Τα ένδικα μέσα που είχαν στη διάθεσή τους οι κρατούμενοι μετανάστες στα κέντρα υποδοχής έκτακτης ανάγκης στην Ελλάδα δεν ήταν ούτε προσβάσιμα, ούτε επαρκή.

ΑΠΟΦΑΣΗ

Kaak κ.ά. κατά Ελλάδας της 3/10/2019 (αριθ. 34215/16)

βλ. εδώ

ΠΕΡΙΛΗΨΗ

Συνθήκες κράτησης Σύριων, Αφγανών και Παλαιστινίων υπηκόων στα «hotspots» της Βιάλ και της Σούδας στη Χίο και ζήτημα νομιμότητας της κράτησής τους εκεί.

Το Δικαστήριο έκρινε ότι αναφορικά με το hotspot της Βιάλ, οι αρχές είχαν κάνει ό, τι εύλογα μπορούσε να αναμένεται από αυτές για να εκπληρώσουν την υποχρέωση παροχής φροντίδας και προστασίας των ασυνόδευτων ανηλίκων. Οι υπόλοιποι προσφεύγοντες μεταφέρθηκαν αμέσως – ή εντός δέκα ημερών – από το στρατόπεδο Βιάλ στο στρατόπεδο της Σούδας. Το Δικαστήριο έκρινε επίσης ότι οι συνθήκες κράτησης στο στρατόπεδο της Σούδας δεν συνιστούσε απάνθρωπη ή εξευτελιστική μεταχείριση.

Το Δικαστήριο  επανέλαβε την προηγούμενη διαπίστωση του ότι η περίοδος κράτησης ενός μηνός στο στρατόπεδο Βιάλ, δεν πρέπει να θεωρείται υπερβολική, δεδομένου του χρόνου που απαιτείται για τη συμμόρφωση με τις σχετικές διοικητικές διαδικασίες. Επιπλέον, η διάρκεια της κράτησης των προσφευγόντων από τη στιγμή που είχαν εκφράσει την επιθυμία τους να υποβάλουν αίτηση ασύλου ήταν σχετικά σύντομη. Το αντίθετο συνέβαινε αναφορικά με τους προσφεύγοντες, οι οποίοι δεν είχαν νομική συνδρομή, δεν μπόρεσαν να κατανοήσουν το περιεχόμενο του ενημερωτικού φυλλαδίου και, ιδίως, δεν μπόρεσαν να κατανοήσουν το υλικό που αφορούσε τις διάφορες δυνατότητες προσφυγής που διέθεταν σύμφωνα με το εθνικό δίκαιο. Με αυτόν τον τρόπο, τα ένδικα μέσα που είχαν στη διάθεσή τους οι κρατούμενοι μετανάστες δεν ήταν ούτε προσβάσιμα, ούτε επαρκή.

Παραβίαση του άρθρου 5 § 1 (δικαίωμα στην ελευθερία και ασφάλεια). Μη παραβίαση του άρθρου 3 της ΕΣΔΑ (απαγόρευση της απάνθρωπης και ταπεινωτικής μεταχείρισης) και του Άρθρου 5 § 4 (δικαίωμα γρήγορης απόφασης σχετικά με τη νομιμότητα της κράτησης).

ΔΙΑΤΑΞΕΙΣ

Άρθρο 3

Άρθρο 5

ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΑ ΠΕΡΙΣΤΑΤΙΚΑ

Οι προσφεύγοντες, 49 ενήλικες, έφηβοι και παιδιά συριακής, αφγανικής και παλαιστινιακής υπηκοότητας, εισήλθαν παράνομα στην Ελλάδα, και πιο συγκεκριμένα έφτασαν στο νησί της Χίου με πλοίο μεταξύ 20 Μαρτίου και 15 Απριλίου 2016. Η υπόθεση αφορά τις συνθήκες κράτησής τους στα «hotspots» της Βιάλ και της Σούδας (Ελλάδα) και τη νομιμότητα της κράτησής τους εκεί.

Οι προσφεύγοντες συνελήφθησαν από την αστυνομία την ημέρα της άφιξής τους και εκδόθηκαν αποφάσεις απέλασης εναντίον τους. Οι αποφάσεις απέλασης ανέφεραν, πρώτον, ότι οι ενδιαφερόμενοι επρόκειτο να προφυλακιστούν με σκοπό την άμεση επιστροφή τους στην Τουρκία και, δεύτερον, ότι θα παρέμεναν  υπό προσωρινή κράτηση  μέχρι την ενδεχόμενη απομάκρυνσή τους, ενόψει του φερόμενου κινδύνου διαφυγής.

Παρόλα αυτά, παρόλο που μερικοί από τους ανήλικους προσφεύγοντες απελάθηκαν σε άλλα κράτη της Ευρωπαϊκής Ένωσης για λόγους οικογενειακής επανένωσης ή εξέτασης των αιτημάτων ασύλου τους, άλλοι, αφού υπέβαλαν αίτημα ασύλου στην Ελλάδα, ανακλήθηκαν οι αποφάσεις απέλασης, με αποτέλεσμα οι τελευταίοι να παραμείνουν υπό κράτηση.

Βασιζόμενοι στο άρθρο 3 (απαγόρευση απάνθρωπης ή εξευτελιστικής μεταχείρισης), οι προσφεύγοντες διαμαρτύρονται σχετικά με τις συνθήκες κράτησης στα στρατόπεδα της Βιάλ και Σούδας, τα οποία ισχυρίζονται ότι αποτελούν κίνδυνο για την σωματική και ψυχική ευεξία τους. Καταγγέλλουν τόσο την ποσότητα όσο και την ποιότητα, από πλευράς υγείας, των γευμάτων που διανέμονται σε αυτά και την ανεπάρκεια της ιατρικής περίθαλψης. Επιπλέον, οι ίδιοι  υπογραμμίζουν τον υπερπληθυσμό στα στρατόπεδα, τα οποία υποστηρίζουν ότι καθιστούν τις συνθήκες της διαμονής τους επικίνδυνες. Τέλος, σημειώνουν την έλλειψη εγκαταστάσεων ικανών να εγγυηθούν την ασφάλεια  των γυναικών και των παιδιών, ομάδες οι οποίες αποτελούν ιδιαίτερα ευάλωτες κατηγορίες ατόμων. Βασιζόμενοι στα άρθρα 5 §§ 1, 2 και 4 (δικαίωμα στην ελευθερία και την ασφάλεια), διαμαρτύρονται για έλλειψη τόσο της δωρεάν νομικής συνδρομής όσο και του διοικητικού δικαστηρίου στη Χίο, το οποίο καθιστά τις καταγγελίες τους σχετικά με την κράτησή τους αδύνατες στην πράξη και κατά συνέπεια αυθαίρετες.

ΤΟ ΣΤΡΑΣΒΟΥΡΓΟ ΑΠΟΦΑΣΙΖΕΙ…

Το στρατόπεδο Βιάλ

Το Δικαστήριο σημείωσε ότι οι ασυνόδευτοι προσφεύγοντες είχαν τοποθετηθεί στην “ασφαλή ζώνη” του καταυλισμού Βιάλ. Μόλις καταχωρήθηκαν, ο διευθυντής του κέντρου έστειλε αίτημα στην Εθνική Υπηρεσία Κοινωνικής Αλληλεγγύης (“ΕΚΚΑ”), καλώντας την να φροντίσει και να προσδιορίσει τις κατάλληλες εγκαταστάσεις υποδοχής. Είχε επίσης έλθει σε επαφή με τον εισαγγελέα του δικαστηρίου της Χίου προκειμένου να οργανώσει τη μεταφορά ορισμένων προσφευγόντων υπό συνοδεία, στις εγκαταστάσεις υποδοχής. Ο διευθυντής του στρατοπέδου Βιάλ είχε επίσης έλθει σε επαφή με τις υπηρεσίες ασύλου, προκειμένου να αναλάβει δράση σχετικά με αιτήματα υποβολής αιτήσεων ασύλου.

Επομένως, το Δικαστήριο δεν ήταν πεπεισμένο ότι οι αρχές δεν είχαν πράξει ό, τι εύλογα μπορούσε να αναμένεται από αυτές αναφορικά με την εκπλήρωση της υποχρέωσής του εναγομένου κράτους να παράσχει φροντίδα και προστασία στους εν λόγω προσφεύγοντες λόγω της ηλικίας και της ευπάθειας τους.

Όσον αφορά τους λοιπούς προσφεύγοντες, το Δικαστήριο σημείωσε ότι ορισμένοι είχαν περάσει συνολικά 30 ημέρες στο κέντρο, ενώ άλλοι 24 ημέρες. Όλοι οι άλλοι προσφεύγοντες είχαν μεταφερθεί, είτε αμέσως είτε μέσα σε δέκα μέρες, από το στρατόπεδο Βιάλ στο στρατόπεδο της Σούδας.

Ως εκ τούτου, το Δικαστήριο έκρινε ότι δεν υπήρξε παραβίαση του άρθρου 3.

Το στρατόπεδο της Σούδας

Το Δικαστήριο παρατήρησε ότι αυτός ο καταυλισμός ήταν πάντα μια ανοικτή δομή. Στους ισχυρισμούς τους σχετικά με τις συνθήκες διαβίωσης σε αυτό το στρατόπεδο, οι προσφεύγοντες δεν διευκρίνισαν τον τρόπο με τον οποίο είχαν επηρεαστεί από τους ειδικούς όρους που περιγράφονται από αυτούς με πολύ συνοπτικό τρόπο.

Το Δικαστήριο δεν μπόρεσε να καταλήξει στο συμπέρασμα ότι οι συνθήκες κράτησης στο στρατόπεδο της Σούδας ήταν απάνθρωπες ή εξευτελιστικές.

Επομένως, δεν υπήρξε παραβίαση του άρθρου 3 από την άποψη αυτή.

Άρθρο 5 § 1

Το Δικαστήριο επανέλαβε την προηγούμενη διαπίστωσή του ότι η περίοδος κράτησης ενός μηνός για τους προσφεύγοντες στο στρατόπεδο Βιάλ δεν πρέπει να θεωρηθεί υπερβολική, δεδομένου του χρόνου που απαιτείται για τις σχετικές διοικητικές διαδικασίες. Το Δικαστήριο σημείωσε επίσης ότι η διάρκεια της κράτησης των προσφευγόντων αφού είχαν εκφράσει την επιθυμία τους να υποβάλουν αίτηση ασύλου, ήταν σχετικά σύντομη. Πράγματι, το στρατόπεδο είχε γίνει μια ημιανοικτή δομή από τις 21 Απριλίου 2016.

Για τους λόγους αυτούς, το Δικαστήριο έκρινε ότι η κράτηση των προσφευγόντων δεν ήταν αυθαίρετη και ότι δεν μπορούσε να θεωρηθεί παράνομη κατά την έννοια του άρθρου 5 παράγραφος 1 στ) της Σύμβασης.

Επομένως, δεν υπήρξε παραβίαση του Άρθρου 5 § 1.

Άρθρο 5 § 4

Το Δικαστήριο σημείωσε ότι οι αποφάσεις απέλασης, οι οποίες υποδεικνύουν τη δυνατότητα έφεσης, είχαν συνταχθεί στα ελληνικά. Δεν ήταν βέβαιο ότι οι προσφεύγοντες, οι οποίοι δεν είχαν νομική συνδρομή σε κανένα από τα στρατόπεδα, είχαν επαρκείς νομικές γνώσεις για να κατανοήσουν το περιεχόμενο του ενημερωτικού φυλλαδίου που διένειμαν οι αρχές και ιδίως το υλικό που αφορούσε τα διάφορα ένδικα μέσα που διέθεταν το εθνικό δίκαιο.

Το Δικαστήριο σημείωσε επίσης ότι το εν λόγω ενημερωτικό φυλλάδιο αναφέρεται γενικά σε «διοικητικό δικαστήριο», χωρίς να διευκρινίζει ποιο ήταν αυτό. Ωστόσο, δεν υπήρχε διοικητικό δικαστήριο στο νησί της Χίου, όπου οι προσφεύγοντες κρατούνταν,  και το πλησιέστερο βρίσκονταν στο νησί της Μυτιλήνης.

Ακόμη και αν υποτεθεί ότι τα ένδικα μέσα ήταν αποτελεσματικά, το Δικαστήριο δεν θεώρησε πώς θα μπορούσαν να τα ασκήσουν οι προσφεύγοντες. Λαμβάνοντας επίσης υπόψη τις διαπιστώσεις άλλων διεθνών οργανισμών, το Δικαστήριο έκρινε ότι, υπό τις περιστάσεις της συγκεκριμένης υπόθεσης, τα εν λόγω ένδικα μέσα δεν ήταν προσβάσιμα στους προσφεύγοντες.

Συνεπώς, υπήρξε παραβίαση του Άρθρου 5 § 4.

Δίκαιη ικανοποίηση (άρθρο 41)

Το Δικαστήριο έκρινε ότι η Ελλάδα οφείλει να καταβάλει στον κάθε προσφεύγοντα 650 ευρώ για ηθική βλάβη.


ECHRCaseLaw
Close Popup

Χρησιμοποιούμε cookies για να σας προσφέρουμε καλύτερη εμπειρία στο διαδίκτυο. Συμφωνώντας, αποδέχεστε τη χρήση των cookies σύμφωνα με την Πολιτική Cookies.

Close Popup
Privacy Settings saved!
Ρυθμίσεις Απορρήτου

Όταν επισκέπτεστε μία ιστοσελίδα, μπορεί να λάβει κάποιες βασικές πληροφορίες από τον browser σας, κατά βάση υπό τη μορφή cookies. Εδώ μπορείτε να ρυθμίσετε τη συγκατάθεσή σας σε όλα αυτά.

These cookies allow us to count visits and traffic sources, so we can measure and improve the performance of our site.

Google Analytics
We track anonymized user information to improve our website.
  • _ga
  • _gid
  • _gat

Απορρίψη όλων των υπηρεσιών
Save
Δέχομαι όλες τις υπηρεσίες