Η άρνηση προδικαστικού ερωτήματος στο ΔΕΕ δεν παραβιάζει την ΕΣΔΑ
ΑΠΟΦΑΣΗ
Harisch κατά Γερμανίας της 11.04.2019 (αριθ. 50053/16)
ΠΕΡΙΛΗΨΗ
Αστικές διαδικασίες, κατά τις οποίες ο προσφεύγων ζήτησε από το εγχώριο Εφετείο να αποστείλει προδικαστικό ερώτημα στο Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΔΕΕ). Αιτιολογημένη άρνηση του εθνικού δικαστηρίου για την υποβολή του. Απόρριψη και της συνταγματικής καταγγελίας του προσφεύγοντος ενώπιον του Ομοσπονδιακού Δικαστηρίου, στην οποία επαναλάμβανε το αίτημά του. Το Στρασβούργο διαπίστωσε ότι η άρνηση του Εφετείου δεν ήταν αυθαίρετη και είχε επαρκή αιτιολογία. Επίσης, υπό τις συγκεκριμένες συνθήκες της υπόθεσης, κρίθηκε αποδεκτή από το ΕΔΔΑ η μη λεπτομερής αιτιολογία του Ομοσπονδιακού Δικαστηρίου και η απλή παραπομπή στις σχετικές νομικές διατάξεις. Μη παραβίαση του άρθρου 6 (δικαίωμα ακρόασης) της Ευρωπαϊκής Σύμβασης Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων.
ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΑ ΠΕΡΙΣΤΑΤΙΚΑ
Ο προσφεύγων, Klaus Harisch, είναι Γερμανός υπήκοος, ο οποίος γεννήθηκε το 1964 και ζει στο Μόναχο (Γερμανία).
Ο κ. Harisch ήταν ένας από τους δύο ιδρυτές της T.AG, μιας υπηρεσίας πληροφοριών καταλόγων. Η T.AG λάμβανε έναντι αμοιβής, τις απαιτούμενες πληροφορίες συνδρομητών από την DTAG. Το 2007 και το 2008 διατάχθηκε η DTAG να επιστρέψει μέρος των καταβληθέντων τελών στην T.AG, καθώς ήταν υπερβολικά.
Ο προσφεύγων άσκησε αγωγή κατά της DTAG, ισχυριζόμενος ότι λόγω των υπερβολικών τιμών που επέβαλε η DTAG στην T.AG, αυτός και ο συνιδρυτής του έπρεπε να μειώσουν τα μερίδιά τους στην εταιρεία πριν την κυκλοφορία του προϊόντος στην αγορά. Για το λόγο αυτό, αλλά και λόγω της χαμηλότερης αποτίμησης της εταιρείας την ημέρα της κυκλοφορίας υπέστησαν βλάβη. Τον Μάιο του 2013, το Περιφερειακό Δικαστήριο απέρριψε την αγωγή.
Ο προσφεύγων άσκησε έφεση. Κατά τη διάρκεια μιας προφορικής ακρόασης ενώπιον του Εφετείου ζήτησε την αναστολή της διαδικασίας και να εκδοθεί προδικαστικό ερώτημα προς το ΔΕΕ. Τον Ιούλιο του 2014 το δικαστήριο απέρριψε την έφεσή του, παρέχοντας λεπτομερή αιτιολογία για τον λόγο ότι η νομική του γνώμη δεν υποστηρίζονταν από τη νομολογία του ΔΕΕ. Δεν διέκρινε επίσης κανένα λόγο να κάνει δεκτή την έφεση, δεδομένου ότι δεν υπήρχε ανάγκη να διευκρινιστούν τα νομικά ζητήματα που τέθηκαν.
Στη συνέχεια, ο προσφεύγων καταθέτει καταγγελία κατά της εφετειακής απόφασης στην οποία επανέλαβε το αίτημά παραπομπής στο ΔΕΕ. Το Ομοσπονδιακό Δικαστήριο το απέρριψε, αναφέροντας εν συντομία στους λόγους για τους οποίους αρνείται την καταγγελία και στερείται περαιτέρω αιτιολογίας σύμφωνα με το άρθρο 544 § 4 του Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας, στο οποίο αναφέρθηκε στην απόφασή του.
Ο προσφεύγων υπέβαλε περαιτέρω καταγγελία σχετικά με παραβίαση του δικαιώματος ακρόασής του (Anhörungsrüge).
Το Ομοσπονδιακό Δικαστήριο απέρριψε επίσης την καταγγελία αυτή, δηλώνοντας ότι η απόφαση του δευτεροβάθμιου δικαστηρίου, δεν απαιτούσε λεπτομερέστερη αιτιολογία. Τον Φεβρουάριο του 2016 το Ομοσπονδιακό Συνταγματικό Δικαστήριο αρνήθηκε να εξετάσει τη συνταγματική καταγγελία του προσφεύγοντος.
ΤΟ ΣΤΡΑΣΒΟΥΡΓΟ ΑΠΟΦΑΣΙΖΕΙ…
Άρθρο 6 § 1
Το Δικαστήριο επανέλαβε ότι η Σύμβαση δεν εγγυάται δικαίωμα να παραπεμφθεί υπόθεση στο Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης με την έκδοση προδικαστικού ερωτήματος. Ωστόσο, μπορεί να θεωρηθεί αυθαίρετη η άρνηση παραπομπής στις περιπτώσεις όπου οι εφαρμοστέοι κανόνες δεν επέτρεπαν καμία εξαίρεση από τη παραπομπή ή όταν η άρνηση βασίζονταν σε λόγους άλλους από εκείνους που προβλέπονται από τους προβλεπόμενους κανόνες, ή όταν η άρνηση δεν ήταν δεόντως αιτιολογημένη.
Επομένως, η υποχρέωση των εθνικών δικαστηρίων να αιτιολογούν τις αποφάσεις τους είναι ζωτικής σημασίας για τη διασφάλιση της αυθαιρεσίας. Ωστόσο, το ερώτημα εάν ένα δικαστήριο δεν είχε εκπληρώσει ή όχι την υποχρέωση αυτή μπορεί να καθοριστεί μόνο υπό το πρίσμα των συνθηκών της υπόθεσης. Στο Δικαστήριο θεωρεί ότι είναι αποδεκτό σύμφωνα με το άρθρο 6 § 1 για τα ανώτερα εθνικά δικαστήρια να απορρίπτουν μια καταγγελία με την απλή παραπομπή στη σχετική νομική διάταξη, εάν το θέμα δεν έθιγε ουσιωδώς σημαντικό νόμιμο ζήτημα, ιδίως σε υποθέσεις που αφορούν αιτήσεις για έφεση.
Το Δικαστήριο παρατήρησε κατ’ αρχάς ότι το Ομοσπονδιακό Δικαστήριο ήταν το τελευταίο δικαστήριο με δυνατότητα προσφυγής στο πλαίσιο της έννοιας του άρθρου 267 παράγραφος 3 της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΣΛΕΕ), και ότι αυτό απλώς είχε αιτιολογήσει σύντομα την απόφασή του, σύμφωνα με το εθνικό δίκαιο.
Το Δικαστήριο παρατήρησε επίσης ότι το Εφετείο εξέτασε προηγουμένως το δίκαιο της ΕΕ λεπτομερώς και είχε αναφερθεί εκτενώς στη νομολογία του ΔΕΕ. Επιπλέον, κατά τη διάρκεια της προφορικής ακρόασης το ζήτημα του κοινοτικού δικαίου είχε συζητηθεί και το Εφετείο εξήγησε γιατί δεν υπήρχαν εύλογες αμφιβολίες σχετικά με την ορθή εφαρμογή του γερμανικού και του κοινοτικού δικαίου.
Το Δικαστήριο σημείωσε επίσης ότι, βάσει της εσωτερικής νομολογίας, η άρνηση της άδειας άσκησης προσφυγής επί σημείων της νομολογίας περιλάμβανε την παραδοχή ότι δεν ζητήθηκε η παραπομπή στο ΔΕΕ στην εν λόγω υπόθεση. Το Δικαστήριο κατέληξε στο συμπέρασμα ότι το Εφετείο είχε εξετάσει το αίτημα για προδικαστικό ερώτημα του κ. Harisch και είχε αρνηθεί την παραπομπή.
Επιπλέον, λαμβανομένου υπόψη του γεγονότος ότι το Εφετείο είχε προβεί σε λεπτομερή αιτιολογία της απόφασής του μετά από συζήτηση του ζητήματος του δικαίου της ΕΕ με τα μέρη, το Δικαστήριο έκρινε ότι ο προσφεύγων είχε καταφέρει να κατανοήσει την απόφαση του Ομοσπονδιακού Δικαστηρίου.
Αφού εξέτασε τη διαδικασία στο σύνολό της, το Δικαστήριο έκρινε ότι, υπό τις συγκεκριμένες περιστάσεις της υπόθεσης ήταν αποδεκτό ότι το Ομοσπονδιακό Δικαστήριο αναφέρθηκε στις σχετικές νομικές διατάξεις, χωρίς ιδιαίτερη αιτιολογία, όταν εξέταζε την καταγγελία του προσφεύγοντος κατά της άρνησης της εφετείου.
Κατά συνέπεια, δεν υπήρξε παραβίαση του Άρθρου 6 § 1(επιμέλεια echrcaselaw.com).
