Η απόρριψη αγωγής για ανώνυμα δυσφημιστικά σχόλια σε διαδικτυακό φόρουμ δεν παραβίασε την ιδιωτική ζωή της προσφεύγουσας. Προστατευτική απόφαση για τα ειδησεογραφικά φόρουμ που δέχονται ανώνυμα σχόλια.
ΑΠΟΦΑΣΗ
Høiness κατά Νορβηγίας της 19.03.2019 (αρ. προσφ. 43624/14)
ΠΕΡΙΛΗΨΗ
Ανώνυμα σχόλια με χυδαίο περιεχόμενο σε διαδικτυακό φόρουμ σε βάρος δικηγόρου. Τα εθνικά δικαστήρια απέρριψαν την αγωγή αποζημίωσης σε βάρος του διαχειριστή του διαδικτυακού φόρουμ μετά την ανάρτηση χυδαίων σχολίων στο φόρουμ κατά της προσφεύγουσας. Εξέταση και αξιολόγηση των μέτρων για την παρακολούθηση των σχολίων που είχαν προβεί οι ανώνυμοι χρήστες. Το Στρασβούργο διαπίστωσε ειδικότερα ότι τα εθνικά δικαστήρια ενήργησαν εντός του περιθωρίου εκτίμησής τους για την επίτευξη ισορροπίας μεταξύ των δικαιωμάτων της προσφεύγουσας βάσει του άρθρου 8 και των αντιτιθέμενων δικαιωμάτων της ειδησεογραφικής πηγής και του διαχειριστή του φόρουμ στην ελευθερία έκφρασης βάσει του άρθρου 10. Τα εθνικά Δικαστήρια είχαν διαπιστώσει, μετά από εξέταση και αξιολόγηση των μέτρων που είχαν τεθεί σε εφαρμογή για την παρακολούθηση των σχολίων του φόρουμ, ότι η ειδησεογραφική πηγή και ο διαχειριστής της είχαν ενεργήσει κατάλληλα αφού υπήρχε μηχανισμός αντιμετώπισης των ανώνυμων σχολίων. Συμβατή με την ΕΣΔΑ η επιδίκαση 20.000 ευρώ ως δικαστικών εξόδων σε βάρος της προσφεύγουσας. Μη παραβίαση του άρθρου 8 (δικαίωμα σεβασμού της ιδιωτικής ζωής) της ΕΣΔΑ.
ΔΙΑΤΑΞΗ
Αρθρο 8
ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΑ ΠΕΡΙΣΤΑΤΙΚΑ
Η προσφεύγουσα Mona Høiness είναι υπήκοος της Νορβηγίας, η οποία γεννήθηκε το 1958 και ζει στο Όσλο της Νορβηγίας.
Η προσφεύγουσα, γνωστή δικηγόρος, άσκησε αγωγή ενώπιον του Δικαστηρίου του Όσλο τον Μάιο 2011 εναντίον της εταιρείας Hegnar Media AS και του συντάκτη H. που εργάζεται για τη διαδικτυακή πηγή Hegnar Online, για προσβολή της προσωπικότητάς της. Δήλωσε ότι η τιμή της και η αξιοπρέπειά της είχαν παραβιαστεί λόγω τριών σχολίων σεξουαλικού περιεχομένου που έγιναν ανώνυμα στο φόρουμ της Hegnar Online, το οποίο ανήκε στην Hegnar Media AS, τα οποία τη δυσφημούσαν. Οι εναγόμενοι ισχυρίστηκαν ότι δεν γνώριζαν σχετικά με τα σχόλια και αφαίρεσαν μόλις έλαβαν γνώση του περιεχομένου τους. Τον Ιανουάριο του 2012 το εθνικό Δικαστήριο απέρριψε την αγωγή της προσφεύγουσας. Έκρινε ότι τα εν λόγω σχόλια δεν αποτελούσαν δυσφήμιση, καθώς δεν ήταν σε θέση να προσβάλουν ούτε την αξιοπρέπεια της κα Hιiness, ούτε την υπόληψή της.
Η προσφεύγουσα άσκησε έφεση. Το Εφετείο αποφάνθηκε τον Οκτώβριο του 2013 ότι η αξίωση της κας Høiness για αποζημίωση θα μπορούσε να γίνει δεκτή μόνο εάν οι κατηγορούμενοι είχαν ενεργήσει με επαρκή υπαιτιότητα. Ενόψει του γεγονότος αυτού, σημειώθηκε, μεταξύ άλλων, ότι υπήρχαν «κουμπιά αντίδρασης» στην ιστοσελίδα, στα οποία οι αναγνώστες θα μπορούσαν να κάνουν κλικ για να αντιδράσουν στα σχόλια. Το Δικαστήριο επικύρωσε επίσης την απόφαση του Δικαστηρίου σχετικά με τα δικαστικά έξοδα και επιδίκασε υπερ των αντιδίκων της προσφεύγουσας ποσό 183.380 νορβηγικές κορώνες (περίπου 20.050 ευρώ). Η απόφαση κατέστη αμετάκλητη.
ΤΟ ΣΤΡΑΣΒΟΥΡΓΟ ΑΠΟΦΑΣΙΖΕΙ..
Άρθρο 8
Το Δικαστήριο του Στρασβούργου επανέλαβε ότι το δικαίωμα του ατόμου σχετικά με τη προστασία της υπόληψης του συμπεριλαμβανόταν στο προστατευτικό πεδίο του άρθρου 8.
Διαπίστωσε επίσης ότι το επίμαχο ζήτημα δεν ανάγετο σε πράξη του κράτους, αλλά αφορούσε τη φερόμενη ανεπάρκεια της προστασίας που παρέχεται από τα εθνικά δικαστήρια στην ιδιωτική ζωή της προσφεύγουσας. Εκτός από αρνητική υποχρέωση, ενδέχεται να υπάρχουν και θετικές υποχρεώσεις που είναι εγγενείς με τον αποτελεσματικό σεβασμό της ιδιωτικής ζωής.
Όσον αφορά τα εκατέρωθεν συμφέροντα βάσει του άρθρου 8 και του άρθρου 10, το Δικαστήριο είχε καθιερώσει γενικούς κανόνες και αρχές, όπως συνοψίζεται στην απόφαση Delfi AS κατά Εσθονίας. Το Δικαστήριο παρέχει συνήθως ευρύ περιθώριο εκτίμησης εάν το κράτος πρέπει να επιτύχει ισορροπία μεταξύ ανταγωνιστικών συμφερόντων ή δικαιωμάτων της σύμβασης.
Στο πλαίσιο αυτής της αξιολόγησης της αναλογικότητας, το Δικαστήριο είχε επίσης εντοπίσει συγκεκριμένες πτυχές της ελευθερίας της έκφρασης ως σχετικές, όπως το πλαίσιο των παρατηρήσεων, τα μέτρα που εφαρμόζει η εταιρεία για την αποτροπή ή την αφαίρεση δυσφημιστικών σχολίων, την ευθύνη των πραγματικών συγγραφέων των σχολίων ως εναλλακτική λύση στην ευθύνη του διαχειριστή και τις συνέπειες των εγχώριων διαδικασιών για την εταιρεία.
Το Δικαστήριο επισήμανε ότι τα σχόλια που έγιναν σχετικά με την προσφεύγουσα δεν συνιστούσαν δυσφήμιση για τα εθνικά Δικαστήρια σύμφωνα με το εθνικό δίκαιο, ενώ το Ανώτατο Δικαστήριο έκρινε ότι δεν ήταν απαραίτητο να λάβει θέση σχετικά με το αν ήταν δυσφημιστικά ή όχι. Το Δικαστήριο έκρινε επίσης ότι δεν υποχρεούταν να εξετάσει σε βάθος τη φύση των σχολίων, καθόσον, εν πάση περιπτώσει, δεν συνιστούσαν ρητορική μίσους ή υποκίνηση στη βία.
Δεύτερον, το Δικαστήριο δεν είχε κανένα λόγο να αμφισβητήσει τον ισχυρισμό της προσφεύγουσας ότι είχε αντιμετωπίσει σημαντικά εμπόδια στην προσπάθεια να ζητήσει αποζημίωση κατά των ανώνυμων ατόμων που είχαν γράψει τα σχόλια. Όσον αφορά το πλαίσιο εντός του οποίου έγιναν τα σχόλια, το Δικαστήριο παρατήρησε ότι τα φόρουμ συζητήσεων δεν ήταν προορισμένο για την παρουσίαση ειδήσεων και έτσι δεν φάνηκε να αποτελεί συνέχεια των άρθρων.
Όσον αφορά τα μέτρα που υιοθέτησε η Hegnar Online, υπήρξε ένα σύστημα συντονιστών που παρακολουθούσαν το περιεχόμενο των σχολίων. Επιπλέον, οι αναγνώστες είχαν τη δυνατότητα να κάνουν κλικ στο «κουμπί αντίδρασης» και γενικά να αντιδράσουν και με άλλα επιτυχή μέσα, όπως το ηλεκτρονικό ταχυδρομείο. Στη συγκεκριμένη περίπτωση, ένα από τα σχόλια διαγράφηκε ακόμη και με πρωτοβουλία του διαχειριστή πριν από την ενημέρωση του από την προσφεύγουσα. Τα εθνικά Δικαστήρια είχαν διαπιστώσει, μετά από συνολική εξέταση και αξιολόγηση των μέτρων που είχαν τεθεί σε εφαρμογή για την παρακολούθηση των σχολίων του φόρουμ, και τις συγκεκριμένες απαντήσεις στις ανακοινώσεις της κας Høiness, ότι η ειδησεογραφική πηγή και ο διαχειριστής της είχαν ενεργήσει κατάλληλα.
Το Δικαστήριο παρατήρησε ότι η υπόθεση της προσφεύγουσας εξετάστηκε επί της ουσίας σε δύο εθνικά δικαιοδοτικά επίπεδα. Τα δικαστήρια εξέτασαν όλες τις σχετικές πτυχές. Σύμφωνα με τις αρχές που έχουν τεθεί στην υπόθεση Delfi AS κατά Εσθονίας, δεν υπήρχαν λόγοι που να δικαιολογούν ότι το Δικαστήριο εκφέρει μια διαφορετική γνώμη από αυτή των εθνικών δικαστηρίων.
Ως εκ τούτου, το Δικαστήριο διαπίστωσε ότι τα εθνικά δικαστήρια ενήργησαν εντός του περιθωρίου εκτίμησής τους κατά την προσπάθειά τους να επιτύχουν ισορροπία μεταξύ των δικαιωμάτων της προσφεύγουσας βάσει του άρθρου 8 και των αντιτιθέμενων δικαιωμάτων στην ελευθερία έκφρασης σύμφωνα με το άρθρο 10 της ειδησεογραφικής πηγής και του διαχειριστή του φόρουμ συζητήσεων.
Το Δικαστήριο αναφέρθηκε, επίσης, στο σημαντικό ποσό των δικαστικών εξόδων που επιβλήθηκαν στην προσφεύγουσα. Εντούτοις, λαμβάνοντας υπόψη τη φύση της αξίωσης που κατατέθηκε ενώπιον των εθνικών δικαστηρίων, το Δικαστήριο δεν θεώρησε ότι θα μπορούσε να θέσει υπό αμφισβήτηση το σκεπτικό των εθνικών δικαστηρίων σχετικά με την αξιολόγηση των δαπανών. Το Δικαστήριο δέχθηκε, εν πάση περιπτώσει, ότι τα εθνικά δικαστήρια είχαν επαρκώς διαφυλάξει τα δικαιώματα της προσφεύγουσας βάσει του άρθρου 8 και δεν υπήρξε παραβίαση της διάταξης αυτής(επιμέλεια echrcaselaw.com).
