Οι προσωπικές επιθέσεις κατά δικαστικών λειτουργών που αμφισβητούν την ανεξαρτησία των δικαστών δεν προστατεύονται από την ελευθερία της έκφρασης.

ΑΠΟΦΑΣΗ

Meslot κατά Γαλλίας της 01.02.2018 (αριθμ. προσφ. 50538/12)

βλ. εδώ 

ΠΕΡΙΛΗΨΗ

Βουλευτής επικρίνει Εισαγγελέα και Δικαστή κατά τη διάρκεια προεκλογικής εκστρατείας. Σε προεκλογικό του λόγο ανέφερε ότι οι δικαστικοί λειτουργοί συγκρούονται με δεξιούς βουλευτές αντί να αντιμετωπίζουν τους κακοποιούς,  ότι θα τους απομακρύνει γιατί δεν είναι έμπιστοι. Ότι ο δικαστής Δ. απελευθέρωσε τους δύο ληστές και ότι παρεμποδίζουν το έργο της αστυνομίας. Ο προσφεύγων καταδικάσθηκε αμετάκλητα για περιφρόνηση δικαστηρίου και  του επιβλήθηκε επιβολή πρόστιμο. Με προσφυγή του στο ΕΔΔΑ παραπονέθηκε για παραβίαση της ελευθερίας της έκφρασης. Κατά το ΕΔΔΑ τα σχόλια του βουλευτή αποτελούσαν προσωπικές επιθέσεις που αμφισβητούσαν την ανεξαρτησία των δικαστών, με αποτέλεσμα να μην υπάγονται στο προστατευτικό πλαίσιο της ΕΣΔΑ.

ΔΙΑΤΑΞΗ

Άρθρο 10

ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΑ ΠΕΡΙΣΤΑΤΙΚΑ

Ο προσφεύγων Damien Meslot είναι Γάλλος υπήκοος ο οποίος γεννήθηκε το 1964 και ζει στο Belfort. Ο κ. Meslot ήταν βουλευτής εκπροσωπώντας το νομό Belfort μέχρι το 2017.

Τον Ιούνιο του 2007, σε δημόσια συνεδρίαση που πραγματοποιήθηκε κατά τη διάρκεια προεκλογικής εκστρατείας, ο κ. Meslot δήλωσε μεταξύ άλλων ότι δεν έτρεφε κανένα σεβασμό ούτε για τον Εισαγγελέα Λ., ούτε για τον δικαστή Δ. «οι οποίοι έχουν μετατραπεί σε πολιτικούς κομισάριους, έχουν υπερβεί τις αρμοδιότητές τους και προκάλεσαν δυσπιστία στο θεσμό της δικαιοσύνης. Προτιμούν να συγκρούονται με δεξιούς βουλευτές αντί να αντιμετωπίζουν τους κακοποιούς. Λοιπόν, θα απομακρύνω αυτούς τους ανθρώπους εκτός του νομού Belfort, διότι δεν μπορούν να είναι έμπιστοι. Ακούσατε το τελευταίο; Δύο ένοπλοι ληστές συνελήφθησαν … και ξέρετε το πρώτο πράγμα που έκανε ο δικαστής Δ. … Απελευθέρωσε τους δύο ληστές … Έχουμε βαρεθεί τους … δικαστές των αριστερών, οι οποίοι αντιτίθενται στη βούληση του λαού και παρεμποδίζουν το έργο της αστυνομίας». Η δήλωση αυτή αναγνώστηκε από τον ραδιοφωνικό σταθμό Radio France Bleu Belfort και αναπαράχθηκε και δημοσιεύτηκε εν μέρει από την ημερήσια εφημερίδα Le Pays.

Ο κ. Meslot καταδικάστηκε για περιφρόνηση δικαστηρίου και διετάχθη να καταβάλει πρόστιμο ύψους 700 ευρώ, ένα ευρώ για αποζημίωση της  πολιτικής αγωγής και 3.588 ευρώ για δικαστικά έξοδα.

Το Εφετείο της Ντιζόν επιβεβαίωσε την πρωτόδικη απόφαση, αλλά αύξησε το πρόστιμο σε 1.000 ευρώ και το συνολικό ποσό των δικαστικών εξόδων σε 5.023,20. Το Ανώτατο Δικαστήριο απέρριψε την αναίρεση του κ. Meslot.

ΤΟ ΣΤΡΑΣΒΟΥΡΓΟ ΑΠΟΦΑΣΙΖΕΙ…

Άρθρο 10

Το Δικαστήριο έκρινε ότι η ποινική καταδίκη του κ. Meslot για περιφρόνηση του δικαστηρίου ανέρχονταν σε παρέμβαση, η οποία ήταν «προβλεπόμενη από το νόμο», στην άσκηση του δικαιώματός του στην ελευθερία της έκφρασης. Η καταδίκη επιδίωκε τον θεμιτό σκοπό της «προστασίας της φήμης ή των δικαιωμάτων τρίτων», στην προκειμένη περίπτωση εκείνων του δικαστή Δ. Είχε επίσης σκοπό να εγγυηθεί  «την εξουσία και αμεροληψία της δικαστικής εξουσίας», της οποίας ο δικαστής ήταν μέλος.

Το Δικαστήριο κατ’ αρχάς επανέλαβε ότι το άρθρο 10 § 2 δεν άφηνε περιθώρια για περιορισμούς στην ελευθερία της έκφρασης στη σφαίρα του πολιτικού λόγου. Δεύτερον, σημείωσε ότι το πρόσωπο στο οποίο τα αμφισβητούμενα σχόλια είχαν απευθυνθεί ήταν δικαστής. Επανέλαβε ότι τα όρια των αποδεκτών επικρίσεων ήταν ευρύτερα όσον αφορά τους δικαστές κατά την άσκηση των καθηκόντων τους απ’ ότι για συνηθισμένα άτομα, εκτός εάν οι εν λόγω επιθέσεις ήταν εξαιρετικά επιζήμιες και αβάσιμες.

Το Δικαστήριο επισήμανε ότι το Εφετείο είχε αποκλείσει τη δυνατότητα οι δηλώσεις να αποτελούν άποψη σχετικά με τη λειτουργία του τοπικού δικαστικού συστήματος. Το Εφετείο είχε σημειώσει ότι ο δικαστής είχε ονομαστεί και στοχοποιηθεί για το λειτούργημά του και ότι τα σχόλια αποτελούσαν προσωπικές επιθέσεις και είχαν «αμφισβητήσει την ανεξαρτησία των δικαστηρίων». Το Δικαστήριο δεν είχε κανένα λόγο να αμφισβητήσει την απόφαση του Εφετείου, όπως αυτή επικυρώθηκε από το Ανώτατο Δικαστήριο. Παρατηρεί ότι τα σχόλια που έγιναν έμοιαζαν περισσότερο με προσωπική επίθεση κατά του δικαστή Δ., παρά με οποιαδήποτε αιτιολογημένη κριτική. Έτσι, παρά το πολιτικό πλαίσιο, το Δικαστήριο έκρινε ότι η συζήτηση ήταν αντικειμενικά περιττή αναφορικά με την ενημέρωση του κοινού, το οποίο θα μπορούσε να καταλήξει στο συμπέρασμα ότι οι δηλώσεις από έναν βουλευτή ήταν αξιόπιστες.

Επιπλέον, το Δικαστήριο σημείωσε ότι οι δηλώσεις είχαν έλλειψη επαρκούς πραγματικής βάσης. Από τη μία η πραγματική πληροφορία – η απελευθέρωση δύο ένοπλων ληστών – ήταν εσφαλμένη, δεδομένου ότι ο δικαστής Δ. δεν είχε λάβει την εν λόγω απόφαση. Από την άλλη πλευρά, τα άλλα σχόλια, τα οποία τοποθετούνταν περισσότερο στην κατηγορία των εκτιμήσεων από εκείνες των πραγματικών  δηλώσεων, βασίστηκαν αποκλειστικά στο κατηγορητήριο του προσφεύγοντος  από τον δικαστή Δ. και της εχθρότητάς του εναντίον του εν λόγω δικαστή. Το γεγονός είναι ότι ο κ. Meslot σε κανένα στάδιο δεν προσπάθησε να τεκμηριώσει τη συμπεριφορά που απέδιδε στον δικαστή ή να παράσχει στον ακροατήριο στοιχεία που αποδεικνύουν ότι ο δικαστής είχε λάβει αποφάσεις ασυμβίβαστες με τις δικές του επαγγελματικές δεοντολογικές υποχρεώσεις.

Κατά συνέπεια, το Δικαστήριο έκρινε ότι τα εθνικά δικαστήρια δικαιολογημένα κατέληξαν  ότι οι παρατηρήσεις του κ. Meslot ανέρχονταν σε προσωπική επίθεση και ότι θα μπορούσαν να χαρακτηριστούν ως δόλιες. Οι αμφισβητούμενες δηλώσεις είχαν επίσης παραβιάσει την ανεξαρτησία και την εξουσία του δικαστικού σώματος, δεδομένου ότι ο προσφεύγων υπονόμευσε την εμπιστοσύνη του κοινού στην ακεραιότητα των δικαστηρίων.

Ο εξαιρετικά αυστηρός έλεγχος του πολιτικού λόγου από το Δικαστήριο δεν οδήγησε τον τελευταίο να δει τα σχόλια του κ. Meslot ως μια μορφή έκφρασης υπερβολής ή πρόκλησης σε βαθμό επιτρεπτό στο πλαίσιο της ελευθερίας της πολιτικής έκφρασης.

Ως εκ τούτου, το Δικαστήριο δεν έκρινε ότι το πρόστιμο των 1.000 ευρώ ήταν υπερβολικό ή ενδέχεται να προκαλέσει μια ψυχολογική επίδραση στην άσκηση της ελευθερίας της έκφρασης. Επιπλέον, παρατήρησε ότι η ποινή αυτή δεν επηρέασε την πολιτική καριέρα του κ. Meslot, αφού επανεκλέχθηκε ως βουλευτής το 2007 και το 2012.

Απορρίπτοντας την προσφυγή ως προδήλως αβάσιμη, το Δικαστήριο την έκρινε απαράδεκτη (επιμέλεια echrcaselaw.com).