Το ασυμβίβαστο της ελευθερίας της έκφρασης με δηλώσεις που οδηγούν σε υποκίνηση μίσους, βίας και διακρίσεων
ΑΠΟΦΑΣΗ
Belkacem κατά Βελγίου της 20-07-2017 (αριθμ. προσφ. 34367/14)
ΠΕΡΙΛΗΨΗ
Ο προσφεύγων ήταν ο αρχηγός και εκπρόσωπος της οργάνωσης «Sharia4Belgium», η οποία διαλύθηκε το 2012.
Ο κ. Belkacem διώχθηκε λόγω των σχολίων που είχε κάνει και είχε δημοσιεύσει στο YouTube σχετικά με τον τότε Υπουργό Άμυνας του Βελγίου και τον αποθανόντα σύζυγο μιας πολιτικού από το Βέλγιο.
Η καταδίκη του επικυρώθηκε και από το Ανώτατο Δικαστήριο που διαπίστωσε ότι ο προσφεύγων δεν είχε απλώς εκφράσει τις απόψεις του, αλλά αναμφισβήτητα υποκίνησε άλλους να ενεργήσουν διακριτικά βάσει της πίστης, της θρησκείας και των διακρίσεων, του διαχωρισμού, του μίσους ή της βίας εναντίον της μη μουσουλμανικής κοινότητας και το είχε πράξει εν γνώσει του και σκόπιμα.
Το ΕΔΔΑ παρατήρησε ότι η βελγική νομοθεσία, όπως αυτή εφαρμόστηκε εν προκειμένω, ήταν σύμφωνη με τις σχετικές διατάξεις και τις συστάσεις του Συμβουλίου της Ευρώπης και της Ευρωπαϊκής Ένωσης, οι οποίες είχαν ως στόχο την καταπολέμηση της υποκίνησης του μίσους, των διακρίσεων και της βίας. Επιπλέον, έκρινε ότι ο κ. Belkacem προσπάθησε να αποκόψει το άρθρο 10 της Σύμβασης από τον πραγματικό σκοπό του, χρησιμοποιώντας το δικαίωμά του στην ελευθερία έκφρασης για σκοπούς αντίθετα προς το πνεύμα της Σύμβασης. Κατά συνέπεια, το Δικαστήριο έκρινε ότι, σύμφωνα με το άρθρο 17 της Σύμβασης, ο κ. Belkacem δεν μπορούσε να επικαλεσθεί την προστασία του άρθρου 10.
Επομένως, η προσφυγή ήταν ασυμβίβαστη ratione materiae με τις διατάξεις της Σύμβασης (Άρθρο 35 παρ. 3 (α) και 4).
ΔΙΑΤΑΞΗ
Άρθρο 10
ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΑ ΠΕΡΙΣΤΑΤΙΚΑ
Ο προσφεύγων, Fouad Belkacem, είναι Βέλγος υπήκοος, ο οποίος γεννήθηκε το 1982 και ζει στη Boom (Βέλγιο). Ήταν ο αρχηγός και εκπρόσωπος της οργάνωσης «Sharia4Belgium», η οποία διαλύθηκε το 2012.
Ο κ. Belkacem διώχθηκε ποινικά για διάφορα αδικήματα βάσει του νόμου της 10ης Μαΐου 2007 αναφορικά με ορισμένες μορφές διακρίσεων, ιδίως λόγω των σχολίων που είχε κάνει και είχε δημοσιεύσει στο YouTube σχετικά με τον τότε Υπουργό Άμυνας του Βελγίου και τον αποθανόντα σύζυγο μιας πολιτικού από το Βέλγιο. Στα εν λόγω βίντεο ο κ. Belkacem είχε απευθύνει έκκληση στους θεατές, μεταξύ άλλων, να εξουδετερώσουν τους μη μουσουλμάνους, να τους διδάξουν ένα μάθημα και να τους πολεμήσουν. Υποστήριξε επίσης την έννοια τζιχάντ και τη Σαρία.
Στις 10 Φεβρουαρίου 2012, το ποινικό δικαστήριο της Αμβέρσας καταδίκασε τον κ. Belkacem σε ποινή φυλάκισης για δύο χρόνια και πρόστιμο 550 ευρώ. Ο προσφεύγων άσκησε έφεση. Στις 4 Μαΐου 2012 το Ποινικό Δικαστήριο της Αμβέρσας επικύρωσε την απόφαση, αλλά ανέστειλε την εκτέλεση της ποινής φυλάκισης επί πέντε έτη. Ο κ. Belkacem άσκησε έφεση. Στις 6 Ιουνίου 2013, το Εφετείο της Αμβέρσας τον καταδίκασε σε ποινή φυλάκισης με αναστολή για ένα έτος και έξι μήνες και χρηματική ποινή ύψους 550 ευρώ. Το δικαστήριο διευκρίνισε ότι το αδίκημα της δημόσιας προτροπής σε διακρίσεις, βία και μίσος ήταν ξεκάθαρο από την περιγραφή των γεγονότων. Ο κ. Belkacem άσκησε αναίρεση.
Στις 29 Οκτωβρίου 2013, το Ανώτατο Ακυρωτικό Δικαστήριο απέρριψε την αναίρεση. Διαπίστωσε ότι ο κ. Belkacem δεν είχε απλώς εκφράσει τις απόψεις του, αλλά αναμφισβήτητα υποκίνησε άλλους να ενεργήσουν διακριτικά βάσει της πίστης, της θρησκείας και των διακρίσεων, του διαχωρισμού, του μίσους ή της βίας εναντίον της μη μουσουλμανικής κοινότητας και το είχε πράξει εν γνώσει του και σκόπιμα.
ΤΟ ΣΤΡΑΣΒΟΥΡΓΟ ΑΠΟΦΑΣΙΖΕΙ…
Το ΕΔΔΑ υπενθύμισε εξαρχής ότι, ενώ η νομολογία του καθόριζε τον επιτακτικό και ουσιώδη χαρακτήρα του δικαιώματος της ελευθερίας της έκφρασης σε μια δημοκρατική κοινωνία, καθόριζε επίσης τα όριά της, αποκλείοντας ορισμένες δηλώσεις από τη προστασία του άρθρου 10 της Σύμβασης. Συναφώς, το Δικαστήριο σημείωσε ότι ο κ. Belkacem είχε δημοσιεύσει μια σειρά από βίντεο στο YouTube στα οποία καλούσε τους θεατές να υπερτερήσουν των μη μουσουλμάνων, να τους δώσουν ένα μάθημα και να τους πολεμήσουν. Το Δικαστήριο δεν αμφέβαλλε ως προς την αξιοσημείωτο χαρακτήρα μίσους των απόψεων και των δηλώσεων του κ. Belkacem και συμφώνησε με την άποψη των εθνικών δικαστηρίων, διαπιστώνοντας ότι ο προσφεύγων, μέσα από τα βίντεό του, είχε προσπαθήσει να προκαλέσει μίσος, διάκριση και βία ενάντια όλων των μη μουσουλμάνων. Κατά την άποψη του Δικαστηρίου, μια τέτοια γενική και έντονη επίθεση ήταν ασυμβίβαστη με τις αξίες της ανοχής, της κοινωνικής ειρήνης και της μη διάκρισης στις οποίες βασίζεται η Σύμβαση. Με ιδιαίτερη αναφορά στα σχόλια του κ. Belkacem σχετικά με τη Σαρία, το Δικαστήριο επανέλαβε ότι είχε αποφανθεί ότι το γεγονός της υπεράσπισης της Σαρία, ενώ ζητούσε από τους θεατές να ενεργήσουν με βίαιο τρόπο, θα μπορούσε να θεωρηθεί ως «ομιλία μίσους» και ότι κάθε συμβαλλόμενο κράτος είχε το δικαίωμα να αντιταχθεί στα πολιτικά κινήματα που βασίζονται στον θρησκευτικό φονταμενταλισμό, όπως για παράδειγμα ένα κίνημα που αποσκοπούσε στη δημιουργία ενός πολιτικού καθεστώτος βασισμένο στη Σαρία.
Το Δικαστήριο παρατήρησε ότι η βελγική νομοθεσία, όπως αυτή εφαρμόστηκε εν προκειμένω, ήταν σύμφωνη με τις σχετικές διατάξεις και τις συστάσεις του Συμβουλίου της Ευρώπης και της Ευρωπαϊκής Ένωσης, οι οποίες είχαν ως στόχο την καταπολέμηση της υποκίνησης του μίσους, των διακρίσεων και της βίας.
Τέλος, το Δικαστήριο έκρινε ότι ο κ. Belkacem προσπάθησε να αποκόψει το άρθρο 10 της Σύμβασης από τον πραγματικό σκοπό του, χρησιμοποιώντας το δικαίωμά του στην ελευθερία έκφρασης για σκοπούς αντίθετα προς το πνεύμα της Σύμβασης. Κατά συνέπεια, το Δικαστήριο έκρινε ότι, σύμφωνα με το άρθρο 17 της Σύμβασης, ο κ. Belkacem δεν μπορούσε να επικαλεσθεί την προστασία του άρθρου 10.
Επομένως, η προσφυγή ήταν ασυμβίβαστη ratione materiae με τις διατάξεις της Σύμβασης (Άρθρο 35 παρ. 3 (α) και 4)(επιμέλεια echrcaselaw.com).
