Η ποινική καταδίκη για προπαγάνδα επειδή διάβαζαν περιοδικά ακροαριστερού κόμματος παραβιάζει το δικαίωμα ελευθερίας της έκφρασης!
ΑΠΟΦΑΣΗ
Mart κ.α. κατά Τουρκίας της 19.03.2019 (αριθ. προσφ. 57031/10)
ΠΕΡΙΛΗΨΗ
Ποινική καταδίκη των προσφευγόντων για άσκηση προπαγάνδας υπέρ ενός μαρξιστικού-λενινιστικού κομμουνιστικού κόμματος που είχε χαρακτηριστεί ως παράνομη οργάνωση. Το εθνικό δικαστήριο είχε αιτιολογήσει την απόφασή του στο γεγονός ότι οι προσφεύγοντες ήταν αναγνώστες των περιοδικών της οργάνωσης, είχαν εκφωνήσει συνθήματα σε διαδηλώσεις, έφεραν πανό και πινακίδες, ενώ επίσης διατηρούσαν στα σπίτια τους βιβλία, περιοδικά και έγγραφα που συνδέονται με την εν λόγω οργάνωση. Κατά το ΕΔΔΑ, η παρέμβαση στην ελευθερία της έκφρασης δεν είχε αιτιολογηθεί από σχετικούς και επαρκείς λόγους, δεδομένου ότι τα εθνικά δικαστήρια δεν παρείχαν επαρκείς διευκρινίσεις ως προς το αν οι εν λόγω δραστηριότητες μπορούσαν να θεωρηθούν ως υποκίνηση σε βία, ένοπλη αντίσταση ή εξέγερση και εάν αποτελούσαν ρητορική μίσους. Παραβίαση του άρθρου 10 της ΕΣΔΑ.
ΔΙΑΤΑΞΗ
Άρθρο 10
ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΑ ΠΕΡΙΣΤΑΤΙΚΑ
Οι προσφεύγοντες Selçuk Mart, Yusuf Bayraktar και Selver Orman είναι Τούρκοι υπήκοοι οι οποίοι γεννήθηκαν το 1982, το 1983 και το 1981 αντιστοίχως.
Τον Ιούλιο του 2004, ο Εισαγγελέας της Άγκυρας κατηγορούσε τους προσφεύγοντες για το αδίκημα της συμμετοχής σε μια παράνομη οργάνωση (το MLKP). Τον Φεβρουάριο του 2007, το Ποινικό Δικαστήριο της Άγκυρας τους καταδίκασε σε 2,5 χρόνια φυλάκιση, χαρακτηρίζοντας το αδίκημα ως προπαγάνδα υπέρ της παράνομης οργάνωσης MLKP, η οποία ήταν πιθανό να υποκινήσει άλλους σε βία (άρθρο 7 (2) του νόμου αριθμ. 3713). Το Ποινικό Δικαστήριο θεώρησε, μεταξύ άλλων, ότι οι προσφεύγοντες ήταν αναγνώστες των περιοδικών Atılım και Özgür Gençlik, (τα οποία το δικαστήριο έκρινε ως επίσημα όργανα του MLKP, δεδομένου του περιεχομένου των δημοσιευμένων άρθρων και του αναγνωστικού κοινού τους), και επίσης διαπίστωσε ότι οι προσφεύγοντες είχαν συμμετάσχει σε συναντήσεις και διαδηλώσεις που οργανώνονται από τα περιοδικά αυτά. Το Ποινικό Δικαστήριο σημείωσε επίσης ότι κατά τη διάρκεια των διαδηλώσεων οι προσφεύγοντες είχαν εκφράσει συνθήματα υπέρ του MLKP, έφεραν πανό οργανισμών, τα οποία το δικαστήριο θεώρησε ότι ήταν θυγατρικές του MLKP. Επίσης, είχαν καλύψει τα πρόσωπά τους με κασκόλ σύμφωνα με τις οδηγίες του MLKP, και κρατούσαν σημαίες και τα πανό αυτής της οργάνωσης και τα πορτραίτα των μελών της. Το Ποινικό Δικαστήριο έκρινε ότι οι εν λόγω πράξεις είχαν ως στόχο τη δημόσια παρουσίαση της δύναμης του MLKP και την προβολή με βίαιες μεθόδους της οργάνωσης στον ευρύ κοινό. Οι πράξεις είχαν ως εκ τούτου στόχο τη άσκηση προπαγάνδας υπέρ του MLKP, μια παράνομη οργάνωση και την προώθηση της βίας. Ο κ. Mart και η κ. Orman εξέτισαν τις ποινές τους, ενώ η ποινή του κ. Bayraktar ανεστάλη.
ΤΟ ΣΤΡΑΣΒΟΥΡΓΟ ΑΠΟΦΑΣΙΖΕΙ…
Άρθρο 10 (ελευθερία έκφρασης)
Οι προσφεύγοντες καταδικάστηκαν με την κατηγορία της άσκησης προπαγάνδας υπέρ της παράνομης οργάνωση του MLKP για το γεγονός ότι υπήρξαν αναγνώστες περιοδικών που φέρεται ότι συνδέονται με την εν λόγω οργάνωση. Παράλληλα, είχαν εκφωνήσει συνθήματα σε διαδηλώσεις, έφεραν πανό σχετικά με την MLKP κατά τη διάρκεια αυτών, ενώ διατηρούσαν στα σπίτια τους σειρά βιβλίων, περιοδικών και εγγράφων που συνδέονται με την οργάνωση. Στην περίπτωση δε ενός προσφεύγοντος, αξιολόγησαν ότι ήταν ο διευθυντής περιοδικού που φέρεται ότι συνδέεται με την οργάνωση αυτή.
Το Ποινικό Δικαστήριο είχε επίσης κατηγοριοποιήσει εκ νέου τις εν λόγω πράξεις, θεωρώντας ότι ανέρχονταν σε άσκηση προπαγάνδας υπέρ μιας τρομοκρατικής οργάνωσης και όχι συμμετοχή σε παράνομη οργάνωση, το αδίκημα με το οποίο κατηγορήθηκαν οι προσφεύγοντες στο κατηγορητήριο.
Το Δικαστήριο έκρινε ότι η καταδίκη των προσφευγόντων στηριζόταν σε δραστηριότητες που καλύπτονταν από την άσκηση του δικαιώματός τους στην ελευθερία έκφρασης. Ως εκ τούτου, διαπίστωσε ότι υπήρξε παρέμβαση με το δικαίωμα αυτό, σημειώνοντας ότι αυτό είχε καθοριστεί από το νόμο (άρθρο 7 (2) του νόμου αριθ. 3713) και είχε επιδιώξει τους νόμιμους σκοπούς της διασφάλισης της δημόσιας ασφάλειας, την πρόληψη της εγκληματικότητας και της προστασίας των δικαιωμάτων των άλλων.
Μετά από προσεκτική εξέταση της εγχώριας απόφασης, το Δικαστήριο παρατήρησε ότι το Ποινικό Δικαστήριο δεν είχε εξετάσει το περιεχόμενο των άρθρων που δημοσιεύθηκαν από τα περιοδικά, τα οποία ήταν νομικές δημοσιεύσεις, τα οποία οι προσφεύγοντες κατηγορήθηκαν ότι διάβαζαν. Ομοίως, το Ποινικό Δικαστήριο δεν είχε εξετάσει το περιεχόμενο των συνθημάτων ή των πανό και των σημαιών κατά τη διάρκεια των διαδηλώσεων ή των εκδόσεων και τα έγγραφα που βρέθηκαν στα σπίτια των προσφευγόντων. Το Δικαστήριο σημείωσε περαιτέρω ότι ούτε το Ποινικό Δικαστήριο, ούτε η απόφαση του Εφετείου είχαν παράσχει επαρκείς διευκρινίσεις κατά πόσον οι επίμαχες δραστηριότητες μπορούσαν να θεωρηθούν γενικώς ότι περιείχαν υποκίνηση βίας, ένοπλης αντίστασης ή εξέγερσης, και αν ανέρχονταν σε ρητορική μίσους, η οποία σύμφωνα με το Δικαστήριο ήταν το βασικό στοιχείο που πρέπει να ληφθεί υπόψη.
Ως εκ τούτου, το Δικαστήριο έκρινε ότι δεν ήταν δυνατόν να προσδιοριστεί, βάση των αποφάσεων των εγχώριων δικαστηρίων πώς είχαν εκπληρώσει την αποστολή τους να σταθμίσουν την ελευθερία έκφρασης των προσφευγόντων κατά τους επιδιωκόμενους νόμιμους σκοπούς. Κατά συνέπεια, το Δικαστήριο έκρινε ότι, δεδομένου ότι τα εθνικά δικαστήρια δεν είχαν δικαιολογήσει την παρέμβαση στην ελευθερία της έκφρασης με βάση σχετικούς και επαρκείς λόγους, η εν λόγω παρέμβαση δεν βασίζονταν σε κάποια κοινωνική ανάγκη και δεν ήταν ανάλογη προς τους επιδιωκόμενους νόμιμους σκοπούς και, ως εκ τούτου, δεν υπήρξε αναγκαία σε μια δημοκρατική κοινωνία. Συνεπώς, υπήρξε παραβίαση του άρθρου 10 της Σύμβασης.
Δίκαιη ικανοποίηση (άρθρο 41)
Το Δικαστήριο έκρινε ότι η Τουρκία έπρεπε να καταβάλει 2.500 ευρώ στον κ. Bayraktar και 5.000 ευρώ σε καθένα των κ. Mart και κα. Orman όσον αφορά την ηθική τους βλάβη, καθώς και 2.000 ευρώ από κοινού στους προσφεύγοντες όσον αφορά τα έξοδα και τις δαπάνες(επιμέλεια echrcaselaw.com).
