Η εξάντληση των εσωτερικών ενδίκων μέσων, εφόσον αυτά είναι αποτελεσματικά, αποτελεί αναγκαία προϋπόθεση της άσκησης ατομικής προσφυγής στο Δικαστήριο του Στρασβούργου. Έλεγχος από το ΕΔΔΑ της αποτελεσματικότητας του μη ασκηθέντος ενδίκου μέσου
ΑΠΟΦΑΣΗ
Szalontay κατά Ουγγαρίας της 04.04.2019 (αριθ. 71327/13)
ΠΕΡΙΛΗΨΗ
Εξάντληση εσωτερικών ενδίκων μέσων και αποτελεσματικά ένδικα μέσα. Τρεις άνθρωποι ποδοπατήθηκαν και αποβίωσαν σε μουσική εκδήλωση. Ο προσφύγων καταδικάστηκε για ανθρωποκτονία εξ αμελείας των αποβιωσάντων από τα ποινικά δικαστήρια. Ο προσφεύγων παρότι μπορούσε να ασκήσει συνταγματική καταγγελία στο Συνταγματικό Δικαστήριο δεν την άσκησε ως αναποτελεσματικό ένδικο μέσο. Στη συνέχεια προσέφυγε στο ΕΔΔΑ παραπονούμενος για έλλειψη δίκαιης δίκης.
Το ΕΔΔΑ απέρριψε την προσφυγή ως απαράδεκτη λόγω μη εξάντλησης των εσωτερικών ενδίκων μέσων, αφού πρώτα έλεγξε την αποτελεσματικότητα της συνταγματικής καταγγελίας (ένδικο μέσο που δεν άσκησε ο προσφεύγων), τη νομοθεσία και τη νομολογία του Συνταγματικού Δικαστηρίου.
ΔΙΑΤΑΞΕΙΣ
Άρθρο 6
Άρθρο 35
ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΑ ΠΕΡΙΣΤΑΤΙΚΑ
Ο προσφεύγων Győző Szalontay είναι πολίτης της Ουγγαρίας που γεννήθηκε το 1974 και ζει στο Kecskemét (Ουγγαρία).
Ο προσφεύγων άσκησε προσφυγή για παραβίαση της δίκαιης δίκης σε βάρος του ως κατηγορούμενου σε υπόθεση ανθρωποκτονίας εξ αμελείας, η οποία μάλιστα έλαβε ευρεία κάλυψη από τα μέσα ενημέρωσης. Ο προσφεύγων δεν άσκησε το ένδικο μέσο της συνταγματικής καταγγελίας πριν ασκήσει προσφυγή στο Στρασβούργο.
Τον Ιανουάριο του 2011, η εταιρεία του προσφεύγοντος συμφώνησε να εκμισθώσει τις εγκαταστάσεις για μια μουσική εκδήλωση σε μια άλλη εταιρία. Κατά τη διάρκεια της εκδήλωσης τα πλήθη τράπηκαν σε φυγή και τρία άτομα ποδοπατήθηκαν και θανατώθηκαν. Ο προσφεύγων διώχθηκε και κρίθηκε ένοχος τον Ιούνιο του 2012. Μεταξύ άλλων, το δικαστήριο διαπίστωσε ότι ο προσφεύγων και οι άλλοι διοργανωτές της εκδήλωσης, δεν είχαν επιδείξει την δέουσα επιμέλεια για την ασφαλή εκκένωση των χώρων από τα άτομα που τράπηκαν σε φυγή.
Το δικαστήριο επέβαλε στον προσφεύγοντα ποινή φυλάκισης δύο ετών και οκτώ μηνών. Στην κατ’ έφεση διαδικασία αυξήθηκε η ποινή φυλάκισης του κ. Szalontay σε τρία έτη και τέσσερις μήνες, αναστέλλοντας τη μισή για δύο χρόνια.
Το Εφετείο απέρριψε τα επιχειρήματα υπεράσπισης σχετικά με διαδικαστικές ελλείψεις κατά τη διάρκεια της δίκης, μεταξύ άλλων όσον αφορά την εξέταση των μαρτύρων και των πραγματογνωμόνων. Ο προσφεύγων δεν εξέφρασε αμφιβολίες για κανέναν από τους δικαστές λόγω μεροληψίας κατά τη διάρκεια της διαδικασίας και δεν υπέβαλλε συνταγματική καταγγελία.
Ο προσφεύγων καταγγέλλει ότι η δικαστική διαδικασία δεν πληρούσε τις προϋποθέσεις του άρθρου 6 § 1 (δικαίωμα δίκαιης δίκης).
ΤΟ ΣΤΡΑΣΒΟΥΡΓΟ ΑΠΟΦΑΣΙΖΕΙ…
Η κυβέρνηση ισχυρίστηκε ότι ο προσφεύγων δεν τήρησε τον κανόνα της εξάντλησης των εσωτερικών ένδικων μέσων πριν από την υποβολή προσφυγής στο Στρασβούργο, επειδή δεν είχε υποβάλει συνταγματική καταγγελία. Δεν είχε επίσης αμφισβητήσει τους δικαστές λόγω έλλειψης αμεροληψίας. Ο προσφεύγων υποστήριξε ειδικότερα ότι η κυβέρνηση δεν αναφέρθηκε σε αποφάσεις του Συνταγματικού Δικαστηρίου που να αποδεικνύουν την αποτελεσματικότητα του προτεινόμενου ένδικου μέσου. Αναφέρθηκε επίσης στην υπόθεση Kirly και Dömötör κατά Ουγγαρίας του 2017.
Το ΕΔΔΑ επισήμανε ότι είχε συζητήσει την αποτελεσματικότητα των συνταγματικών καταγγελιών στην Ουγγαρία στην απόφαση του 2018 Mendrei κατά Ουγγαρίας. Στην υπόθεση αυτή, παρατήρησε ότι μέχρι το 2011 είχε διαπιστώσει αρκετές φορές ότι μια συνταγματική καταγγελία δεν ήταν αποτελεσματική θεραπεία, αλλά ότι το νομικό τοπίο είχε μεταβληθεί μετά την ψήφιση του Θεμελιώδους Νόμου του 2012 και του νέου Νόμου περί Συνταγματικού Δικαστηρίου.
Στην υπόθεση του προσφεύγοντος, αξιολόγησε την αποτελεσματικότητα μιας καταγγελίας σύμφωνα με το άρθρο 26, παράγραφος 2, του Κανονισμού του Συνταγματικού Δικαστηρίου, με την οποία ο εν λόγω προσφεύγων είχε αμφισβητήσει τη συνταγματικότητα ενός εσωτερικού νόμου και διαπίστωσε ότι η επιτυχής συνταγματική καταγγελία θα είχε επιλύσει το παράπονό του. Επομένως, απέρριψε την προσφυγή του ως απαράδεκτη.
Στην περίπτωση του προσφεύγοντος, η κυβέρνηση είχε προτείνει ένα ένδικο βοήθημα βάσει του άρθρου 26 παράγραφος 1 και του άρθρου 27 του νόμου του Συνταγματικού Δικαστηρίου – η προηγούμενη διάταξη επέτρεπε τη συνταγματική καταγγελία σε περίπτωση νομοθεσίας αντίθετη προς το Σύνταγμα, ενώ η τελευταία νομοθεσία θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί για να διαμαρτυρηθεί κανείς για μια δικαστική απόφαση που φέρεται να παραβιάζει το Σύνταγμα.
Το Δικαστήριο παρατήρησε ότι η καταγγελία του κ. Szalontay μπορούσε να καλυφθεί από οποιαδήποτε διάταξη, καθώς είχε καταγγείλει την εφαρμογή του Κώδικα Ποινικής Δικονομίας, ο οποίος φέρεται ότι τον εμπόδισε να αμφισβητήσει κατά τρόπο αποτελεσματικό, την έλλειψη αμεροληψίας και την παραβίαση της αρχής της ισότητας των όπλων.
Το Δικαστήριο σημείωσε ότι το δικαίωμα σε δίκαιη δίκη κατοχυρώθηκε στο εθνικό Σύνταγμα, δηλαδή ένα σχετικό συνταγματικό δικαίωμα προϋπήρχε. Τα άρθρα 41 και 43 του νόμου του Συνταγματικού Δικαστηρίου ανέφεραν ότι κάθε νόμος ή δικαστική απόφαση η οποία παραβίαζε το Σύνταγμα θα μπορούσε να καταργηθεί ή να παραγραφεί. Η έλλειψη πρόβλεψης για αποζημίωση στο Σύνταγμα δεν αποτελούσε ζήτημα καθώς μια επιτυχημένη συνταγματική καταγγελία θα οδηγούσε σε νέα δικαστική διαδικασία, όπου θα μπορούσε να τεθεί θέμα αποζημίωσης.
Ως εκ τούτου, το Δικαστήριο ήταν πεπεισμένο ότι μια επιτυχής ενέργεια δυνάμει του άρθρου 26 παράγραφος 1 και του άρθρου 27 μαζί, ή σε συνδυασμό με το άρθρο 27, θα μπορούσε να επιλύσει την αιτίαση του κ. Szalontay, καθώς θα μπορούσε να έχει οδηγήσει στην αναθεώρηση της ποινικής του υπόθεσης χωρίς τις προβαλλόμενες διαδικαστικές παρατυπίες. Δεν υπήρχαν λόγοι που τον απαλλάσσουν από το να επιδιώξει τα εν λόγω ένδικα μέσα, μολονότι το Δικαστήριο ήταν έτοιμο να αλλάξει τη θέση του εάν η εγχώρια πρακτική έδειχνε ότι ήταν αναποτελεσματικά.
Κατά συνέπεια, το Δικαστήριο διαπίστωσε ότι ο προσφεύγων δεν είχε εξαντλήσει τα απαραίτητα και αποτελεσματικά εσωτερικά ένδικα μέσα που είχε στη διάθεσή του και η προσφυγή του έπρεπε να απορριφθεί ως απαράδεκτη(επιμέλεια echrcaselaw.com).
