Ο έλεγχος τραπεζικών λογαριασμών δικηγόρων απαιτεί σοβαρές εγγυήσεις

ΑΠΟΦΑΣΗ

Sommer κατά Γερμανίας της 27-04-2017 (αριθμ. προσφ. 73607/13) δημοσιευμένη στο ΝοΒ (2017) 65,  σελ. 1206-1217, με σχόλιο Bασίλη Χειρδάρη.

βλ. εδώ 

ΠΕΡΙΛΗΨΗ

Δικηγόρος. Επαγγελματικό απόρρητο. Έλεγχος τραπεζικών λογαριασμών δικηγόρου στα πλαίσια  δικαστικής έρευνας σε πελάτη του. Παραβίαση επαγγελματικού απορρήτου και ιδιωτική ζωής.

Εισαγγελική έρευνα σε τραπεζικό λογαριασμό δικηγόρου: α) χωρίς ειδικές δικαστικές διαδικαστικές εγγυήσεις για την προστασία του επαγγελματικού απορρήτου, β) χωρίς την ενημέρωση του δικηγόρου για τον έλεγχο του επαγγελματικού του τραπεζικού λογαριασμού συνιστά παραβίαση της ιδιωτικής του ζωής. Η παρέμβαση γίνεται πιο σοβαρή εάν τα στοιχεία του προσωπικού επαγγελματικού λογαριασμού με τις συναλλαγές του δικηγόρου με τους πελάτες του συμπεριλήφθηκαν στη δικογραφία της υπόθεσης και διατέθηκαν σε άλλα άτομα.

Έλεγχος τραπεζικού λογαριασμού δικηγόρου και ΕΣΔΑ. Η ΕΣΔΑ δεν εμποδίζει την έρευνα δικηγόρου, εφόσον υπάρχουν επαρκείς ενδείξεις εμπλοκής του σε ποινικά αδικήματα, όμως πρέπει να παρέχονται οι κατάλληλες δικονομικές εγγυήσεις, (όπως απόφαση δικαστηρίου, παρουσία ενός εκπροσώπου του δικηγορικού συλλόγου κ.α.).

Παροχή πληροφοριών τραπεζικού λογαριασμού δικηγόρου από τις τράπεζες. Δεν αποτελεί οικειοθελή παροχή πληροφοριών της τράπεζας προς την εισαγγελία για τον τραπεζικό λογαριασμό δικηγόρου, εάν αυτή έγινε κατόπιν δηλώσεως της εισαγγελίας ότι η μη παροχή των πληροφοριών θα έχει μελλοντικές συνέπειες για την τράπεζα ( άρθρο 8 της ΕΣΔΑ).

Το Δικαστήριο κατέληξε στο συμπέρασμα ότι ο ανωτέρω έλεγχος του τραπεζικού λογαριασμού παραβίασε την αρχή της αναλογικότητας και δεν ήταν απαραίτητος σε μια δημοκρατική κοινωνία. Συνεπώς υπήρξε παραβίαση του άρθρου 8.

ΣΧΟΛΙΟ-ΧΡΗΣΙΜΟΤΗΤΑ

Σημαντική απόφαση για την προστασία του επαγγελματικού απορρήτου και της ιδιωτικής ζωής δικηγόρου στα πλαίσια έρευνας σε πελάτη του. Με την απόφαση αυτή γίνεται προσπάθεια να απλωθεί προστατευτικό δίκτυ για το επαγγελματικό απόρρητο των συνηγόρων, που είναι αναγκαίο για την ορθή και αποτελεσματική διεκπεραίωση των καθηκόντων τους αλλά και για την ασφαλή υπεράσπιση των πελατών τους. Βλ. εκτενή σχολιασμό .

ΔΙΑΤΑΞΗ

Άρθρο 8

ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΑ ΠΕΡΙΣΤΑΤΙΚΑ

Ο προσφεύγων, Ulrich Sommer, είναι γερμανός δικηγόρος  ο οποίος γεννήθηκε το 1952 και ζει στην Κολωνία (Γερμανία).

Τον Μάρτιο και τον Απρίλιο του 2011 ο εισαγγελέας ήλθε σε επαφή με την τράπεζα του προσφεύγοντος ζητώντας πληροφορίες σχετικά με όλες τις συναλλαγές του στο επαγγελματικό τραπεζικό του λογαριασμό, κατά τη διάρκεια των δύο προηγούμενων ετών, καθώς και πληροφορίες  για τους ιδιωτικούς του λογαριασμούς.

Τα εν λόγω αιτήματα, τα οποία βασίζονται ιδίως στο άρθρο 161 του Κώδικα Ποινικής Δικονομίας, έγιναν στο πλαίσιο μιας ποινικής έρευνας αναφορικά με μια οργανωμένη απάτη, με έναν από τους κύριους υπόπτους να είναι πελάτης του κ. Sommer. Ο εισαγγελέας υποπτεύονταν ότι τα χρήματα που δόθηκαν από την αρραβωνιαστικιά του πελάτη στον  κ. Sommer ως δικαστικά έξοδα, προέρχονταν από παράνομες δραστηριότητας. Ο εισαγγελέας ζήτησε από τη τράπεζα να μην ενημερώσει τον  προσφεύγοντα  αναφορικά με τις εν λόγω ενέργειες. Η τράπεζα συμφώνησε και στη συνέχεια συμπεριέλαβε 53 συναλλαγές στο φάκελο της δικογραφίας ως αποδεικτικά στοιχεία.

Ο κ. Sommer έλαβε γνώση των εν λόγω ενεργειών  όταν έλαβε το φάκελο της δικογραφίας στα χέρια του, όντας ο δικηγόρος του κατηγορούμενου, τον Ιανουάριο του 2012. Ο κ. Sommer ζήτησε από τις διωκτικές/εισαγγελικές αρχές και από τα δικαστήρια-όργανα στα οποία είχε κοινοποιηθεί ο φάκελος της δικογραφίας  καθώς είχε ξεκινήσει η ποινική διαδικασία εναντίον του πελάτη του – να επιστρέψουν τα δεδομένα, χωρίς επιτυχία.

Το εγχώριο δικαστήριο διαπίστωσε ιδίως ότι η έρευνα ήταν νόμιμη και ότι η τράπεζα είχε παράσχει τις πληροφορίες εκουσίως. Η απόφαση αυτή επικυρώθηκε στο Εφετείο. Το Εφετείο έκρινε ότι οι εν λόγω ασφαλιστικές δικλείδες και οι εγγυήσεις -ιδίως της σχέσης μεταξύ δικηγόρου-πελάτη βάσει του άρθρου 160α σε συνδυασμό με τα άρθρα 53 και 53α του Ποινικού Κώδικα- σχετικά με την κατάσχεση εγγράφων που έχουν ανατεθεί σε δικηγόρους, δεν ίσχυαν στην εν λόγω περίπτωση του κ. Sommer. Το Ομοσπονδιακό Συνταγματικό Δικαστήριο αρνήθηκε κάνει αποδεκτή τη προσφυγή του κ. Sommer τον Σεπτέμβριο του 2013.

ΤΟ ΣΤΡΑΣΒΟΥΡΓΟ ΑΠΟΦΑΣΙΖΕΙ…

Πρώτον, το Δικαστήριο έκρινε ότι η συλλογή, η αποθήκευση και η διάθεση των επαγγελματικών τραπεζικών συναλλαγών του  κ. Sommer είχαν παρέμβει με το δικαίωμα του για σεβασμό του επαγγελματικού απορρήτου και της ιδιωτικής του ζωή. Η αιτιολόγηση της εν λόγω παρέμβασης, δηλαδή η πρόληψη της εγκληματικότητας και η προστασία των δικαιωμάτων και των ελευθεριών τρίτων, καθώς και την οικονομική ευημερία της χώρας, ήταν νόμιμη.

Εντούτοις, διαπίστωσε ότι το πεδίο των αιτημάτων των διωκτικών αρχών ήταν πολύ ευρύ. Τα αιτήματα, πολύ περιορισμένα το εν λόγω χρονικό διάστημα, κάλυπταν όλες τις πληροφορίες σχετικά με τον τραπεζικό λογαριασμό και των τραπεζικών συναλλαγών  του κ. Sommer. Πράγματι, οι πληροφορίες που παρουσίασε η τράπεζα είχαν δώσει στον εισαγγελέα και στην αστυνομία πλήρη εικόνα της επαγγελματικής δραστηριότητας του κ. Sommer και των πελατών του.

Επιπλέον, οι αδυναμίες σχετικά τη παροχή πληροφοριών δεν είχαν αντισταθμιστεί μέσω των κατάλληλων διαδικαστικών εγγυήσεων. Κατά το ΕΔΔΑ πρώτον, το άρθρο 161 του ΚΠΔ, το νομικό υπόβαθρο των αιτημάτων για τη μετέπειτα συλλογή, αποθήκευση των πληροφοριών, δεν παρείχε καμία συγκεκριμένη δικλείδα ασφαλείας. Αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι το όριο ελέγχου του τραπεζικού λογαριασμού του προσφεύγοντος σύμφωνα με την εν λόγω διάταξη, ήταν πολύ χαμηλό, δεδομένου ότι επέτρεπε κάποια παρεμβολή εάν υπήρχε υπόνοια ποινικού αδικήματος. Δεύτερον, παρά την ύπαρξη ειδικής προστασίας για τους δικηγόρους βάσει του άρθρου 160α του Κ.Π.Δ., η σχέση απορρήτου μεταξύ δικηγόρου-πελάτη, θα μπορούσε να ανασταλεί εάν ορισμένα γεγονότα τεκμηρίωναν την υπόνοια συμμετοχής σε αδίκημα. Έτσι το ΕΔΔΑ έκρινε ότι η υπόνοια ως προς το πρόσωπο του κ. Sommer ήταν μάλλον ασαφής. Τέλος, ο έλεγχος δεν είχε διαταχθεί από δικαστική αρχή και δεν είχαν τεθεί σε ισχύ ειδικές διαδικαστικές εγγυήσεις για την προστασία του επαγγελματικού απορρήτου. Αν και υπήρχε η δυνατότητα δικαστικού ελέγχου των ερευνητικών μέτρων εναντίον του, ο εν λόγω έλεγχος είχε αναδρομικό χαρακτήρα, καθώς ο κ. Sommer έλαβε γνώση για τα μέτρα εναντίον του από σύμπτωση, και ούτε η τράπεζα ούτε οι εισαγγελικές αρχές δεν τον ενημέρωσαν για τον έλεγχο των τραπεζικών συναλλαγών του.

Με βάση τα ανωτέρω, το Δικαστήριο κατέληξε στο συμπέρασμα ότι ο έλεγχος του τραπεζικού λογαριασμού του κ. Sommer δεν ήταν αναλογικός και απαραίτητος σε μια δημοκρατική κοινωνία. Συνεπώς υπήρξε παραβίαση του άρθρου 8.

Το ΕΔΔΑ έκρινε ότι η Γερμανία όφειλε να καταβάλει στον κ. Sommer 4.000 ευρώ για την ηθική του  βλάβη.


ECHRCaseLaw
Close Popup

Χρησιμοποιούμε cookies για να σας προσφέρουμε καλύτερη εμπειρία στο διαδίκτυο. Συμφωνώντας, αποδέχεστε τη χρήση των cookies σύμφωνα με την Πολιτική Cookies.

Close Popup
Privacy Settings saved!
Ρυθμίσεις Απορρήτου

Όταν επισκέπτεστε μία ιστοσελίδα, μπορεί να λάβει κάποιες βασικές πληροφορίες από τον browser σας, κατά βάση υπό τη μορφή cookies. Εδώ μπορείτε να ρυθμίσετε τη συγκατάθεσή σας σε όλα αυτά.

These cookies allow us to count visits and traffic sources, so we can measure and improve the performance of our site.

Google Analytics
We track anonymized user information to improve our website.
  • _ga
  • _gid
  • _gat

Απορρίψη όλων των υπηρεσιών
Save
Δέχομαι όλες τις υπηρεσίες