Καταγγελία ύπαρξης οργάνωσης παιδεραστίας σε δημόσιο ίδρυμα αρμόδιο για την εκπαίδευση παιδιών. Δίκη διάρκειας 6 ετών.

ΑΠΟΦΑΣΗ

Pereira Cruz κ.α. κατά Πορτογαλίας της 26.06.2018 (αριθμ. προσφ. 56396/12)

βλ. εδώ 

ΠΕΡΙΛΗΨΗ

Παιδεραστία σε δημόσιο ίδρυμα αρμόδιο για εκπαίδευση παιδιών που προέρχονταν από υποβαθμισμένο υπόβαθρο. Δεν παραβιάστηκαν τα άρθρα 6 §§ 1 και 3 (δ) (δίκαιη δίκη), διότι οι προσφεύγοντες είχαν κατάλληλη και επαρκή δυνατότητα να εξετάσουν οι ίδιοι ή οι δικηγόροι τους τους μάρτυρες κατά τη διάρκεια της δίκης. Είχαν τον απαραίτητο χρόνο για την προετοιμασία της υπεράσπισής τους, συνεπώς, δεν υπήρξε παραβίαση του άρθρου 6 §§ 1 και 3 (α) και (β). Δε παραβιάστηκε το άρθρο 6 § 1 (διάρκεια της διαδικασίας). Η διαδικασία είχε διεξαχθεί συνολικά με επαρκή επιμέλεια και ότι η διάρκειά της δεν μπορούσε να θεωρηθεί υπερβολική. Παραβίαση άρθρου παραβίαση του άρθρου 6 §§ 1 και 3 (δ), όσον αφορά την άρνηση του Εφετείου να εξετάσει νέα έγγραφα και νέους μάρτυρες.

ΔΙΑΤΑΞΕΙΣ 

άρθρο 6 § 1

άρθρο 6 §§ 1 και 3 (α) και (β)

άρθρο 6 §§ 1 και 3 (δ)

ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΑ ΠΕΡΙΣΤΑΤΙΚΑ

Οι προσφεύγοντες Carlos Pereira Cruz, João Alberto Ferreira Diniz, Jorge Marques Leitão Ritto και Manuel José Abrantes είναι υπήκοοι της Πορτογαλίας που γεννήθηκαν το 1942, 1954, 1936 και 1954 και ζουν στο Alcabideche, Lisabona, Cascais και Massamá (Πορτογαλία)  αντίστοιχα. Η υπόθεση φορούσε οργάνωση παιδεραστίας στο Casa Pia, δημόσιο ίδρυμα αρμόδιο για την εκπαίδευση παιδιών που προέρχονταν από υποβαθμισμένο υπόβαθρο.

Την εποχή εκείνη ο κ. Pereira Cruz ήταν τηλεοπτικός παραγωγός και ένας από τους πιο δημοφιλείς παρουσιαστές στην Πορτογαλία. Ο κ. João Alberto Ferreira Diniz ήταν γιατρός στη Λισαβόνα. Ο κ. Jorge Marques Leitão Ritto ήταν συνταξιούχος πρέσβης της Πορτογαλίας και ο κ. Manuel José Abrantes ήταν Πρόεδρος της οργάνωσης Casa Pia στη Λισαβόνα (“Casa Pia”), αφού ήταν αναπληρωτής Πρόεδρος για πέντε χρόνια.

Το 2002 καταγγέλθηκε η ύπαρξη οργάνωσης παιδεραστίας στο Casa Pia. Μετά από διάφορα άρθρα στον Τύπο, κινήθηκε ποινική έρευνα εναντίον 10 ατόμων, μεταξύ των οποίων οι προσφεύγοντες και η CS, ο οδηγός του Casa Pia και ο εγκέφαλος της οργάνωσης. Διεξήχθη μια πολύ ευρεία έρευνα, η οποία περιελάμβανε εγκληματολογικές ιατρικές εξετάσεις, ψυχολογικές εξετάσεις και καταθέσεις από τα θύματα, συγκατηγορούμενους και 600 μάρτυρες.

Η δίκη ξεκίνησε στο Δικαστήριο της Λισαβόνας στις 25 Νοεμβρίου 2004. Οι προσφεύγοντες υποστήριξαν ότι η υπόθεση εναντίον τους είχε συνολικά κατασκευαστεί. Μετά από προφορικές παρατηρήσεις το 2009, το δικαστήριο τροποποίησε ορισμένα από τα προβαλλόμενα πραγματικά περιστατικά. Οι τροποποιήσεις αφορούσαν τον τόπο ή την ημερομηνία των φερόμενων αδικημάτων.

Στις 3 Σεπτεμβρίου 2010, το Δικαστήριο εξέδωσε απόφαση με την οποία απορρίφθηκε ο ισχυρισμός περί κατασκευής κατηγοριών. Και οι τέσσερις προσφεύγοντες έλαβαν ποινές κάθειρξης από 5 έως 7 έτη. Το Εφετείο της Λισαβόνας επικύρωσε την απόφαση.

Στις 23 Φεβρουαρίου 2012, το Εφετείο της Λισαβόνας παρέπεμψε εν μέρει την υπόθεση – σχετικά με τα αδικήματα που φέρεται ότι διέπραξε ο κ. Pereira Cruz στην πόλη Elvas – ενώπιον του Δικαστηρίου της Λισαβόνας, λόγω των γεγονότων που προβάλλονται εναντίον του, χωρίς ο ίδιος να είναι σε θέση να προβεί σε σχετικές παρατηρήσεις.

Οι προσφεύγοντες άσκησαν ανεπιτυχώς διάφορες ενστάσεις για λόγους αντισυνταγματικότητας ενώπιον του Συνταγματικού Δικαστηρίου.

Στις 24 Απριλίου 2014, το Εφετείο της Λισαβόνας εξέδωσε απόφαση σχετικά με το τμήμα της υπόθεσης σχετικά με τα αδικήματα που φέρεται ότι διαπράχθηκαν στο Elvas.

Οι προσφεύγοντες, αφού είχαν ήδη ξεκινήσει να εκτίουν τις ποινές τους, είτε έχουν απελευθερωθεί με άδεια είτε βρίσκονται σε κατ’ οίκον περιορισμό για λόγους υγείας.

ΤΟ ΣΤΡΑΣΒΟΥΡΓΟ ΑΠΟΦΑΣΙΖΕΙ…

Άρθρο 6 §§ 1 και 3 (δίκαιη δίκη)

Λαμβάνοντας υπόψη την ομοιότητα των προσφυγών, το Δικαστήριο αποφάσισε ότι πρέπει να εξεταστούν όλες μαζί.

Αδυναμία των προσφευγόντων να εξετάσουν τα θύματα σχετικά με το περιεχόμενο των καταθέσεών τους

Οι προσφεύγοντες παραπονέθηκαν ότι κατά τη διάρκεια της διαδικασίας ενώπιον του Δικαστηρίου της Λισαβόνας δεν μπόρεσαν να διασταυρώσουν τα λεγόμενα των θυμάτων στις καταθέσεις που είχαν δώσει πριν από τη δίκη, καθώς οι τελευταίοι αρνήθηκαν να δώσουν τη συγκατάθεσή τους σε αυτό.

Το Δικαστήριο παρατήρησε ότι το Δικαστήριο της Λισαβόνας είχε κρίνει, με απόφασή της 22ας Οκτωβρίου 2008, ότι οι κατηγορούμενοι είχαν ήδη την ευκαιρία να αμφισβητήσουν την αξιοπιστία των θυμάτων και ότι συνεπώς η κατ΄ αντιπαράσταση εξέταση τους ήταν περιττή. Οι τελευταίοι είχαν επίσης εμφανιστεί αυτοπροσώπως ενώπιον του δικαστηρίου της Λισαβόνας και παρουσίασαν αποδεικτικά στοιχεία. Είναι αναμφισβήτητο ότι είχαν εξετασθεί και κατ΄ αντιπαράσταση από τους προσφεύγοντες κατά τη διάρκεια των διαδοχικών ακροάσεων ενώπιον του Δικαστηρίου. Επιπλέον, το Δικαστήριο παρατήρησε ότι οι εκθέσεις πραγματογνωμόνων ψυχολόγων και οι δεύτερες εκθέσεις πραγματογνωμόνων είχαν ληφθεί σχετικά με την προσωπικότητα των θυμάτων, προκειμένου να εκτιμηθεί η ικανότητά τους να καταθέσουν και σχετικά με την αξιοπιστία τους.

Κατά την άποψη του Δικαστηρίου, οι προσφεύγοντες δεν μπορούσαν να κατηγορηθούν ότι εμποδίστηκαν να αμφισβητήσουν την αξιοπιστία των θυμάτων απλώς και μόνο επειδή δεν μπόρεσαν να τους εξετάσουν σε σχέση με τις καταθέσεις που είχαν δώσει στην αστυνομία. Το γεγονός ότι οι εν λόγω μάρτυρες είχαν αποσύρει τις αρχικές τους δηλώσεις κατά τη διάρκεια της εξέτασης σε δημόσια ακρόαση δεν μπόρεσε να μεταβάλει τη διαπίστωση ότι οι προσφεύγοντες είχαν κατάλληλη και επαρκή δυνατότητα να εξετάσουν οι ίδιοι ή οι δικηγόροι τους τους εν λόγω μάρτυρες κατά τη διάρκεια της δίκης.

Συνεπώς, δεν υπήρξε παραβίαση του άρθρου 6 §§ 1 και 3 (δ).

Η φερόμενη αδυναμία του κ. João Alberto Ferreira Diniz να αμφισβητήσει άμεσα τους μάρτυρες κατηγορίας της Εισαγγελίας

Ο κ. João Alberto Ferreira Diniz κατήγγειλε ότι η εξέταση των θυμάτων κατά τις ακροάσεις ενώπιον του Δικαστηρίου της Λισαβόνας είχε γίνει έμμεσα μέσω του Προέδρου του τμήματος που εκδίκασε την υπόθεση και ότι τα θύματα δεν είχαν παραστεί στο χώρο της δίκης, αλλά βρισκόταν σε ξεχωριστό δωμάτιο από την αίθουσα συνεδριάσεων.

Το Δικαστήριο επεσήμανε ότι η μέθοδος έμμεσης αμφισβήτησης των μαρτύρων (ή των μαρτύρων κατηγορίας) και των πολιτικών εναγόντων εφαρμόζονταν τόσο στη δίωξη όσο και στην υπεράσπιση, με αποτέλεσμα να γίνεται σεβαστή η ισότητα των όπλων. Επιπλέον, ο κ. João Alberto Ferreira Diniz δεν είχε τεκμηριώσει τον ισχυρισμό του ότι αυτή η μέθοδος αμφισβήτησης τον εμπόδισε να υποβάλλει στους μάρτυρες ορισμένες ερωτήσεις και δεν διευκρίνισε τον τρόπο με τον οποίο ορισμένα ζητήματα είχαν φιλτραριστεί από το Δικαστήριο. Συνεπώς, οι ισχυρισμοί του ήταν προδήλως αβάσιμοι.

Τροποποίηση των πραγματικών περιστατικών που περιλαμβάνονταν στο κατηγορητήριο

Το Δικαστήριο σημείωσε ότι οι προσφεύγοντες δεν είχαν διαμαρτυρηθεί για την αναταξινόμηση των αδικημάτων, αλλά για τις τροποποιήσεις του Δικαστηρίου της Λισαβόνας σε πραγματικά περιστατικά βάσει των οποίων κατηγορήθηκαν.

Αυτές οι τροποποιήσεις αφορούσαν κυρίως την ημερομηνία και τον τόπο των καταγγελλόμενων πράξεων για τις οποίες κατηγορήθηκαν οι προσφεύγοντες.

Το Δικαστήριο έκρινε κατ ‘ αρχάς ότι δεν μπορεί να λεχθεί ότι οι προσφεύγοντες εκπλήσσονταν όταν το δικαστήριο της Λισαβόνας πληροφόρησε ότι είχε την πρόθεση να τροποποιήσει την περιγραφή των πραγματικών περιστατικών που τους προσάπτονται. Είχαν λάβει μέρος στη διαδικασία κατά τη διάρκεια της οποίας εξετάστηκαν τα πραγματικά περιστατικά που προσδιορίζονται στο κατηγορητήριο. Επιπλέον, τα γεγονότα χρονολογούνται από το 1997 έως το 2000, όταν τα θύματα ήταν ακόμα ανήλικα. Η ιδιαίτερη ευπάθεια των θυμάτων στον εν λόγω χρόνο θα μπορούσε εξάλλου να εξηγήσει τις δυσκολίες τους να θυμηθούν τις εν λόγω περιστάσεις ενώπιον του Δικαστηρίου. Κατά συνέπεια, μια τροποποίηση των γεγονότων στο τέλος της δίκης ήταν σε μεγάλο βαθμό προβλέψιμη.

Το Δικαστήριο παρατήρησε, στη συνέχεια, ότι οι προσφεύγοντες είχαν ενημερωθεί κατά τις ακροάσεις της 23ης Νοεμβρίου και της 14ης Δεκεμβρίου 2009 ότι το Δικαστήριο προέβλεπε την τροποποίηση της περιγραφής ορισμένων από τα περιστατικά που διευκρινίστηκαν στην απόφασης φυλάκισης. Τους δόθηκε περιθώριο είκοσι πέντε ημερών για να υποβάλουν την υπεράσπισή τους. Το Δικαστήριο επεσήμανε ότι το Δικαστήριο, κάνοντας δεκτά εν μέρει τα αιτήματά τους, επανέλαβε τις τροποποιήσεις, διευκρινίζοντας παράλληλα την αποδεικτική βάση για το σκοπό αυτό και παρέσχε στους προσφεύγοντες 20 ημέρες για να ασκήσουν την υπεράσπισή τους.

Ως εκ τούτου, το Δικαστήριο παρατήρησε ότι οι προσφεύγοντες όντως είχαν τη δυνατότητα να προσβάλουν τις τροποποιήσεις σε μια διαδικασία κατ’ αντιδικία προσκομίζοντας συμπληρωματικά αποδεικτικά στοιχεία. Κατέληξε στο συμπέρασμα ότι ο κ. João Alberto Ferreira Diniz, ο κ. Jorge Marques Leitão Ritto και ο κ. Manuel José Abrantes είχαν τον απαραίτητο χρόνο για την προετοιμασία της υπεράσπισής τους σχετικά με όλες τις πτυχές των αδικημάτων για τα οποία είχαν διωχθεί και τελικά καταδικάστηκαν.

Συνεπώς, δεν υπήρξε παραβίαση του άρθρου 6 §§ 1 και 3 (α) και (β).

Άρνηση του Εφετείου της Λισαβόνας να αποδεχθεί αποδεικτικά στοιχεία υπέρ του κατηγορουμένου στο πλαίσιο της διαδικασίας της έφεσης

Το Δικαστήριο σημείωσε ότι ενώ εκκρεμούσε η έφεσή του, ο κ. Carlos Pereira Cruz υπέβαλε τρεις αιτήσεις στο Εφετείο της Λισαβόνας για να του παραχωρηθεί άδεια να προσκομίσει ορισμένα αποδεικτικά στοιχεία προς υπεράσπισή του. Είχε επίσης ζητήσει την ακρόαση και εξέταση ορισμένων προσώπων, υποστηρίζοντας ότι τα εν λόγω αποδεικτικά στοιχεία αποτελούσαν απόδειξη ότι τα εν λόγω πρόσωπα είχαν πει ψέματα κατά τη διάρκεια της δίκης.

Το Δικαστήριο παρατήρησε ότι το Εφετείο της Λισαβόνας απέρριψε τις τρεις επίμαχες αιτήσεις και έκρινε ότι δεν μπορούσε να εξετάσει αποδεικτικά στοιχεία που δεν είχαν εξεταστεί από το πρωτοβάθμιο δικαστήριο και στα οποία, συνεπώς, η απόφασή του δεν είχε στηριχθεί. Το Δικαστήριο έκρινε ότι το Εφετείο είχε έρθει αντιμέτωπο με αποδεικτικά στοιχεία ικανά να θέσουν υπό αμφισβήτηση την απόφαση που εκδόθηκε από το πρωτόδικο Δικαστήριο της Λισαβόνας και ότι θα είχε ωφεληθεί από την εξέταση νέων πραγματικών περιστατικών. Το Εφετείο είχε στερήσει τον προσφεύγοντα από την εξέταση των καταθέσων  που είχαν ανασταλεί για ορισμένες πράξεις και έτσι στερήθηκε το δικαίωμα σε δίκαιη δίκη. Το Δικαστήριο κατέληξε στο συμπέρασμα ότι τα δικαιώματα υπεράσπισης του κ. Carlos Pereira Cruz είχαν περιοριστεί κατά τρόπο ασυμβίβαστο με τις απαιτήσεις μιας δίκαιης δίκης.

Συνεπώς, υπήρξε παραβίαση του άρθρου 6 §§ 1 και 3 (δ) όσον αφορά τον κ. Carlos Pereira Cruz.

Άρθρο 6 § 1 (διάρκεια της διαδικασίας)

Οι προσφεύγοντες παραπονέθηκαν ότι η διάρκεια της διαδικασίας δεν είχε συμμορφωθεί με την απαίτηση του εύλογου χρόνου βάσει της σύμβασης.

Το Δικαστήριο έκρινε ότι η εξαιρετικά περίπλοκη κατάσταση της υπόθεσης ήταν αναμφισβήτητη, λαμβανομένης υπόψη της σοβαρότητας και του αριθμού των εγκλημάτων και του αριθμού των εμπλεκόμενων ατόμων. Η έρευνα διήρκεσε περίπου 11 μήνες, η και η δίκη ενώπιον του Δικαστηρίου της Λισαβόνας διήρκεσε περίπου 6 χρόνια. Ενώ η δίκη ενώπιον του Δικαστηρίου της Λισαβόνας μπορεί να φαίνεται μεγάλη, το Δικαστήριο σημείωσε ότι υπήρξαν 32 θύματα και ότι τα φερόμενα αδικήματα διαπράχθηκαν σε διαφορετικά μέρη στη Λισαβόνα και στο Elvas. Το δικαστήριο εξέτασε 920 μάρτυρες, 19 συμβούλους, 18 πραγματογνώμονες, 32 θύματα και 7 κατηγορούμενους και 64.000 σελίδες εγγράφων που προσκόμισαν οι διάδικοι στη διαδικασία. Υπό το φως των διαπιστώσεων αυτών, το Δικαστήριο έκρινε ότι η διαδικασία είχε διεξαχθεί συνολικά με επαρκή επιμέλεια και ότι η διάρκειά της δεν μπορούσε να θεωρηθεί υπερβολική.

Δίκαιη ικανοποίηση (άρθρο 41)

Το Δικαστήριο έκρινε ότι η διαπίστωση παραβίασης του άρθρου 6 §§ 1 και 3 (δ) συνιστούσε καθαυτή επαρκή δίκαιη ικανοποίηση όσον αφορά την ηθική βλάβη που υπέστη ο κ. Carlos Pereira Cruz.

Ξεχωριστή γνώμη

Οι δικαστές Yudkivska, Motoc και Paczolay εξέφρασαν κοινή σύμφωνη γνώμη που επισυνάπτεται στην απόφαση (επιμέλεια echrcaselaw.com).


ECHRCaseLaw
Close Popup

Χρησιμοποιούμε cookies για να σας προσφέρουμε καλύτερη εμπειρία στο διαδίκτυο. Συμφωνώντας, αποδέχεστε τη χρήση των cookies σύμφωνα με την Πολιτική Cookies.

Close Popup
Privacy Settings saved!
Ρυθμίσεις Απορρήτου

Όταν επισκέπτεστε μία ιστοσελίδα, μπορεί να λάβει κάποιες βασικές πληροφορίες από τον browser σας, κατά βάση υπό τη μορφή cookies. Εδώ μπορείτε να ρυθμίσετε τη συγκατάθεσή σας σε όλα αυτά.

These cookies allow us to count visits and traffic sources, so we can measure and improve the performance of our site.

Google Analytics
We track anonymized user information to improve our website.
  • _ga
  • _gid
  • _gat

Απορρίψη όλων των υπηρεσιών
Save
Δέχομαι όλες τις υπηρεσίες