Η κατάθεση του παθόντος στην προδικασία δεν αρκεί για να καταδικαστεί ο κατηγορούμενος. Απαιτείται η παρουσία του στο ακροατήριο.
ΑΠΟΦΑΣΗ
Cafagna κατά Ιταλίας της 12/10/2017 (αριθ. προσφ. 26073/13)
ΠΕΡΙΛΗΨΗ
Ληστεία στον δρόμο. Το θύμα κατέθεσε στην αστυνομία και αναγνώρισε τον κατηγορούμενο από επιδειχθείσες φωτογραφίες. Στο ακροατήριο ο μάρτυρας δεν εμφανίστηκε ποτέ, παρά την επιθυμία του κατηγορουμένου να τον εξετάσει. Ο μάρτυρας ήταν αγνώστου διαμονής και δεν μπορούσε να βρεθεί. Έτσι ούτε το Δικαστήριο, ούτε ο προσφεύγων είχαν τη δυνατότητα να τον εξετάσουν κατά τη διάρκεια της δίκης, προκειμένου να αξιολογήσουν την αξιοπιστία των δηλώσεών του. Παρά το ότι υπήρξε διεξοδική εξέταση από το δικαστήριο, αυτό δεν επαρκούσε για να παρασχεθούν οι πληροφορίες που θα μπορούσαν να συλλεχθούν από μια αντιπαράθεση σε δημόσια ακρόαση μεταξύ του κατηγορούμενου και του μηνυτή του. Παραβίαση του δικαιώματος σε δίκαιη δίκη.
ΔΙΑΤΑΞΗ
Άρθρο, 6 παρ. 1 και 3
ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΑ ΠΕΡΙΣΤΑΤΙΚΑ
Ο προσφεύγων, ο Gaetano Cafagna, είναι Ιταλός υπήκοος ο οποίος γεννήθηκε το 1970 και ζει στη Barletta (Ιταλία). Η υπόθεση αφορά την καταδίκη του βάσει δήλωσης ενός ατόμου, ο οποίος ισχυρίστηκε ότι είχε δεχτή επίθεση από τον ίδιο, αλλά δεν προσκόμισε αποδεικτικά στοιχεία κατά την επ’ ακροατηρίω συζήτηση της υπόθεσης.
Στις 3 Ιουνίου 1996, ο Ιταλός υπήκοος C.C., υπέβαλε μήνυση κατά του κ. Cafagna, ότι ο προσφεύγων και ένας συνεργός του προσπάθησαν να τον ληστέψουν στο δρόμο. Ο C.C. ισχυρίστηκε ότι όταν προσπάθησε να τους καταδιώξει και να τους ακολουθήσει, ο κ. Cafagna τον κτύπησε στο πρόσωπο. Όταν προέβη στην εν λόγω δήλωση, την οποία προέβη στον κ. L.R., αστυνομικό, ο C.C. αναγνώρισε επισήμως τον κ. Cafagna και τον συνεργό του από τις φωτογραφίες.
Στις 13 Σεπτεμβρίου 1996, ο εισαγγελέας ζήτησε την ακροαματική εξέταση των στοιχείων του C.C. και να διεξαχθεί οπτική αναγνώριση υπόπτου. Παρά το γεγονός ότι κλήθηκε και όφειλε να παρουσιαστεί σε πολλές περιπτώσεις, ο C.C., ο οποίος σύμφωνα με τους γονείς του δεν ζούσε πλέον μαζί τους, δεν μπορούσε να εντοπιστεί και ποτέ δεν παρουσίασε ενώπιον δικαστηρίου τους ισχυρισμούς του σχετικά με την ταυτότητα του επιτιθέμενου.
Με απόφαση της 11ης Απριλίου 2005, το περιφερειακό δικαστήριο καταδίκασε τον κ. Cafagna σε ένα έτος και τέσσερεις μήνες φυλάκιση. Διαπίστωσε ότι η ακριβής και λεπτομερής δήλωση του C.C. στον αξιωματικό της αστυνομίας επαρκούσε για να κατοχυρωθεί η ευθύνη του κ. Cafagna. Κατά την άποψη του δικαστηρίου, το γεγονός ότι ο μάρτυρας δεν μπορούσε να εντοπιστεί (αγνώστους διαμονής), καθιστούσε «αντικειμενικά αδύνατο» να εξεταστεί στην κατά την επ’ ακροατηρίου συζήτηση. Το Επαρχιακό Δικαστήριο διαπίστωσε επίσης ότι η καταδίκη του κ. Cafagna στηρίχθηκε σε άλλα αποδεικτικά στοιχεία που προέκυψαν από την καταδικαστική μαρτυρία που συλλέχθηκε από τον αστυνομικό L.R., που είχε λάβει τη δήλωση του C.C.
Ο κ. Cafagna άσκησε έφεση κατά της πρωτόδικης καταδικαστικής απόφασης, η οποία επικυρώθηκε από το Εφετείο. Στη συνέχεια άσκησε αναίρεση. Σε απόφαση της 17ης Οκτωβρίου 2012, το Ακυρωτικό Δικαστήριο απέρριψε την αναίρεσή του, διαπιστώνοντας ότι ο C.C., ο οποίος καταδικάστηκε ερήμην σε άλλη ποινική δίκη, δεν μπορούσε να εντοπιστεί, ότι αυτό το γεγονός δεν μπορούσε να προβλεφθεί κατά τη στιγμή της δήλωσης του προς τους αξιωματικούς, και ότι το Επαρχιακό Δικαστήριο είχε επομένως το δικαίωμα να αποδεχτεί τις δηλώσεις του C.C.
Βασιζόμενος στο άρθρο 6 §§ 1 (δικαίωμα δίκαιης δίκης) και 3 (δ) (δικαίωμα εξέτασης μαρτύρων), ο κ. Cafagna ισχυρίζεται ότι η ποινική δίκη εναντίον του ήταν άδικη.
ΤΟ ΣΤΡΑΣΒΟΥΡΓΟ ΑΠΟΦΑΣΙΖΕΙ….
Άρθρο 6 §§ 1 και 3 (δ)
Το Δικαστήριο παρατήρησε ότι ο C.C. είχε εξεταστεί από τους αστυνομικούς, αλλά δεν εμφανίστηκε ποτέ ενώπιον του δικαστηρίου. Επομένως, ούτε το Δικαστήριο, ούτε ο προσφεύγων είχαν τη δυνατότητα να τον εξετάσουν κατά τη διάρκεια της δίκης, προκειμένου να αξιολογήσουν την αξιοπιστία των δηλώσεών του.
Το Δικαστήριο σημείωσε επίσης ότι τα εθνικά δικαστήρια είχαν βασίσει τις αποφάσεις τους όχι μόνο στην δήλωση του C.C., αλλά και στη μαρτυρία του αξιωματικού L.R. Παρατήρησε ότι το Εφετείο είχε εξετάσει την αξιοπιστία του C.C. με προσοχή πριν καταλήξει στο συμπέρασμα ότι οι δηλώσεις του ήταν επαρκώς αξιόπιστες.
Εντούτοις, το Δικαστήριο έκρινε ότι η εξέταση από τα εθνικά δικαστήρια των αποδεικτικών στοιχείων σχετικά με την ενοχή του προσφεύγοντος δεν ήταν επαρκή, από μόνα τους, για να αντισταθμίσουν το γεγονός ότι ο μάρτυρας δεν είχε αμφισβητηθεί και εξεταστεί από την υπεράσπιση. Εντούτοις η διεξοδική εξέταση που διεξήχθη από το δικαστήριο, δεν επαρκούσε για να παράσχει τις πληροφορίες που θα μπορούσαν να συλλεχθούν από μια αντιπαράθεση σε δημόσια ακρόαση μεταξύ του κατηγορούμενου και του κατήγορου και, ως εκ τούτου, να αξιολογηθεί η αξιοπιστία των αποδεικτικών στοιχείων. Ως εκ τούτου, το Δικαστήριο κατέληξε στο συμπέρασμα ότι τα δικαιώματα υπεράσπισης του κ. Cafagna είχαν περιοριστεί με τρόπο ασυμβίβαστο με τις απαιτήσεις μιας δίκαιης δίκης, και διαπίστωσε παραβίαση του δικαιώματός του σε δίκαιη δίκη
Το Δικαστήριο έκρινε ότι η Ιταλία όφειλε να καταβάλει στον προσφεύγοντα 3.000 ευρώ για ηθική βλάβη και 10.000 ευρώ για δικαστικά έξοδα και δαπάνες.
Ξεχωριστή γνώμη
Ο δικαστής Wojtyczek εξέφρασε χωριστή γνώμη, η οποία επισυνάπτεται στην απόφαση (επιμέλεια echrcaselaw.com).
