Η καταδίκη για σχόλια σε φυλλάδιο προεκλογικής εκστρατείας παραβίασε την ελευθερία έκφρασης.
ΑΠΟΦΑΣΗ
Brzeziński κατά Πολωνίας της 25.07.2019 (αριθ. 47542/07)
ΠΕΡΙΛΗΨΗ
Σχόλιο σε φυλλάδιο προεκλογικής εκστρατείας και ελευθερία της έκφρασης.
Το Στρασβούργο έκρινε ότι οι αμφισβητούμενες δηλώσεις σε φυλλάδιο προεκλογικής εκστρατείας είχαν γίνει στο πλαίσιο συζήτησης επί θεμάτων τα οποία ήταν σημαντικά για την τοπική κοινότητα. Η γλώσσα που χρησιμοποιήθηκε στο φυλλάδιο ήταν εντός των ορίων της παραδεκτής υπερβολής ή πρόκλησης, λαμβάνοντας υπόψη το συνηθισμένο ύφος που χρησιμοποιείται σε αυτές τις περιπτώσεις και την καταγραφή του πολιτικού διαλόγου σε τοπικό επίπεδο. Καταδικάστηκε σε απαγόρευση συνέχισης της δημοσίευσης του φυλλαδίου, να ζητήσει συγγνώμη και να διορθώσει τα σχόλια που κρίθηκαν εσφαλμένα, δημοσιεύοντας δήλωση απολογίας στην πρώτη σελίδα δύο τοπικών εφημερίδων. Επίσης καταδικάστηκε να πληρώσει ένα ποσό σε φιλανθρωπικό ίδρυμα. Το ΕΔΔΑ έκρινε ότι ο προσφεύγων αν και συμμετείχε σε μια πολιτική συζήτηση καταδικάστηκε σε μία ποινή που θα μπορούσε να παίξει ανασταλτικό ρόλο στην ελευθερία έκφρασή του. Παραβίαση του άρθρου 10 (ελευθερία έκφρασης) της ΕΣΔΑ.
ΔΙΑΤΑΞΗ
Άρθρο 10
ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΑ ΠΕΡΙΣΤΑΤΙΚΑ
Ο προσφεύγων, ο κ. Zenon Brzeziński, είναι Πολωνός υπήκοος, ο οποίος γεννήθηκε το 1954 και ζει στο Koziegłówki.
Τον Οκτώβριο του 2006, κατά τη διάρκεια πολιτικής προεκλογικής εκστρατείας για την εκλογή σε δημοτικά και περιφερειακά συμβούλια και περιφερειακές συνελεύσεις, ο προσφεύγων, ο οποίος ήταν αρμόδιος για τη θέση του δημοτικού συμβούλου και κάποιος A.B. εξέδωσαν ένα φυλλάδιο, στο οποίο καλούσε το κοινό να ψηφίσει για τα μέλη της εκλογικής του παράταξης και επέκρινε τον τρόπο λειτουργίας του δήμου. Αυτές οι επικρίσεις κυρίως αφορούσαν το δήμαρχο και τα μέλη του δημοτικού συμβουλίου. Ο προσφεύγων υπονοούσε ότι η τελευταία ομάδα είχε συνάψει μια μορφή συμφωνίας, με μοναδικό σκοπό να επωφεληθεί από αυτές τις θέσεις που κατείχαν.
Ο δήμαρχος και ένας τοπικός σύμβουλος, οι οποίοι επικρίνονταν στο φυλλάδιο κατέθεσαν αγωγή εναντίον του κ. Brzeziński και του A.B., ζητώντας την απαγόρευση για την αποτροπή διάδοσης του φυλλαδίου και υποχρεώνοντας τους δημιουργούς του να διορθώσουν τις λανθασμένες πληροφορίες που δημοσιεύονται και να ζητήσουν δημόσια συγγνώμη. Το πρωί της 27ης Οκτωβρίου 2006 ο προσφεύγων κλήθηκε τηλεφωνικά σε ακρόαση προγραμματισμένη για 1.30 μ.μ. την ίδια ημερομηνία στο περιφερειακό δικαστήριο της Częstochowa. Ο προσφεύγων δεν παρέστη στην ακρόαση. Με απόφαση που εκδόθηκε την ιδία ημερομηνία, το δικαστήριο διέκοψε τη διαδικασία κατά του A.B. αλλά εμπόδισε τον κ. Brzeziński να συνεχίζει να διανέμει το φυλλάδιο του και τον διέταξε να ζητήσει συγνώμη και να διορθώσει τις ανακριβείς πληροφορίες που περιέχονται σε αυτό. Του έδωσε επίσης εντολή να καταβάλει 5.000 πολωνικά PLN σε φιλανθρωπικό οργανισμό και 360 PLN στους ενάγοντες για δαπάνες. Το δικαστήριο σημείωσε ότι ο προσφεύγων είχε υπονοήσει ότι είχαν διαπραχθεί απάτες κατά την κατανομή των δημόσιων επιχορηγήσεων, αν και, κατά την κρίση του δικαστηρίου, τα εν λόγω γεγονότα δεν είχαν τεκμηριωθεί.
Στις 19 Απριλίου 2007, το Εφετείο εξέτασε μια έφεση κατά της απόφασης της 27ης Οκτωβρίου 2006 και την απέρριψε. Επιβεβαίωσε ότι ο προσφεύγων ειδοποιήθηκε νόμιμα για την ακρόαση και αποφάνθηκε ότι τα αποδεικτικά στοιχεία που διαθέτει το περιφερειακό δικαστήριο επιβεβαιώνουν αυτό το συμπέρασμα.
ΤΟ ΣΤΡΑΣΒΟΥΡΓΟ ΑΠΟΦΑΣΙΖΕΙ…
Άρθρο 10
Το Δικαστήριο επανέλαβε ότι το άρθρο 10 παρ. 2 της Σύμβασης δεν περιλάμβανε επαρκείς περιορισμούς στον πολιτικό λόγο ή στη συζήτηση θεμάτων δημοσίου συμφέροντος. Τα όρια των αποδεκτών επικρίσεων ήταν ευρύτερα σε σχέση με έναν πολιτικό, υπό την ιδιότητα αυτή, παρά με έναν ιδιώτη.
Το Δικαστήριο σημείωσε ότι ο προσφεύγων δήλωνε τον εαυτό του ως υποψήφιο για τη θέση του δημοτικού συμβούλου και ήταν εκπρόσωπος μιας εκλογικής ομάδας που ήταν διαφορετική από αυτή του απερχόμενου δημάρχου. Από τη συλλογιστική των εθνικών δικαστηρίων δεν προέκυψε ότι είχαν εξετάσει αν οι αμφισβητούμενες παρατηρήσεις είχαν αξιόπιστη πραγματική βάση ή εάν ο προσφεύγων είχε ενεργήσει με την απαιτούμενη επιμέλεια. Οι αμφισβητούμενες παρατηρήσεις χαρακτηρίστηκαν αμέσως ως ψέμα και θεωρήθηκε ότι καταστρέφουν την καλή φήμη και τη θέση των καταγγελλόντων ως υποψηφίων στις τοπικές εκλογές.
Το Δικαστήριο έκρινε ότι δεν υπήρχε αμφιβολία ότι οι αμφισβητούμενες δηλώσεις είχαν γίνει στο πλαίσιο μιας συζήτησης σχετικά με ζητήματα σημαντικά για την τοπική κοινότητα. Ωστόσο, το Δικαστήριο δεν μπορούσε να δεχθεί τη διαπίστωση των εθνικών δικαστηρίων ότι ο προσφεύγων ήταν υποχρεωμένος στην παρούσα υπόθεση να αποδείξει την αλήθεια των δηλώσεών του. Το Δικαστήριο έκρινε ότι η γλώσσα που χρησιμοποιήθηκε στο φυλλάδιο είχε παραμείνει εντός των ορίων της παραδεκτής υπερβολής ή πρόκλησης, λαμβάνοντας υπόψη το συνηθισμένο ύφος και την καταγραφή του πολιτικού διαλόγου σε τοπικό επίπεδο.
Υπό το πρίσμα των ανωτέρω σκέψεων, το Δικαστήριο δεν θεώρησε ότι υπήρχε δίκαιη ισορροπία μεταξύ της ανάγκης να προστατευθούν τα δικαιώματα του προσφεύγοντος στην ελευθερία έκφρασης και την ανάγκη προστασίας των δικαιωμάτων και της υπόληψης των εναγόντων. Οι λόγοι που δόθηκαν από τα εθνικά δικαστήρια για να δικαιολογηθεί η καταδίκη του προσφεύγοντος δεν θα μπορούσαν να θεωρηθούν σχετικοί και επαρκείς και δεν αντιστοιχούν σε κάθε πιεστική ανάγκη.
Επιπλέον, εκτός από την απαγόρευση συνέχισης της δημοσίευσης του φυλλαδίου, ο προσφεύγων υποχρεούται να ζητήσει συγνώμη και να διορθώσει τις πληροφορίες που κρίθηκαν ως ανακριβείς, δημοσιεύοντας σχετική δήλωση στην πρώτη σελίδα δύο τοπικών εφημερίδων. Είχε επίσης καταδικαστεί να πληρώσει 360 PLN στους καταγγέλλοντες για διαδικαστικά έξοδα και 5.000 PLN σε φιλανθρωπικό οργανισμό. Έτσι, το Δικαστήριο έκρινε ότι ο προσφεύγων είχε υποστεί κυρώσεις που θα μπορούσαν να έχουν ανασταλτικό αποτέλεσμα στην έκφρασή του, αν και συμμετείχε σε μια πολιτική συζήτηση.
Ωστόσο, το Δικαστήριο σημείωσε ότι ο προσφεύγων είχε προσκληθεί νομίμως ενώπιον της πρωτοβάθμιας ακρόασης. Σημείωσε ότι τα εθνικά δικαστήρια είχαν διαπιστώσει ότι ο προσφεύγων δεν τους είχε ενημερώσει για οτιδήποτε τον εμπόδιζε να εμφανιστεί ενώπιον τους και δεν είχε δώσει κανένα λόγο για την απουσία του αν και είχε την ευκαιρία να το πράξει στο πλαίσιο της έφεσής του κατά της πρώτης απόφασης. Συνεπώς, το Δικαστήριο δεν ήταν πεπεισμένο ότι η απουσία του από την πρωτοβάθμια ακρόαση και τη συνακόλουθη αδυναμία παρουσίασης των επιχειρημάτων του στο εθνικό δικαστήριο ήταν καταλογιστέα μόνο στις εθνικές αρχές.
Το Δικαστήριο κατέληξε στο συμπέρασμα ότι οι αποφάσεις που εκδόθηκαν κατά του προσφεύγοντος ήταν δυσανάλογα παρεμβατικές με το δικαίωμά του στην ελευθερία της έκφρασης και δεν ήταν απαραίτητες σε μια δημοκρατική κοινωνία. Ακολούθησε παραβίαση του άρθρου 10.
Άρθρο 6
Έχοντας υπόψη τη διαπίστωση παραβίασης του άρθρου 10, το Δικαστήριο έκρινε ότι δεν υπήρχε ανάγκη να εξετάσει κατά πόσον υπήρξε παραβίαση του άρθρου 6 στην προκειμένη περίπτωση.
Δίκαιη ικανοποίηση (άρθρο 41)
Το Δικαστήριο έκρινε ότι η Πολωνία οφείλει να καταβάλει στον προσφεύγοντα 9.700 ευρώ για ηθική βλάβη και 100 ευρώ για έξοδα και δαπάνες(επιμέλεια echrcaselaw.com).
