Ο ισχυρός δεσμός πατέρα-κόρης και η αδυναμία των αρχών να διασφαλίσουν την επικοινωνία τους

ΑΠΟΦΑΣΗ:

Strumia κατά Ιταλίας της 23.06.2016 (αρ. προσφ. 53377/13)

βλ. εδώ 

ΠΕΡΙΛΗΨΗ: 

Αδυναμία επικοινωνίας του πατέρα με την κόρη του εξαιτίας άρνησης της μητέρας. Παραβιάζεται το δικαίωμα στην οικογενειακή ζωή όταν υφίσταται : α) αδυναμία επικοινωνίας για 7 ολόκληρα χρόνια του πατέρα με την ανήλικη κόρη του, παρά την έκδοση  πολλών δικαστικών αποφάσεων για την επικοινωνία και β) αδυναμία των εθνικών δικαστηρίων να θέσουν σε εφαρμογή μέτρα που να επιτρέπουν την διατήρηση των δεσμών πατέρα με κόρης επιτρέποντας με τον τρόπο αυτό στην σύζυγο να στρέψει το παιδί εναντίον του πατέρα του.

ΣΧΟΛΙΟ-ΧΡΗΣΙΜΟΤΗΤΑ:

Είναι αναγκαία η εξασφάλιση εκτέλεσης των δικαστικών αποφάσεων ώστε να καθίσταται πραγματική και αποτελεσματική η επικοινωνία γονέα με τέκνο.

ΔΙΑΤΑΞΗ: 

Άρθρο 8 (δικαίωμα στην ιδιωτική και οικογενειακή ζωή) της ΕΣΔΑ.

ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΑ ΠΕΡΙΣΤΑΤΙΚΑ:

Ο προσφεύγων Alessandro Strumia είναι Ιταλός υπήκοος. Έχει μια κόρη που γεννήθηκε από το γάμο του με την Ν.Κ. Η υπόθεση αφορούσε την ανικανότητα του κ. Strumia να ασκήσει το δικαίωμα επικοινωνίας  υπό τους όρους που καθορίστηκαν  από τα δικαστήρια, λόγω της αντίθεσης της μητέρας του παιδιού.

Την 1 Μαΐου 2007 η σύζυγος του προσφεύγοντος (Ν.Κ.) αποχώρησε από την οικογενειακή εστία με την κόρη του ζευγαριού, ηλικίας 3 ετών εκείνη την εποχή. Στις 21 Μαΐου 2007, η μητέρα ζήτησε από το Δικαστήριο Ανηλίκων την άμεση λήψη μέτρων, υποστηρίζοντας ότι η κόρη της είχε υποστεί κακομεταχείριση και κακοποιηθεί σεξουαλικά από τον πατέρα της. Ο προσφεύγων, ο οποίος αδυνατούσε να ασκήσει το δικαίωμα επικοινωνίας του πριν από αυτό, ζήτησε να πραγματοποιηθεί η επικοινωνία του σε ένα προστατευμένο περιβάλλον. Σε διαφορετικές ημερομηνίες, τα δικαστήρια διέταξαν οι συναντήσεις μεταξύ του προσφεύγοντος και της κόρης του να πραγματοποιηθούν σε προστατευόμενο περιβάλλον, αλλά κάτι τέτοιο δεν πραγματοποιήθηκε λόγω των ισχυρών αντιρρήσεων της μητέρας.

Οι κοινωνικές υπηρεσίες συνέταξαν διάφορες εκθέσεις παρατηρώντας ότι το παιδί δεν ήθελε να δει τον πατέρα της και ήταν εχθρικό προς αυτόν. Σημείωσαν επίσης ότι η συμπεριφορά της μητέρας έδειχναν την πρόθεσή της να αποκλείσει τον κ. Strumia από τη ζωή του παιδιού.

Στις 2 Απριλίου 2009 η Ν.Κ. υπέβαλε μήνυση κατά του προσφεύγοντος για σεξουαλική κακοποίηση εναντίον της κόρη τους. Προς στήριξη των ισχυρισμών της, προσκόμισε βεβαίωση από γυναικολόγο που είχε εξετάσει την κόρη. Δόθηκε εντολή να συνταχθεί ιατρική έκθεση από ιατρό διορισμένο από το δικαστήριο, ο οποίος κατέληξε στο συμπέρασμα ότι δεν υπήρξε σεξουαλική κακοποίηση του παιδιού. Στις 20 Ιουλίου 2015, το Εφετείο της Φλωρεντίας αθώωσε τον προσφεύγοντα αναφορικά με τις κατηγορίες.

Με την απόφαση της 12ης Νοεμβρίου 2010, το Εφετείο της Φλωρεντίας τοποθέτησε το παιδί υπό τη φροντίδα των κοινωνικών υπηρεσιών, με το σπίτι της μητέρας της ως κύρια κατοικία της. Το Εφετείο αποφάσισε επίσης ότι το παιδί θα πρέπει να το παρακολουθεί ψυχολόγος και απένειμε στον κ. Strumia το δικαίωμα επικοινωνίας και το δικαίωμα το παιδί να διαμένει μαζί του. Η N.R. άσκησε αναίρεση και οι διαδικασίες εκκρεμούν επί του παρόντος. Στις 25 Φλεβάρη του 2014 το Εφετείο της Φλωρεντίας διέταξε οι κοινωνικές υπηρεσίες να λαμβάνουν τα αναγκαία μέτρα για τη διασφάλιση των συμφερόντων του παιδιού, συμπεριλαμβανομένου της απομάκρυνσής του από το σπίτι της μητέρας, εάν κάτι τέτοιο ήταν απαραίτητο. Επίσης ανέστειλε το δικαίωμα της γονικής μέριμνας της Ν.Κ., κρίνοντας ότι δεν ήταν ικανή να εξασφαλίσει την σωστή ψυχολογική ανάπτυξη του παιδιού, και έκρινε ότι έπρεπε να διεξαχθούν συνεδριάσεις μεταξύ του κ. Strumia και της κόρης του. Η απόφαση αυτή επικυρώθηκε από το Ανώτατο Ακυρωτικό Δικαστήριο στις 25 Φεβρουαρίου 2015.

Το 2013 ο προσφεύγων υπέβαλε μήνυση κατά της πρώην συζύγου του για την αποτυχία της τελευταίας να συμμορφωθεί με την  δικαστική απόφαση και για κακομεταχείριση ενός μέλους της οικογένειας ή ανηλίκου. Η διαδικασία αυτή βρίσκεται επί του παρόντος σε εξέλιξη.

ΤΟ ΣΤΡΑΣΒΟΥΡΓΟ ΑΠΟΦΑΣΙΖΕΙ… 

Βασιζόμενος ιδίως το άρθρο 8 (δικαίωμα σεβασμού της ιδιωτικής και οικογενειακής ζωής) της Ευρωπαϊκής Σύμβασης, ο προσφεύγων κατήγγειλε ότι αδυνατούσε να ασκήσει το δικαίωμά του επικοινωνίας για 7 ολόκληρα χρόνια, παρά την έκδοση  πολλών εγχώριων δικαστικών αποφάσεων σχετικά με τον καθορισμό των προϋποθέσεων για την άσκηση του εν λόγω δικαιώματος. Διαμαρτυρήθηκε ότι τα εθνικά δικαστήρια είχαν αποτύχει να θέσουν σε εφαρμογή μέτρα που θα του επέτρεπαν να διατηρήσει τους δεσμούς του με την κόρη του, επιτρέποντας έτσι στην πρώην σύζυγό του να στρέψει το παιδί εναντίον του. Κατήγγειλε επίσης για την έλλειψη δραστηριοποίησης των αρχών αναφορικά με την συμπεριφορά της συζύγου του. Το Στρασβούργο αποδέχθηκε τους ισχυρισμούς του, έκρινε ότι υπήρξε παραβίαση του άρθρου 8 της ΕΣΔΑ  και επιδίκασε στον προσφεύγοντα το ποσό  των 15.000 ευρώ για ηθική βλάβη.