνδυνο» κατά τρόπο σύμφωνο με τα συμφέροντα των παιδιών. Υπήρξε επομένως παραβίαση του άρθρου 8 της Σύμβασης.
Τέλος, το Δικαστήριο έκρινε ότι οι ισχυρισμοί των προσφευγόντων περί απάνθρωπης και εξευτελιστικής μεταχείρισης είχαν ήδη εξεταστεί σύμφωνα με το άρθρο 8 και επομένως δεν προέκυψαν ξεχωριστά ζητήματα βάσει του άρθρου 3.
Δίκαιη ικανοποίηση (άρθρο 41)
Το Δικαστήριο έκρινε ότι η Ρουμανία έπρεπε να καταβάλει από κοινού στους προσφεύγοντες 12.500 ευρώ για ηθική βλάβη και 3.645 ευρώ στην κα. O.C.I. όσον αφορά τα έξοδα και τις δαπάνες(επιμέλεια echrcaselaw.com).
