Ο οικογενειακός δεσμός γονέων –παιδιού μετά το χωρισμό τους

ΑΠΟΦΑΣΗ: 

Giorgioni κατά Ιταλίας της 15.09.2016 (αριθ. προσφ. 43299/12)

βλ. εδώ 

ΠΕΡΙΛΗΨΗ:

Επικοινωνία πατέρα με παιδί και παρεμπόδισή της από την μητέρα. Ευθύνες και υποχρεώσεις των εθνικών δικαστηρίων. Τα δικαστήρια οφείλουν  να επιδικάζουν όλα τα απαραίτητα μέτρα, και να μην παραμένουν άπρακτα, για να επαναφέρουν τους οικογενειακούς δεσμούς ανεξάρτητα από την έλλειψη συνεργασίας μεταξύ των χωρισμένων γονέων. Η επιδίκαση αυτόματων και στερεότυπων μέτρων όπως είναι οι διαδοχικές αναζητήσεις πληροφοριών και η παρακολούθηση της οικογένειας από τις  κοινωνικές υπηρεσίες για την επιβολή του δικαιώματος επικοινωνίας του πατέρα δεν επαρκούν. Το ΕΔΔΑ διαπιστώνει παραβίαση του δικαιώματος σεβασμού της οικογενειακής ζωής.

ΣΧΟΛΙΟ-ΧΡΗΣΙΜΟΤΗΤΑ:

Οι δικαστικές αποφάσεις οφείλουν να επιδικάζουν τα απαραίτητα μέτρα για την εξασφάλιση της επικοινωνίας του γονέα με τα παιδιά του και να μην αποφασίζουν στερεότυπα αναποτελεσματικά μέτρα.

ΔΙΑΤΑΞΗ: 

Άρθρο 8 (δικαίωμα στην ιδιωτική και οικογενειακή ζωή) της ΕΣΔΑ.

ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΑ ΠΕΡΙΣΤΑΤΙΚΑ:

Ο προσφεύγων, M. Giorgioni, είναι Ιταλός υπήκοος, ο οποίος γεννήθηκε το 1944 και ζει στην Selvino (Ιταλία).Ο κ. Giorgioni και η C.M έχουν ένα γιο, τον L. Το ζεύγος χώρισε τον Αύγουστο του 2006. Λίγο μετά, η C.Μ. επέδειξε ισχυρή αντίδραση στην οποιαδήποτε επαφή μεταξύ του παιδιού και του πατέρα του. Ο προσφεύγων ζήτησε από το δικαστήριο στη Brescia την δυνατότητα να επικοινωνήσει με τον γιο του. Με την απόφαση της 22.06.2008, το Δικαστήριο, καλώντας τους γονείς να είναι συνεργάσιμοι, έδωσε την επιμέλεια του τέκνου και στους δύο γονείς, ορίζοντας ως μόνιμη κατοικία του παιδιού το σπίτι της μητέρας του, χορήγησε στον προσφεύγοντα δικαίωμα επικοινωνίας για δύο ημέρες την εβδομάδα και τον υποχρέωσε σε καταβολή διατροφής για το παιδί.

Το 2008, ο κ. Giorgioni, κατήγγειλε ότι η μητέρα του παιδιού εξακολουθούσε να μην του επιτρέπει να επισκέπτεται τον γιό τους εν απουσία της και προσέφυγε στο δικαστήριο, το οποίο έδωσε εντολή στις κοινωνικές υπηρεσίες να οργανώσουν συναντήσεις μεταξύ του πατέρα και του παιδιού σε προστατευόμενο και ελεγχόμενο περιβάλλον. Το δικαστήριο διέταξε επίσης τον προσφεύγοντα να καταβάλει την οφειλόμενη διατροφή.

Τον Απρίλιο του 2010, το δικαστήριο σημείωσε την έλλειψη συνεργασίας της μητέρας με τις κοινωνικές υπηρεσίες και παραχώρησε στον πατέρα το δικαίωμα επικοινωνίας και διαμονής υπό την επίβλεψη των κοινωνικών υπηρεσιών. Αντίθετα με τις αποφάσεις του δικαστηρίου, η μητέρα συνέχιζε να αντιτίθεται σε κάθε συνάντηση μεταξύ του πατέρα και του παιδιού χωρίς την παρουσία της και, τον Νοέμβριο του 2010, ο προσφεύγων δήλωσε στις κοινωνικές υπηρεσίες ότι δεν επιθυμούσε πια καμία επαφή με τον γιό του. Από την ημερομηνία αυτή, αρνιόταν να παρευρίσκεται στις συναντήσεις, να επικοινωνήσει με τον γιό του στο τηλέφωνο και να περάσουν τις διακοπές μαζί.

ΤΟ ΣΤΡΑΣΒΟΥΡΓΟ ΑΠΟΦΑΣΙΖΕΙ…

Το Δικαστήριο του Στρασβούργου επισήμανε ότι τα δικαστήρια πρέπει να πάρουν όλα τα απαραίτητα μέτρα για να επαναφέρουν τους οικογενειακούς δεσμούς ανεξάρτητα από την έλλειψη συνεργασίας μεταξύ των χωρισμένων γονέων. Τα ιταλικά  δικαστήρια στην προκειμένη περίπτωση δεν έλαβαν από την αρχή του χωρισμού, κατάλληλα μέτρα για την καθιέρωση αποτελεσματικών επαφών και επικοινωνίας του πατέρα με τον γιο του. Επίσης τα εθνικά δικαστήρια επέτρεψαν για τέσσερα χρόνια  με τη συμπεριφορά τους και με την απραξία τους, η μητέρα να παρεμποδίζει την δημιουργία πραγματικής σχέσης μεταξύ του πατέρα και του παιδιού. Το Δικαστήριο επισήμανε, ιδίως, ότι η διαδικασία ενώπιον του δικαστηρίου αποδείκνυε τη λήψη αυτόματων και στερεότυπων μέτρων όπως είναι οι διαδοχικές αναζητήσεις πληροφοριών και η παρακολούθηση της οικογένειας από τις  κοινωνικές υπηρεσίες για την επιβολή του δικαιώματος επικοινωνίας του πατέρα. Ως εκ τούτου, το Δικαστήριο διαπιστώνει παραβίαση του δικαιώματος σεβασμού της οικογενειακής ζωής.

Το Δικαστήριο έκρινε ότι η διαπίστωση της παραβίασης αποτελούσε από μόνη της επαρκή δίκαιη ικανοποίηση για οποιαδήποτε ηθική βλάβη και ότι το εναγόμενο Κράτος όφειλε να καταβάλει στον προσφεύγοντα 10.000 ευρώ για τα δικαστικά έξοδα και δαπάνες.