H αδυναμία αναπήρου να αποκτήσει πρόσβαση με το αναπηρικό του αμαξίδιο σε κινηματογράφο δεν παραβίασε το δικαίωμα σεβασμού της ιδιωτικής του ζωής
ΑΠΟΦΑΣΗ
Glaisen κατά Ελβετίας της 18.07.2019 (αριθ. 40477/13)
ΠΕΡΙΛΗΨΗ
Α.Μ.Ε.Α. Δικαίωμα πρόσβασης σε κινηματογράφο. Αδυναμία παραπληγικού ατόμου που χρησιμοποιούσε αναπηρικό αμαξίδιο, να αποκτήσει πρόσβαση σε κινηματογράφο στη Γενεύη. Το Δικαστήριο του Στρασβούργου είχε την άποψη ότι το άρθρο 8 (δικαίωμα σεβασμού της ιδιωτικής και οικογενειακής ζωής) δεν θα μπορούσε να ερμηνευτεί ότι περιλαμβάνει την απαίτηση πρόσβασης σε συγκεκριμένο κινηματογράφο με σκοπό να παρακολουθήσει μια ταινία, όταν η πρόσβαση ήταν δυνατή σε άλλους κινηματογράφους. Κατά το ΕΔΔΑ η άρνηση στον προσφεύγοντα της εισόδου στον κινηματογράφο για να δει μια ταινία δεν είχε επηρεάσει τη ζωή του με τέτοιο τρόπο ώστε να παρεμποδίζεται το δικαίωμά του στην προσωπική ανάπτυξη ή στη δημιουργία και ανάπτυξη σχέσεων με άλλους ανθρώπους και τον έξω κόσμο.
Το ΕΔΔΑ κήρυξε την απόφαση, κατά πλειοψηφία, απαράδεκτη.
ΔΙΑΤΑΞΕΙΣ
Άρθρο 8
Άρθρο 10
Άρθρο 14
ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΑ ΠΕΡΙΣΤΑΤΙΚΑ
Ο προσφεύγων Marc Glaisen, είναι Ελβετός υπήκοος, ο οποίος γεννήθηκε το 1966 και ζει στη Γενεύη (Ελβετία). Είναι παραπληγικός από το 1987.
Στις 4 Οκτωβρίου 2008 ο προσφεύγων πήγε μόνος του στον κινηματογράφο Pathé Rialto στη Γενεύη για να δει μια ταινία, η οποία δεν προβαλλόταν σε κάποιο άλλο κινηματογράφο στην πόλη. Καθώς το κτίριο που στεγάζει τον κινηματογράφο δεν είναι προσαρμοσμένο στους χρήστες αναπηρικών αμαξιδίων, δεν επετράπη η πρόσβαση στον προσφεύγοντα. Η εταιρεία που εκμεταλλεύεται τον κινηματογράφο βασιζόμενη στις εσωτερικές οδηγίες ασφαλείας, τον απομάκρυνε, πριν να μπορέσει να αγοράσει εισιτήριο.
Στις 28 Σεπτεμβρίου 2009, υποστηρίζοντας ότι είχε πέσει θύμα διακρίσεων, ο προσφεύγων άσκησε αγωγή κατά της εν λόγω εταιρείας. Η αγωγή του απορρίφθηκε από το Πρωτοδικείο του Καντονιού της Γενεύης στις 15 Σεπτεμβρίου 2011 και στη συνέχεια απορρίφθηκαν όλα τα ασκηθέντα ένδικα μέσα.
ΤΟ ΣΤΡΑΣΒΟΥΡΓΟ ΑΠΟΦΑΣΙΖΕΙ…
Άρθρο 14 σε συνδυασμό με το άρθρο 8
Όσον αφορά την προστασία κατά των διακρίσεων, το Δικαστήριο επανέλαβε ότι το άρθρο 14 απλώς συμπλήρωνε τις άλλες διατάξεις της Σύμβασης και των Πρωτοκόλλων της.
Όσον αφορά τα δικαιώματα των ατόμων με ειδικές ανάγκες και υπό τις περιστάσεις της παρούσας υπόθεσης, το Δικαστήριο διαπίστωσε μια από τις αρχές της Σύμβασης των Ηνωμένων Εθνών για τα Δικαιώματα των Ατόμων με Αναπηρίες του 2006, ήταν εκείνη της «αποτελεσματικής συμμετοχής και ένταξης στην κοινωνία» (άρθρο 3 (γ)). Το Δικαστήριο εντούτοις επανέλαβε ότι το άρθρο 8 της ΕΣΔΑ εφαρμόζεται μόνο σε εξαιρετικές περιπτώσεις όπου η έλλειψη πρόσβασης σε δημόσια κτίρια στο κοινό επηρεάζει τη ζωή του ατόμου κατά τρόπο που να παρεμποδίζει το δικαίωμά του στην προσωπική ανάπτυξη και το δικαίωμα να εγκαθιδρύσει και να αναπτύξει σχέσεις με άλλους ανθρώπους και τον έξω κόσμο.
Υπογραμμίζοντας ότι έπρεπε να ληφθούν υπόψη οι ιδιαιτερότητες της συγκεκριμένης υπόθεσης, ιδιαίτερα η κοινωνική και οικογενειακή κατάσταση του προσφεύγοντος, το Δικαστήριο δεν αγνόησε το γεγονός ότι, για τον προσφεύγοντα, ο οποίος ήταν παραπληγικός, η σημασία της μετάβασης στον κινηματογράφο δεν ήταν μόνο να δει μια ταινία, καθώς θα μπορούσε να παρακολουθεί ταινίες στο σπίτι αντ’ αυτού, αλλά επίσης και για να συναναστρέφεται και με άλλους. Επιπλέον, ο προσφεύγων, ο οποίος δεν μπορούσε να συμμετάσχει σε πολλές άλλες δραστηριότητες αναψυχής λόγω της αναπηρίας του, χαρακτήριζε τον εαυτό του ως λάτρη του σινεμά, και αυτό δεν αμφισβητήθηκε από την κυβέρνηση.
Εντούτοις, το Δικαστήριο έκρινε ότι το άρθρο 8 δεν μπορούσε να ερμηνευθεί ως απαίτηση πρόσβασης σε συγκεκριμένο κινηματογράφο για να δει μια δεδομένη ταινία, σε περίπτωση που η πρόσβαση σε άλλους κινηματογράφους στην περιοχή ήταν δυνατή. Το Δικαστήριο επισήμανε πράγματι ότι στη γύρω περιοχή υπήρχαν και άλλοι κινηματογράφοι προσαρμοσμένοι στις ανάγκες του προσφεύγοντος και ότι κατά συνέπεια είχε γενικά πρόσβαση στους τοπικούς κινηματογράφους.
Το Δικαστήριο κατέληξε συνεπώς στο συμπέρασμα ότι η άρνηση να δοθεί στον προσφεύγοντα η δυνατότητα να εισέλθει στον κινηματογράφο για να δει μια συγκεκριμένη ταινία δεν είχε επηρεάσει τη ζωή του με τέτοιο τρόπο ώστε να παρεμποδίζεται το δικαίωμά του στην προσωπική ανάπτυξη ή στη δημιουργία και ανάπτυξη σχέσεων με άλλους ανθρώπους και τον έξω κόσμο.
Το Δικαστήριο επανέλαβε ότι τα κράτη είχαν ευρύ περιθώριο εκτίμησης σε περιπτώσεις όπου έπρεπε να επιτύχουν ισορροπία μεταξύ ανταγωνιστικών ιδιωτικών και δημόσιων συμφερόντων ή μεταξύ διαφορετικών δικαιωμάτων της Σύμβασης. Ομοίως, τα εγχώρια δικαστήρια έπρεπε να αιτιολογήσουν λεπτομερώς τις αποφάσεις τους, προκειμένου να μπορέσει το Δικαστήριο να ασκήσει ευρωπαϊκό έλεγχο.
Όσον αφορά την εφαρμοστέα εσωτερική νομοθεσία, το Δικαστήριο παρατήρησε ότι ένας από τους στόχους του ομοσπονδιακού νόμου της 13ης Δεκεμβρίου 2002 σχετικά με την εξάλειψη των ανισοτήτων που πλήττουν τα άτομα με αναπηρία (LHand) ήταν να δημιουργηθούν οι προϋποθέσεις για να μπορούν τα άτομα με ειδικές ανάγκες να συμμετέχουν στην κοινωνική ζωή, ιδίως βοηθώντας τα να είναι αυτόνομα σε επαφή με άλλους. Το άρθρο 6 του νόμου επιδιώκει να αποτρέψει σοβαρές πρακτικές διαχωρισμού με τις οποίες τα άτομα με αναπηρία θα μπορούσαν να αποκλειστούν από ορισμένες δραστηριότητες από φόβο ότι η ίδια η παρουσία τους θα διαταράξει την ηρεμία και τις κοινωνικές συνήθειες άλλων πελατών.
Επιπλέον, το άρθρο 2 του διατάγματος της 19ης Νοεμβρίου 2003 για την εξάλειψη των ανισοτήτων που αφορά τα άτομα με ειδικές ανάγκες ορίζει ως διάκριση κάθε διαφορά μεταχείρισης που είναι «ιδιαίτερα έντονη και συνεπαγόμενη σοβαρές ανισότητες, με πρόθεση ή συνέπεια της την υποβάθμιση ή περιθωριοποίηση ενός ατόμου με αναπηρία».
Εν προκειμένω, το Δικαστήριο έκρινε ότι το ομοσπονδιακό δικαστήριο είχε αιτιολογήσει επαρκώς γιατί η κατάσταση που αντιμετώπιζε ο προσφεύγων δεν ήταν αρκετά σοβαρή, ώστε να εμπίπτει στην έννοια της διάκρισης. Επομένως, το Δικαστήριο δεν είχε κανένα λόγο να αντιταχθεί στα συμπεράσματα του ομοσπονδιακού δικαστηρίου, το οποίο έκρινε ότι η Σύμβαση δεν υποχρέωνε την Ελβετία να υιοθετήσει, στην εσωτερική της νομοθεσία, την έννοια της διάκρισης όπως αυτή που ζήτησε ο κ. Glaisen. Ακολούθως, δεν είχε το δικαίωμα να βασιστεί στο άρθρο 8 της Σύμβασης.
Άρθρο 10
Το Δικαστήριο έκρινε ότι η προστατευτική εμβέλεια του άρθρου 10 της ΕΣΔΑ, ειδικότερα το δικαίωμα λήψης πληροφοριών, δεν καλύπτει και το δικαίωμα πρόσβασης στον κινηματογράφο που προβάλει ταινία που επιθυμεί να παρακολουθήσει ο προσφεύγων(επιμέλεια echrcaselaw.com).
