Οι δηλώσεις εκπροσώπων του Κοινοβουλίου και της Εισαγγελίας περί διαπράξεως αδικήματος εκ μέρους πρώην Υπουργού στην προδικασία παραβίασαν το τεκμήριο αθωότητάς της

ΑΠΟΦΑΣΗ

Maslarova κατά Βουλγαρίας της 31.01.2019 (αρ. 26966/10)

βλ. εδώ

ΠΕΡΙΛΗΨΗ

Δηλώσεις δημόσιων προσώπων κατά παράβαση του τεκμηρίου αθωότητας κατηγορουμένης πρώην Υπουργού.

Ο μεν εκπρόσωπος του Γραφείου του Γενικού Εισαγγελέα κατά τη διάρκεια συνέντευξης Τύπου εκπροσωπώντας τον Εισαγγελέα ανέφερε με κατηγορηματικό τρόπο  ότι η  προσφεύγουσα ήταν ένοχη για κατάχρηση δημόσιου χρήματος, ο δε Αντιπρόεδρος της ad hoc Εξεταστικής Επιτροπής της Βουλής και βουλευτής σε συνέντευξη τύπου  περιέγραψε τις κατηγορίες κατά της προσφεύγουσας ως ένα εντυπωσιακό παράδειγμα παραβίασης της νομοθεσίας περί δημοσίων συμβάσεων και διαφθοράς, υποδηλώνοντας με σαφήνεια την ενοχή της.

Το Δικαστήριο του Στρασβούργου καταδίκασε τη Βουλγαρία για παραβίαση του τεκμηρίου της αθωότητας και για τις δύο ανωτέρω δηλώσεις, οι οποίες είχαν υπερβεί την απλή διαβίβαση πληροφοριών προς ενημέρωση του κοινού και μπορούσαν να ερμηνευτούν από το ευρύ κοινό ως κατηγορηματική δήλωση κρατικών αξιωματούχων περί της  ενοχής της προσφεύγουσας. Επίσης η Βουλγαρία καταδικάστηκε και για έλλειψη αποτελεσματικής προσφυγής (άρθρο 13 ΕΣΔΑ)

Αντίθετα το ΕΔΔΑ έκρινε ότι δεν συνιστούν παραβίαση του τεκμηρίου της αθωότητας της προσφεύγουσας: α) τα αναφερόμενα σε άρθρο εφημερίδας σχετικά με τις δηλώσεις του Πρωθυπουργού  γιατί οι δηλώσεις αυτές  είχαν γραφτεί σε πλάγιο λόγο και αποτύπωναν δημοσιογραφική ερμηνεία αυτών και  αποδόθηκαν στον πρωθυπουργό χωρίς να αποδειχθεί ότι αυτές όντως έγιναν και β) το αίτημα του Εισαγγελέα για άρση της ασυλίας της ώστε να ασκηθεί ποινική δίωξη σε βάρος της είχε αποσταλεί στο Κοινοβούλιο με επίσημο τρόπο και δεν είχε διαδοθεί στο ευρύ κοινό,  περιλάμβανε δε όλες τις αναγκαίες πληροφορίες προκειμένου να αποφασίσει η Βουλή για το εάν θα αρθεί  η ασυλία της προσφεύγουσας.

ΔΙΑΤΑΞΗ

Αρθρο 6 παρ. 2

Αρθρο 13

ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΑ ΠΕΡΙΣΤΑΤΙΚΑ

Η προσφεύγουσα Emilia Maslarova είναι πολίτης της Βουλγαρίας, που γεννήθηκε το 1949 και ζει στη Σόφια. Είχε διατελέσει δε σε προηγούμενη κυβέρνηση Υπουργός Εργασίας και Απασχόλησης. Τον Αύγουστο του 2008 τα μέλη μιας ένωσης υπέβαλαν μήνυση στην Εισαγγελία σχετικά με τις παρατυπίες που συνδέονται με την ανακαίνιση πρώην ιατρικού κέντρου. Ακολούθως  η Εισαγγελία κίνησε ποινική δίωξη κατά αγνώστων για κατάχρηση εξουσίας και υπεξαίρεση κατά του δημοσίου, και τρεις μήνες αργότερα ο Εισαγγελέας ζήτησε από το κοινοβούλιο να άρει την ασυλία της προσφεύγουσας, έτσι ώστε αυτή μπορεί να διωχθεί. Την επόμενη μέρα η ίδια η προσφεύγουσα συμφώνησε να αρθεί η ασυλία της. Την ίδια μέρα κυκλοφόρησαν στον Τύπο πληροφορίες και αρκετές αναφορές  για το θέμα. Συγκεκριμένα, ο εκπρόσωπος του Γραφείου του Γενικού Εισαγγελέα παρέθεσε μια συνέντευξη Τύπου για τις ποινικές διαδικασίες και οι δηλώσεις του αναπαράχθηκαν  από διάφορα μέσα ενημέρωσης και από μια κρατική ραδιοφωνική εκπομπή. Τον Φεβρουάριο του 2010, η κυρία Maslarova κατηγορήθηκε για κατάχρηση δημόσιου χρήματος. Κατηγορήθηκε ότι καταχράστηκε συνολικά ποσό περίπου 5.643.847,13 ευρώ για τον εαυτό της μαζί με δύο υποτιθέμενους συνεργούς. Την επόμενη μέρα η εφημερίδα «24 hours» δημοσίευσε ένα άρθρο στο οποίο αναφέρθηκε ότι ο πρωθυπουργός δήλωσε ότι ήταν πεπεισμένος ότι οι κατηγορίες εναντίον της προσφεύγουσας θα προχωρήσουν, επειδή η υπόθεση ήταν σαφής.

Τον επόμενο μήνα η εφημερίδα «Politiκa» δημοσίευσε μια συνέντευξη του Κ. μέλους του Κοινοβουλίου, ο οποίος ήταν Αντιπρόεδρος της ad hoc κοινοβουλευτικής εξεταστικής επιτροπής σχετικά με τις δαπάνες της προηγούμενης κυβέρνησης. Το άρθρο επεσήμανε ότι ο βουλευτής είχε δηλώσει, μεταξύ άλλων, ότι αυτό ήταν ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα διαφθοράς και παράλειψης συμμόρφωσης με το νόμο στις δημόσιες συμβάσεις που διαπράχθηκαν από ανώτερο μέλος της εκτελεστικής εξουσίας, δηλαδή από Υπουργό. Η ποινική διαδικασία εκκρεμούσε ακόμη τον Μάρτιο του 2018.

Βασιζόμενη στο άρθρο 6 παράγραφος 2 (τεκμήριο αθωότητας) και το άρθρο 13 (δικαίωμα αποτελεσματικής προσφυγής), η προσφεύγουσα ισχυρίστηκε ότι ο Γενικός Εισαγγελέας, ο εκπρόσωπος του Γραφείου του Γενικού Εισαγγελέα, ο Πρωθυπουργός και ο προαναφερθείς βουλευτής παραβίασαν το τεκμήριο αθωότητάς της και ότι δεν υπήρχε αποτελεσματικό εσωτερικό ένδικο μέσο που να μπορεί να υποβάλλει την καταγγελία της. Η προσφυγή κατατέθηκε στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων στις 22 Απριλίου 2010.

ΤΟ ΣΤΡΑΣΒΟΥΡΓΟ ΑΠΟΦΑΣΙΖΕΙ….

Άρθρο 6 § 2 (τεκμήριο αθωότητας)

Α) Καταγγελίες σχετικά με το αίτημα του Γενικού Εισαγγελέα και τις δηλώσεις του Πρωθυπουργού.

α) Όσον αφορά το αίτημα του Γενικού Εισαγγελέα της 05.11.2009 που επιδίωξε να επιτύχει την άρση της ασυλίας της προσφεύγουσας με απόφαση του Κοινοβουλίου προκειμένου να επιτραπεί η ποινική δίωξή της:

Το αίτημα του Εισαγγελέα είχε αποσταλεί στο Κοινοβούλιο με επίσημο τρόπο και δεν είχε διαδοθεί στο ευρύ κοινό  μέσω των μέσων μαζικής ενημέρωσης. Είχε συνταχθεί με τέτοιο τρόπο ώστε να παρουσιάζει όλες τις απαραίτητες πληροφορίες προκειμένου τα μέλη του Κοινοβουλίου να αποφασίσουν εάν θα άρουν ή όχι την ασυλία της προσφεύγουσας. Ως εκ τούτου, το Δικαστήριο έκρινε ότι το αίτημα του Γενικού Εισαγγελέα ήταν αποτέλεσμα της ύπαρξης υποψίας όσον αφορά την κα Maslarova και ότι δεν παραβίασε το δικαίωμά της να τεκμαίρεται αθώα. Επομένως, η αιτίαση αυτή ήταν προδήλως αβάσιμη.

β) Όσον αφορά τις δηλώσεις του Πρωθυπουργού:

Η προσφεύγουσα αναφέρθηκε σε άρθρο που δημοσιεύθηκε σε εφημερίδα σχετικά με την ποινική δίωξη εναντίον της. Το Δικαστήριο σημείωσε ότι η επίμαχη πρόταση που αφορούσε η καταγγελία είχε γραφτεί σε πλάγιο λόγο και έτσι αποτύπωνε την ερμηνεία από τον συντάκτη του άρθρου των δηλώσεων που αποδόθηκαν στον πρωθυπουργό. Κατά συνέπεια, το Δικαστήριο έκρινε ότι δεν αποδείχθηκε ότι οι δηλώσεις που αποδίδει ο συντάκτης του άρθρου στον Πρωθυπουργό είχαν πράγματι εκφραστεί από τον τελευταίο. Επομένως, η αιτίαση αυτή ήταν προδήλως αβάσιμη.

Β) Καταγγελίες σχετικά με δηλώσεις του εκπροσώπου του Γραφείου του Γενικού Εισαγγελέα και του βουλευτή.

α) Όσον αφορά τις παρατηρήσεις του εκπρόσωπου του Γενικού Εισαγγελέα:

Αυτές είχαν εκφραστεί κατά τη διάρκεια μιας  ειδικής συνέντευξης Τύπου σχετικά με την ποινική διαδικασία της κας Maslarova, η οποία πραγματοποιήθηκε την επομένη της αίτησης για άρση της ασυλίας της και την ίδια ημέρα είχε συμφωνήσει στην άρση της ασυλίας της, σε μια χρονική στιγμή που το κοινό είχε μεγάλο ενδιαφέρον για την υπόθεση. Κατά συνέπεια, το ΕΔΔΑ έκρινε ότι, υπό τις περιστάσεις και λαμβάνοντας υπόψη τη θέση του ως εκπροσώπου του Γραφείου του Γενικού Εισαγγελέα, έπρεπε να λάβει τα απαραίτητα προστατευτικά μέτρα ώστε να αποφευχθεί κάθε σύγχυση ως προς την ποινική της διαδικασία. Ωστόσο, οι δηλώσεις του εκπρόσωπου δεν ήταν απλά πληροφορίες, διότι ανέφεραν κατηγορηματικά ότι η  προσφεύγουσα ήταν ένοχη για κατάχρηση δημόσιου χρήματος, η οποία συνίστατο στην ανάθεση δημόσιων συμβάσεων στην επιχείρηση φιλικού της προσώπου.

β) Όσον αφορά τον βουλευτή:

Αυτός ήταν μέλος του Κοινοβουλίου και αναπληρωτής Πρόεδρος της ad hoc κοινοβουλευτικής εξεταστικής επιτροπής για τις δαπάνες της προηγούμενης κυβέρνησης, στην οποία η προσφεύγουσα  ήταν Υπουργός Εργασίας και Απασχόλησης. Σε συνέντευξη που δημοσιεύθηκε στις 26 Μαρτίου 2010  αφιερωμένη στις εργασίες της ad hoc επιτροπής, ο βουλευτής αναφέρθηκε στην εκκρεμούσα ποινική διαδικασία κατά της κυρίας Maslarova, αναφέροντας το όνομά της και την ιδιότητά της ως Υπουργού, και περιγράφοντας επίσης τις κατηγορίες ως ένα ιδιαίτερα εντυπωσιακό παράδειγμα παραβίασης της νομοθεσίας περί δημοσίων συμβάσεων και διαφθοράς. Το Δικαστήριο αναγνώρισε ότι ο βουλευτής είχε δώσει συνέντευξη με την ιδιότητα του αντιπροέδρου της εν λόγω επιτροπής και ότι επιδίωξε να διευκρινίσει την υπόθεσή του ρόλου της Επιτροπής και να τονίσει ότι θεωρούσε ότι οι δημόσιες συμβάσεις χαρακτηρίζονται από σημαντικές παρατυπίες. Το Δικαστήριο, ωστόσο, έκρινε ότι οι δηλώσεις του είχαν υπερβεί την απλή διαβίβαση πληροφοριών και ότι θα μπορούσαν να ερμηνευτούν από το ευρύ κοινό ως κατηγορηματική δήλωση ενός υψηλόβαθμου κρατικού αξιωματούχου ως προς την ενοχή της προσφεύγουσας στο πλαίσιο της  ποινικής της διαδικασίας. Κατά συνέπεια, το Δικαστήριο διαπίστωσε ότι οι δηλώσεις του εκπροσώπου του Γενικού Εισαγγελέα και του βουλευτή είχαν παραβιάσει δικαίωμα της κυρίας Maslarova στο τεκμήριο της αθωότητας. Υπήρξε λοιπόν παραβίαση του άρθρου 6 § 2 της Σύμβασης για το σκοπό αυτό.

Άρθρο 13 (δικαίωμα αποτελεσματικής προσφυγής)

Μετά την εξέταση του παραδεκτού, το ΕΔΔΑ διαπίστωσε ότι κανένα από τα ένδικα μέσα που πρότεινε η  κυβέρνηση δε θα μπορούσε να αποτελέσει ένα εγχώριο μέσο που θα ήταν επαρκώς αποτελεσματικό στην παρούσα περίπτωση. Έτσι, το Δικαστήριο διαπίστωσε ότι η βουλγαρική κυβέρνηση δεν κατόρθωσε να αμφισβητήσει την άποψη της κας. Maslarova ότι δεν είχε στη διάθεσή της καμία εσωτερική διαδικασία για το σκοπό της, επιβεβαιώνοντας το δικαίωμά της να τεκμαίρεται αθώα. Συνεπώς υπήρξε παραβίαση του άρθρου 13 σε συνδυασμό με το άρθρο 6 § 2 της Σύμβασης.

Άρθρο 41 (Δίκαιη ικανοποίηση)

Το Δικαστήριο έκρινε ότι η Βουλγαρία έπρεπε να καταβάλει στην προσφεύγουσα 5.000 ευρώ για ηθική βλάβη και 3.000 ευρώ σε έξοδα και δικαστικές δαπάνες (επιμέλεια echrcaselaw.com).


ECHRCaseLaw
Close Popup

Χρησιμοποιούμε cookies για να σας προσφέρουμε καλύτερη εμπειρία στο διαδίκτυο. Συμφωνώντας, αποδέχεστε τη χρήση των cookies σύμφωνα με την Πολιτική Cookies.

Close Popup
Privacy Settings saved!
Ρυθμίσεις Απορρήτου

Όταν επισκέπτεστε μία ιστοσελίδα, μπορεί να λάβει κάποιες βασικές πληροφορίες από τον browser σας, κατά βάση υπό τη μορφή cookies. Εδώ μπορείτε να ρυθμίσετε τη συγκατάθεσή σας σε όλα αυτά.

These cookies allow us to count visits and traffic sources, so we can measure and improve the performance of our site.

Google Analytics
We track anonymized user information to improve our website.
  • _ga
  • _gid
  • _gat

Απορρίψη όλων των υπηρεσιών
Save
Δέχομαι όλες τις υπηρεσίες