Οι καταγραφές συνομιλιών χωρίς συναίνεση προκαλούν ρωγμές στην ΕΣΔΑ
ΑΠΟΦΑΣΗ:
Oleynik κατά Ρωσίας της 21.06.2016 (αριθ. προσφ. 23559/07).
βλ. εδώ
ΠΕΡΙΛΗΨΗ:
Καταγραφή των συνομιλιών χωρίς συναίνεση για το αδίκημα της δωροδοκίας. Αποτελεί παρεμβολή στο δικαίωμα άσκησης του δικαιώματος σεβασμού της ιδιωτικής και οικογενειακής ζωής. Για την νομιμοποίηση της καταγραφής απαιτείται νομικό πλαίσιο με συγκεκριμένες και λεπτομερείς ρυθμίσεις, ώστε να συνοδεύεται από επαρκείς εγγυήσεις για τη πρόληψη αυθαιρεσιών, κάτι που δεν υπήρχε στη νομοθεσία της Ρωσίας. Καταδίκη για παραβίαση.
ΣΧΟΛΙΟ-ΧΡΗΣΙΜΟΤΗΤΑ:
Απαιτείται συναίνεση για την καταγραφή συνομιλίας. Για νομιμοποίηση της καταγραφής απαιτείται λεπτομερές και συγκεκριμένο νομικό πλαίσιο.
ΔΙΑΤΑΞΗ:
Άρθρο 8 § 2 (σεβασμός της ιδιωτικής και οικογενειακής ζωής) της Σύμβασης,
ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΑ ΠΕΡΙΣΤΑΤΙΚΑ:
Ο προσφεύγων, Aleksey Nikolayevich Oleynik, είναι Ρώσος υπήκοος ο οποίος γεννήθηκε το 1974 και ζει στην Rtishchevo (περιοχή Saratov, Ρωσία). Σύμφωνα με τους ισχυρισμούς του, υπό την ιδιότητά του ως αξιωματικός της αστυνομίας, φέρεται να έχει δωροδοκηθεί από ένα άτομο (V), ο οποίος στην συνέχεια τον κατήγγειλε στην Ομοσπονδιακή Υπηρεσία Ασφαλείας (FSB) και ο οποίος κατέγραψε τις συνομιλίες τους, χρησιμοποιώντας ένα μαγνητόφωνο κρυμμένο πάνω του. Η πρώτη ηχογράφηση έγινε με τη πρωτοβουλία του V. και οι μεταγενέστερες εγγραφές σύμφωνα με τις οδηγίες της FSB.
Στις 03.02.2006, ο κ. Oleynik συνελήφθη από αξιωματικούς της FSB στο δημόσιο σχολείο όπου εργάζεται η σύζυγός του, την στιγμή που ο V. θα του παρέδιδε τα χρήματα. Αρκετοί άλλοι άνθρωποι ήταν παρόντες στη στιγμή εκείνη.
Σύμφωνα με τα λεγόμενα του προσφεύγοντος, κρατήθηκε για ένα μεγάλο μέρος της νύχτας στις εγκαταστάσεις της FSB χωρίς να του παρουσιάσουν κάποιο έγγραφο που να νομιμοποιεί την κράτησή του, και ήταν σοβαρά κτυπημένος από τη προσπάθεια των αστυνομικών αρχών να του αποσπάσουν μια ομολογία.
Στις 6.10.2006 ο κ. Oleynik καταδικάστηκε σε φυλάκιση δύο ετών. Το δικαστήριο βάσισε την απόφασή του, μεταξύ άλλων παραγόντων, στις δηλώσεις του V. και ορισμένων μαρτύρων, στις εκθέσεις σχετικά με την κατάσχεση των χρημάτων και στις ηχογραφημένες συνομιλίες μεταξύ του προσφεύγοντος και του V. Μετά τη προσφυγή επί νομικών ζητημάτων, το Περιφερειακό Δικαστήριο του Saratov έκανε δεκτή την απόφαση της 26ης Δεκεμβρίου 2006.
ΤΟ ΣΤΡΑΣΒΟΥΡΓΟ ΑΠΟΦΑΣΙΖΕΙ…
Το Στρασβούργο διαπίστωσε ότι η καταγραφή των συνομιλιών του κ. Oleynik αποτελούσε παρεμβολή στο δικαίωμα άσκησης του δικαιώματος του σεβασμού της ιδιωτικής και οικογενειακής ζωής του. Προκειμένου να διαπιστωθεί κατά πόσον η παρέμβαση ήταν σύμφωνα με το νόμο, κατά την έννοια του άρθρου 8 § 2 της ΕΣΔΑ, το Δικαστήριο αναφέρθηκε στην απόφασή του από την υπόθεση Bykov, στην οποία διαπίστωσε ότι «η απουσία συγκεκριμένων και λεπτομερών ρυθμίσεων, έχει ως αποτέλεσμα η χρήση αυτής της τεχνικής επιτήρησης ως μέρος ενός λειτουργικού πειράματος να μη συνοδεύεται από επαρκείς εγγυήσεις για τη πρόληψη καταχρήσεων. Συνεπώς, η χρήση της υπόκειτο σε αυθαιρεσίες και ήταν ασυμβίβαστη με τη νομιμότητα.»
Το Δικαστήριο επισήμανε ότι, μετά την έκδοση της αποφάσεως αυτής οι αρχές δεν προέβησαν σε καμία νομοθετική τροποποίηση έτσι ώστε η χρήση αυτής της τεχνικής επιτήρησης να περιστοιχίζεται από επαρκείς εγγυήσεις και δικλείδες ασφαλείας έναντι διαφόρων πιθανών καταχρηστικών ενεργειών. Ως εκ τούτου, το Δικαστήριο έκρινε ότι η παρέμβαση στην παρούσα υπόθεση δεν ήταν «σύμφωνη με το νόμο», κατά το έννοια του άρθρου 8 § 2 της Σύμβασης, και ότι υπήρξε παραβίαση του Άρθρου 8.
Το Δικαστήριο έκρινε ότι η Ρωσία όφειλε να καταβάλει στον κ. Oleynik το ποσό των 13.000 ευρώ για ηθική βλάβη και 1.650 ευρώ για δικαστικά έξοδα και δαπάνες.
